The Salesman: Νέος ωραίος Ασγκάρ Φαραντί

Άλλη μια υπέροχη ταινία του αγαπημένου Ιρανού Ασγκάρ Φαραντί βγαίνει αυτή την εβδομάδα στις σκοτεινές αίθουσες.
The Salesman: Νέος ωραίος Ασγκάρ Φαραντί
του Λουκά Τσουκνίδα

Ο Ασγκάρ Φαραντί, αγαπημένος ιρανός δημιουργός των απανταχού σινεφίλ, επιστρέφει στο Ιράν και στις οθόνες μας με ένα οικογενειακό δράμα αγωνίας από εκείνα που μας είχε χαρίσει πριν το γαλλόφωνο διάλειμμά του. Το “The Salesman” είναι προσεκτικά φτιαγμένο με όλα τα γνώριμα συστατικά του μεθοδικού Ιρανού, μία υπέροχη ταινία που απολαμβάνεται με ή άνευ εμβάθυνσης, αφού μας βάζει επιτυχώς στα παπούτσια των χαρακτήρων της, ρίχνοντας παράλληλα φως σε συγκεκριμένα αμφιλεγόμενα σημεία της σύγχρονης ιρανικής ζωής.

Η υπόθεση

Ύστερα από ένα σεισμό, η Ράνα και ο Εμάντ αναγκάζονται να αφήσουν το διαμέρισμά τους και να μετακομίσουν άρον-άρον στο σπίτι ενός φίλου, το οποίο είναι ακόμη γεμάτο με τα πράγματα της προηγούμενης νοικάρισσας που αρνείται να τα πάρει. Αναστατωμένοι απ' την αλλαγή και μοιρασμένοι ανάμεσα σε δουλειά, σπίτι και την ερασιτεχνική θεατρική παράσταση στην οποία πρωταγωνιστούν, οι δύο νέοι προσαρμόζονται όπως-όπως, ώσπου ένα ακόμη αναπάντεχο συμβάν φέρνει τα πάνω-κάτω...



Η κριτική

Όπως και στις προηγούμενες ταινίες με τις οποίες έγινε ευρύτερα γνωστός, πριν από το “The Past” που διαδραματιζόταν στο Παρίσι και το κλίμα του ήταν πιο “κοσμοπολίτικο”, ο Ασγκάρ Φαραντί στρέφει το βλέμμα του (μαζί και το δικό μας) στην πολύπλοκη πραγματικότητα του σημερινού Ιράν μέσα από ένα πρίσμα αμιγώς κινηματογραφικό, εντάσσοντας τις λεπτές παρατηρήσεις του σε μία αφήγηση που φέρνει περισσότερο σε ταινία είδους, παρά κοινωνικού ρεαλισμού. Μένει έτσι πιστός σ' αυτό που γνωρίζει πολύ καλά, πετυχαίνοντας να “γράψει” ακόμη μία καλή δουλειά στη φιλμογραφία του, ακόμη και αν κάποιοι βλέπουν σ' αυτό την υποψία της “ευκολίας” και την τυποποίηση.

Η Ράνα και ο Εμάντ, ένα ζευγάρι μεσοαστών που δείχνει να ανήκει στο προοδευτικότερο κομμάτι του ιρανικού αστικού πληθυσμού, έχουν ένα όμορφο σπίτι και την αγάπη τους, για το έτερο ήμισυ, αλλά και για το θέατρο. Όταν τους βρίσκει η πρώτη, “θεόσταλτη” συμφορά, πρωταγωνιστούν, ως ζευγάρι μεγαλύτερης ηλικίας, σε μία ερασιτεχνική παράσταση του κλασικού έργου του Άρθουρ Μίλερ “Ο Θάνατος του Εμποράκου”. Πιεσμένοι απ' τις συνθήκες, βρίσκονται σε ένα σπίτι που δεν νιώθουν δικό τους, πόσο μάλλον αφού η γυναίκα που έμενε εκεί δεν το αδειάζει από πείσμα ενάντια στον ιδιοκτήτη και συμπρωταγωνιστή τους. Αγνοώντας τις λεπτομέρειες αυτής της κόντρας, συνεχίζουν τη ζωή τους ώσπου ένα βράδυ η Ράνα ανοίγει την πόρτα σε κάποιον που νομίζει ότι είναι ο Εμάντ. Ακολουθεί μια σύντομη συμπλοκή και η άτακτη φυγή του δράστη, ο οποίος το σκάει αιμόφυρτος αφήνοντας πίσω του ένα φορτηγάκι.

Είτε πρόκειται για παρεξήγηση είτε για υποκινούμενη πράξη εκδίκησης είτε για συνειδητή απόπειρα βιασμού, ο Φαραντί αποφεύγει να δώσει μία γρήγορη απάντηση εστιάζοντας κυρίως στην αντίδραση του ζευγαριού και στο ρήγμα που προκαλεί στη σχέση τους η διαχείριση του περιστατικού και των συνεπειών του. Αναδύονται έτσι ζητήματα γύρω απ' τη θέση της γυναίκας στην ιρανική κοινωνία, τους τρόπους με τους οποίους μπορεί μία γυναίκα να διαχειριστεί ένα τέτοιο συμβάν ψυχολογικά και πρακτικά, αλλά και τις προσδοκίες που έχει η κοινωνία από έναν σύζυγο κι εκείνος απ' τον εαυτό του, προοδευτικός ή μη.

Το θεατρικό έργο στο οποίο το νεαρό ζευγάρι πρωταγωνιστεί ως ζευγάρι, η ιστορία ενός ανθρώπου που είχε μεγάλες προσδοκίες απ' τον εαυτό του, αλλά ποτέ δεν τόλμησε να τις διεκδικήσει πραγματικά ώσπου έκανε κάτι που μόνο στις ψευδαισθήσεις του φάνταζε ηρωικό, είναι ο τρόπος που διαλέγει ο Φαραντί για να ρίξει φως, να δώσει σχήμα στην κατάσταση που βιώνουν ο Εμάντ και η Ράνα. Εκείνη, για τους δικούς της λόγους, προτιμά το περιστατικό να ξεχαστεί και ο Εμάντ να βρει ένα σπίτι εφάμιλλο του προηγούμενου, κατάλληλο για να προχωρήσουν με τα σχέδιά τους για οικογένεια. Εκείνος, ανήμπορος να την καθησυχάσει, όσο και να αποδεχτεί αυτό που έχει συμβεί, θεωρεί ότι οφείλει να πάρει το νόμο στα χέρια του. Το να βρει τον δράστη αποδεικνύεται εύκολο, όχι όμως και το να λάβει την ικανοποίηση που λαχταρά ως λύτρωση για τον εαυτό του και τη σχέση τους.

Στην τελευταία πράξη του έργου του, ο Φαραντί θέτει τους δύο νέους αντιμέτωπους με κάτι που χρήζει πραγματικού θάρρους, συναίσθησης και ορθής κρίσης κόντρα στον τυφλό εγωισμό και την ψευδαίσθηση της ηθικής υποχρέωσης απέναντι σε ένα ανύπαρκτο κοινό, αντίστοιχο του θεατρικού. Οι κεντρικοί του χαρακτήρες μπλέκονται σαφέστερα με τους χαρακτήρες που ενσαρκώνουν και η ζωή τους κρίνεται σε μια στιγμή, σε μία απόφαση που είχε πολλές ευκαιρίες να αναιρεθεί στέλνοντας τα πράγματα σε άλλη κατεύθυνση. Οι παράγοντες που πιθανόν να την κατέστησαν αναπόφευκτη ρίχνουν τη σκιά τους και τίθενται προς συζήτηση...

Με τον γνώριμο του τρόπο, έχοντας ορίσει από ώρα το διακύβευμα, ο ιρανός δημιουργός χτίζει για το φινάλε του μία πραγματική ατμόσφαιρα θρίλερ και μας απορροφά αποτελεσματικά στον ανεμοστρόβιλο που χτύπησε τη ζωή του Εμάντ και της Ράνα. Για ακόμη μία φορά δε, καταφέρνει να αποσπάσει τις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών που έχει εμπιστευτεί και στο παρελθόν, του τραχύ, μα διαρκώς ευάλωτου Σαχάμπ Χοσεϊνί και της στωικής, ακλόνητης στη θέση της Ταρανέ Αλιντοστί. Δίπλα τους, πάντως, κλέβει κυριολεκτικά την τρίτη πράξη ο συγκινητικός Φαρίντ Σατζάντι Χοσεϊνί.

Το “The Salesman” είναι ακόμη μια εξαιρετική ταινία από έναν συνεπή στο όραμά του σκηνοθέτη.

Βγαίνουν ακόμη:
Το τυποποιημένο, γκανγκστερικό δράμα “Live by Night” του Μπεν Άφλεκ και η ταινία τρόμου “The Bye Bye Man”.

Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v