Nebraska: Ο Αλεξάντερ Πέιν κάνει ξανά το θαύμα του

του Λουκά Τσουκνίδα
 
Ο “δικός μας” Αλεξάντερ Πέιν επιστρέφει με το “Nebraska” ακόμη ένα οσκαρικών προδιαγραφών ρόουντ-μούβι κομμένο και ραμμένο πάνω στο γνώριμο πατρόν του, λιγότερο εύθυμο και περισσότερο στερεοτυπικό απ’ το “The Descendants”, αλλά το ίδιο διεισδυτικό στη σκιαγράφηση των κεντρικών του χαρακτήρων εντός της συνήθους αναγκαστικής φυγής απ’ τη γκρίζα καθημερινότητά τους.

Η υπόθεση

Ο Γούντι Γκραντ είναι ένας γέρος άνθρωπος, δύστροπος και παραιτημένος, ο οποίος το μόνο που κάνει πια είναι να δυσκολεύει τη ζωή της γυναίκας του Κέιτ. Μια διαφημιστική απάτη που του υπόσχεται 1.000.000 δολάρια θα του δώσει ένα λόγο για να σηκωθεί απ’ την πολυθρόνα του και μια αλλόκοτη αφορμή ώστε να ξαναδεί την πατρώα γη και να συνδεθεί εκ νέου με την οικογένειά του...



Η κριτική

Κάθε νέα ταινία του Αλεξάντερ Πέιν αποτελεί πια ένα κινηματογραφικό γεγονός, έστω και χαμηλών τόνων, και καταφέρνει να μας συγκινεί παρά το ότι, πάνω-κάτω, ξέρουμε τι πρόκειται να δούμε. Ανακατεύοντας την τράπουλά του, αλλάζοντας ουσιαστικά βασικά συστατικά της συνταγής του όπως οι τοποθεσίες και οι αφορμές για το ταξίδι των πρωταγωνιστών, τοποθετεί τον μυημένο θεατή πίσω στην αφετηρία και τον πείθει να τον ακολουθήσει σε ακόμη ένα ταξίδι με αναμενόμενο τέλος.

Στο “Nebraska” το ταξίδι είναι μάταιο, μια υποχώρηση ενός πονετικού γιου σ’ ένα καπρίτσιο ενός γέρου, αλκοολικού πατέρα ο οποίος μοιάζει να έχει χάσει τα πάντα και προ πάντων το κουράγιο να αποδείξει στη γυναίκα του ότι δεν είναι ένα ανθρώπινο ράκος καθ’ οδόν προς το γηροκομείο. Ο Ντέιβιντ βλέπει ότι ο Γούντι αρνείται να δεχτεί πως το “λαχείο” του είναι μια διαφημιστική απάτη και, προκειμένου να τον μαζεύουν απ’ το δρόμο κάθε φορά που επιχειρεί να περπατήσει μέχρι την παραδιπλανή πολιτεία της Νεμπράσκα για να το εξαργυρώσει, αποφασίζει να τον πάει εκεί ο ίδιος. Στο δρόμο για την πόλη του Λίνκολν όμως, ένα ατύχημα τους φέρνει στη γεννέτειρα τους, το μικρό Χόθορν, όπου ζουν ακόμη τα αδέρφια του Γούντι κι όλοι οι παλιοί του φίλοι και γνωστοί.

Με αφετηρία τη Μοντάνα, ο Πέιν μας ξεναγεί απ’ το παράθυρο του αυτοκινήτου στους απέραντους κάμπους των μεσοδυτικών ΗΠΑ καθώς φτάνει στη Νεμπράσκα μέσω Γουαϊόμινγκ για να καταλήξει σε μια στερεοτυπική κωμόπολη γεμάτη από στερεοτυπικούς ανθρώπους. Οι δύο άντρες, αποξενωμένοι από καιρό, βρίσκουν ευκαιρία να πιουν μια μπίρα μαζί και να μιλήσουν σαν πατέρας και γιος, όσο αυτό είναι εφικτό με τον ξεροκέφαλο και παρασυρμένο στην αποχαύνωση των γηρατειών του Γούντι. Η επανένωση με το σόι, η είδηση της “επιτυχίας” του Γούντι και η άφιξη της Κέιτ κάνουν το σαββατοκύριακο στη μικρή πόλη εξαιρετικό για όλους και δίνουν την ευκαιρία στον Πέιν να μας συστήσει τον κεντρικό του χαρακτήρα, όπως αυτός ξανασυστήνεται θαρρείς στον Ντέιβιντ.

Παρά την ακατανόητη επιλογή του ασπρόμαυρου φιλμ, την υπερφόρτωση μιζέριας και την καρικατουρίστικη απεικόνιση του συρφετού των γέρων συγγενών και των αποκρουστικών απογόνων τους, ο Πέιν καταφέρνει να μας κρατήσει συγκεντρωμένους πάνω στον Γούντι, τον Ντέιβιντ και κατ’ επέκταση στην πληθωρική Κέιτ, η οποία μοιάζει να μην κατάφερε ποτέ να αποκολλήσει τον άντρα της απ’ το παρελθόν και τις ρίζες του, όσο κι αν προσπάθησε με όπλο τη δυναμική προσωπικότητα και την κοφτερή κριτική της. Στο τέλος, είναι ο Ντέιβιντ, ο γιος που του μοιάζει περισσότερο, εκείνος που καταλαβαίνει πόσο απλή είναι για ‘κείνον η ζωή, όσο πολύπλοκη κι αν γίνεται για τους άλλους μέρα με τη μέρα.

Όπως γίνεται συνήθως στις ταινίες του Πέιν, τη δουλειά του κάνουν ευκολότερη κι εδώ οι εξαιρετικοί πρωταγωνιστές του. Ο υπέροχος Μπρους Ντερν δε βγαίνει ποτέ απ’ το σκληρό περίβλημα που φτιάχνει για τον Γούντι, ένα μίγμα γεροντικής απάθειας, παλιοκαιρίσιας ιδιοσυγκρασίας και αμηχανίας μπροστά στην ίδια τη ζωή, ενώ ο Γουίλ Φορτέ αφήνει πίσω τις ακραίες κωμικές του περσόνες και μπαίνει άψογα στα παπούτσια του “πεϊνικού” χαρακτήρα. Δίπλα τους στέκεται επάξια η υπέροχη Τζουν Σκουίμπ στο ρόλο της Κέιτ, μονοπολώντας την προσοχή κάθε φορά που εμφανίζεται επί της οθόνης, είτε στην σκληρή είτε στην τρυφερή, προστατευτική εκδοχή της.

Το “Nebraska”, αν και χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις, είναι μια καλή ταινία, μια ζωντανή παλέτα ανθρώπινων ελαττωμάτων και αποτυχιών που προκαλεί τη συγκίνηση χωρίς να την εκβιάζει στο ελάχιστο.

Βγαίνουν ακόμη:
Τρεις ταινίες που χαρακτηρίζονται απ’ την παιδική αφέλεια των σεναρίων τους και το στόμφο με τον οποίο μας τα σερβίρουν: το αντιναζιστικό δράμα “The Book Thief”, η κατασκοπική περιπέτεια “Jack Ryan: Shadow Recruit” και η περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας “Ender’s Game”. Επίσης, η ταινία φαντασίας “I, Frankenstein”, το αμήχανο δράμα της Ελίνας Ψύκου “Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά” και η συλλογή από ταινίες μικρού μήκους της Νάνσυς Σπετσιώτη “Μικρές ματιές στ’ ανθρώπινα”.