Wild Grass: Ο παππούς διηγείται... μια σινεφίλ παραβολή

του Λουκά Τσουκνίδα

Ο Πορτογάλος Μανοέλ ντε Ολιβέιρα γεννήθηκε το 1908 και μέσα στον επόμενο χρόνο θα ολοκληρώσει την 49η ταινία της μακρόχρονης καριέρας του. O Γάλλος Αλέν Ρενέ πάτησε τα 87 και έχει ήδη φτάσει τις 48 ταινίες, που σημαίνει ότι με το ρυθμό του Ολιβέιρα (σχεδόν μία ταινία το χρόνο την τελευταία δεκαετία), στα 102 θα έχει πιάσει τις 63. Δεν έχω δει τις τελευταίες ταινίες του Πορτογάλου για να κρίνω αν η έμπνευση συνάδει με τη φόρμα και την όρεξή του, παρακολουθώντας όμως τον Ρενέ που έρχεται φορτσάτος και σε απόσταση αναπνοής, δε βλέπω σημάδια γεροντικής άνοιας ή δημιουργικού κορεσμού. Το "Wild Grass" είναι η τελευταία του δουλειά που αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Ο Ζωρζ Παλέ (Αντρέ Ντισολιέ) βρίσκει το πορτοφόλι που έχασε με περιπετειώδη τρόπο η Μαργκερίτ Μουίρ (Σαμπίν Αζεμά) και το επιστρέφει μέσω του υπεύθυνου αστυνομικού Μπερνάρ ντε Μπορντό (Ματιέ Αμαλρίκ). Εν τω μεταξύ, μια φωτογραφία της κοκκινομάλλας Μαργκερίτ και η πληροφορία ότι είναι ερασιτέχνης πιλότος, έχουν κάνει τη φαντασία του παντρεμένου Ζωρζ να καλπάσει και να πλάσει μια ερωτική ιστορία σαν από μυαλό έφηβου. Κάνει διάφορες προσπάθειες να τη συναντήσει, γίνεται φορτικός και ανησυχητικά επίμονος, με συνέπεια ο αστυφύλακας Μπερνάρ ντε Μπορντό να τον επισκεφθεί στο σπίτι του για να τον προειδοποιήσει για πιθανή παραβίαση του νόμου από μέρους του. Όμως η Μαργκερίτ αποφασίζει τελικά να τον δει κι ένα βράδυ που ο Ζωρζ βγαίνει απ' το σινεμά, εκείνη εμφανίζεται μπροστά του. Η φαντασίωση γίνεται πραγματικότητα κι ο αλλοπαρμένος Ζωρζ πρέπει πλέον να τη διαχειριστεί...

Το σενάριο του Ρενέ και των συνεργατών του βασίζεται σ' ένα βιβλίο του Κριστιάν Γκαϊγί (L' incident) και ίσως να οφείλεται σ' αυτό η διαρκής παρουσία του αφηγητή που μας περιγράφει τους χαρακτήρες και τα τεκταινόμενα. Η Μαργκερίτ καταλαβαίνουμε πως είναι μια ιδιαίτερη γυναίκα, επιτυχημένη οδοντίατρος και αμετανόητη χομπίστρια, αλλά τελικά πολύ μόνη. Ο Ζωρζ έιναι ένας μεσήλικας που έχει πάρει τον ψυχολογικό κατήφορο και ψάχνει μια περιπέτεια που θα τον κάνει να νιώσει πάλι ζωντανός, ακόμη κι αν είναι μόνο στη φαντασία του. Αυτά τα δυο κλισέ-με-πόδια, ο Ρενέ τα παίρνει και τα συνδυάζει με τρόπο άκρως κινηματογραφικό, βγάζοντας ένα παραμύθι για μεγάλους, μια παραβολή για σινεφίλ.

Ενώ ο Ζωρζ βγαίνει απ' το σινεμά ακούμε τη "φωνή" να λέει: "Οταν βγαίνω απ' τον κινηματογράφο, όλα μου φαίνονται πιθανά". Εκεί η φαντασίωσή του γίνεται πραγματικότητα κι η Μαργκερίτ, που μέχρι τότε δεν ήταν παρά μια φωτογραφία, μια φωνή απ' το τηλέφωνο και μια παρ' ολίγον κλήτευση απ' την αστυνομία, εμφανίζεται ολοζώντανη μπροστά του. Η αντίδρασή του μαρτυρά πολλά για το πόσο έτοιμοι είμαστε να ζήσουμε όσα φαντασιωνόμαστε, πώς ο έλεγχος που ασκούμε πάνω στη φαντασία μας δεν υφίσταται σε πραγματικές συνθήκες.

Η συνέχεια ανήκει στους δύο πρωταγωνιστές, τον Αντρέ Ντισολιέ και την Σαμπίν Αζεμά (σύζυγος του Ρενέ) που, όντας άριστοι γνώστες του στιλ του σκηνοθέτη, δίνουν δύο εξαιρετικές ερμηνείες. Ο Ρενέ στήνει γι' αυτούς ένα σκηνικό ματαιότητας, παλιμπαιδισμού και παρορμήσεων, για να το γκρεμίσει μόλις επιτυχθεί ο, ευτελής αναλογικά, στόχος και πέσουν ως φάρσα οι τίτλοι τέλους. Εκείνοι ακολουθούν με άνεση τον περιπαιχτικό τόνο του φιλμ, που ακροβατεί ανάμεσα στο ρομάντσο, το μελόδραμα και την κωμωδία, και δίνουν στους, βολικούς αρχικά, χαρακτήρες τους πραγματικές διαστάσεις. Εν τω μεταξύ, ο Ρενέ μοιάζει κι εδώ αστείρευτος από σκηνοθετικές ιδέες, κάνοντας την ταινία του να είναι μια οπτική απόλαυση, ασχέτως αν ψηθεί κανείς ή όχι απ' τα υπόλοιπα.

Το "Wild Grass" είναι μια πολύ καλοφτιαγμένη και καλοπαιγμένη ταινία που κρύβει μέσα της και κάτι απ' τη σοφία του γηραιού δημιουργού της.

Βγαίνουν ακόμη:
- Το γαλλικό δράμα "I Killed my Mother", η ταινία τρόμου "Tell Tale" και η ταινία κινουμένων σχεδίων "Alvin and the Chipmunks 2".