Μωρέ ναι, "viva Καταλωνία!", αλλά με σκέψη

Ως λαός τρέφουμε σχεδόν πάντα μια συμπάθεια στα «αουτσάιντερ» και στους Δαυίδ που τα βάζουν με Γολιάθ. Εικάζω ότι ευθύνεται το «εθνικό αφήγημα», που λένε, σύμφωνα με το οποίο «από συστάσεως του ελληνικού έθνους η μικρή Ελλάς αντιμετώπιζε πάντα θηρία και κατάφερνε να επιζήσει». Ταυτιζόμαστε, να το πω.

Κατά την νοοτροπία αυτή, η Καταλωνία αξίζει την αμέριστη υποστήριξή μας. Αφού αντιτίθεται σε μια μεγάλη και πλούσια χώρα, όπως η Ισπανία, ας μην εξετάσουμε τίποτα άλλο και ας ταχθούμε στο πλευρό της.

Δεν θεωρώ ότι η συγκεκριμένη υποστήριξη είναι λάθος- και δεν θα μπω σε πολύ συγκεκριμένες πτυχές της πολιτικής κατάστασης στην Ισπανία. Πρέπει ωστόσο, να εξετάζεται και η μεγαλύτερη εικόνα μαζί με την προφανή. Το πρώτιστο δικαίωμα των Καταλανών, το οποίο έλκει την απανταχού συμπάθεια του δυτικού κόσμου σχετίζεται με την «αυτοδιάθεση των λαών»- μια υπερβολικά διπλωματική διατύπωση για να είναι απόλυτα λειτουργική από μόνη της. Εννοώ χωρίς κάποιον ισχυρό που να ενδια΄φερεται να την υποστηρίξει.

Γιατί, τι ορίζουμε ως λαό; Ας πούμε, κάποιοι Καταλανοί θεωρούν ότι αποτελούν έναν «λαό» από μόνοι τους και θέλουν να δώσουν στον λαό αυτόν μια εθνική ταυτότητα ξεχωριστή και άσχετη από την ταυτότητα της Ισπανίας. Η κυβέρνηση της Ισπανίας έχει άλλη γνώμη. Ποιος θα αποφασίσει αν όντως οι Καταλανοί αποτελούν ξεχωριστό λαό ή όχι; Ίσως ένας ισχυρός προστάτης- τύπου Κομισιόν- να έδινε τη λύση. Αυτό βέβαια αν η Καταλωνία διέθετε ένα αξιοσέβαστο ΑΕΠ ή σημαντικά μεγαλύτερο πληθυσμό…

Η αυτοδιάθεση των λαών είναι μία παράμετρος. Μια άλλη είναι ο εθνικισμός που αυτές οι διαδικασίες ξεσηκώνουν και υποδαυλίζουν. Το δεύτερο αυτό δεν είναι ανεξάρτητο από την επικρατούσα πολιτική άποψη στην Ευρώπη, της οποίας η «ενότητα» αποδεικνύεται αστεία στην πράξη. Η παντελής έλλειψη αλληλεγγύης και η αχρήστευση των διαδικασιών του συναποφασίζειν δημιουργούν στους ευρωπαίους πολίτες την αίσθηση του «ο καθένας για πάρτη του». Σε τέτοιο κλίμα οι εθνικισμοί είναι εύκολο να ανθίσουν και να καρποφορήσουν. Πρέπει να είναι κανείς επιφυλακτικός με το σε ποιους χορηγεί την στήριξή του και σε ποιο πλαίσιο.

Αυτό έχει (πάντα) περισσότερη σημασία από το οπαδικό πνεύμα του στυλ «γ@μ#στe τους». Προφανώς η βία- κρατική ή εθνική- δεν υπάγεται σε τέτοιου είδους περιορισμούς και είναι καταδικαστέα από μόνη της σε κάθε έκφανσή της.