Η 'ξώβεργα του Τζίμη
Ο εθνικός Τζίμης δεν μένει πια εδώ και ο Ιοβόλος σκέφτεται τι θα του λείψει περισσότερο απο αυτόν τον φοβερό τύπο.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Ο θάνατος του Τζίμη Πανούση είναι κάτι με το οποίο δυσκολεύομαι να συμβιβαστώ. Όχι γιατί ήμουν ποτέ τρελός φαν που ξέρει τα πάντα για τον καλλιτέχνη, ούτε γιατί είχα όλους τους «δίσκους» του, ούτε καν γιατί έσπευδα να τον παρακολουθήσω σε κάθε ζωντανή εμφάνισή του- αντίθετα είχα δει μόλις τρία σόου του, επιβεβαιώνοντας στο τρίτο την εντύπωση που είχα στο δεύτερο, ότι δηλαδή στις εμφανίσεις του στα μαγαζιά ψιλο-επαναλαμβάνεται.
Πέρασα ως έφηβος την φάση εξιδανίκευσης του Πανούση και του ανατρεπτικού και αθυρόστομου τσαμπουκά του. Κάτι υπήρχε στους στίχους του που μου διέφευγε· κάτι που δεν μπορούσα να το βάλω σε καλούπι επεξεργασίας. Μετά μεγάλωσα και οι αμφισβητήσεις μου λιγόστεψαν. Περιστασιακά άκουγα τον Πανούση σε κάποιο ραδιόφωνο ή- πιο συχνά- τύχαινε να συζητήσουμε για αυτόν με νέους φίλους μόνο και μόνο για να χρησιμοποιήσουμε το πόσο φοβερός είναι ως σημείο ταύτισης και «κοινών αξιών».
Όταν αξιολογεί κάποιος τον Πανούση ως περφόρμερ θα του βρει πολλά τρωτά και πρώτα- πρώτα την πρόθεση: Πώς εσύ ο αντισυμβατικός, ο ακροασριστερός, ο εξαρχειώτης τιμολογείς τις εμφανίσεις σου με τιμές… αστών, εμπορευματοποιείς τον αμφισβητησιακό σου λόγο και εμφανίζεσαι στα κανάλια για να διαφημίσεις τις παραστάσεις σου;
Δεν θα μπορούσα όμως να κατηγορήσω έναν άνθρωπο, έναν καλλιτέχνη για τους όρους με τους οποίους εκτίθεται, ακόμη και αν αυτοί εμφανίζονται ανακόλουθοι με ό,τι έχω εγώ στο μυαλό μου για αυτόν. Πέραν του ότι ο ίδιος από κοντά ήταν ένας γλυκύτατος, ευγενέστατος και ντροπαλός άνθρωπος, αυτό που αξίζει να συζητήσουμε είναι το έργο που άφησε πίσω του. Τα πράγματα για τα οποία μίλησε· η ευθύτητα και το πικρό χιούμορ αυτοσαρκαστικό χιούμορ που έδινε μπατσάκια σε αυτό που θέλαμε να είμαστε και που ήμασταν σε αυτές τις τρεις δεκαετίες που ο Πανούσης στιχουργούσε.
Ότι και να έχει να καταλογίσει κανείς στον Πανούση- που δεν νομίζω επί της ουσίας να είναι και πολλά, παρήγαγε ένα συμπαγές και διακριτό πνευματικό έργο. Ενός έργου που σφραγίζει και θα σφραγίζει τον τρόπο που ασκείται η κριτική στην ελληνική κοινωνία μετά τη μεταπολίτευση.
Σκεφτόμουν τώρα ότι γράφω διάφορά πράγματα που θεωρώ ότι ισχύουν για τον Πανούση και κανένα δεν μου φαίνεται να πιάνει την ουσία της απουσίας του- συμβαίνει αυτό με τις απουσίες. Ας σταματήσω λοιπόν εδώ και ας θυμηθώ έναν από τους πάμπολλους γλυκόπικρους στίχους του. Το συνδυάζω με το πανέξυπνο βλέμμα του και λυπάμαι για τα αστεία που δεν θα σκεφτεί και για τα όσα θα μας βρουν και δεν θα ευτυχίσουν να σχολιαστούν εύστοχα, λίγο σκοτεινά και πολύ πολύ τρυφερά.
Πάνω σε ξώβεργα σπουργίτι
είναι η μοίρα του ανθρώπου
με κολλημένα ποδαράκια
πεταγματάκια επιτόπου
Πέρασα ως έφηβος την φάση εξιδανίκευσης του Πανούση και του ανατρεπτικού και αθυρόστομου τσαμπουκά του. Κάτι υπήρχε στους στίχους του που μου διέφευγε· κάτι που δεν μπορούσα να το βάλω σε καλούπι επεξεργασίας. Μετά μεγάλωσα και οι αμφισβητήσεις μου λιγόστεψαν. Περιστασιακά άκουγα τον Πανούση σε κάποιο ραδιόφωνο ή- πιο συχνά- τύχαινε να συζητήσουμε για αυτόν με νέους φίλους μόνο και μόνο για να χρησιμοποιήσουμε το πόσο φοβερός είναι ως σημείο ταύτισης και «κοινών αξιών».
Όταν αξιολογεί κάποιος τον Πανούση ως περφόρμερ θα του βρει πολλά τρωτά και πρώτα- πρώτα την πρόθεση: Πώς εσύ ο αντισυμβατικός, ο ακροασριστερός, ο εξαρχειώτης τιμολογείς τις εμφανίσεις σου με τιμές… αστών, εμπορευματοποιείς τον αμφισβητησιακό σου λόγο και εμφανίζεσαι στα κανάλια για να διαφημίσεις τις παραστάσεις σου;
Δεν θα μπορούσα όμως να κατηγορήσω έναν άνθρωπο, έναν καλλιτέχνη για τους όρους με τους οποίους εκτίθεται, ακόμη και αν αυτοί εμφανίζονται ανακόλουθοι με ό,τι έχω εγώ στο μυαλό μου για αυτόν. Πέραν του ότι ο ίδιος από κοντά ήταν ένας γλυκύτατος, ευγενέστατος και ντροπαλός άνθρωπος, αυτό που αξίζει να συζητήσουμε είναι το έργο που άφησε πίσω του. Τα πράγματα για τα οποία μίλησε· η ευθύτητα και το πικρό χιούμορ αυτοσαρκαστικό χιούμορ που έδινε μπατσάκια σε αυτό που θέλαμε να είμαστε και που ήμασταν σε αυτές τις τρεις δεκαετίες που ο Πανούσης στιχουργούσε.
Ότι και να έχει να καταλογίσει κανείς στον Πανούση- που δεν νομίζω επί της ουσίας να είναι και πολλά, παρήγαγε ένα συμπαγές και διακριτό πνευματικό έργο. Ενός έργου που σφραγίζει και θα σφραγίζει τον τρόπο που ασκείται η κριτική στην ελληνική κοινωνία μετά τη μεταπολίτευση.
Σκεφτόμουν τώρα ότι γράφω διάφορά πράγματα που θεωρώ ότι ισχύουν για τον Πανούση και κανένα δεν μου φαίνεται να πιάνει την ουσία της απουσίας του- συμβαίνει αυτό με τις απουσίες. Ας σταματήσω λοιπόν εδώ και ας θυμηθώ έναν από τους πάμπολλους γλυκόπικρους στίχους του. Το συνδυάζω με το πανέξυπνο βλέμμα του και λυπάμαι για τα αστεία που δεν θα σκεφτεί και για τα όσα θα μας βρουν και δεν θα ευτυχίσουν να σχολιαστούν εύστοχα, λίγο σκοτεινά και πολύ πολύ τρυφερά.
Πάνω σε ξώβεργα σπουργίτι
είναι η μοίρα του ανθρώπου
με κολλημένα ποδαράκια
πεταγματάκια επιτόπου
