Ο "αλλήθωρος" Κούλης και ο "αγράμματος" ο Αλέξης
Η συζήτηση για το εάν είναι εφικτή η κοινωνική ισότητα ή όχι, είναι απείρως πιο σοβαρή από το πώς κοιτάει ο Κούλης ή πώς προφέρει τα αγλλικά ο Αλέξης.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ ξέφυγε λίγο από τη νόρμα του κεντροδεξιού προφίλ του- που στην πράξη προσπαθεί να είναι πιο "κεντρό-" παρά "–δεξιό". Και ο λόγος είναι απλός: Μετά την εποχή της χούντας, η ελληνική κοινή γνώμη τείνει να συνασπίζεται σε αντιδεξιά μέτωπα, ακόμη και να αυτά αποτελούν απλώς εξαγγελίες και τελικά οι διαθέσιμες πολιτικές προτάσεις είναι λίγο- πολύ ίδιες.
Ωστόσο, η δήλωσή του για την ανυπαρξία της κοινωνικής ισότητας αποτέλεσε μια μικρή εκτροπή από την κανονικότητα, μια «δεξιά» δήλωση που, ωστόσο, δεν θα πρέπει να θεωρείται φρικαλέα ούτε και από τους φανατικότερους των αριστερών. Όπως είπε ο Μητσοτάκης, «κάτι τέτοιο είναι αντίθετο στην ανθρώπινη φύση, όσοι το επιχείρησαν καταστρατήγησαν τελικά την ίδια τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα».
Υπάρχει μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτή τη διαπίστωση. Στις προθέσεις των δικτατοριών του προλεταριάτου ήταν η εξίσωση- η βίαιη εξίσωση- της κατάστασης των πολιτών και η συνεπόμενη κατάργηση των ανισοτήτων. «Βίαιη» σημαίνει ότι κάποια δικαιώματα θα καταπατηθούν. Ίσως βέβαια να είναι για καλό σκοπό, αλλά αυτό είναι λίγο διαφορετική συζήτηση.
Σε αυτή τη συζήτηση οι δεξιοί πιστεύουν ότι η κοινωνική ισότητα δεν αξίζει τη θυσία του δικαιώματος στον πλουτισμό, ενώ οι αριστεροί- ειδικά των χαμηλότερων εισοδημάτων, που «δεν έχουν να χάσουν τίποτα παρά μόνο τις αλυσίδες τους»- θεωρούν ότι ηθικά η ισότητα είναι μονόδρομος, ακόμη και αν δεν θα υπάρξει συμβεί από μόνη της.
Όπως- και εδώ υπεισέρχεται η προσωπική μου άποψη- πάμπολλά πράγματα στην εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών δεν συνέβησαν «από μόνα τους». Αλλιώς θα ήμασταν ακόμη στις σπηλιές και θα επιβίωνε ο σωματικά δυνατότερος. Όπως λοιπόν παρεμβάσεις στην παλαιότερη κοινωνική λειτουργία οδήγησαν στον σημερινό «πολιτισμό», έτσι και η συνέχεια τέτοιων επεμβάσεων μπορεί να οδηγήσει σε ένα σύστημα που όλοι δέχονται πως, αν και ουτοπικό, θα ήταν δικαιότερο.
Αυτά λέω όμως εγώ. Φαντάζομαι ότι οποιοσδήποτε άλλος που κλίνει προς τα δεξιά θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει στην αντίθετη κατεύθυνση για πολλή- πολλή ώρα. Άλλωστε από τότε που οι Μαρξ και ’Ενγκελς άνοιξαν την συζήτηση αυτή ως αποτέλεσμα και της βιομηχανικής επανάστασης, η αντιπαράθεση αυτή δεν έχει τέλος.
Γιατί το μνημονεύω; Γιατί αυτές θεωρώ ότι είναι οι πολιτικές συζητήσεις που πραγματικά θα πρέπει να γίνονται στην εγχώρια πολιτική σκηνή και όχι οι άλλες που εντάσσονται σε αυτό που λέμε «μικροπολιτική» και που σχετίζονται με το αν αλληθωρίζει ο Κυριάκος ή αν τα αγγλικά του Τσίπρα είναι φτωχά. Καλές είναι και αυτές για να γελάμε- και πρώτος θα γελάσω- αλλά οι άλλες λείπουν.
Ωστόσο, η δήλωσή του για την ανυπαρξία της κοινωνικής ισότητας αποτέλεσε μια μικρή εκτροπή από την κανονικότητα, μια «δεξιά» δήλωση που, ωστόσο, δεν θα πρέπει να θεωρείται φρικαλέα ούτε και από τους φανατικότερους των αριστερών. Όπως είπε ο Μητσοτάκης, «κάτι τέτοιο είναι αντίθετο στην ανθρώπινη φύση, όσοι το επιχείρησαν καταστρατήγησαν τελικά την ίδια τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα».
Υπάρχει μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτή τη διαπίστωση. Στις προθέσεις των δικτατοριών του προλεταριάτου ήταν η εξίσωση- η βίαιη εξίσωση- της κατάστασης των πολιτών και η συνεπόμενη κατάργηση των ανισοτήτων. «Βίαιη» σημαίνει ότι κάποια δικαιώματα θα καταπατηθούν. Ίσως βέβαια να είναι για καλό σκοπό, αλλά αυτό είναι λίγο διαφορετική συζήτηση.
Σε αυτή τη συζήτηση οι δεξιοί πιστεύουν ότι η κοινωνική ισότητα δεν αξίζει τη θυσία του δικαιώματος στον πλουτισμό, ενώ οι αριστεροί- ειδικά των χαμηλότερων εισοδημάτων, που «δεν έχουν να χάσουν τίποτα παρά μόνο τις αλυσίδες τους»- θεωρούν ότι ηθικά η ισότητα είναι μονόδρομος, ακόμη και αν δεν θα υπάρξει συμβεί από μόνη της.
Όπως- και εδώ υπεισέρχεται η προσωπική μου άποψη- πάμπολλά πράγματα στην εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών δεν συνέβησαν «από μόνα τους». Αλλιώς θα ήμασταν ακόμη στις σπηλιές και θα επιβίωνε ο σωματικά δυνατότερος. Όπως λοιπόν παρεμβάσεις στην παλαιότερη κοινωνική λειτουργία οδήγησαν στον σημερινό «πολιτισμό», έτσι και η συνέχεια τέτοιων επεμβάσεων μπορεί να οδηγήσει σε ένα σύστημα που όλοι δέχονται πως, αν και ουτοπικό, θα ήταν δικαιότερο.
Αυτά λέω όμως εγώ. Φαντάζομαι ότι οποιοσδήποτε άλλος που κλίνει προς τα δεξιά θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει στην αντίθετη κατεύθυνση για πολλή- πολλή ώρα. Άλλωστε από τότε που οι Μαρξ και ’Ενγκελς άνοιξαν την συζήτηση αυτή ως αποτέλεσμα και της βιομηχανικής επανάστασης, η αντιπαράθεση αυτή δεν έχει τέλος.
Γιατί το μνημονεύω; Γιατί αυτές θεωρώ ότι είναι οι πολιτικές συζητήσεις που πραγματικά θα πρέπει να γίνονται στην εγχώρια πολιτική σκηνή και όχι οι άλλες που εντάσσονται σε αυτό που λέμε «μικροπολιτική» και που σχετίζονται με το αν αλληθωρίζει ο Κυριάκος ή αν τα αγγλικά του Τσίπρα είναι φτωχά. Καλές είναι και αυτές για να γελάμε- και πρώτος θα γελάσω- αλλά οι άλλες λείπουν.
