The Homesman: Δυνατό "western" με υπέροχες ερμηνείες

του Λουκά Τσουκνίδα
 
Εννέα χρόνια μετά την πρώτη του κινηματογραφική δουλειά ως σκηνοθέτης (The Three Burials of Melquiades Estrada), ο Τόμι Λι Τζόουνς ξαναπιάνει το τιμόνι για να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη μια ιστορία από τα δύσκολα χρόνια του εποικισμού της Άγριας Δύσης. Το “The Homesman” είναι ένα “αντίστροφο” γουέστερν που εστιάζει σε κάποια απ' τα λησμονημένα “θύματα” μιας ζοφερής μεταβατικής περιόδου η οποία διέφερε κατά πολύ απ' τον κινηματογραφικό μύθο. Ατμοσφαιρικό και καλοπαιγμένο, το αποτέλεσμα συγκινεί, καθώς αποδίδει ένα γλαφυρό πορτραίτο της κυκλικής, αιματοκυλισμένης πορείας των πιονέρων απ' τον πολιτισμό στην αγριότητα και πίσω.

Η υπόθεση

Σε μια πολίχνη στις εσχατιές της Δύσης, τρεις γυναίκες έχουν χάσει τα μυαλά τους υπό το βάρος των δύσκολων συνθηκών και των αβάσταχτων κακοτυχιών τους και κάποιος πρέπει να τις επιστρέψει στον πολιτισμό και τις οικογένειές τους. Την αποστολή αναλαμβάνει η Μέρι Μπι Κάντι, μια ανύπαντρη αγρότισα που απολαμβάνει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη όλων. Μαζί τους θα ταξιδέψει κι ένας άντρας που της χρωστάει τη ζωή του...



Η κριτική

Ο Τζόουνς ξεκινά την αφήγησή του με την εισαγωγή στον κεντρικό του χαρακτήρα, την χειραφετημένη, εργατική, νοικοκύρισα και σκληροτράχηλη Μέρι Μπι Κάντι, η οποία πατά πλέον τα 31 κι έχει ανάγκη από έναν ευγενή σκοπό στη ζωή της, ειδικά μέσα στο ζόφο και την αγριότητα του καινούργιου τόπου της. Ο σκοπός αυτός δεν είναι άλλος απ' την οικογένεια, κάτι που απαιτεί την παρουσία ενός συζύγου, μα οι άντρες σ' αυτά τα μέρη είτε είναι άξεστοι δερβέναγες είτε αδυνατούν να εκτιμήσουν τις αρετές μιας γυναίκας που είναι ξεκάθαρα πιο ικανή και ανθεκτική από 'κείνους.

Το ότι η Μέρι Μπι είναι η εξαίρεση σ' έναν άγριο και απάνθρωπο κανόνα, υπογραμμίζεται απ' το γεγονός ότι τρεις απ' τις γυναίκες του χωριού δεν άντεξαν τις κακουχίες, την κακομεταχείριση και τα χτυπήματα της μοίρας κι έχουν χάσει τα λογικά τους σε σημείο που επιβάλλεται να επιστρέψουν στις οικογένειές τους, πίσω στις πολιτισμένες ανατολικές πολιτείες απ' όπου έφυγαν με όνειρα χίλια και προσδοκίες για ευημερία και μακροημέρευση. Σε μια στιγμή αυθόρμητης προσφοράς, ο κλήρος για τη μεταφορά τους πέφτει στη Μέρι Μπι, σ' εκείνη που, κατά τα λεγόμενα, είναι “ίση με κάθε άντρα σ' αυτόν τον τόπο”.

Παρ' όλ' αυτά, το ταξίδι είναι μακρινό και η κατάσταση των “επιβατών” μη διαχειρίσιμη, ακόμη και γι' αυτήν την πετυχημένη πιονέρο. Έτσι ο Τζορτζ Μπριγκς, ένας καταπατητής που σώζει απ' την κρεμάλα με αντάλαγμα να ταξιδέψει μαζί τους, μοιάζει με πραγματικό δώρο Θεού.

Αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς ότι κεντρικό θέμα του “The Homesman” είναι η σκληρή μοίρα που ο εποικισμός των απάτητων περιοχών του Δυτικού τμήματος των ΗΠΑ επεφύλασσε στις γυναίκες οι οποίες βρέθηκαν εκεί και δεν είχαν ούτε τις αντοχές ούτε τη συζυγική υποστήριξη για να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες. Οι τυχεροί σ' αυτά τα μέρη πέθαιναν πριν τρελαθούν ή αρρωστήσουν θανάσιμα και για τα γυναικόπαιδα, οι πιθανότητες ήταν ακόμη μικρότερες. Σε αντιδιαστολή με τις κακόμοιρες γυναίκες που μεταφέρει, η Μέρι Μπι έχει επιβιώσει κι έχει χτίσει μια αξιοπρεπή ζωή καλλιεργώντας τη γη κι εκτρέφοντας ζώα. Γνωρίζει όμως ότι όλ' αυτά δεν είναι αυτοσκοπός και δε συνιστούν από μόνα τους την επίτευξη του ονείρου της για μια καλύτερη ζωή. Είναι συγκροτημένη, δυνατή, όμορφη, υγιής και αυτάρκης, μα όχι λιγότερο απελπισμένη.

Στις ζωές τους γίνεται κατά λάθος παρατηρητής ένας άνθρωπος που, στον κατήφορο πια της δικής του ζωής, ενσαρκώνει το άλλο μοντέλο επιβίωσης που μεσουρανούσε εκείνα τα χρόνια, αυτό του μοναχικού τυχοδιώκτη ο οποίος κινείται διαρκώς είτε για να φύγει από παλιά του λάθη είτε για ν' αναζητήσει νέους τρόπους εύκολου βιοπορισμού. Ο Τζορτζ Μπριγκς δεν έχει πολλά να πει, παρά μόνο ακούει και περιμένει την ώρα που θα φτάσουν στον προορισμό τους, όπου θα εισπράξει την αμοιβή του, με τον ίδιο τρόπο που περιμένει και το ίδιο του το τέλος. Λιποτάχτης του στρατού, συμμέτοχος σε σφαγές που θα έκαναν τον οποιονδήποτε κυνικό και αμοραλιστή, δεν προσβλέπει σε συνεταιρισμούς όπως ο γάμος για να επιβιώσει, ούτε επιδιώκει καμία συγχώρεση.

Κι όμως, μια αναπάντεχη τροπή στο ταξίδι τους κάνει κι αυτόν ακόμη να αναθεωρήσει κάποια πράγματα, πριν αποδεχτεί στωικά ότι το παιχνίδι ήταν χαμένο εξαρχής κι η Άγρια Δύση μονόδρομος για όσους επέλεξαν να ζήσουν και να πεθάνουν ως πιονέροι.

Δε γνωρίζω πόσο εμβαθύνει στους χαρακτήρες το μυθιστόρημα απ' όπου ο Τζόουνς άντλησε την ιστορία του και σε τι βαθμό εστιάζει στον καθέναν απ' αυτούς στη διάρκεια της αφήγησης. Στην ταινία πάντως, πρωταγωνίστρια είναι η Μέρι Μπι όχι μόνο κατά την παρουσία, αλλά και κατά την απουσία της, όταν ο Τζορτζ αναγκάζεται, για πρώτη φορά στη ζωή του ίσως, ν' αφουγκραστεί το περιβάλλον του και τους γύρω του και να νιώσει μέρος του κόσμου τους, έστω και ως παρείσακτος.

Ο Τόμι Λι Τζόουνς αφηγείται το μακρύ ταξίδι τους αποσπασματικά, χρησιμοποιώντας τις σιωπηλές, αποτρελαμένες γυναίκες ως έμψυχο τμήμα του αποκαρδιωτικού σκηνικού στο οποίο οι δύο ήρωες καλούνται να επικοινωνήσουν και να μετουσιώσουν την ανωτερότητά τους ως ανθεκτικότερα μέλη του ανθρώπινου είδους σε κάτι που ομοιάζει με ευτυχία. Ο ίδιος ερμηνεύει υπέροχα το ρόλο του Τζορτζ, αφήνοντας τη Χίλαρι Σουάνκ να λάμψει ως Μέρι Μπι, δυναμική κι ευάλωτη, απλή και αφτιασίδωτη, έτοιμη ανά πάσα στιγμή ν' αγαπήσει όσο και να συμβιβαστεί με έναν λευκό γάμο πριν ο χρόνος της στερήσει αυτό που λαχταρά.

Το “The Homesman” είναι ένα ρόουντ-μούβι στην Άγρια Δύση, ένα δυνατό δράμα με ενδιαφέρον κεντρικό θέμα και υπέροχες ερμηνείες.

Βγαίνουν ακόμη:
Το σίκουελ (μια απ' τα ίδια δηλαδή) “Transformers 4: The Age of Extinction”, το γαλλικό δράμα “Les Beaux Jours” και η ταινία κινουμένων σχεδίων “Legends of Oz: Dorothy`s Return”.