Το Λονδίνο που δεν ξέρουμε

της Έλενας Μπούλια

Ο λόγος που δεν έχουμε κάνει μέχρι τώρα ένα εκτενές αφιέρωμα στο Λονδίνο, δεν είναι ότι δεν το έχουμε επισκεφθεί, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Η πόλη της Ευρώπης με τη μακράν μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, ιδιαίτερα Ελλήνων, είναι αναμφισβήτητα το Λονδίνο. Και αυτό ακριβώς μας έκανε να διστάζουμε για το αν θα ωφελούσε κάποιον να διαβάσει για το Λονδίνο που ξέρει, μέσα από τις εμπειρίες κάποιου άλλου.

Ταυτόχρονα, όμως, με το Buckingham Palace, το Big Ben και το Notting Hill, το Λονδίνο που ξέρουμε έχει και μέρη που δεν ξέρουμε, ή που δεν ξέρουμε όλοι. Περιοχές, γειτονιές, καταστήματα που δεν θα επισκεφτεί ο ταξιδιώτης των λίγων ημερών, όχι γιατί δεν αξίζουν τον κόπο, αλλά γιατί δεν είναι τουριστικά, ή τουλάχιστον όχι τόσο τουριστικά, όσο τα υπόλοιπα.

Έχοντας μείνει για έναν ολόκληρο χρόνο σε μία από τις πλέον κακόφημες περιοχές του νοτιοανατολικού Λονδίνου (προσωπικά το χαρακτήριζα ghetto), είχα την ευκαιρία να ζήσω την πόλη «από την καλή και από την ανάποδη». Να δω το λαμπερό Λονδίνο με τα fancy εστιατόρια και τις εξωφρενικές τιμές, αλλά και τις υποβαθμισμένες του γειτονιές, εκεί όπου οι άστεγοι πουλούν τεύχη του Big Issue και οι μετανάστες μετρούν με αγωνία τις λίρες τους για να ψωνίσουν second hand ρούχα στις υπαίθριες αγορές. Και ξέρετε κάτι; Αυτό το Λονδίνο μου άρεσε περισσότερο.

Το Λονδίνο που δεν ξέρουμε έχει διατηρήσει την άγρια ομορφιά του, όπως τη διαβάζουμε στα βιβλία του Dickens. Έχει σκουπίδια, παλιά αυτοκίνητα, μουχλιασμένα σοκάκια και ομίχλη. Έχει όμως και προσωπικότητα, γωνιές που παγιδεύουν το υποψιασμένο βλέμμα, μαγαζιά που μένουν ανοιχτά ως αργά και συγκεντρώνουν τη σύγχρονη pop culture, τους «κουλτουριάρηδες» φοιτητές και ένα πολυπολιτισμικό μωσαϊκό που «χωράει» ανάμεσα στα αραβικά mini-market και το ελληνικό souvlaki, τις πλέον hip γκαλερί και τα πιο ψαγμένα εστιατόρια.

Αν το επόμενο ταξίδι σας στο Λονδίνο δεν είναι το παρθενικό, προσπαθήστε να ξεκολλήσετε από τα καταστήματα της Bond Street, μην αγοράσετε κι άλλο πλαστικό τσαντάκι με σκυλάκι από τα Harrods και ανταλλάξτε τη βόλτα στο Hyde Park με κάτι πολύ πιο πρωτότυπο. Δείτε το Λονδίνο με «εναλλακτικό» μάτι.


Brick Lane: Κάρυ και κουλτούρα

Η’ αλλιώς Banglatown, αφού φιλοξενεί ένα μεγάλο μέρος της αγγλικής μπαγκλαντέζικης κοινότητας. Βρίσκεται στο τέρμα του ανατολικού Λονδίνου και ενώνει την κεντρική λεωφόρο του Whitechapel με τα Spitafields που χτίστηκε τον 17ο αιώνα και ονομάστηκε έτσι από τη βιομηχανία πλινθοποιίας που άκμασε στην περιοχή από τον 15ο αιώνα και μετά. Οι Ιρλανδοί, Εβραίοι και Μπαγκλαντέζοι μετανάστες που εισέρευσαν όμως τα επόμενα χρόνια ασχολήθηκαν με την ελαφρά βιοτεχνία, μετατρέποντας την περιοχή σε κέντρο ενδυματοποιίας και μοδιστρικής. Γι’αυτό, άλλωστε, σήμερα βρίσκουμε εκεί μοναδικές vintage boutiques και τα καλύτερα ίσως second-hand stores του Λονδίνου, με μοναδικά ρούχα και αξεσουάρ.

Η Brick Lane -εκεί που λέγεται πως σύχναζε ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης- θυμίζει σήμερα το δικό μας Γκάζι ή, ακόμα περισσότερο, το Μεταξουργείο. Βρίθει από μπυραρίες και clubs, όπως το περίφημο 93 Feet East, ενώ τα ινδικά της εστιατόρια είναι ίσως από τα καλύτερα και φθηνότερα του Λονδίνου. Οι πελάτες, μάλιστα, μπορούν να φέρουν το δικό τους αλκοολούχο ποτό, αφού οι ιδιοκτήτες τους, κυρίως μουσουλμάνοι, δεν σερβίρουν αλκοόλ. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή έκαναν εγκαίνια κάποιοι σημαντικοί εκθεσιακοί χώροι, με έργα ανερχόμενων καλλιτεχνών, όπως η @Work Gallery, ενώ εκεί διατηρούν και το showroom τους τα αδέρφια Laden, από τους πλέον hip σχεδιαστές ρούχων.

Αξίζει να επισκεφθείτε την Brick Lane Σάββατο πρωί για να βολτάρετε στην τεράστια αγορά της, να αγοράσετε μοναδικές αντίκες, να θαυμάσετε υπαίθριες εκθέσεις φοιτητών, να πιείτε καφέ στους υπαίθριους πάγκους και να συνομιλήσετε με τους διπλανούς σας. Μην παραλείψετε, τέλος, να κάνετε μία βόλτα και στο Old Truman Brewery, με τα όμορφα καταστήματα, τις γκαλερί και τα «ψαγμένα» εστιατόρια.


Borough Market: Άλλη διάσταση στην λαϊκή αγορά

Είναι γνωστό πως τα ψώνια στο Λονδίνο αποτελούν εμπειρία, τα δε ψώνια στα τεράστια -τύπου Sainsbury’s- super markets του Λονδίνου, εορταστικό γεγονός. Αν δεν έχετε βρεθεί στο Borough Market, όμως, πραγματικά δεν γνωρίζετε τι σημαίνει αγορά τροφίμων. Ξεκινήστε νωρίς το πρωί, φορέστε άνετα παπούτσια, φροντίστε να μην έχετε φάει τίποτα και έχετε μαζί σας αρκετά λεφτά. Μία «παιδική χαρά» υπαίθριων μανάβικων, μπακάλικων, ψαράδικων, φούρνων, ζαχαροπλαστείων, κ.λ.π. σας περιμένει.

Στο Borough Market μπορείτε να βρείτε κυριολεκτικά ό,τι τρόφιμο, από όποια γωνιά της γης, λαχταρά η ψυχή σας: Ψάρια, οστρακοειδή, φρέσκα κρέατα, μπαχαρικά, μαρμελάδες, γλυκά, σοκολάτες, αγγλικές σπεσιαλιτέ, άπειρα είδη μπύρας, εκλεκτά κρασιά, φρέσκα αλλά και βιολογικά φρούτα και λαχανικά, όλα τα είδη ψωμιού, σουβλάκια, παέγια, και διάφορες άλλες λιχουδιές που μπορείτε να φάτε στο χέρι. Οι έμποροι κερνάνε τους περαστικούς τυράκια, ζαμπονάκια, ελίτσες και οι εικόνες σε συνδυασμό με τις μυρωδιές το κάνουν αδύνατο να αντισταθεί κανείς.

Ο δε χώρος της αγοράς, μια ανοιχτή αποθήκη από πέτρα και ξύλο, είναι εκπληκτικός. Όλα τα «περίπτερα» έχουν ομοιόμορφο πράσινο χρώμα και χαριτωμένες ταμπελίτσες, πεντακάθαρες βιτρίνες και προϊόντα που εξαφανίζονται εν ριπή οφθαλμού. Οι τιμές της αγοράς είναι λίγο τσιμπημένες, αλλά πραγματικά η ποιότητα των τροφίμων θα σας κάνουν να ξοδέψετε τις τελευταίες σας λίρες χωρίς καμία τύψη.

Η αγορά βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της London Bridge και περιβάλλεται από αμέτρητα αξιόλογα εστιατόρια, όπως το Black and Blue, με industrial διακόσμηση και πολύ ενδιαφέρον μενού, το Roast με ό,τι καλύτερο από τη βρετανική κουζίνα, αλλά και το πολύ οικονομικότερο -της γνωστής αλυσίδας- Nando’s, με τα εκπληκτικά κοτόπουλα, στεγασμένο σε μία παραποτάμια παλιά αποθήκη του Τάμεση, στολισμένη σήμερα με έργα τέχνης από την Tate Modern.


Old Street – Hoxton Square: Με τη λάμψη των 90’s

Η Old Street βρίσκεται στο κεντρικό Λονδίνο και εκτείνεται από το Clerkenwell, στο London Borough of Islington, μέχρι το Shoreditch, στο London Borough of Hackney. Η περιοχή χρονολογείται από το 1200 και θεωρείται μία από τις παλαιότερες του Λονδίνου, κάτι που είναι εμφανές άλλωστε και από τα εκπληκτικής αρχιτεκτονικής κτίρια. Η περιοχή σήμερα θεωρείται από πολλούς παρηκμασμένη, ίσως και επικίνδυνη (ο ορισμός της λέξης ‘dodgy’). Όσοι γνωρίζουν, όμως, και μάλιστα όσοι έχουν βρεθεί στη Hoxton Square, της Old Street, θα την χαρακτήριζαν «cool».

Η περιοχή γύρω από το Hoxton Square «εφευρέθηκε» στις αρχές του ‘90. Μέχρι τότε υπήρχε μόνο μία άχαρη, αδιάφορη έως και κακόφημη περιοχή, στην οποία δίσταζαν ακόμα και οι ταξιτζήδες να πάνε κάποιον. Κι όμως, εκεί, όπου οι κάτοικοι ντύνονταν φτωχικά και είχαν μίζερα κουρέματα, επέλεξαν οι ανερχόμενοι καλλιτέχνες της δεκαετίας να τοποθετήσουν τις εκθέσεις και τα καταστήματά τους. Το skinhead look σύντομα αντικαταστάθηκε από ό,τι πιο μοδάτο και τολμηρό, ενώ τα ερειπωμένα σπίτια πωλούνταν πλέον ως «υπερ-design-άτα» lofts.

Σήμερα, η περιοχή έχει σίγουρα χάσει πολλή από την τότε λάμψη της, ίσως και από την προσωπικότητά της. Λέγεται, μάλιστα, πως οι trendy Λονδρέζοι έχουν μεταφερθεί λίγο πιο κάτω, στην Kingsland Road. Δεν παύει, ωστόσο, να σφύζει από ζωή, να φιλοξενεί τις ακριβότερες γκαλερί του Λονδίνου, το φοβερό Favela Chic club, που γνώρισε ανεπανάληπτες δόξες στη δεκαετία του ’90, καθώς και διάφορα άλλα μπαράκια, κάποια από αυτά υπόγεια με live mc’s να «ραπάρουν». Σε κάθε περίπτωση, αν αποφασίσετε να πάτε, να είστε προσεκτικοί με τα πορτοφόλια σας.


Tottenham Court Road: Η αντιπρόταση στην Bond Street

Ακόμα πιο κεντρικά στο Λονδίνο, η Tottenham Court Road εκτείνεται από το St. Giles’ Circus (το σταυροδρόμι της Oxford Street με την Charing Cross Road) μέχρι την Euston Road. Το νότιο άκρο του δρόμου, μάλιστα, βρίσκεται πολύ κοντά στο Βρετανικό Μουσείο, το οποίο αξίζει να επισκεφθείτε εφόσον βρεθείτε εκεί.

Πρόκειται για έναν αξιοπρεπέστατο εμπορικό δρόμο, όπου θα βρείτε μεγάλη ποικιλία ποιοτικών καταστημάτων, με έμφαση στα ηλεκτρολογικά και τα καταστήματα επίπλων. Είναι, όμως, ιδιαίτερα γνωστός και για τη μεγάλη του ποικιλία σε clubs που φιλοξενούν πάσης φύσεως live συγκροτήματα, όπως το περίφημο Spearmint Rhino, που αργότερα έγινε αλυσίδα, με τους χορούς της κοιλιάς.

Εκεί βρίσκεται και το ιστορικό The 100 Club, από όπου έχουν ξεκινήσει θρυλικά μουσικά συγκροτήματα -και με το χρίσμα του οποίου έκαναν αργότερα καριέρα- όπως οι The Who, The Kinks, The Animals, αργότερα ο Rod Stewart, ο Muddy Waters, o BB King, ενώ στην πανκ δεκαετία του ’70 από τη σκηνή του πέρασαν οι Sex Pistols, The Clash, The Damned και πολλοί άλλοι. Σήμερα εμφανίζονται εξαιρετικά rock, jazz ή και swing συγκροτήματα, όπως οι -talk-of-the-town- King’s Cross Hot Club. Μην διανοηθείτε, λοιπόν, να μην το επισκεφθείτε.


Greenwich: Πέρα από τα οφθαλμοφανή

Προφανώς το Greenwich το γνωρίζετε και εσείς, έχετε φωτογραφίες από το Cutty Sark, το καλοδιατηρημένο ιστιοφόρο, στη στεγνή αποβάθρα δίπλα στο λιμάνι, και έχετε επισκεφθεί το Royal Greenwich Observatory, στην κορυφή του Greenwich Park, μέσα από το κτίριο του οποίου περνά ο ομώνυμος μεσημβρινός. Δεν αξίζει, όμως, να το ξαναεπισκεφθείτε; 

Στο Greenwich μπορείτε να περάσετε ολόκληρη τη μέρα σας. Ξεκινήστε με βόλτα και καφέ στο καταπράσινο, τεραστίων διαστάσεων Greenwich Park, επισκεφθείτε το αξιόλογο National Maritime Museum, βγάλτε φωτογραφίες από το λιμάνι που κοιτά απέναντι, στο City. Αν τύχει να πάτε Σάββατο ή Κυριακή, επισκεφθείτε οπωσδήποτε την υπαίθρια αγορά με τα τρόφιμα, τα ρούχα, τα έπιπλα, τους πίνακες και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Γύρω από τους πάγκους των τροφίμων βρίσκονται μερικές παραδοσιακές μπυραρίες, για μία σύντομη στάση.

Αν αποφασίσετε να κάτσετε στο Greenwich για φαγητό και καφέ, οι προτάσεις μας είναι οι εξής: Το καλύτερο μεξικάνικο που φάγαμε στο Λονδίνο στα εστιατόρια Café Sol, αλλά και στο Desperados. Εξαιρετικά ψάρια και θαλασσινά στο Beachcomber. Για γαλλική κουζίνα, πολύ καλά γλυκά και καφέ στο Café Rouge.