Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί… στο Γκάζι

της Ιωάννας Γκομούζα

Απολαυστικά ποιητική και ευρηματικά κωμική, η παράσταση της ομάδας Ατονάλ στο θέατρο 104 δεν έχει γίνει άδικα θέμα συζήτησης στα πηγαδάκια των θεατρόφιλων. Βάλτε τη στα πλάνα σας.

Την πρωτοείδα τον Γενάρη, ενώ ακόμα η φήμη της κυκλοφορούσε από στόμα σε στόμα σαν παραίνεση («να τη δεις οπωσδήποτε») μεταξύ θεατρόφιλων. Όταν μια φίλη διαμαρτυρήθηκε ότι δεν είχε προλάβει τον πρώτο κύκλο της διαδρομής των παραστάσεων, ξαναπήγα μαζί της χωρίς δεύτερη σκέψη με το που ανακοινώθηκε η παράτασή τους. Γιατί, πόσο συχνά έχεις την ευκαιρία να γελάσεις και να νιώσεις να σε ζεσταίνει ένα ευχάριστο ξάφνιασμα, απολαμβάνοντας μια άψογα εκτελεσμένη θεατρική παρτιτούρα γεμάτη ποίηση, χιούμορ και ρυθμό;

Και πού αλλού θα πετύχαινες τρεις πιθήκους, δέσμιους σ’ ένα σουρεάλ, ανθρώπινης έμπνευσης πείραμα, να επιχειρούν να γράψουν τον Άμλετ και να εκτοξεύουν φονικές ατάκες για τον έλεγχο των μέσων παραγωγής !) και τον μεταμοντερνισμό; Τον Τρότσκι με ένα τσεκούρι καρφωμένο στο κεφάλι να πεθαίνει σε τρεις εκδοχές ή ένα ζευγάρι να ζει τη στιγμή της γνωριμίας του, προσπερνώντας τις λάθος ατάκες κάθε φορά που ο ήχος ενός κουδουνιού επαναλαμβάνει τη μεταξύ τους συνάντηση;

«Λόγια, λόγια, λόγια», «Παραλλαγές στο θάνατο του Τρότσκι», «Κανένα πρόβλημα», «Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί»: τα τέσσερα μονόπρακτα του Ντέιβιντ Άιβς με τα οποία καταπιάνεται η ομάδα Ατονάλ κάθε Δευτερότριτο στο θέατρο 104 παρουσιάστηκαν, μαζί με άλλα δύο, για πρώτη φορά το 1993 στη Νέα Υόρκη, υπό τον τίτλο «Κάθε πράγμα στην ώρα του».

Γραμμένα μεταξύ 1987 και 1993, φλερτάρουν με το θέατρο του Παραλόγου, παρωδώντας απολαυστικά ιστορικά πρόσωπα και σατιρίζοντας καταστάσεις γνώριμες. Μιλούν για τα μικρά και τα μεγάλα θέματα της ζωής, για τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα, την τέχνη, την εξουσία, με μια ανάλαφρη φόρμα που σε ξεβολεύει από τους καθιερωμένους θεατρικούς κώδικες.

«Πιστεύω βασικά ότι το μονόπρακτο συνιστά ένα ιδιαίτερα πλούσιο μέσο για το θέατρο…Υπό μία έννοια, σχεδόν ενθαρρύνει την ποίηση, επειδή συνήθως περιλαμβάνει μια εικόνα ή ένα συγκεκριμένο συμβάν το οποίο αναπτύσσεται σε δέκα λεπτά κι έπειτα ολοκληρώνεται. Η ένταση είναι πολύ μεγαλύτερη εξαιτίας της μικρής διάρκειας», έχει δηλώσει ο δημιουργός τους και «μετρ της μικρής φόρμας», ο οποίος είναι ευρύτερα γνωστός για το έργο του «Η Αφροδίτη με τη γούνα».

Ποντάροντας ακριβώς στη δυναμική της ροής που δίνουν οι γρήγορες εναλλαγές-παραλλαγές αλλά κυρίως στο μινιμαλιστικής υφής μουσικό νήμα που συνδέει τις περισσότερες από τις ιστορίες, η Σοφία Μαραθάκη καθοδήγησε εύστοχα τους συμπαίκτες της Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Κωνσταντίνο Παπαθεοδώρου και Γιώργο Σύρμα. Με κίνηση και φωνή δουλεμένη μέχρι κεραίας (προσέξτε π.χ. τα χέρια των επίδοξων Σαίξπηρ χιμπατζήδων), εξαιρετικό συγχρονισμό, υπέροχα γκαγκ κι αχτύπητους μορφασμούς, η ομάδα Ατονάλ πέτυχε μια ομόψυχη ερμηνεία υψηλής ευκρίνειας, ακολουθώντας τις αβανγκάρντ τονικότητες μιας μεταμοντέρνας σύνθεσης.