American Gangster: Τα δύο πρόσωπα του Χάρλεμ

του Λουκά Τσουκνίδα

Ο θρυλικός «Μπάμπι» Τζόνσον, αφεντικό του Χάρλεμ στη χρυσή εποχή του οργανωμένου εγκλήματος, περπατά μαζί με τον προστατευόμενό του, το νεαρό Φρανκ Λούκας στους δρόμους που διαφέντευε για χρόνια. Βλέπει το σούπερ-μάρκετ στη γωνία κι αρχίζει να διαμαρτύρεται: πως όλα αλλάζουν, χάνουν την ταυτότητά τους, η προσωπική επαφή με το μαγαζάτορα δεν υπάρχει πια (δηλαδή, σε ποιον να πουλήσεις προστασία, στην ΑΕ;) και πως δε γνωρίζεις πια που είναι η καρδιά στο κάθε τι ώστε να βρεις που θα μπήξεις το μαχαίρι. Σκληρή η μοίρα του «παλιού», όσο κι εκείνων που καταδυνάστευε. Το «νέο» που έρχεται οφείλει να προσαρμοστεί.

Ο Φρανκ Λούκας προσαρμόστηκε. Μόλις ο «μέντοράς» του απεβίωσε, εκείνος αποφάσισε ότι τα ψίχουλα απ’ το νταβατζιλίκι στη γειτονιά δεν ήταν αρκετά γι’ αυτόν. Ήθελε να γίνει πλούσιος, ένας μαύρος Ντόναλντ Τραμπ αλλά στη γουόλ-στριτ δε θα τον άφηναν ούτε να σκουπίζει τα πεζοδρόμια. Δεν πειράζει, οι δρόμοι του ήταν αρκετοί. Σε λίγο χρονικό διάστημα, το χωριατόπαιδο που πήγε σχολείο μόλις τρεις μέρες και τις δύο ο δάσκαλος έλειπε, κατάφερε να φέρει την πιο καθαρή ηρωίνη της αγοράς απευθείας από την Ασία, με τρόπο που έμεινε θρυλικός. Κόβοντας κάθε μεσάζοντα πουλούσε το καλύτερο προϊόν μισοτιμής κι ανάγκασε τη μαφία την ίδια να του πληρώνει χονδρική.

Σε μια εκτενή συνέντευξη στον Μαρκ Τζέικομπσον, ο Λούκας διηγήθηκε κάποτε πως έφερε τακτικές επιθετικού μάρκετινγκ στο μεγαλεμπόριο ναρκωτικών κι έκανε τ’ αφεντικά και τις φαμίλιες της πόλης να σκυλιάσουν ενώ η αστυνομία δεν τον κυνηγούσε για καιρό, επειδή δε διανοούνταν ότι ένας αμόρφωτος μαύρος απ’ τη Βόρεια Καρολίνα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Πρόσφατα ο Τζέικομπσον, έφερε πρόσωπο με πρόσωπο τον Λούκας μ’ έναν άλλο διαβόητο μεγαλέμπορο της εποχής τον Νίκι Μπαρνς, σε μια συζήτηση που μοιάζει σαν δυο συνταξιούχοι γκάνγκστερ να βρέθηκαν στο παγκάκι της πλατείας για να θυμηθούν τις παλιές καλές μέρες. Αφορμή, η νέα ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ, που βασίζεται στα παραπάνω και φέρει τον πομπώδη τίτλο «American Gangster».

Είναι η ιστορία δυο ανθρώπων, του Φρανκ Λούκας (Ντένζελ Ουάσινγκτον) και του Ρίτσι Ρόμπερτς (Ράσελ Κρόου). Ο ένας, ανέρχεται με αποφασιστικότητα και μεθοδικότητα στην κορυφή του τοπικού οργανωμένου εγκλήματος ενώ ο δεύτερος, φέρει το στίγμα του τίμιου μπάτσου σε μια εποχή που οι περισσότεροι «τα παίρνανε» από δέκα μεριές. Ο Λούκας φέρνει στην πόλη την οικογένειά του και κάνει τ’ αδέρφια του βασικά στελέχη των επιχειρήσεών του, παντρεύεται και κάθε Κυριακή πηγαίνει με τη μαμά του στην εκκλησία. Ο Ρόμπερτς είναι αποτυχημένος σύζυγος και γονέας, ενώ παλεύει με το νυχτερινό κολέγιο για να γίνει δικηγόρος και να φύγει απ’ τους δρόμους. Με το που τα καταφέρνει, του ανατίθεται να ηγηθεί μιας νεοσύστατης μονάδας δίωξης ναρκωτικών και μένει στους δρόμους όπου θα τεθεί αντιμέτωπος μ’ έναν μελλοντικό του πελάτη… τον Φρανκ Λούκας.

[Δείτε το trailer της ταινίας]

Ό,τι και να πω είναι λίγο για την αρτιότητα των 157 λεπτών που απαρτίζουν την ταινία του Σκοτ και πέρασαν χωρίς να το καταλάβω. Με τρομερά ελεγχόμενο ρυθμό, μικρές αλλά σκληρές εξάρσεις δράσης, δυνατές αντιπαραθέσεις και διαρκείς δοκιμασίες για τους δυο κεντρικούς χαρακτήρες, οι οποίες δίνουν βάθος σε δυο πολυχρησιμοποιημένους ρόλους-τύπους στην ιστορία του σινεμά. Ο σεναριογράφος Στιβ Ζέλιαν (που βασίστηκε στο άρθρο του Τζέικομπσον) σκιαγραφεί με μαστοριά τους Λούκας και Ρόμπερτς χωρίς να παρασυρθεί σε μυθοποιήσεις, πριν τους φέρει πρόσωπο με πρόσωπο. Βοηθά βέβαια, το ότι βασίζεται σε αληθινά πρόσωπα αν και ο Ρόμπερτς μοιάζει να είναι ο ριγμένος αυτής της «διασκευής», αυτός που υποβιβάζεται για να βοηθήσει την εξύψωση της προσωπικότητας ενός γκάνγκστερ όπως ο Λούκας.

Παρ’ όλ’ αυτά το «American Gangster» απογειώνει το είδος της γκανγκστερικής ταινίας κι εκμεταλλεύεται άριστα τη δύναμη των αληθινών γεγονότων που περιγράφει. Οι Ουάσινγκτον και Κρόου είναι αναμενόμενα εξαιρετικοί ενώ ο Τζος Μπρόλιν κλέβει λίγη απ’ την παράσταση με την ερμηνεία του ως αυθεντικά αντιπαθητικός διεφθαρμένος μπάτσος.

Αναμφισβήτητα, μια από τις καλύτερες ταινίες της φετινής σεζόν.

Βγαίνουν ακόμα στις 27/12:

- Η κωμωδία με τον Στιβ Κάρελ, «Dan in Real Life». Προβλέψιμη, αλλά με καλό χιούμορ. Παραφωνίες αποτελούν η Ζιλιέτ Μπινός που δεν της πάει η κωμωδία και ο Ντέιν Κουκ που σπρώχνεται πολύ τελευταία αλλά δεν είναι και τόσο καλός ηθοποιός.
- Το φινλανδικό δράμα «A Man’s Job», το μουσικό μελόδραμα «August Rush», η χριστουγεννιάτικη ταινία «This Christmas» και οι παιδικές «L’ Avion» και «U, ο μονόκερος».

Όλες οι Ταινίες