Σχέση με διαφορά ηλικίας: Υπάρχει ελπίδα;

«Εδώ και 2 χρόνια έχω σχέση με ένα παιδί που είναι 5 χρόνια μικρότερος μου. Εκτός από τη διαφορά ηλικίας έχουμε και απόσταση στη σχέση γιατί έχουμε άλλα ενδιαφέροντα.»
«Είμαι 32 και αυτός είναι 28. Ενώ πιο παλιά μου μίλαγε συχνά για το ενδεχόμενο να παντρευτούμε, τελευταία το αποφεύγει τελείως.»
«Είμαι 19 και η κοπέλα μου 25. Εκείνη έχει κάνει σεξ με 4 αγόρια πριν από μένα, ενώ εγώ έχω πάει με μια κοπέλα μόνο πριν από εκείνη και το κάναμε λίγες φορές. Υπάρχει περίπτωση να μας δημιουργήσει πρόβλημα αυτό;»
«Είμαι 16 ετών και έχω μία ελεύθερη σχέση με έναν άντρα 35 ετών. Πώς μπορώ να τον πείσω να κάνουμε κανονική σχέση;»

Η μεγάλη διαφορά ηλικίας σε μία σχέση ανέκαθεν αποτελούσε αφορμή δημιουργίας προβλημάτων ανάμεσα στο ζευγάρι. Στην στήλη του In2life – Σεξ και Σχέσεις «Ο ειδικός σας απαντά», για παράδειγμα, συναντάμε πολλές φορές προβληματισμένους αναγνώστες που θεωρούν ότι η διαφορά ηλικίας που έχουν με τον/την σύντροφό τους είναι βασική πηγή όλων των ‘κακών’ στην σχέση τους. Στην ίδια στήλη, ωστόσο, θα συναντήσουμε ακόμα περισσότερα μηνύματα από αναγνώστες που αναζητούν λύσεις για πολύ πιο προβληματικές σχέσεις με συνομήλικούς τους. Γιατί μας προβληματίζει τόσο πολύ η διαφορά ηλικίας στην σχέση μας με το άλλο φύλο;

Ο βιολογικός παράγοντας είναι μία προφανής απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, καθώς η ηλικία ενός ατόμου μεταφράζεται σε βασικές πληροφορίες για την υγεία του, π.χ. αν είναι υγιής και γόνιμος. Αλλά και στοιχεία για την ίδια την ζωή του άλλου μπορούμε να υποθέσουμε γνωρίζοντας την ηλικία του, π.χ. αν έχει ολοκληρώσει κάποιους βασικούς ‘κύκλους’ (π.χ. σπουδές, στρατό για τους άνδρες), αν έχει εξελιχθεί επαγγελματικά, αν υπάρχουν πιθανότητες να σκέφτεται τον γάμο, αν πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα ώριμο άτομο. Χωρίς αυτές οι πληροφορίες να βγαίνουν πάντα αληθινές, είναι αρκετές για να οδηγήσουν εμάς και τον κοινωνικό μας περίγυρό σε συμπεράσματα για το άτομο αυτό, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την σχέση μας μαζί του.

…Μήπως έχουν δίκιο;
Το σύνηθες -και αποδεκτό κοινωνικά- σενάριο μιας νέας γυναίκας με έναν αρκετά μεγαλύτερο άνδρα δικαιολογείται από πολλούς ως ανάγκη, της πρώτης, εύρεσης ενός πατρικού προτύπου. Στην πραγματικότητα, όμως, οι νέες γυναίκες αναζητούν στους μεγαλύτερους άνδρες ασφάλεια (συναισθηματική, οικονομική, ψυχολογική), την οποία φοβούνται πως δεν θα βρουν σε έναν συνομήλικό τους. Για τον ηλικιωμένο άνδρα, πάλι, η σχέση με μία πολύ νεώτερη γυναίκα αποτελεί την καλύτερη τονωτική ένεση στο «εγώ» του. Η νεαρή σύντροφος τον «ανεβάζει» ψυχολογικά, κάνοντάς τον να νιώθει και εκείνος νέος και αντάξιός της. Παράλληλα, δίπλα σε μία νέα γυναίκα ένας μεγαλύτερος άνδρας νιώθει πιο σημαντικός, πιο «δυνατός», πιο ικανός. Οδηγός και προστάτης της.

Ο αντίλογος, ωστόσο, και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις έχει να υποστηρίξει ότι τα άτομα που εμπλέκονται σε τέτοιες σχέσεις πιθανώς να έχουν μία στρεβλή εικόνα της πραγματικότητας. Στο πρόσωπο ενός ηλικιωμένου άνδρα συχνά η νεαρή γυναίκα δεν βλέπει -ή δεν αναγνωρίζει εγκαίρως- πιθανά προβλήματα στην υγεία του, σεξουαλική ανικανότητα, αδυναμία να την ακολουθήσει σε δραστηριότητες και hobby που απαιτούν φυσική κατάσταση. Επιπλέον, θα υποστηρίξουν όσοι διαφωνούν με τέτοιες σχέσεις, πώς θα βρουν κοινό σημείο πνευματικής επαφής τα δύο αυτά άτομα;

Στην περίπτωση που ο άνδρας είναι νεώτερος από την γυναίκα, κάτι που συμβαίνει όλο και συχνότερα στις μέρες μας, οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως ο πρώτος αναζητά στην δεύτερη ένα δυνατό στήριγμα. Μία γυναίκα πάνω στην οποία μπορεί να βασιστεί, χωρίς να τον κουράζει με τις ανασφάλειες και τις απαιτήσεις της. Ορισμένοι νέοι άνδρες, μάλιστα, ελπίζουν πως μια μεγαλύτερη σε ηλικία γυναίκα έχει ξεπεράσει την επιθυμία να παντρευτεί και να κάνει παιδιά, έτσι ‘γλυτώνουν’ και από αυτήν την υποχρέωση.

Και εδώ, όμως, τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται. Ένας νέος άνδρας που επιλέγει μία μεγαλύτερη γυναίκα θα πρέπει να γνωρίζει πως πιθανώς αυτή να μην έχει την όρεξη και τις σωματικές αντοχές μία νεώτερης. Αν, μάλιστα, έχει ακόμα τα περιθώρια, δεν αποκλείεται η γυναίκα αυτή να του ζητήσει κάποια στιγμή να κάνουν παιδί. Αντίθετα, η γυναίκα που επιλέγει έναν νέο άνδρα συχνά ζει με το άγχος ότι, καθώς εκείνη θα μεγαλώνει νωρίτερα από αυτόν, εκείνος θα αναζητήσει την ζωντάνια -πιθανώς και την γονιμότητα- των νιάτων σε κάποια άλλη γυναίκα. Όλα τα παραπάνω είναι σενάρια με ισχυρές δόσεις ρεαλισμού.

…Μήπως, όμως, έχουν άδικο;
Δεν λένε, όμως, πως η «η αγάπη χρόνους δεν κοιτά»; Ποιος μπορεί να καταδικάσει μία σχέση με ισχυρές βάσεις αυτογνωσίας και αμοιβαίας ειλικρίνειας; Στον «Πυγμαλίωνα» του George Bernard Shaw, o καθηγητής Higgins και η ατίθαση νεαρή Eliza έχουν τελικά ένα ευτυχέστατο τέλος. Στην πραγματική, σύγχρονη, ιστορία, τα στόματα όλων έχει κλείσει η εξαιρετική, όπως δείχνει, σχέση της Demi Moore, η οποία είναι κατά δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια μεγαλύτερη από τον σύζυγό της Ashton Kutcher.

Είναι πολύ πιθανό ανάμεσα σε ζευγάρια με μεγάλη διαφορά ηλικίας να υπάρχει εξαιρετική επικοινωνία, πολύ απλά γιατί τα άτομα αυτά ταιριάζουν ως χαρακτήρες. Η σεξουαλική τους ζωή δεν διατρέχει απαραίτητα κινδύνους αν και οι δύο είναι υγιείς και ακμαίοι. Όσο για το ενδεχόμενο επιθυμίας γάμου και τεκνοποίησης, εφόσον οι δύο σύντροφοι έχουν εξ’αρχής ξεκαθαρίσει με ειλικρίνεια τα «θέλω» τους, δεν τίθεται ζήτημα μελλοντικής διαφωνίας.

Όπως λέει και η ψυχολόγος του In2life - Σεξ και Σχέσεις, "προσπαθώντας, παράλληλα με τη σχέση του κανείς, να φροντίζει να προοδεύει στους δικούς του στόχους και να ικανοποιεί τις επιθυμίες του, έστω κι αν είναι ασύμβατες καμιά φορά με τις αντίστοιχες του συντρόφου του, μπορεί κανείς να ξεπεράσει τυχόν προβλήματα σχετικά με διαφορά ηλικίας. Η κατάκτηση μιας ικανοποιητικής αυτονομίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια ισότιμη σχέση, ενώ η παραμέλησή της συχνά αποκαλύπτει μια προδιάθεση για μετάπτωση σε σχέσεις τύπου γονέα-παιδιού".

Τι λέει η ειδικός;
Η διαφορά ηλικίας από μόνη της δεν δημιουργεί απαραίτητα πρόβλημα. Ο κύριος 55 και η κυρία 40 ετών έρχονται από μακρινές μεν περιοχές, του ίδιου όμως εξελικτικού σταδίου. Για αυτό και το χάσμα δεκαπέντε ετών που τους χωρίζει είναι ποιοτικά διαφορετικό από το αντίστοιχο της 17χρονης και του 32χρονου. Εδώ η έφηβη, αν πρόκειται να ακολουθήσει, θα χρειαστεί να αποσπαστεί από τη δική της ανάπτυξη για να προσαρμοστεί στη σχέση, με όσες θυσίες συνεπάγεται αυτό για την εξέλιξή της. Αλλά κι εκείνος συχνά θα αισθάνεται ότι παλινδρομεί σε έναν τρόπο ζωής που ίσως πια του φαίνεται παιδαριώδης. Κι αν ακόμη αισθάνονται ότι μπορούν, με κάποιους συμβιβασμούς, να αντέξουν τις διαφορές μεταξύ τους, ίσως το βρουν δυσκολότερο να εξουδετερώσουν με τον ίδιο τρόπο τις διαφορές του κοινωνικού τους κύκλου.

Τελικά, κάνοντας κανείς μια ανασκόπηση της δικής του πορείας στο χρόνο, διαπιστώνει ριζικές αλλαγές στα αιτήματά του από τη ζωή ακόμη και σε διαστήματα ετών, πόσω μάλλον δεκαετιών. Δεν αποκλείεται βέβαια κάποιοι άνθρωποι να αισθάνονται ότι τα αιτήματα της ηλικίας τους δεν τους εκφράζουν και να βρίσκουν τη συναναστροφή με τους συνομηλίκους τους αδιάφορη. Αλλά μου φαίνεται ότι συνολική απόρριψη μιας φάσης ζωής και η απευθείας μεταπήδηση στην επόμενη, είναι πιθανώς ενδεικτική ανασφαλειών και συγκρούσεων. Και αντίστροφα, η ανάγκη επιστροφής σε μια πιο νεανική ηλικία, με την ευκαιρία ενός νεαρού συντρόφου, καμιά φορά συναντάται σε ανθρώπους που «δεν θέλουν να μεγαλώσουν» ή δεν είχαν την ευκαιρία να χαρούν επαρκώς τα νιάτα τους.

Όλα αυτά βέβαια ίσως ακούγονται αρκετά απόλυτα. Πράγματι, το εύρος της διαθέσιμης περιπτωσιολογίας καμιά φορά αναδεικνύει και ενδιαφέρουσες εξαιρέσεις σε αυτόν τον, προβληματικό κατά κανόνα, τύπο σχέσεων.

Διάσημα ζευγάρια με μεγάλη διαφορά ηλικίας…
Κάποιοι από αυτούς δοκίμασαν αλλά δεν «τους βγήκε». Κάποιοι άλλοι, όμως, είναι –προς έκπληξη πολλών- ακόμα μαζί. Ο Richard Gere, για παράδειγμα, με την Carey Lowel, μοντέλο και ηθοποιός, η οποία είναι 11 χρόνια μικρότερή του. Την ίδια διαφορά ηλικίας έχουν επίσης οι Brad Pitt και Angelina Jolie, Seal και Heidi Klum, ενώ 13 χρόνια μεγαλύτερος είναι ο Pierce Brosnan από την δημοσιογράφο Keely Shaye Smith, με την οποία παντρεύτηκαν το 2000.

Ο Tom Cruise είναι 16 ολόκληρα χρόνια μεγαλύτερος από την Katie Holmes, ο Anthony Hopkins 19 χρόνια μεγαλύτερος από την Stella Arroyave, ενώ ο Nicolage Cage περνάει την σύζυγό του Alice Kim, πρώην σερβιτόρα σε εστιατόριο του Los Angeles, 20 ολόκληρα χρόνια. Κι αν νομίζετε πως τα 20 είναι πολλά, μάθετε πως ο Harrison Ford είναι 23 χρόνια μεγαλύτερος από την Calista Flockhart, όσα είναι και ο Sylvester Stallone από την Jennifer Flavin. Η Celine Dion είναι 26 χρόνια μικρότερη από τον μουσικό παραγωγό σύζυγό της René Angélil, ενώ ο Rod Stewart περνάει την γυναίκα του, Penny Lancaster, 27 χρόνια. Ποιος να συγκρηθεί, βέβαια, με τον Clint Eastwood, ο οποίος παντρεύτηκε το 1996 την παρουσιάστρια Dina Ruiz, η οποία είναι 35 χρόνια μικρότερή του (φωτο παραπάνω); Ίσως, μόνο, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο οποίος ήταν 40 ολόκληρα χρόνια μεγαλύτερος από την σύντροφό του, Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

Αντιστρόφως, στα ευτυχισμένα ζευγάρια με μεγαλύτερες γυναίκες και νεώτερους άνδρες συναντάμε σήμερα την Mariah Carey, η οποία είναι 12 χρόνια μεγαλύτερη από τον σύζυγό της Nick Cannon, όσο είναι δηλαδή η Daryl Hannah από τον David Blaine και η Susan Sarandon από τον Tim Robbins. Η σύζυγός του -σούπερ σέξι- Hugh Jackman, Deborra-Lee Furness, είναι 13 χρόνια μεγαλύτερή του, ενώ, όπως ήδη αναφέραμε, η Demi Moore είναι 15 χρόνια μεγαλύτερη από τον Ashton Kutcher. Η «νταντά» Fran Drescher είναι 16 χρόνια μεγαλύτερη από τον φίλο της John, αλλά εκείνη που κατέχει τα «πρωτεία» είναι η Joan Collins που περνά τον σύζυγό της Percy Gibson 32 ολόκληρα χρόνια.