Remember: Ο Ατόμ Εγκογιάν για το Ολοκαύτωμα
Με το γνώριμο ατμοσφαιρικό στιλ του, ο Ατόμ Εγκογιάν σκηνοθετεί μια ταινία για το Ολοκαύτωμα, με πρωταγωνιστή έναν υπέροχο Κρίστοφερ Πλάμερ.
του Λουκά Τσουκνίδα
Πιστός στις ατμοσφαιρικές ιστορίες μυστηρίου, ο Ατόμ Εγκογιάν επιστρέφει με μία πιο σκεπτόμενη εκδοχή του γνώριμου ύφους του, επιχειρώντας να σκιαγραφήσει, μάλλον, το ξεθώριασμα της συλλογικής μνήμης κόντρα στην άφθαρτη φύση της καταγεγραμμένης ιστορίας. Το “Remember” είναι μια φανταστική ιστορία του Ολοκαυτώματος, υπερβολικά “στημένη” ίσως για να πετύχει τον πιθανό στόχο της, ενδιαφέρουσα όμως, ως ιδέα για θρίλερ, μ' έναν υπέροχο Κρίστοφερ Πλάμερ να σώζει τελικά τα προσχήματα.
Η υπόθεση
Ο Ζεβ Γκούτμαν, επιζών του Άουσβιτς, ζει, μετά το θάνατο της γυναίκας του, σ' έναν οίκο ευγηρίας παλεύοντας με την άνοια. Εκεί συναντά τον Μαξ Ρόζενμπαουμ, τον δεύτερο εν ζωή επιζώντα του θαλάμου τους, ο οποίος έχει πληροφορίες ότι ο Ναζί διοικητής τους ζει ακόμη κάπου στην Αμερική με κλεμμένη εβραϊκή ταυτότητα. Όντας σε καροτσάκι, ο Μαξ στρατολογεί τον Ζεβ να κάνει την εκτέλεση, δίνοντάς του ένα γράμμα με τη διαδρομή και τη συμφωνία τους και όλες τις οδηγίες, ώστε να θυμάται την αποστολή του κάθε φορά που πέφτει σε κρίση...
Η κριτική
Απ' τον τίτλο, μέχρι την γεροντική άνοια που έχει πλήξει τον πρωταγωνιστή του και την άρνηση των δύο εβραίων επιζώντων να ξεχάσουν το Άουσβιτς και τον διοικητή τους συγκεκριμένα, ο Εγκογιάν μόνο διακριτικός δεν είναι με τις προθέσεις του να ξεζουμίσει την έννοια της μνήμης είτε για αφηγηματικούς είτε για φιλοσοφικούς σκοπούς.
Ο Ζεβ Γκούτμαν ξυπνά κάθε πρωί έχοντας ξεχάσει το θάνατο της γυναίκας του, δεν μπορεί όμως να ξεχάσει τον άνθρωπο που δολοφόνησε ολόκληρη την οικογένειά του στο κολαστήριο του Άουσβιτς. Τόσο δυνατή είναι αυτή η ανάμνηση, η βγαλμένη απ' τις πιο σκοτεινές σελίδες του κατασκότεινου Ολοκαυτώματος, που δε διστάζει, στην κατάστασή του, να πάρει τους δρόμους και να γυρίσει τις μισές ΗΠΑ και τον Καναδά για να βρει ποιος απ' τους τέσσερις ανθρώπους με το όνομα Ρούντι Κουρλάντερ είναι “εκείνος”. Και φυσικά, να τον σκοτώσει κλείνοντας τον κύκλο του αίματος.
Γρήγορα γρήγορα, το ρόουντ μούβι με τον μοναχικό ταξιδιώτη μετατρέπεται σε ηθογραφικό θρίλερ, καθώς ο Ζεβ επισκέπτεται τους ύποπτους έναν-έναν (καταλαβαίνουμε όλοι, φυσικά, ότι το ζουμί είναι στον τελευταίο) κι εκείνοι παρουσιάζονται ως μία διαφορετική εκδοχή του θύτη, αλλά και του θύματος. Ο ένας ήταν “συνοδοιπόρος” στο Άουσβιτς ως γερμανός ομοφυλόφιλος, ο άλλος ήταν στην Αφρική με τον Ρόμελ, αντιεβραίος τότε, αλλά χωρίς γνώση του τι συνέβαινε στα στρατόπεδα κι ο τρίτος, νεκρός πια, ήταν παιδάκι στον πόλεμο, θυμόταν με νοσταλγία τη Νύχτα των Κρυστάλλων, κάτι που μετέδωσε εξ ολοκλήρου στον αμερικάνο γιο του, που υπηρετεί στην αστυνομία. Ο γερο-εκδικητής, με εμφανή δυσκολία στις κινήσεις, τα κενά μνήμης να εντείνονται, τον γιο του στο κατόπι του και τον Μαξ να τον ενθαρρύνει περνά αλώβητος, αποφασισμένος να φτάσει μέχρι το τέλος.
Ο Εγκογιάν τον ακολουθεί παίζοντας με το ύφος, τη μουσική και την επισφαλή κατάσταση του πρωταγωνιστή του για να χτίσει την ατμόσφαιρα θρίλερ που του αρέσει, καταφέρνοντας εν μέρει να μας βάλει “στην πρίζα”, εκπέμποντας ακόμη και την πιθανότητα ο Ζεβ να μην προλάβει ποτέ να φτάσει στον στόχο του. Παρ' όλ' αυτά, εκείνος φτάνει κι ο δημιουργός σερβίρει το επιδόρπιό του με τρόπο πιστό το παιχνίδι του με τη μνήμη, όσο κι εντυπωσιοθηρικό, που αιφνιδιάζει και προκαλεί, είτε αρνητικά είτε θετικά.
Ότι απ' τα δύο συμβεί, πάντως, η παρουσία του βετεράνου Κρίστοφερ Πλάμερ μόνο ως θετική μπορεί να εκληφθεί, αφού παίρνει ένα σχετικά μονοδιάστατο παραμύθι και του δίνει σάρκα και οστά στον ρόλο του τραγικού ήρωα.
Το “Remember”, παρά τις αδυναμίες του, είναι μία ενδιαφέρουσα ταινία.
Βγαίνουν ακόμη:
Το δράμα “Chronic” του Μίτσελ Φράνκο, το βιογραφικό δράμα “The Man Who Knew Infinity”, η ταινία κινουμένων σχεδίων “The Angry Birds Movie” και τα ντοκιμαντέρ “Free to Run”, “33.333: Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη”, “Το Μέσα Φως” και το “This is not a Coup”.
Πιστός στις ατμοσφαιρικές ιστορίες μυστηρίου, ο Ατόμ Εγκογιάν επιστρέφει με μία πιο σκεπτόμενη εκδοχή του γνώριμου ύφους του, επιχειρώντας να σκιαγραφήσει, μάλλον, το ξεθώριασμα της συλλογικής μνήμης κόντρα στην άφθαρτη φύση της καταγεγραμμένης ιστορίας. Το “Remember” είναι μια φανταστική ιστορία του Ολοκαυτώματος, υπερβολικά “στημένη” ίσως για να πετύχει τον πιθανό στόχο της, ενδιαφέρουσα όμως, ως ιδέα για θρίλερ, μ' έναν υπέροχο Κρίστοφερ Πλάμερ να σώζει τελικά τα προσχήματα.
Η υπόθεση
Ο Ζεβ Γκούτμαν, επιζών του Άουσβιτς, ζει, μετά το θάνατο της γυναίκας του, σ' έναν οίκο ευγηρίας παλεύοντας με την άνοια. Εκεί συναντά τον Μαξ Ρόζενμπαουμ, τον δεύτερο εν ζωή επιζώντα του θαλάμου τους, ο οποίος έχει πληροφορίες ότι ο Ναζί διοικητής τους ζει ακόμη κάπου στην Αμερική με κλεμμένη εβραϊκή ταυτότητα. Όντας σε καροτσάκι, ο Μαξ στρατολογεί τον Ζεβ να κάνει την εκτέλεση, δίνοντάς του ένα γράμμα με τη διαδρομή και τη συμφωνία τους και όλες τις οδηγίες, ώστε να θυμάται την αποστολή του κάθε φορά που πέφτει σε κρίση...
Η κριτική
Απ' τον τίτλο, μέχρι την γεροντική άνοια που έχει πλήξει τον πρωταγωνιστή του και την άρνηση των δύο εβραίων επιζώντων να ξεχάσουν το Άουσβιτς και τον διοικητή τους συγκεκριμένα, ο Εγκογιάν μόνο διακριτικός δεν είναι με τις προθέσεις του να ξεζουμίσει την έννοια της μνήμης είτε για αφηγηματικούς είτε για φιλοσοφικούς σκοπούς.
Ο Ζεβ Γκούτμαν ξυπνά κάθε πρωί έχοντας ξεχάσει το θάνατο της γυναίκας του, δεν μπορεί όμως να ξεχάσει τον άνθρωπο που δολοφόνησε ολόκληρη την οικογένειά του στο κολαστήριο του Άουσβιτς. Τόσο δυνατή είναι αυτή η ανάμνηση, η βγαλμένη απ' τις πιο σκοτεινές σελίδες του κατασκότεινου Ολοκαυτώματος, που δε διστάζει, στην κατάστασή του, να πάρει τους δρόμους και να γυρίσει τις μισές ΗΠΑ και τον Καναδά για να βρει ποιος απ' τους τέσσερις ανθρώπους με το όνομα Ρούντι Κουρλάντερ είναι “εκείνος”. Και φυσικά, να τον σκοτώσει κλείνοντας τον κύκλο του αίματος.
Γρήγορα γρήγορα, το ρόουντ μούβι με τον μοναχικό ταξιδιώτη μετατρέπεται σε ηθογραφικό θρίλερ, καθώς ο Ζεβ επισκέπτεται τους ύποπτους έναν-έναν (καταλαβαίνουμε όλοι, φυσικά, ότι το ζουμί είναι στον τελευταίο) κι εκείνοι παρουσιάζονται ως μία διαφορετική εκδοχή του θύτη, αλλά και του θύματος. Ο ένας ήταν “συνοδοιπόρος” στο Άουσβιτς ως γερμανός ομοφυλόφιλος, ο άλλος ήταν στην Αφρική με τον Ρόμελ, αντιεβραίος τότε, αλλά χωρίς γνώση του τι συνέβαινε στα στρατόπεδα κι ο τρίτος, νεκρός πια, ήταν παιδάκι στον πόλεμο, θυμόταν με νοσταλγία τη Νύχτα των Κρυστάλλων, κάτι που μετέδωσε εξ ολοκλήρου στον αμερικάνο γιο του, που υπηρετεί στην αστυνομία. Ο γερο-εκδικητής, με εμφανή δυσκολία στις κινήσεις, τα κενά μνήμης να εντείνονται, τον γιο του στο κατόπι του και τον Μαξ να τον ενθαρρύνει περνά αλώβητος, αποφασισμένος να φτάσει μέχρι το τέλος.
Ο Εγκογιάν τον ακολουθεί παίζοντας με το ύφος, τη μουσική και την επισφαλή κατάσταση του πρωταγωνιστή του για να χτίσει την ατμόσφαιρα θρίλερ που του αρέσει, καταφέρνοντας εν μέρει να μας βάλει “στην πρίζα”, εκπέμποντας ακόμη και την πιθανότητα ο Ζεβ να μην προλάβει ποτέ να φτάσει στον στόχο του. Παρ' όλ' αυτά, εκείνος φτάνει κι ο δημιουργός σερβίρει το επιδόρπιό του με τρόπο πιστό το παιχνίδι του με τη μνήμη, όσο κι εντυπωσιοθηρικό, που αιφνιδιάζει και προκαλεί, είτε αρνητικά είτε θετικά.
Ότι απ' τα δύο συμβεί, πάντως, η παρουσία του βετεράνου Κρίστοφερ Πλάμερ μόνο ως θετική μπορεί να εκληφθεί, αφού παίρνει ένα σχετικά μονοδιάστατο παραμύθι και του δίνει σάρκα και οστά στον ρόλο του τραγικού ήρωα.
Το “Remember”, παρά τις αδυναμίες του, είναι μία ενδιαφέρουσα ταινία.
Βγαίνουν ακόμη:
Το δράμα “Chronic” του Μίτσελ Φράνκο, το βιογραφικό δράμα “The Man Who Knew Infinity”, η ταινία κινουμένων σχεδίων “The Angry Birds Movie” και τα ντοκιμαντέρ “Free to Run”, “33.333: Η Οδύσσεια του Νίκου Καζαντζάκη”, “Το Μέσα Φως” και το “This is not a Coup”.
