Χώμα στη μπανιέρα του Φαίδωνα Καστρή στον Πολυχώρο Show what?

Μια αλληγορία στα όρια της μαύρης κωμωδίας, μια οικογένεια, τέσσερα αδέλφια, τέσσερα παιδιά  ο Γιάννης  (Στράτος Χατζηηλίας) η Μαρία (Ντένυ Αργυροπούλου) η Όλια (Δόμνα Ζαφειροπούλου) και ο Φωτάκης( Φαίδων Καστρής). Το έργο ήταν υποψήφιο για το «Βραβείο θεατρικού Έργου Κάρολος Κουν», το 2002 και θίγει αυτή την Αγία Οικογένεια, τις αμαρτίες της και τις ασθένειές της.

Ζουν σε έναν φαντασιακό χώρο, που πραγματεύεται τις παιδικές πληγές, την ανωριμότητα, την εγκατάλειψη από το γονιό, την ανάγκη για επιβίωση. Είναι ένα υπέροχο ανάγνωσμα και ένα θεατρικό έργο, που έχει γράψει και σκηνοθετήσει ο Φαίδων Καστρής, ενώ παίζει και τον Φωτάκη και κατορθώνει να κρατά τον θεατή συνεχώς σε εγρήγορση. Η κακοποιητική συμπεριφορά πολλές φορές ξεκινά από την οικογένεια συνειδητά ή ασυνείδητα. Υπάρχουν μνήμες θαμμένες, που με μια ευκαιρία εμφανίζονται και ζητούν το μερίδιο στη ζωή. Ο πατέρας, έχει δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στα παιδιά, καθώς διατηρεί παράλληλη σχέση με άλλη γυναίκα, εν γνώσει τους και κατά συνέπεια εκείνα έχουν πολλές ανασφάλειες  και φοβίες.

Το καταπληκτικό σκηνικό, κατασκευή της Φλώρας Φουστέρη, μια συρμάτινη μπανιέρα έργο τέχνης και μια μεγάλη, διάφανη κουρτίνα μπάνιου να υπονοεί το υδάτινο στοιχείο απογειώνουν πράγματι το έργο.

Τα τέσσερα παιδιά ζουν με τη γιαγιά τους.  Δηλώνουν ότι την αγαπούν και εκείνη βέβαια, όμως την κουράζουν. Στο σπίτι με τη γιαγιά έχουν αυστηρά καθήκοντα, σχετικά με την περιποίησή της, όπως την αλλαγή πάπιας, που απεχθάνονται και η Μαρία και η Όλια ενώ παράλληλα συμβαίνουν και τόσα άλλα πράγματα. Η πάπια, άλλο ένα ευφυές σκηνικό κατασκεύασμα είναι μια μεγάλη σε όγκο πάπια, σαν τα παπάκια που βάζουμε στο μπάνιο των μωρών, που κάποτε φορά και τα μαλλιά της γιαγιάς, ταυτίζεται με την γιαγιά. Οι ηλικίες τέμνονται. Η αρχή, ο Φωτάκης μωρό και το τέλος  με την πάπια της γιαγιάς και την γιαγιά στην μπανιέρα. Ένας διάχυτος ερωτισμός, επιβολή σωστής συμπεριφοράς στον Φωτάκη, η Μαρία πάντα αυστηρή, προσπαθεί να φανεί δυνατή, να τηρηθεί το πρόγραμμα, η  Όλια πρόθυμη  να φιλά Θερμοπύλες, ο αδελφός τους ο  Γιάννης σε συναισθηματικό αδιέξοδο, με μια μη διαχειρίσιμη σεξουαλικότητα και ο Φωτάκης, ένα προβληματικό παιδί, αφελές όμως που κακοποιείται καθώς φαίνεται από τον μεγαλύτερο αδελφό χωρίς ακριβώς να το συνειδητοποιεί.

Επικρατεί μια ατμόσφαιρα καλτ.  Ο Φωτάκης τραγουδά “I am in love with your brother” και μετά φωνάζει  επίμονα και γρήγορα και ένταση « Χώμα, χώμα, χώμα, χώμα». Η γιαγιά τους, τους βλέπει σαν ψάρια στην γυάλα.

Η Μαρία και η Όλια  μπαίνουν εναλλάξ  στο ρόλο της γιαγιάς . Φοβούνται ότι εκείνη θα τους διώξει γιατί ο Γιάννης καπνίζει. Το κείμενο αποκαλύπτει τις καταγραφές του συγγραφέα, τις επιρροές του από τον Ζενέ, Ιονέσκο και Βιτράκ. Ο Φώτης σε ταραχή «μουνάκι, μουνί, μουνάρα , πουλάκι, καυλί , πουτσάρα.» Έχει φοβία ότι κάποιος τον κυνηγά μισόγυμνος. Όλα τα μέλη αυτής της οικογένειας ασκούν πιέσεις ο ένας στον άλλο. Η Μαρία φωνάζει στον Φώτη να κάνει πιο γρήγορα γιατί αυτή θα φύγει  και εκείνος δεν μπορεί να πάει μόνος του σχολείο, οπότε θα μείνει με τη γιαγιά, που μόλις ακούσει κάποιον στο σπίτι θα αρχίσει να φωνάζει  «Κλέφτης!». Από την άλλη  ο πατέρας επιδίδεται καθώς λένε σε «τρελό γαμήσι».

Όλοι βρίσκονται σε παράλληλα σύμπαντα. Όταν πεθαίνει μια ώρα η γιαγιά, την θάβουν στην μπανιέρα. Η Όλια αρρωσταίνει από τη θλίψη της για τον χαμό της γιαγιάς και τη διάλυση της οικογένειάς τους. Βρίσκεται σε σύγχυση. Οι ταυτότητες μπερδεύονται. Ο Φωτάκης λέει « εσύ είμαι εγώ και εγώ είμαι εσύ».

Τον πλένουν και απορούν πως δεν πονά το σώμα του με τόσες πληγές που έχει. Ο Φαίδων Καστρής έχει την ικανότητα να μεταμορφώνεται, από μωρό, σε έφηβος και άντρας. Η κίνησή του, οι εκφράσεις, όλα τόσο μελετημένα που πραγματικά είναι να απορεί κανείς.

Οι ηθοποιοί όλοι σε ένα σύμπαν που τους αφοπλίζει. Με μεγάλα ορθάνοιχτα, δακρυσμένα μάτια, στέκονται παραπλεύρως, βλέποντας, ανησυχώντας, πονώντας  στην σκιά.

Όλοι μπαίνουν στην μπανιέρα, όλοι μοιράζονται εξ΄αδιαιρέτου τα αδιέξοδά τους, τις ψυχικές τους ανεπούλωτες πληγές. Θυμούνται που το καλοκαίρι ο μπαμπάς έθαβε τη μαμά στην άμμο, μέχρι το κεφάλι. Η γιαγιά έχει γίνει πια  χαρταετός. Δεν θα πουν σε κανέναν ότι πέθανε και θα συνεχίσουν να ζουν με την σύνταξή της. Την κηδεύουν στην μπανιέρα. Κάθε τόσο οι ρόλοι αλλάζουν. Η Όλια (Δόμνα Ζαφειροπούλου )πολύ συγκινημένη δηλώνει ότι τώρα που πέθανε η γιαγιά, την αγαπά περισσότερο. Σχεδόν επιλέγει τη θέση αυτή στην οκογένεια, όπως η Μαρία (Ντένυ Αργυροπούλου) δυναμική και απρόσιτη επιλέγει να μπει στη θέση της μητέρας και να συνευρεθεί με έναν εντελώς συμβολικό και παράξενα ποιητικό επώδυνο τρόπο με τον Γιάννη (Στράτος Χατζηηλίας), ο οποίος άλλοτε είναι μειλίχιος και εκμαυλιστικός απέναντι στον Φωτάκη και την Μαρία και άλλοτε βίαιος και έχει αποφασίσει να πάρει τον ρόλο του πατέρα.

«Το σώμα είναι χώμα, το χώμα είναι σώμα, ο πηλός είναι χώμα, το χώμα είναι χώμα.»

Η Αγία Οικογένεια ζει ες αεί, οι ρόλοι μετακυλούν και αλλάζουν πρόσωπα και χέρια.

Μια ιδιαίτερη παράσταση με εξαιρετικές ερμηνείες , μια παράσταση ανατομία  του πιο μικρού κοινωνικού κυττάρου, της οικογένειας, κύτταρο που ευθύνεται για την υγεία όλου του κοινωνικού σώματος.