"Είσαι άντρας ή δεν είσαι;"
Μεγαλώνουμε αγόρια και κορίτσια με πράγματα που "πρέπει" και δεν "πρέπει" να κάνουν για να είναι συμβατά με το φύλο τους.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Βρέθηκα τις προάλλες σε ένα κατάστημα παιχνιδιών. Ενώ πλήρωνα, μια μαμά γύρω στα 40 με ένα αγοράκι γύρω στα 2,5-3 περνούσαν από πίσω μου. Ο μικρός είδε πίσω από την ταμία ένα πολύ ωραίο ροζ κουκλόσπιτο. «Αυτό, αυτό!», φώναξε ενθουσιασμένος και αποφασισμένος. Η μαμά έριξε μια γρήγορη ματιά στο κουκλόσπιτο και απομάκρυνε το πιτσιρίκι λέγοντάς του ήπια, αλλά εξίσου αποφασιστικά: Αυτό είναι κοριτσίστικο. Θα βρούμε κάτι άλλο.
Η τεχνητή αυτή διάκριση ανάμεσα σε αισθητικές προτιμήσεις νηπίων αγοριών και κοριτσιών είναι εξόχως ενδεικτική των όσων θα ακολουθήσουν στην πορεία των παιδιών προς την εξοικείωση με τον σεξισμό, που με την ενηλικίωση θα πάρει, και αυτός, άλλες διαστάσεις.
Η έμφυλη ανατροφή περιλαμβάνει την καλλιέργεια διαφορετικών κουσουριών σε αγόρια και κορίτσια. «Πάρε το μωρό σου να το βάλεις για ύπνο», λεν οι γονείς στα κορίτσια, τα οποία δέχονται δώρα ξανθές, ψηλές, αδύνατες και «ακριβοντυμένες» κούκλες, ενώ εννιά στα δέκα ρούχα τους θα είναι σε κάποια απόχρωση του ροζ, πιθανότατα και με μια γενναία δόση στρας. Ο μόνιμος δε έπαινος σχετίζεται με την εξωτερική εμφάνιση και την ομορφιά. Έτσι μυημένα στις ενήλικες θηλυκές ανησυχίες, καταλήγουν να μικρομεγαλίζουν από πολύ νωρίς, στερούμενα αθωότητα και παιδικότητα.
Η σεξιστική ανατροφή είναι ακόμη πιο καταστροφική στην περίπτωση των αγοριών- μια που στην ελληνική κοινωνία ο «ανδρισμός» παραμένει αξία από μόνος του, ασχέτως του πλαισίου. Έτσι, οι ανατροφείς παρεμβαίνουν συνήθως για να επαναφέρουν στην τάξη τα αγόρια όταν κάνουν μη ανδρικά πράγματα, όπως το να κλαίνε ή να είναι ασυνεπείς. «Οι άντρες δεν κλαίνε» και «κράτα τον λόγο σου σαν άντρας» ή «γιατί δεν θες να παίξεις μπάλα; Κορίτσι είσαι;». Η πίεση για να φερθείς κάπως «σαν άντρας» δεν παύει ποτέ.
Πώς θα μπορούσαμε άραγε να είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η πίεση να κάνουν ή να μην κάνουν κάτι, να υιοθετήσουν ή να μην υιοθετήσουν μια σειρά συμπεριφορών «ως άντρες» δεν ευθύνεται για τον ενήλικο ανδρικό σεξισμό; Για την λόγω φύλου υποτίμηση των γυναικών;
Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό αλλά, αν το σκεφτεί κανείς, δεν είναι: Πολλά από όσα απευθύνονται ως «συμβουλές» ή «παραινέσεις» στα νεαρά αγόρια αναφορικά με τον διεκδικούμενο ανδρισμό τους είναι ήπιας μορφής ρατσισμός. Και ο ρατσισμός δημιουργεί βία, συνειδητά ή ασυνείδητα. Αυτό το καθεστώς της έμφυλης διαπαιδαγώγησης πρέπει να σκοπεύσει να ανατρέψει η επόμενη «σεξουαλική επανάσταση», όποτε γίνει. Αν εκείνη του των 60s και των 70s κέρδισε για λογαριασμό του δυτικού κόσμου το δικαίωμα να επιλέγει καθένας ελεύθερα ερωτικό σύντροφο ή ερωτικούς συντρόφους, η επόμενη πρέπει να τον απελευθερώσει ως προς το πώς βλέπει την σεξουαλική του ταυτότητα.
Μέσα αυτή τη διαδικασία περνά η ανοχή προς τις ερωτικές επιλογές των άλλων και νομίζω η απόκτηση της εσωτερικής ηρεμίας που συνεπάγεται να μην είσαι διαρκώς σε πόλεμο με αυτό που νιώθεις και αυτό που απαιτείται να είσαι.
Η τεχνητή αυτή διάκριση ανάμεσα σε αισθητικές προτιμήσεις νηπίων αγοριών και κοριτσιών είναι εξόχως ενδεικτική των όσων θα ακολουθήσουν στην πορεία των παιδιών προς την εξοικείωση με τον σεξισμό, που με την ενηλικίωση θα πάρει, και αυτός, άλλες διαστάσεις.
Η έμφυλη ανατροφή περιλαμβάνει την καλλιέργεια διαφορετικών κουσουριών σε αγόρια και κορίτσια. «Πάρε το μωρό σου να το βάλεις για ύπνο», λεν οι γονείς στα κορίτσια, τα οποία δέχονται δώρα ξανθές, ψηλές, αδύνατες και «ακριβοντυμένες» κούκλες, ενώ εννιά στα δέκα ρούχα τους θα είναι σε κάποια απόχρωση του ροζ, πιθανότατα και με μια γενναία δόση στρας. Ο μόνιμος δε έπαινος σχετίζεται με την εξωτερική εμφάνιση και την ομορφιά. Έτσι μυημένα στις ενήλικες θηλυκές ανησυχίες, καταλήγουν να μικρομεγαλίζουν από πολύ νωρίς, στερούμενα αθωότητα και παιδικότητα.
Η σεξιστική ανατροφή είναι ακόμη πιο καταστροφική στην περίπτωση των αγοριών- μια που στην ελληνική κοινωνία ο «ανδρισμός» παραμένει αξία από μόνος του, ασχέτως του πλαισίου. Έτσι, οι ανατροφείς παρεμβαίνουν συνήθως για να επαναφέρουν στην τάξη τα αγόρια όταν κάνουν μη ανδρικά πράγματα, όπως το να κλαίνε ή να είναι ασυνεπείς. «Οι άντρες δεν κλαίνε» και «κράτα τον λόγο σου σαν άντρας» ή «γιατί δεν θες να παίξεις μπάλα; Κορίτσι είσαι;». Η πίεση για να φερθείς κάπως «σαν άντρας» δεν παύει ποτέ.
Πώς θα μπορούσαμε άραγε να είμαστε βέβαιοι ότι αυτή η πίεση να κάνουν ή να μην κάνουν κάτι, να υιοθετήσουν ή να μην υιοθετήσουν μια σειρά συμπεριφορών «ως άντρες» δεν ευθύνεται για τον ενήλικο ανδρικό σεξισμό; Για την λόγω φύλου υποτίμηση των γυναικών;
Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό αλλά, αν το σκεφτεί κανείς, δεν είναι: Πολλά από όσα απευθύνονται ως «συμβουλές» ή «παραινέσεις» στα νεαρά αγόρια αναφορικά με τον διεκδικούμενο ανδρισμό τους είναι ήπιας μορφής ρατσισμός. Και ο ρατσισμός δημιουργεί βία, συνειδητά ή ασυνείδητα. Αυτό το καθεστώς της έμφυλης διαπαιδαγώγησης πρέπει να σκοπεύσει να ανατρέψει η επόμενη «σεξουαλική επανάσταση», όποτε γίνει. Αν εκείνη του των 60s και των 70s κέρδισε για λογαριασμό του δυτικού κόσμου το δικαίωμα να επιλέγει καθένας ελεύθερα ερωτικό σύντροφο ή ερωτικούς συντρόφους, η επόμενη πρέπει να τον απελευθερώσει ως προς το πώς βλέπει την σεξουαλική του ταυτότητα.
Μέσα αυτή τη διαδικασία περνά η ανοχή προς τις ερωτικές επιλογές των άλλων και νομίζω η απόκτηση της εσωτερικής ηρεμίας που συνεπάγεται να μην είσαι διαρκώς σε πόλεμο με αυτό που νιώθεις και αυτό που απαιτείται να είσαι.
