The Martian – Everest: 2 χορταστικά blockbuster

του Λουκά Τσουκνίδα 

Δύο τρισδιάστατα μπλοκμπάστερ μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας αυτή την εβδομάδα. Είναι δύο ιστορίες διαφορετικές, μία αληθινή και μία φανταστική, που συγκλίνουν όμως εκεί που ο άνθρωπος ξεπερνά τα όριά του, κάθε μια με άλλη προσέγγιση και άλλο αποτέλεσμα. Το “The Martian” του Ρϊντλεϊ Σκοτ και το “Everest” του Μπαλτάσαρ Κορμάκουρ με τη ντεφάκτο γοητεία, τα πολυπληθή καστ και την 3D εικονογραφία τους καταφέρνουν να προσφέρουν συγκινήσεις και ψυχαγωγία, παρά τις χτυπητές αδυναμίες τους.

Η υπόθεση

Ένας αστροναύτης και βοτανολόγος περνιέται από λάθος για νεκρός και μένει μόνος του στον πλανήτη Άρη μετά την αποχώρηση της ομάδας του. Εκεί, θα πρέπει να επιβιώσει εωσότου βρει τρόπο επικοινωνίας, ώστε να δρομολογηθεί η διάσωσή του...
Το 1996, δύο ομάδες ερασιτεχνών ορειβατών με τους επαγγελματίες οδηγούς τους, συμφώνησαν να συνεργαστούν, ώστε να φτάσουν στην ψηλότερη κορυφή του όρους Έβερεστ και να επιστρέψουν σώοι. Κάποιοι απ' αυτούς, όμως, δεν έζησαν για να το διηγηθούν...
 
Η κριτική

Στον “Αρειανό” του Ρίντλεϊ Σκοτ, ένας άνθρωπος βρίσκεται σ' έναν αφιλόξενο πλανήτη με δύο προβλήματα: πώς θα ενημερώσει τη Γη ότι είναι ζωντανός και πώς θα παραμείνει έτσι μέχρι να 'ρθουν να τον πάρουν. Ο Μαρκ Γουάτνι είναι αστροναύτης κι επιστήμονας και, για να επιλέχθηκε να ταξιδέψει έως τον Άρη, δεν είναι τυχαίος. Με όπλο τις γνώσεις και σύμμαχο την ψυχραιμία του καταφέρνει να μείνει στο παιχνίδι της ζωής κόντρα στις πιθανότητες και τα στοιχεία της φύσης του νέου του πλανήτη. Εντωμεταξύ, στη Γη, υπάρχουν δύο σχέδια διάσωσης με ποικίλα ρίσκα. Το ένα απ' αυτά εμπλέκει και την ομάδα του που βρίσκεται ήδη καθ' οδόν για το σπίτι...

Το “Έβερεστ” του Μπαλτάσαρ Κορμάκουρ, μας μεταφέρει σε μια εποχή που η κατάκτηση των ψηλότερων κορυφών στη Γη έπαυε να είναι προνόμιο των πιο παράτολμων και ατρόμητων ανθρώπων και γινόταν σταδιακά μέρος του λεγόμενου “περιπετειώδους τουρισμού”. Για λόγους που ποικίλαν από ορειβάτη σε ορειβάτη, ερασιτέχνες αναζητητές της περιπέτειας και της αδρεναλίνης κατέφταναν στα μέρη εκείνα όπου, με τη βοήθεια επαγγελματιών οδηγών, θα είχαν την ευκαιρία να γράψουν ιστορία. Το 1996 στο Έβερεστ, ήταν ανάμεσά τους και ο δημοσιογράφος Τζον Κρακάουερ, ο οποίος έμελλε ν΄αφηγηθεί όσα τραγικά έζησε τις ώρες που, μαζί με τους υπόλοιπους, αψηφούσαν τη φύση και τα έβαζαν με το πιο ζόρικο βουνό του κόσμου...

Ο άνθρωπος εναντίον των πάντων, η αναπόφευκτη παραλλαγή της ιστορίας του Δαυίδ που τα έβαλε με τον Γολιάθ, βρίσκεται στην καρδιά των δύο αφηγήσεων που δεν πρωτοτυπούν ιδιαίτερα όσον αφορά τα κίνητρα των χαρακτήρων τους. Ο επιστήμονας δε θα μπορούσε να αποφύγει τη μοίρα του που είναι να μετακινεί προς τα μπρος τα όρια της ανθρώπινης γνώσης και ο ορειβάτης δε μπορεί να κάνει κάτι άλλο απ' το να δοκιμάζει και να επεκτείνει, ίσως, τα όρια της ανθρώπινης αντοχής. Όλοι βρίσκονται να παλεύουν με κάτι άλλο από εκείνο που ήλπιζαν, μπλεγμένοι στο χειρότερο δυνατό σενάριο με ελάχιστα περιθώρια αυτοσχεδιασμού. Η διαφορά είναι ότι στη μία αφήγηση ξέρουμε ότι ο ήρωας θα βγει ζωντανός, ενώ στην άλλη, ξέρουμε ότι κάποιοι απ' τους ήρωες δεν θα τα καταφέρουν.

Μοιραία, η αφήγηση του Σκοτ είναι φτιαγμένη έτσι ώστε να μας κάνει να αμφιβάλλουμε για το σίγουρο (την επικράτηση του ήρωα και, κατ' επέκταση του ανθρώπου, έναντι των δυσκολιών) πριν μας το σερβίρει θριαμβευτικά. Απ' την άλλη, η αφήγηση του Κορμάκουρ αποσκοπεί στο να μας βάλει στη θέση των ηρώων, να πλησιάσουμε όσο γίνεται στην εμπειρία μιας προδιαγεγραμμένης, ίσως, καταστροφής και των συνεπειών της στους επιζώντες. Σε τι βαθμό πετυχαίνουν το σκοπό τους; Σίγουρα όχι μεγάλο, αλλά χωρίς καταστροφικές συνέπειες.

Ο βρετανός, πιστός στις μπλοκμπάστερ καταβολές του δεν αποκλίνει απ' τις συνταγές κι αφήνει τη γοητεία του διαστήματος και των πρωταγωνιστών του να βγάλουν το φίδι απ' την τρύπα και να αποπλανήσουν το μάτι των θεατών απ' το προφανές, προβλέψιμο σενάριο που καλείται να υλοποιήσει. Οι αντιδράσεις, τα συναισθήματα, το χιούμορ, όλα είναι προκάτ και καμία προσπάθεια δε γίνεται να καλυφθεί αυτό. Όσο καλό κι αν είναι το καστ, οι καρατερίστες πιο πολύ κι απ' τον Ματ Ντέιμον, οι χαρακτήρες είναι στερεότυπα και τα διλήμματα που σπρώχνουν την πλοκή είναι εξαιρετικά επιτηδευμένα. Το “The Martian” είναι μια ταινία φτιαγμένη για να μας διασκεδάσει χωρίς να μας ταράξει.

Ο ισλανδός πάλι, με την σκανδιναβική αισθητική του, την κλίση του στο θρίλερ και την εμπειρία του απ' το πρόσφατο “The Deep”, εκμεταλλεύεται άψογα το τοπίο και την άγρια φύση του εγχειρήματος που αναπαριστά, καθώς μας ανεβάζει βήμα-βήμα στην “κορυφή του κόσμου”. Οι ήρωες του όμως είναι πολλοί και οι δευτερεύοντες χαρακτήρες ακόμη περισσότεροι κι έτσι, στο βωμό της ρεαλιστικής απεικόνισης χάνεται η μυθιστορηματική γοητεία και το γνήσιο ανθρώπινο δράμα πίσω απ' την καταστροφική ανάβαση. Οι πινελιές οικογενειακής τραγωδίας που προσθέτει εδώ κι εκεί, υπογραμμίζουν πιο πολύ τη σεναριακή ένδεια του “Everest”, μιας ταινίας που θα μπορούσε να εστιάζει πιο πολύ στον ψυχισμό του Δαυίδ αντί για την παντοδυναμία του Γολιάθ.

Τελικά, παρ' όλες τις μικρές ή μεγάλες αστοχίες τους, το “The Martian” και το “Everest” καταφέρνουν να μας δώσουν μια ευχάριστη κινηματογραφική εμπειρία.

Βγαίνουν ακόμη:
Το γαλλικό δράμα “The Last Hammer Blow”, η κομεντί “Not My Type”, το τουρκικό δράμα “The Lamb” και το βιογραφικό “Life”.