The Clan: Σκοτεινό «γκανγκστερικό» δράμα

του Λουκά Τσουκνίδα

Ένας απ' τους σημαντικότερους δημιουργούς του αργεντίνικου “νέου κύματος”, ο Πάμπλο Τραπέρο, επιστρέφει με μια πολύ ενδιαφέρουσα ταινία γύρω από τ' απομεινάρια της στρατιωτικής δικτατορίας του '70, την αληθινή ιστορία μιας οικογένειας απαγωγέων και δολοφόνων. Η θρυλική υπόθεση της φαμίλιας Πούτσιο, γνωστή αλλά όχι πλήρως εξιχνιασμένη, αναγκάζει τον Τραπέρο να περπατήσει σε δοκιμασμένα μονοπάτια, ανταλλάσσοντας ένα πιθανό αστυνομικό θρίλερ με μία καλογυρισμένη κωμικοτραγική ηθογραφία των καιρών που καταγράφει, βοηθούμενος κι απ' την υπέροχη ερμηνεία του Γκιγιέρμο Φρανσέλα.

Η υπόθεση

Βρισκόμαστε στην αυγή της επιστροφής στη δημοκρατία για την Αργεντινή και στο πλούσιο προάστιο του Μπουένος Άιρες, Σαν Ισίντρο, ένας νεαρός παίκτης του ράγκμπι απαγάγεται και, μόλις πληρωθούν τα λύτρα, δολοφονείται εν ψυχρώ. Δράστες, ο Αρκίμεντες Πούτσιο, ο γιος του Αλεχάντρο και οι δύο μπράβοι τους, που συνεχίζουν να εξασκούν την “τέχνη” που έμαθαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας, αυτή της απαγωγής χωρίς επιστροφή...

Η κριτική

Οι δικτατορίες είναι, συνήθως, οι πιο σκοτεινές περίοδοι στις ιστορίες των χωρών κι εκείνες που, αμέσως μετά τη λήξη τους, οι περισσότεροι θέλουν να ξεχάσουν. Στην Αργεντινή του Βιντέλα και των διαδόχων του διεξήχθη ένας απ' τους μεγαλύτερους, πιο λυσσαλέους διωγμούς αριστερών και αντιφρονούντων στην ανθρώπινη ιστορία με τους “εξαφανισμένους” να φτάνουν τους δεκάδες χιλιάδες. Η ιστορία που μας αφηγείται ο Τραπέρο, διαδραματίζεται μετά τη δικτατορία, σε μια περίοδο που η λήθη είναι ζήτημα προσωπικής επιβίωσης, όμως το δηλητήριο με το οποίο η χούντα πότισε την αργεντίνικη κοινωνία δεν έχει εξουδετερωθεί.

Ο Αρκίμεντες Πούτσιο είναι ένας πάτερ-φαμίλιας, με δύο κόρες και τρεις γιους, ο ένας εκ των οποίων, ο Αλεχάντρο, διεθνής παίκτης του ράγκμπι και καμάρι του “εύπορου” προαστίου του Σαν Ισίντρο. Έχοντας ένα παζλ ανολοκλήρωτο ως βάση, μιας και ο Αρκίμεντες ποτέ δεν παραδέχτηκε τα εγκλήματά του και όσα μέλη της οικογένειας έμειναν δεν έχουν μιλήσει γι' αυτά, ο Τραπέρο και ο σεναριογράφος του επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη θολούρα υπέρ τους και να εκμεταλλευτούν τις προφανείς αναλογίες της υπόθεσης με τους μηχανισμούς της δικτατορίας που προηγήθηκε.

Ως στιλ, επιλέγουν να εφαρμόσουν στερεότυπα του γκανγκστερικού και άλλων ειδών με εμφανείς επιρροές από διάσημους σκηνοθέτες, συνθέτοντας, τελικά, ένα αφήγημα που είναι πολύ συνεπές στο θέμα του και καταφέρνει να το περιγράψει σχετικά ελαφρά χωρίς να ελαφρύνει τη σημασία του.

Δεν ξέρω αν σκόπευαν να στήσουν μία πιασάρικη αλληγορία για τη χούντα, όπως έχει ειπωθεί, αλλά νομίζω ότι κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει επειδή (1) η ιστορία είναι αληθινή και (2) είναι η ίδια απευθείας γέννημά της, κάτι που την κάνει πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Ο Αρκίμεντες Πούτσιο ήταν πιθανότατα μέλος των παραστρατιωτικών οργανώσεων που απήγαγαν και εξολόθρευαν αριστερούς επί χρόνια και, έχοντας γλιτώσει, συνέχισε να εξασκεί την “τέχνη” που έμαθε, αυτή τη φορά για χρήματα χωρίς το πρόσχημα του “πατριωτικού καθήκοντος” το οποίο κράτησε ως σημαία μέχρι τέλους. Η φαινομενικά φιλήσυχη οικογένειά του, γνώστες όλοι των τεκταινόμενων στο υπόγειο, πλην της δεκατριάχρονης Αντριάνα, ήξεραν και για τα κατορθώματά του πριν την αποκαθήλωση των στρατιωτικών.

Οι δημιουργοί, φτιάχνουν εδώ το δικό τους παζλ, αφαιρώντας μερικά κομμάτια και προσθέτοντας άλλα, προσπαθώντας να στήσουν μία ιστορία με χαρακτήρες που δεν είναι στυγνοί εγκληματίες, πλην του αδίστακτου πατέρα, για να μην μας οδηγήσουν σε ένα συμπέρασμα ότι ολ' αυτά είναι πράξεις “κακών” ανθρώπων” περισσότερο, παρά για να κάνουν την ταινία τους πιασάρικη. Και στην πραγματικότητα, πάντως, υπάρχει ένας γιος που έφυγε “νωρίς” απ' την οικογενειακή επιχείρηση και τη χώρα και η τύχη του αγνοείται ακόμη...

Η ταινία, ίσως, δεν θα ήταν τόσο ελκυστική, αν δεν ήταν το εξαιρετικό της καστ, με προεξάρχοντα τον, κωμικό κατά τ' άλλα, Γκιγιέρμο Φρανσέλα, που έχει δώσει τα δραματικά διαπιστευτήριά του και στο “The Secret in their Eyes” του Χουάν Χοσέ Καμπανέλα. Ο Φρανσέλα παίζει τον Αρκίμεντες ακροβατώντας μεταξύ καρικατούρας και αυθεντικού παλιοτόμαρου, κυρίαρχου του “οικογενειακού προγράμματος” όσο και των βασικών ανθρώπινων ενστίκτων, ενώ όσοι παίζουν τα μέλη της οικογένειας, εξανθρωπίζουν άριστα τα υποχείριά του.

Το “The Club” είναι μια καλοπαιγμένη ταινία, ενδιαφέρουσα πρωτίστως για το θέμα της και ύστερα για την κεντρική της ερμηνεία.

Βγαίνουν ακόμη:

Το βιογραφικό δράμα “Florence Foster Jenkins” του Στίβεν Φρίαρς με την υπέροχη, ως συνήθως, Μέριλ Στριπ και οι κωμωδίες “Central Intelligence” και “Babysitting 2”.

Όλες οι Ταινίες