Avatar: Ο βασιλιάς επέστρεψε στο θρόνο του

του Λουκά Τσουκνίδα

«Είμαι ο βασιλιάς του κόσμου», ανακοίνωσε με ενθουσιασμό μικρού παιδιού ο Τζέιμς Κάμερον μετά το Όσκαρ του για τον «Τιτανικό». Ήταν; Σίγουρα όχι, αφού υπάρχουν ακόμη τεράστιες περιοχές αυτού του κόσμου όπου οι ταινίες του και τα Όσκαρ δε σημαίνουν απολύτως τίποτε. Έγινε όμως κάτι σα βασιλιάς στο Χόλιγουντ, όπου αν καταφέρεις να φέρεις τόσο αισχρά πολύ χρήμα έστω για μία φορά, ανοίγεις λογαριασμό στη μηχανή που κόβει δολλάρια και διοχετεύεις αβέρτα στο επόμενο όραμά σου. Για τον Κάμερον το «Avatar» ήταν ένα πρότζεκτ, το οποίο περίμενε την κατάλληλη στιγμή, από οικονομικής και τεχνολογικής άποψης, για να υλοποιήσει. Η στιγμή αυτή ήρθε κι ο μεγαλομανής δημιουργός δεν τα θαλάσσωσε όπως κάποτε ο Κέβιν Κόστνερ με το διαβόητο «Waterworld». Το «Avatar» είναι ότι υπόσχεται και κάτι παραπάνω: 3D.

Η ιστορία είναι απλή και διαδραματίζεται σε έναν πολύ μακρινό πλανήτη που οι άνθρωποι έχουν ονομάσει Πανδώρα. Εκεί, παρά την ακατάλληλη για γήινους ατμόσφαιρα, μια πολυεθνική εταιρεία έχει στήσει σταθμούς εξόρυξης κι έχει κουβαλήσει εκτός απ' τον απαραίτητο ιδιωτικό στρατό και μια χούφτα επιστήμονες που μελετούν τις υπάρχουσες συνθήκες. Ο πιο πρωτοποριακός τρόπος που έχουν, είναι μια σειρά από σώματα-αντίγραφα των ντόπιων, των γιγάντιων μπλε ανθρωπόμορφων Νάβι, τα οποία με χρήση βιοτεχνολογίας συνδέονται και καθοδηγούνται από έναν συγκεκριμένο άνθρωπο το καθένα και λέγονται Avatars.

Ο Τζέικ Σάλι (Σαμ Γουόρθινγκτον) είναι ένας παράλυτος πρώην πεζοναύτης που καλείται στην Πανδώρα για να δουλέψει ως χρήστης του Avatar που καθοδηγούσε ο αδικοχαμένος επιστήμονας δίδυμος αδελφός του. Σκοπός του, να κατέβει στα ενδότερα της γης των Νάβι και να μάθει τα πάντα, να γίνει ένας απ' αυτούς. Αν και αρχικά δουλεύει για την Δρ. Γκρέις Όγκουστιν (Σιγκούρνι Γουίβερ), τον Τζέικ στρατολογούν ο Στρατηγός Μάιλς Κουόριτς (Στίβεν Λανγκ) κι ο υπεύθυνος της εταιρείας Πάρκερ Σέλφριτζ (Τζιοβάνι Ρίμπισι) ώστε να τους δίνει ξεχωριστές αναφορές. Σκοπός τους, να ξέρουν πού θα χτυπήσουν για να ξεμπερδεύουν με τους Νάβι πριν καταλάβουν την πλούσια σε ορυκτά γη τους.

Ο Τζέικ κατεβαίνει και καταφέρνει να πείσει τους ντόπιους να τον μυήσουν στην κουλτούρα και τον τρόπο επιβίωσής τους. Δασκάλα του, η κόρη του αρχηγού της φυλής, η επιδέξια κυνηγός Νεϊτίρι (Ζόι Σαλντάνα). Στην πορεία ο πρώην πεζοναύτης θα χτίσει μια καινούργια ζωή, θα ερωτευτεί και θα καταλάβει για ποιους λόγους πρέπει ν' αλλάξει στρατόπεδο και να εμποδίσει αυτό που είχε κληθεί να υπηρετήσει...

[Το trailer της ταινίας]


Είναι φανερό απ' τα παραπάνω ότι ο Κάμερον επέλεξε να μην πειράξει ούτε ένα κλισέ της κλασικής ιστορίας όπου ο Δαυίδ πολεμά κόντρα στον Γολιάθ κι η αρμονία με τη φύση έρχεται αντιμέτωπη με την καταστροφική, κερδοσκοπική μανία του ανθρώπου, ενώ η αίσθηση του ανήκειν κι ο έρωτας κάνουν έναν απ' τους εχθρούς τον δυνατότερο σύμμαχο. Το καλό είναι ότι αφηγείται την ιστορία του με τρόπο που σε ευχαριστεί κι ας μη σε εκπλήσσει και με ρυθμό κι εναλλαγή δράσης-πλοκής που, παρά τα 160 λεπτά της διάρκειας, δεν κουράζει στο ελάχιστο. Οι χαρακτήρες του είναι αρκετοί και φυσικά στερεοτυπικοί, αλλά οι ρόλοι τους είναι πολύ διακριτοί και οι περιπτώσεις που φαίνονται εξόφθαλμα αφελείς είναι πολύ λίγες. Πολύ καλοί σ' αυτούς, είναι σχεδόν όλοι οι πρωταγωνιστές, με προεξέχοντα τον Στίβεν Λανγκ στο ρόλο του έξτρα-κακού στρατιωτικού.

Το μεγάλο ατού της ταινίας είναι προφανώς τα οπτικά εφέ. Ο κόσμος που ο Κάμερον δημιούργησε με τη βοήθεια αμέτρητων τεχνικών και σχεδιαστών, η παρθένα φύση δηλαδή του πλανήτη Πανδώρα είναι κάτι εκπληκτικό σε σύλληψη και εκτέλεση. Η πανίδα και η χλωρίδα που ξεδιπλώνεται μπροστά μας καθώς ο Τζέικ ανακαλύπτει τη γη των Νάβι και την αρμονία στη συμβίωση με το περιβάλλον τους είναι χάρμα οφθαλμών, άλλοτε άγρια σε βαθμό τρομαχτικό κι άλλοτε απίστευτα γαλήνια. Πρόκειται προφανώς για έναν παραλληλισμό με τη Γη πριν τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά λείπει η γραφικότητα αφού ο Κάμερον αντί να μιμηθεί γνωστά πρότυπα δημιουργεί τα δικά του απ' την αρχή και με απίστευτη φαντασία. Η κίνηση κι η εκφραστικότητα των ιθαγενών και των ζώων, οι εναέριες μονομαχίες τα κυνηγητά και τα πανοραμικά πλάνα του παραδεισένιου πλανήτη είναι ίσως τα καλύτερα που έχουμε δει από άποψη συνδυαστικού αποτελέσματος. Σε βαθμό, που η τρισδιάστατη θέαση δεν προσθέτει κατά τη γνώμη μου τίποτε απολύτως.

Το «Avatar» είναι μια οπτική πανδαισία κι ένα αληθινό μπλοκμπάστερ, με απλή, καθαρή αφήγηση και άψογες ερμηνείες.

Βγαίνουν ακόμη:
- Η μυθοποιητική, αλλά συμπαθητική «Young Victoria» του Ζαν-Μαρκ Βαλέ, η ρηχή και ανερμάτιστη κωμωδία του Φατίχ Ακίν «Soul Kitchen», η τραβηγμένη απ' τα μαλλιά «Στρέλλα» του Πάνου Κούτρα και δυο ακόμη κωμωδίες, το γαλλικό «Change of Plans» και το αμερικάνικο «New in Town».