Είδαμε την «Μητέρα του Σκύλου» στο Σύγχρονο Θέατρο

της Ιωάννας Κλεφτόγιαννη

Ακόμη ένα λογοτεχνικό ορόσημό μας, η Μητέρα του Σκύλου του Παύλου Μάτεσι, βρήκε το δρόμο για τη σκηνή. Έχει προηγηθεί της σημερινής μεστής πρότασης του Σταύρου Τσακίρη στο Σύγχρονο Θέατρο, η πρώτη θεατροποίηση του κορυφαίου νεοελληνικού μυθιστορήματος στο Εθνικό Θέατρο με την υπογραφή του σέρβου τακτικού επισκέπτη μας, Νικίτα Μιλιβόγιεβιτς.

Η διασκευή του Τσακίρη ρίχνει το βάρος στην αξεπέραστη Ραραού, κομπάρσα στα μπουλούκια, παρθένα ως το θάνατο, ακίνδυνη φαντασιόπληκτη με δυο συντάξεις, όπως λέει, «πιο πολύτιμες απ' την πατρίδα».

Κι η τραγική αυτή φιγούρα, που κουβαλώντας όλα τα μεταπολεμικά τραυματικά βιώματα συνεχίζει να πορεύεται με τα ψιμύθια και τα αθώα ψέματα, βρίσκει την ιδανική ερμηνεύτρια στην Δήμητρα Χατούπη. Η σπουδαία ηθοποιός, ώριμη, αποδίδει σπαρακτικά, με τεχνική και μέτρο ένα άτομο «εντελώς ακίνδυνο», αρκούντως διαταραγμένο, πολιτικώς «εθνικόφρων, βασιλόφρων» κι αντικομμουνίστρια. Δεκαπέντε ετών εγκαταλείπει την κωμόπολη των Επάλξεων, στην οποία μετά την Απελευθέρωση βίωσε την άγρια διαπόμπευση της μάνας της, ερωμένης Ιταλού. Γίνεται μάνα της μητέρας της και πορεύεται. Τα τραύματά της τα κουβαλάει η Χατούπη με το σώμα και τη φωνή στη σκηνή.

Εξήντα-φεύγα πια στη σκηνή τώρα, η ηρωίδα αναπολεί τη ζωή της. Τι είναι αλήθεια και τι μυθοπλασία; Σε ένα βιβλίο που συνταιριάζει ευφυώς τη μικροϊστορία ασήμαντων προσώπων με τη χαώδη «μεγάλη» πολιτικοκοινωνική εγχώρια Ιστορία, και με ψιχία απ’ την κουντερική «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι», ο σκηνοθέτης και διασκευαστής (μαζί με τη Δήμητρα Πετροπούλου) δεν δίνει απαντήσεις, δεν εξωθεί τίποτα.

Επέλεξε με τη δεξιότητα του χειρούργου το μεδούλι του βιβλίου που στην κυριολεξία αναπνέει μέσα στην αφαιρετικότητα του σκηνικού χώρου, υπογραμμίζοντας κομβικά χωρία μέσα από βιντεοπροβολές (βλ. «Ξεχνάω και να λυπηθώ. Αυτό, λιγάκι με μελαγχολεί. Που ξεβάφουνε οι λύπες μου»).

Η Ραραού και μαζί της η σμπαραλιασμένη μεταπολεμική Ελλάδα, που μολονότι πεινασμένη εφευρίσκει τρόπους να ορθοποδεί, ζωντανεύουν με τρόπο σπαρακτικό θυμίζοντάς μας ένα παρελθόν που δυστυχώς φλερτάρει με το σήμερα. Καίρια στην παρούσα συγκυρία η επιλογή του κειμένου, και συγχρόνως ιδανικό έναυσμα για να διαβάσει κανείς το κορυφαίο ίσως έργο του αιρετικού Μάτεσι.

Η ταυτότητα της παράστασης:
Σκηνοθεσία - Δραματουργική επεξεργασία: Σταύρος Τσακίρης
Σκηνικά - Κοστούμια: Άγγελος Αγγελή
Δραματολόγος: Δήμητρα Πετροπούλου
Κινησιολογία: Γιάννης Αντωνίου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Έφη Ρευματά
Στο ρόλο της ΡΑΡΑΟΥ: η Δήμητρα Χατούπη
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί:
Νίκος Γιαλελής, Γιάννης Δρίτσας, Χρήστος Ευθυμίου, Ηλίας Ζερβός, Στεφανία Κριεζή, Μαριλίτα Λαμπροπούλου, Τζίνη Παπαδοπούλου, Έφη Ρευματά, Μαριαλένα Ροζάκη.