Ο Αλεξάντερ Σοκούροφ παραδίδει μια ενδιαφέρουσα προσωπική ταινία για την Τέχνη και την Ιστορία που μπλέκει απολαυστικά την μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ.
Παλαιότερο των 360 ημερών
του Λουκά Τσουκνίδα
Ο άνθρωπος που μας έδωσε τη “Ρωσική Κιβωτό”, ο Αλεξάντερ Σοκούροφ, επιστρέφει στα αγαπημένα του θέματα, την Tέχνη και την Iστορία, για να αφηγηθεί την σχέση μεταξύ τους με ένα καθηλωτικό κολάζ ντοκουμέντων και “κατασκευασμένων” εικόνων και ήχων. Στο επίκεντρο του “Francofonia” βρίσκεται το Λούβρο και η δική του ιστορία, απ' την εποχή που χτίστηκε έως την εποχή που οι συλλογές του γλίτωσαν από την επιδρομή των ναζί, χάρη στη συνεργασία δύο κρατικών υπαλλήλων με κοινή προσωπική ατζέντα. Το αποτέλεσμα είναι απλώς απολαυστικό.
Η υπόθεση
Ο Αλεξάντερ Σοκούροφ αφηγείται την ιστορία του Λούβρου απ' το δωμάτιό του, συνομιλεί με μορφές του παρελθόντος και εικονογραφεί τις σκέψεις του γύρω από τη σχέση της Τέχνης με την Ιστορία. Εν τω μεταξύ, παραμένει διαρκώς συνδεδεμένος, μέσω βίντεο-κλήσης, με τον καπετάνιο ενός πλοίου το οποίο μεταφέρει ανεκτίμητα έργα τέχνης καταμεσής μιας θύελλας που ίσως και να το βυθίσει...
Η κριτική
Προφανώς, το “Francofonia” δεν είναι μια συνηθισμένη ταινία. Ούτε ντοκιμαντέρ ούτε μυθοπλασία, είναι περισσότερο ένα δοκίμιο, μία τοποθέτηση του δημιουργού του σε μια υποτιθέμενη συζήτηση περί τέχνης, ιστορίας, πολιτισμού, πολιτικής και των δυναμικών τους συσχετισμών λόγω ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου “ανθρώπινου” παράγοντα.
Με ξεκάθαρο στόχο και σκηνοθετική μαεστρία, ο Σοκούροφ πλέκει αρμονικά το σύγχρονο με το παλιό, πλάνα αρχείου με δραματοποιημένες σκηνές, φωτογραφίες, βίντεο και ήχους με τη δική του αφήγηση, το σκωπτικό του σχόλιο και το αναπόφευκτα ρωσικό του ύφος, αλλά και τη ζωντανή μετάδοση μιας θαλάσσιας τραγωδίας με τα τραγικά γεγονότα άλλων, διαφορετικών εποχών. Σημείο τομής όλων αυτών, το “μουσείο” και, συγκεκριμένα, το μουσείο του Λούβρου.
Η ιστορία του Λούβρου είναι, εν μέρει, η ιστορία της εμμονής του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου με τα μνημεία του παρελθόντος του, αλλά και του παρελθόντος των άλλων. Είναι η ιστορία μιας σειράς αντικειμένων ανεκτίμητης αξίας που αποκτήθηκαν μέσα από πολέμους, συν τοις άλλοις, ικανοποιώντας, παράλληλα, την ανάγκη “εικονογράφησης” των ιστορικών αφηγήσεων και την τροφοδότηση θεόρατων “Εγώ”, όπως εκείνο του Μεγάλου Ναπολέοντα. Με τον οποίο ο Σοκούροφ συνομιλεί, ως αφηγητής, καθώς τον βλέπει να περιδιαβαίνει το μουσείο και να κορδώνεται ανάμεσα στα ίδια του τα λάφυρα την ίδια στιγμή που το φάντασμα της Μαριάν, γυναίκας σύμβολο της Γαλλικής Δημοκρατίας, περιφέρεται στους διαδρόμους του μουσείου που οι γάλλοι επαναστάτες πήραν από τα χέρια των βασιλιάδων ψιθυρίζοντας “ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα”.
Ως Ρώσος, ο Σοκούροφ δεν παύει να βλέπει τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό από θέση παρατηρητή, ενός θαυμαστή που δε χάνει το δέος του, αλλά και πικραμένου απ' την αντιμετώπιση που έτυχε η δική του πατρίδα όταν, την περίοδο που έμοιαζαν άτρωτοι, οι Γερμανοί επέλεξαν να ισοπεδώσουν τα πάντα στο διάβα τους άσχετα με την τεράστια ιστορική και πολιτιστική τους αξία. Την ίδια ώρα που, στην παραδομένη Γαλλία, κοίταζαν πώς να διατηρήσουν άθικτα κτίρια και έργα τέχνης, έστω και αν ο απώτερος σκοπός ήταν να γίνουν λάφυρα, μνημεία στην αφήγηση της δικής τους καθολικής επικράτησης.
Ξέρει καλά, λοιπόν από την ιστορία την ίδια, πως η τέχνη, ο ιδεαλισμός και η επαφή μας με το παρελθόν μέσα από τον πολιτισμό, δε φτάνουν από μόνα τους να διασφαλίσουν στο διηνεκές το αγαθό που λέγεται “ειρήνη”. Πιστός στη μίζερη, σκοτεινή χιουμοριστική παράδοση του τόπου του, ρωτά την Μαριάν τι μας περιμένει στον 20ο αιώνα που μόλις ξεκινά. Όταν εκείνη απαντά με το γνωστό τρίπτυχο, ο Σοκούροφ το επαναλαμβάνει στη γλώσσα του πριν την αποπάρει ευγενικά: “Καλή μου Μαριάν, δεν έχω διάθεση για χιούμορ.”
Η ιστορία όμως έχει κι απ' αυτό. Έτσι, τιμωρώντας μας, ίσως, για την ισοπέδωση που της επιφυλάσσουμε καλύπτοντας τις πτυχές της που δεν είναι βολικές, τονίζοντας άλλες που “πονούν” λιγότερο ή ικανοποιούν την υποκειμενική μας αφήγηση, ο Σοκούροφ καταπιάνεται με τους δύο ανθρώπους που έσωσαν μαζί τους θησαυρούς του Λούβρου από τα χέρια των ναζί, έναν γάλλο “συνεργάτη” και έναν... γερμανό αξιωματικό. Εν τω μεταξύ, στην οθόνη του υπολογιστή του, παρακολουθεί live κάποιους άλλους πολιτιστικούς θησαυρούς να χάνονται, χωρίς ο ίδιος να μπορεί να κάνει τίποτε για να τους σώσει...
Το “Francofonia” είναι μια καλοφτιαγμένη κι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσωπική ταινία.
Βγαίνουν ακόμη: Το συμπαθητικό, ελαφρώς τραβηγμένο, βουλγάρικο δράμα “The Lesson”, το καλογυρισμένο ιστορικό δράμα του Τσίρο Γκέρα “Embrace of the Serpent”, η συμπαθητική βιογραφική κομεντί “Eddie the Eagle”, το στερεοτυπικό θρίλερ “10 Cloverfield Lane”, το “Suntan” του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και το ντοκιμαντέρ του 1975 “The White Coup”.
Όλες οι Ταινίες
2046
Φαντασίας
2073
Θρίλερ
28 χρόνια μετά
Θρίλερ
8 ½
Φαντασίας
A complete unknown
Δράμα
After Hours
Αστυνομική
Anora
Κωμωδία
BTS Army: Forever We Are Young
Ντοκιμαντέρ
Chungking Express
Κωμωδία
Cure
Αστυνομική
Dog Man (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
F1: Η ταινία
Δράσης
Flow: Η γάτα που δεν φοβόταν το νερό
Περιπέτεια
Full Metal Jacket
Δράμα
Jurassic World: Αναγέννηση
Δράσης
Karate Kid: Θρύλοι
Δράσης
Maria
Δράμα
Motel Destino
Θρίλερ
New York, New York
Δράμα
Only Yesterday
Δράμα
Peaches goes Bananas
Ντοκιμαντέρ
Sorry, Baby
Κωμωδία
Superman
Δράσης
Take a Trip
Ντοκιμαντέρ
The Commitments
Κωμωδία
The Fantastic Four: Πρώτα βήματα
Δράσης
Αγάπη = Τρέλα
Κωμωδία
Ανοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας... και Ανοιξη
Δράμα
Αποστροφή
Θρίλερ
Βερμίλιο: Η νύφη του βουνού
Δράμα
Βιριδιάνα
Κωμωδία
Γυμνοί στον ήλιο
Αστυνομική
Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης
Κωμωδία
Εκπτωτοι άγγελοι
Αστυνομική
Έλιο (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ενα μικρό κόλπο και κάτι ακόμα
Κωμωδία
Ενας Αμερικάνος φίλος
Αστυνομική
Ένας προφήτης, μα τι προφήτης
Κωμωδία
Επαναστάτης χωρίς αιτία
Δράμα
Επικίνδυνη Αποστολή: Η έσχατη τιμωρία
Δράσης
Ερωτική επιθυμία
Δράμα
Ευτυχισμένοι μαζί
Δράμα
Ευχαριστούμε για τη συναλλαγή σας
Δράμα
Ζιλ και Τζιμ
Δράμα
Ζούσε τη ζωή της
Δράμα
Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν απ΄το πέναλντι
Δράμα
Η Αλίκη στις πόλεις
Δράμα
Η απόφαση
Δράμα
Η δίκη ενός σκύλου
Κωμωδία
Η μουσική της ζούγκλας 2 (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Η ορχήστρα του αδερφού μου
Κωμωδία
Η πισίνα
Αστυνομική
Η Τζέιν Όστεν με κατέστρεψε
Κωμωδία
Η ώρα του λύκου
Δράμα
Ιστορίες καλοκαιριού
Κωμωδία
Και μετά δεν έμεινε κανένας
Αστυνομική
Κιούκα πριν το τέλος του καλοκαιριού
Κωμωδία
Κονκλάβιο
Θρίλερ
Κοτόπουλο με δαμάσκηνα
Δράμα
Λίλο & Στιτς (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Μαζί
Επ. Φαντασίας
Μαθήματα από έναν πιγκουίνο
Δράμα
Μαλένα
Κωμωδία
Μια ταινία Minecraft (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Μουφάσα: Ο βασιλιάς των λιονταριών (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Να με φωνάζεις με το όνομά σου
Δράμα
Νεαρές μητέρες
Δράμα
Νοσφεράτου
Φαντασίας
Νύχτα Αγωνίας
Μυστηρίου
Νυχτερινός εκφωνητής
Δράμα
Ξαναπαντρεύομαι την γυναίκα μου
Κωμωδία
Ξέρω τι κάνατε πέρσι το καλοκαίρι
Τρόμου
Ο άνθρωπος που γνώριζε πολλά
Περιπέτεια
Ο εξολοθρευτής άγγελος
Φαντασίας
Ο καουμπόι του μεσονυχτίου
Δράμα
Ο κύριος Αζναβούρ
Δράμα
Ο μύθος του Μαρακούντα (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές
Αστυνομική
Ο χαμένος τίγρης (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ο ψυχίατρος μου τρελάθηκε
Κωμωδία
Οδός Μαλχόλαντ
Θρίλερ
Οι άγριες μέρες μας
Δράμα
Οταν έρθει το φθινόπωρο
Δράμα
Παρίσι-Τέξας
Δράμα
Πέρα από τη Θάλασσα
Δράμα
Πριν το ξημέρωμα
Δράμα
Πρόγευμα στο Τίφανις
Κωμωδία
Πώς να εκπαιδεύσετε τον δράκο σας (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Πώς να κλέψετε ένα εκατομμύριο δολάρια
Δράσης
Ρασομόν
Αστυνομική
Ρίτα
Δράμα
Σκιές στο σκοτάδι
Θρίλερ
Στο πέρασμα του χρόνου
Δράμα
Τα φτερά του έρωτα
Επ. Φαντασίας
Τα χρόνια της αθωότητας
Δράμα
Ταξίδι στη χώρα των θαυμάτων
Περιπέτεια
Τελευταία πνοή
Δράμα
Την έλεγαν Μαρία
Δράμα
Την ίδια ώρα, στη γη
Περιπέτεια
Το 47
Δράμα
Το μίσος
Δράμα
Το μονοπάτι του αλατιού
Δράμα
Το πάθος της Ζαν ντΑρκ
Δράμα
Το πατρικό
Κωμωδία
Τρελές σφαίρες
Δράσης
Υπάρχω
Δράμα
Υπέροχες μέρες
Δράμα
Χιονάτη (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
2046
Φαντασίας
2073
Θρίλερ
28 Years Later
Θρίλερ
8½
Φαντασίας
A Complete Unknown
Δράμα
A Little Something Extra
Κωμωδία
A Minecraft Movie (dubbed)
Δράσης
A Summer's Tale
Κωμωδία
After Hours
Αστυνομική
Alice in the Cities
Δράμα
And Then There Were None
Αστυνομική
Anora
Κωμωδία
Before Sunrise
Δράμα
Being Maria
Δράμα
Beyond the Sea
Δράμα
Black Bag
Θρίλερ
Breakfast at Tiffany's
Κωμωδία
BTS Army: Forever We Are Young
Ντοκιμαντέρ
Call Me by Your Name
Δράμα
Chungking Express
Κωμωδία
Conclave
Θρίλερ
Cure
Αστυνομική
Dog Man (dubbed)
Δράσης
Dog on Trial
Κωμωδία
El 47
Δράμα
Elio (dubbed)
Περιπέτεια
Exist
Δράμα
F1: The Movie
Δράσης
Fallen Angels
Αστυνομική
Flow
Περιπέτεια
Follemente
Κωμωδία
Full Metal Jacket
Δράμα
Happy Together
Δράμα
His Girl Friday
Κωμωδία
Hour of the Wolf
Δράμα
How to Steal a Million
Δράσης
How to Train Your Dragon (dubbed)
Δράσης
I Know What You Did Last Summer
Τρόμου
In the Mood for Love
Δράμα
Jamais sans mon psy
Κωμωδία
Jane Austen Wrecked my Life
Κωμωδία
Jeunes meres
Δράμα
Jules et Jim
Δράμα
Jungle Beat 2: The Past (dubbed)
Περιπέτεια
Jurassic World: Rebirth
Δράσης
Karate Kid: Legends
Δράσης
Kings of the Road
Δράμα
Kyuka: Before Summer's End
Κωμωδία
La Casa
Κωμωδία
La Haine
Δράμα
Le choix
Δράμα
Le dernier souffle
Δράμα
Lilo & Stitch (dubbed)
Δράσης
Malena
Κωμωδία
Maria
Δράμα
Meanwhile on Earth
Περιπέτεια
Midnight Cowboy
Δράμα
Mission: Impossible - The Final Reckoning
Δράσης
Monsieur Aznavour
Δράμα
Monty Python's Life of Brian
Κωμωδία
Motel Destino
Θρίλερ
Mufasa: The Lion King (dubbed)
Περιπέτεια
Mulholland Drive
Θρίλερ
My Life to Live
Δράμα
New York, New York
Δράμα
Night Announcer
Δράμα
Nosferatu
Φαντασίας
Only Yesterday
Δράμα
Our Wildest Days
Δράμα
Paris, Texas
Δράμα
Peaches goes Bananas
Ντοκιμαντέρ
Perfect Days
Δράμα
Plein Soleil
Αστυνομική
Poulet aux prunes
Δράμα
Quand vient l'automne
Δράμα
Rashomon
Αστυνομική
Rebel without a Cause
Δράμα
Repulsion
Θρίλερ
Rita
Δράμα
Snow White (dubbed)
Περιπέτεια
Sorry, Baby
Κωμωδία
Spellbound
Μυστηρίου
Spirited Away
Περιπέτεια
Spring, Summer, Fall, Winter... and Spring
Δράμα
Superman
Δράσης
Take a Trip
Ντοκιμαντέρ
Thank You for Banking with Us
Δράμα
The Age of Innocence
Δράμα
The American Friend
Αστυνομική
The Commitments
Κωμωδία
The Exterminating Angel
Φαντασίας
The Fantastic Four: First Steps
Δράσης
The Goalie's Anxiety at the Penalty Kick
Δράμα
The Lost Tiger (dubbed)
Περιπέτεια
The Man Who Knew Too Much
Περιπέτεια
The Marching Band
Κωμωδία
The Myth Of Maracuda (dubbed)
Περιπέτεια
The Naked Gun
Δράσης
The Passion of Joan of Arc
Δράμα
The Penguin Lessons
Δράμα
The Postman Always Rings Twice
Αστυνομική
The Salt Path
Δράμα
The Swimming Pool
Αστυνομική
Together
Επ. Φαντασίας
Vermiglio
Δράμα
Viridiana
Κωμωδία
Wings of Desire
Επ. Φαντασίας
Women on the Verge of a Nervous Breakdown
Κωμωδία
2046
Φαντασίας
2073
Θρίλερ
28 χρόνια μετά
Θρίλερ
8 ½
Φαντασίας
A complete unknown
Δράμα
After Hours
Αστυνομική
Anora
Κωμωδία
Chungking Express
Κωμωδία
Cure
Αστυνομική
F1: Η ταινία
Δράσης
Flow: Η γάτα που δεν φοβόταν το νερό
Περιπέτεια
Full Metal Jacket
Δράμα
Jurassic World: Αναγέννηση
Δράσης
Maria
Δράμα
Motel Destino
Θρίλερ
New York, New York
Δράμα
Only Yesterday
Δράμα
Peaches goes Bananas
Ντοκιμαντέρ
Sorry, Baby
Κωμωδία
Superman
Δράσης
The Commitments
Κωμωδία
The Fantastic Four: Πρώτα βήματα
Δράσης
Αγάπη = Τρέλα
Κωμωδία
Βερμίλιο: Η νύφη του βουνού
Δράμα
Γυμνοί στον ήλιο
Αστυνομική
Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης
Κωμωδία
Εκπτωτοι άγγελοι
Αστυνομική
Έλιο (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ενα μικρό κόλπο και κάτι ακόμα
Κωμωδία
Ενας Αμερικάνος φίλος
Αστυνομική
Ένας προφήτης, μα τι προφήτης
Κωμωδία
Επαναστάτης χωρίς αιτία
Δράμα
Επικίνδυνη Αποστολή: Η έσχατη τιμωρία
Δράσης
Ερωτική επιθυμία
Δράμα
Ευτυχισμένοι μαζί
Δράμα
Ευχαριστούμε για τη συναλλαγή σας
Δράμα
Ζιλ και Τζιμ
Δράμα
Ζούσε τη ζωή της
Δράμα
Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν απ΄το πέναλντι
Δράμα
Η Αλίκη στις πόλεις
Δράμα
Η απόφαση
Δράμα
Η δίκη ενός σκύλου
Κωμωδία
Η μουσική της ζούγκλας 2 (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Η ορχήστρα του αδερφού μου
Κωμωδία
Η πισίνα
Αστυνομική
Η Τζέιν Όστεν με κατέστρεψε
Κωμωδία
Η ώρα του λύκου
Δράμα
Ιστορίες καλοκαιριού
Κωμωδία
Και μετά δεν έμεινε κανένας
Αστυνομική
Κιούκα πριν το τέλος του καλοκαιριού
Κωμωδία
Κονκλάβιο
Θρίλερ
Κοτόπουλο με δαμάσκηνα
Δράμα
Λίλο & Στιτς (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Μαζί
Επ. Φαντασίας
Μαθήματα από έναν πιγκουίνο
Δράμα
Μαλένα
Κωμωδία
Μια ταινία Minecraft (μεταγλωττισμένη)
Δράσης
Μουφάσα: Ο βασιλιάς των λιονταριών (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Να με φωνάζεις με το όνομά σου
Δράμα
Νεαρές μητέρες
Δράμα
Νοσφεράτου
Φαντασίας
Νύχτα Αγωνίας
Μυστηρίου
Νυχτερινός εκφωνητής
Δράμα
Ξαναπαντρεύομαι την γυναίκα μου
Κωμωδία
Ο άνθρωπος που γνώριζε πολλά
Περιπέτεια
Ο εξολοθρευτής άγγελος
Φαντασίας
Ο καουμπόι του μεσονυχτίου
Δράμα
Ο κύριος Αζναβούρ
Δράμα
Ο μύθος του Μαρακούντα (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές
Αστυνομική
Ο χαμένος τίγρης (μεταγλωττισμένη)
Περιπέτεια
Ο ψυχίατρος μου τρελάθηκε
Κωμωδία
Οδός Μαλχόλαντ
Θρίλερ
Οι άγριες μέρες μας
Δράμα
Οταν έρθει το φθινόπωρο
Δράμα
Παρίσι-Τέξας
Δράμα
Πέρα από τη Θάλασσα
Δράμα
Πριν το ξημέρωμα
Δράμα
Πρόγευμα στο Τίφανις
Κωμωδία
Πώς να εκπαιδεύσετε τον δράκο σας (μεταγλωττισμένη)