Up in the Air: Πετάει ο... Κλούνι;

του Λουκά Τσουκνιδά

To “Up in the Air” είναι η τρίτη ταινία του Τζέισον Ράιτμαν μετά το “Thank you for Smoking” και το “Juno”. Τρεις βολές και τρεις επιτυχίες δεν είναι κάτι σπάνιο στο αμερικάνικο σινεμά. Όμως ο τύπος αυτός, γόνος του δημιουργού που θ' αγαπάμε πάντα λόγω “Ghostbusters”, δείχνει να κατέχει άριστα την τέχνη του να σκηνοθετεί και ν' αφηγείται αβίαστα και με ρυθμό που σε παίρνει μαζί του. Κι αν η ιστορία ενός περιοδεύοντος “Μηχανικού Απολύσεων” μου 'μοιαζε λίγο επίπεδη αρχικά, στο τέλος με είχε απορροφήσει και μου 'δωσε πολύ περισσότερα απ' τα προφανή.

Ο Ράιαν Μπίνγκαμ (Τζορτζ Κλούνι) είναι ένας επαγγελματίας νομάδας που δουλειά του είναι να πετάει από σημείο σε σημείο σε όλη την αμερικάνικη επικράτεια και ν' απολύει εργαζόμενους σε παραρτήματα εταιρειών “με το γάντι”. Είναι ψύχραιμος, υπομονετικός, συγκαταβατικός και ακολουθεί κατά γράμμα τη μέθοδο-πρωτόκολλο που ο ίδιος έχει αναπτύξει. Δε συμπονεί ακριβώς τα “θύματά” του, αλλά αντιλαμβάνεται ότι φέρει την ευθύνη να φροντίσει ώστε να περάσουν ομαλά την πόρτα προς τη δύσκολη μεταβατική περίοδο που τους περιμένει.

Οι αντιδράσεις είναι ποικίλες και απρόβλεπτες, όμως μοιάζει να το κάνει καλά. Μέχρι που η Νάταλι Κίνερ (Άνα Κέντρικ), μια νεαρή ορεξάτη σύμβουλος της εταιρείας προτείνει να περάσουν στη νέα διαδικτυακή εποχή και οι απολύσεις να γίνονται με μίνιμουμ κόστος, απ' τα κεντρικά, μέσω online video-συνεδρίας. Αυτό υπονομεύει όχι μόνο την εξαιρετικά λεπτή φύση της δουλειάς του Ράιαν, αλλά και την προσωπική ζωή του που είναι χτισμένη... στον αέρα.

Σαν επαγγελματίας που έμαθε ν' αγαπά τη δουλειά του, έχει προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητές της. Έτσι ζει κυριολεκτικά στον αέρα, σε αεροπλάνα και μοτέλ αεροδρομίων, χωρίς δεσμούς στο έδαφος, απομακρυσμένος απ' τ' αδέρφια του και με μία ερωμένη που συναντά όποτε διασταυρώνονται οι διαδρομές τους (Βέρα Φαρμίγκα). Παράλληλα, για να μένει στον αέρα, μιλά σε διάφορα σεμινάρια αυτοβελτίωσης με θέμα τα αφόρητα βάρη με τα οποία γεμίζουμε τις ζωές μας.

Το να μείνει στο διαμέρισμά του και ν' απολύει κόσμο απ' το γραφείο του δεν αποτελεί επιλογή, όχι μόνο για λόγους δεοντολογίας, αλλά και προσωπικούς αφού οι ολιγόλεπτες συναντήσεις με τους απολυμένους του προσφέρουν τις μοναδικές στιγμές έντονης κι επίπονης οικειότητας με άλλους ανθρώπους. Πριν η Νάταλι αρχίσει ν' απολύει τηλεγραφικά, πρέπει να μάθει τι εστί βερύκοκο κι ο Ράιαν την παίρνει μαζί στην τελευταία του, ίσως, περιοδεία. Στην πορεία, πρέπει να στριμώξει στο πρόγραμμά του και μια πτήση για το γάμο της μικρής αδερφής του...



Ο Τζέισον Ράιτμαν ξέρει καλά να λέει ιστορίες και να επικοινωνεί τις σκέψεις του μέσα απ' τη δράση και τα λεγόμενα των χαρακτήρων του. Αν εξαιρέσουμε, ως μικρό ατόπημα, την πολύ προφανή παρουσία αληθινών απολυμένων κατά τη διάρκεια της ταινίας και των τίτλων τέλους με πιθανό σκοπό τη δική μας συναισθηματική ταύτιση με τον ήρωα κι όσα έχει ν' αντιμετωπίσει, το “Up in the Air” είναι στα ίδια επίπεδα με τις δυο προηγούμενες δουλειές του.

Στο επίκεντρο εδώ, βρίσκεται ένας χαρακτήρας που τραβά το ενδιαφέρον με τη δουλειά του και μόνο, πόσο μάλλον όταν η απόλυτα συμβιβασμένη με τη σταδιοδρομία ζωή του, είναι τελικά τόσο αντισυμβατική. Δε θέλει να κάνει οικογένεια ούτε να αγοράσει σπίτι, θέλει να συνεχίσει να ζει στον αέρα με όσο πιο ελαφριά μπαγκάζια είναι δυνατόν και φιλοδοξεί να γίνει ο έβδομος άνθρωπος που θα φτάσει το 1.000.000 μίλια με την ίδια εταιρεία, σε μια αποθέωση της πιο πιστής του σχέσης. Φυσικά, όπως είναι αναμενόμενο, η επαγγελματική και προσωπική του μικροπεριπέτεια γίνεται αφορμή ν' ανακαλύψει κάποια πράγματα για τον εαυτό του, προβλέψιμα μεν, μα όχι σε τόνο μελοδραματικό ή διδακτικό, αφού ο Ράιτμαν ξέρει να κρατιέται και να μη νοθεύει το ύφος που θέτει εξαρχής.

Άψογος στο ρόλο του ο Τζορτζ Κλούνι, κάνει τον Ράιαν Μπίνγκαμ να φαίνεται αμέσως κάτι πολύ περισσότερο από στυγνός επαγγελματίας και ανθρωποφοβικός, κυνικός κοσμοκαλόγερος. Υπέροχη στο ρόλο της η Άνα Κέντρικ, ενώ η σταθερά ερωτεύσιμη και θερμή παρουσία της Βέρα Φαρμίγκα αποτελεί τέλειο αντίβαρο στην αλλόκοτη κι ελαφρώς μίζερη γοητεία του πρωταγωνιστή. Θεωρείστε ως μικρά μπόνους, τις εμφανίσεις των Ντάνι Μακμπράιντ, Ζακ Γκαλιφιανάκις και Τζέι Κέι Σίμονς.

Το “Up in the Air” είναι μια πολύ καλή ταινία για το κατά πόσο είναι εφικτό ν' αποκολλήσουμε τη ζωή μας απ' τις ζωές των άλλων, είτε είναι δικοί μας άνθρωποι είτε εντελώς, μα εντελώς, άγνωστοι.

Βγαίνουν ακόμη:

 Το καλό θρίλερ του Πίτερ Στρίκλαντ “Katalyn Varga” και οι “Επικίνδυνες Μαγειρικές” του Βασίλη Τσλεμέγκου απ' το ομώνυμο βιβλίο του Ανδρέα Στάικου.