«Το 21»: Ροκ ορατόριο για την Ελληνική Επανάσταση

της Ιωάννας Γκομούζα

Πόσο… ροκ μπορεί να είναι η σκηνική εξιστόρηση του Αγώνα της ελληνικής ανεξαρτησίας; Εν μέσω ηλεκτρισμένων μπλουζ, ο Άρης Μπινιάρης σολάρει στο Gazarte σε μια sui generis δραματοποιημένη συναυλία που ξυπνά την ιστορική μνήμη και συγκινεί.

Κινείται με τον υπνωτιστικό ρυθμικό βηματισμό ενός περφόρμερ-μουσικού και σαν ραψωδός, «ντυμένος» άλλοτε την ορμή του επαναστατημένου κι άλλοτε τη μανία του αντιδραστικού ιεροκήρυκα, μέσα σε 55 λεπτά παραδίδει το πιο ροκ μάθημα ιστορίας που σας έχει τύχει. Μετά τις δύο πρώτες παραστάσεις στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών τον περασμένο Ιούλιο, ακριβώς πριν το δημοψήφισμα, «Το ‘21» του Άρη Μπινιάρη συνεχίζει στο Gazarte το ταξίδι του στη νεότερη ελληνική «περιπέτεια».

Σ’ ένα περιβάλλον λιτό, βέρο συναυλιακό, ο σκηνοθέτης, ερμηνευτής και εμπνευστής αυτής της ενδιαφέρουσας σκηνικής σύνθεσης παντρεύει αποσπάσματα κειμένων από πηγές της επαναστατικής περιόδου (από τα πρακτικά των Εθνοσυνελεύσεων και από απομνημονεύματα αγωνιστών, άρθρα της εφημερίδας «Ελληνικά χρονικά» αλλά και από την επιστολογραφία της εποχής) σε μια μπαρουτοκαπνισμένη αφήγηση. Λουσμένος στο ημίφως, με λόγο παθιασμένο, αγωνιώδη, πονεμένα σαρκαστικό, με φωνή περιπαικτική, στεντόρεια αλλά και παραδομένη σ’ έναν μύχιο λυγμό ζωντανεύει καταστάσεις και γεγονότα πέρα από ονόματα, χρονολογικούς και γεωγραφικούς προσδιορισμούς. «Ένα αδρό και ηλεκτρισμένο ορατόριο για την δυναμική μετατόπιση του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου, από τη θέση και τη διάθεση του υπόδουλου, στη θέση και τη διάθεση του εξεγερμένου» άλλωστε έχει δηλώσει ο ίδιος ο Άρης Μπινιάρης ότι θέλησε να καταθέσει με «Το ‘21».

Μιλά λοιπόν για εκείνους που «ετόλμησαν να λάβουν όπλα εις χείρας εναντίον του υγιαίνοντος πατέρα» κι «επροξένησαν ταραχήν εις όλο τον φιλήσυχο γένος» βάζοντας φωτιά εις τα φυτίλια και μεθώντας από τη βροντή. Θυμίζει τους ηρωικούς εξοδίτες του Μεσολογγίου που έφτασαν να τρώνε γάτες και σκύλους ελλείψει τροφής αλλά επαινούσαν το φαϊ ως «το πλέον νοστιμότερον». Στηλιτεύει τους εθνοπατέρες, εθνοσωτήρες και κωδωνοκρούστες «πωλητές οπίου», τους νέους άρχοντες-απόγονοι κατακτητών κι αναρωτιέμαι πικρά: «Η πατρίς ανυψούται αλλά ποίον είναι τάχα το βραβείον;».

Συνοδοιπόροι του και σ’ αυτό το εγχείρημα, ο Τάκης Βαρελλάς στο μπάσο και ο Βασίλης Γιασλακιώτης στα τύμπανα και την κρητική λύρα υπογραμμίζουν τη δράση με ροκ, garage punk ακόμα και με συνθέσεις σάμπα. Τις αφηγηματικές και συναισθηματικές αποχρώσεις επιχειρούν να αποδώσουν και οι αφαιρετικοί φωτισμοί με ανάλογες χρωματικές εναλλαγές στο φόντο. Η μουσική – που για τον σκηνοθέτη «μπορεί πιο εύκολα να αναβαπτίσει το νόημα» – και ο λόγος σε αφηγηματικό παλμό αποτελούν τη χαρακτηριστική φόρμα που έκανε διακριτή την παρουσία του από το εκρηκτικό «Θείο τραγί». Ξεχωριστό, ολότελα ιδιοσυγκρασιακό κι αυτό το ταίριασμά τους αξίζει την προσοχή σας. Συνάμα όμως κινεί και την περιέργεια για τη φόρμα που θα επιλέξει ο νεαρός δημιουργός στα επόμενα βήματά του.