Η Κατερίνα Πολέμη στο in2life
Η συνθέτης του soundtrack της Μικράς Αγγλίας και πρόσφατα βραβευμένη για τη Μεγάλη Χίμαιρα μιλά στο in2life για την έμπνευση και την επιτυχία.
της Ειρήνης Ορφανίδου
Ετοίμασε βαλίτσες (με καλοκαιρινά, όχι χειμωνιάτικα) μία εβδομάδα ακριβώς μετά το Πρώτο Βραβείο Μουσικής Σύνθεσης που απέσπασε στα Θεατρικά Βραβεία Κοινού.
Το γελαστό κορίτσι με τις δύο πατρίδες, την κιθάρα, τον gypsy-swing ρυθμό, την αγάπη για τη σάμπα, τη μπόσα-νόβα, την αμερικανική τζαζ, αλλά και τη γαλλική μουσική, ήρθε κοντά μας με τη μουσική που έγραψε για την κινηματογραφική «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη (ήταν υποψήφια για το βραβείο καλύτερης μουσικής από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου).
Το πρώτο της άλμπουμ, που διακίνησε μέσω Αmazon, είχε τίτλο «Spread the Music, not the Name».
Με το προνόμιο της πολυπολιτισμικότητας -πατέρας Έλληνας (ο εφοπλιστής Σπύρος Πολέμης), μαμά Βραζιλιάνα, γενέτειρα το Λονδίνο, τόπο σπουδών τη Βοστόνη, με έδρα, εδώ και τέσσερα χρόνια, την Ελλάδα- η 27χρονη Κατερίνα Πολέμη, η γεμάτη ζωντάνια συνθέτις και τραγουδοποιός, μιλά στο in2life.
Για πού ετοιμάζεσαι;
Πηγαίνω στη Βραζιλία. Θα μείνω δύο μήνες. Με κάλεσαν να παίξω σε δύο συναυλίες και με αυτή την αφορμή, αποφάσισα να μείνω παραπάνω για να έρθω σε επαφή με τον κόσμο της μουσικής στη Βραζιλία, να συναντήσω μουσικούς που θαυμάζω, να κάνω επαφές και σε προσωπικό επίπεδο να δω την οικογένεια μου.
Αισθάνεσαι πολίτης του κόσμου ή, έρχονται στιγμές που νιώθεις άπατρις, ότι το σπίτι σου είναι παντού και πουθενά;
Πολίτης του κόσμου νιώθω. Πιθανώς κάποιες συνθήκες να με κάνουν να νιώσω άβολα, αλλά, γενικά όχι, όπου κι αν πάω νιώθω πολύ άνετα. Είναι εύκολη για μένα η αλλαγή.
Τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι, ειδικά όσον αφορά στο Μπατακλάν, πιστεύεις ότι, θα λειτουργήσουν αρνητικά από δώ και στο εξής, ότι ο κόσμος στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις θα είναι διστακτικός να πάει σε μια συναυλία;
Ναι, νομίζω ότι θα υπάρξει πρόβλημα, οι άνθρωποι θα είναι συγκρατημένοι. Δημιουργήθηκε ένας συνειρμός. Όμως, δεν πρέπει να ζούμε φοβισμένοι. Αν ζεις στον φόβο είναι σα να τρομοκρατείς τον εαυτό σου εσύ, όχι να σε τρομοκρατούν οι τρομοκράτες. Είναι δύσκολο να βρεθεί ισορροπία, αλλά είναι απαραίτητη. Βέβαια, οι άνθρωποι που το έζησαν, έχουν ένα τραύμα βαθύ.
Το 1ο Βραβείο Μουσικής για τη μουσική σου στη Μεγάλη Χίμαιρα, την παράσταση του Δημήτρη Τάρλοου (που σάρωσε στα βραβεία), το περίμενες;
Ένιωθα ότι θα πάρω ένα βραβείο, αλλά το να πάρω το πρώτο βραβείο, σημαίνει πολλά για μένα. Μία φίλη μου είπε –και έχει δίκιο- ότι δεν δουλεύουμε για το βραβείο, αλλά εάν το πάρουμε είναι καλοδεχούμενο. Έτσι νιώθω. Δουλεύω σκληρά, προσπαθώ να κάνω το καλύτερο δυνατό, να κατακτήσω τον στόχο -την παράσταση, τη μουσική, ό,τι κάνω- να βάλω τα δυνατά μου στο «τώρα». Σε μία διοργάνωση μπορεί να αδικηθούμε, υπάρχει αυτή η πιθανότητα, όπως είναι ανοιχτή και η πιθανότητα να υπάρχει κάτι καλύτερο από τη δική μας δουλειά.
Τελικά, ο Τάρλοου αποδείχτηκε μοιραίο πρόσωπο. Σου είχε αναθέσει την πρώτη σου δουλειά στο θέατρο, την «Ευριδίκη». Πώς είναι η συνεργασία μαζί του;
Δουλεύουμε σκληρά. Μου εξηγεί με λέξεις και εικόνες την ατμόσφαιρα της σκηνής ή της μουσικής και με αυτές τις λέξεις, εγώ ακούω νότες. Έτσι γράφω. Πλάθω μουσική μεταφράζοντας τις λέξεις του σκηνοθέτη.
Ποια η διαφορά όταν γράφεις μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο;
Στην παραγωγή μίας ταινίας η ομάδα είναι πολύ πιο μεγάλη από ό,τι στο θέατρο. Ύστερα, το χρονικό πλαίσιο, τα deadlines είναι πιο αυστηρά. Πρέπει καθένας να είναι ακριβής στην παράδοση της δουλειάς του. Αυτό ως προς το τεχνικό, το πρακτικό κομμάτι.
Το οποίο είναι σημαντικό. Θέλω να πω, εάν έχεις μία καλή έμπνευση εκτός προθεσμίας, είναι πρόβλημα.
Ναι, είναι πολύ σημαντικό το πρακτικό μέρος. Όπως κάτι άλλο πρακτικό που είναι σημαντικό και αποτελεί ακόμη μία διαφορά μεταξύ των δύο, είναι ότι στο σινεμά γράφεις μουσική για μία πολύ συγκεκριμένη σκηνή, η οποία επιπλέον δεν θα αλλάξει ποτέ. Στο θέατρο δεν είναι τόσο συγκεκριμένη και μπορεί να αλλάζει κάθε μέρα. Γιατί η παράσταση είναι «ζωντανή» υπόθεση και οι ηθοποιοί δεν παίζουν κάθε φορά με τον ίδιον τρόπο. Επίσης, εάν αλλάξει μία σκηνή στο μοντάζ, πρέπει να γράψεις τη μουσική ξανά (βεβαίως, έχω γράψει μουσική μόνο για μία ταινία, οπότε μόνο με βάση την εμπειρία αυτή μπορώ να μιλήσω). Δεν μπορείς να κόψεις από το τέλος ή από την αρχή. Πρέπει να γράψεις ξανά τη μουσική, δεν μπορείς να κάνεις «κόψε – ράψε», γιατί βλέπεις διαφορετική σκηνή από την αρχική. Άρα, το σινεμά από τεχνικής άποψης είναι πιο δύσκολο και οφείλεις να είσαι πολύ πιο ακριβής.
Με τον Παντελή Βούλγαρη και την Ιωάννα Καρυστιάνη έχεις κρατήσει επικοινωνία;
Ναι, τους αγαπώ πολύ. Είναι στη ζωή μου και στην καρδιά μου. Μιλάμε, βρισκόμαστε.
Όταν επιστρέψεις από τη Βραζιλία, ποια τα σχέδια σου;
Υπάρχουν δύο ταινίες για τις οποίες μου έχει γίνει πρόταση, αλλά λόγω κρίσης, δεν μπορώ να ξέρω από τώρα, εάν θα γίνουν. Εάν γίνουν οι παραγωγές, θα έχω πολλή δουλειά τη χρονιά που έρχεται. Εάν δεν γίνουν, έχω live στην Ελλάδα, αλλά κυρίως, έχω να προετοιμάσω το έδαφος για το εξωτερικό. Η σκέψη είναι να προετοιμαστεί η ομάδα, οι μουσικοί, για «έξω». Ξέρεις, από χώρα σε χώρα υπάρχουν διαφορές -τι παρουσιάζεις, πώς το παρουσιάζεις- απαιτείται σοβαρότητα, η ευθύνη μεγαλώνει.
Η επιθυμία σου είναι να φύγεις ξανά; Λίγο έμεινες στα πάτρια.
Αυτό μου φέρνει μια λύπη... Όμως, ο στόχος δεν είναι να εγκαταλείψω την Ελλάδα. Οι λόγοι είναι δύο. Ο ένας είναι οικονομικός, που θα τον έβαζα δεύτερο και ο άλλος είναι η πνευματική καλλιέργεια μου. Έχω ανάγκη να γνωρίσω μουσικούς καλύτερους από εμένα. Όχι ότι δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, δεν εννοώ αυτό. Εννοώ, ότι θέλω να έρθω σε επαφή με έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης. Και από την Αθήνα να φύγεις και να πας στη Θεσσαλονίκη, διαφορετικό τρόπο σκέψης θα βρεις. Σαν το Αθήνα – Φρανκφούρτη ή το Αθήνα – Βαρκελώνη. Ανοίγεται ένας νέος τρόπος να δει κανείς τα πράγματα. Θέλω να μάθω, να αποκτήσω νέες εμπειρίες, να εξελιχθώ.
Θα φύγεις δηλαδή, από τη φθινοπωρινή Ελλάδα και θα ξαναζήσεις, δεύτερη φορά μέσα στη χρονιά, το καλοκαίρι;
Ναι! Στη βαλίτσα έβαλα καλοκαιρινά (γέλια).
Το σκέφτεσαι και σαν ένα ταξίδι προς τη χαρά και την ελευθερία; Από τη «πολιορκημένη» Ευρώπη και τη ζορισμένη Ελλάδα στη χαλαρή Βραζιλία;
Δεν είναι ακριβώς έτσι. Η Βραζιλία περνάει μία πολύ σοβαρή κρίση πολιτικά. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Όμως, οι Βραζιλιάνοι έχουν στο αίμα τους μια πιο ελαφριά προσέγγιση της ζωής. Έχουν προβλήματα, αλλά εκφράζονται διαφορετικά. Με κάλεσαν να τραγουδήσω σε ένα φεστιβάλ στο Ρίο ντε Τζανέιρο, αυτή είναι η αφορμή, δεν το είχα σχεδιάσει. Ύστερα, η Βραζιλία είναι επίσης πατρίδα μου και δεν την έχω ζήσει, δεν την έχω ευχαριστηθεί όπως την Ελλάδα, μουσικά και προσωπικά. Νιώθω την ανάγκη να ζήσω και εκεί… Αλλά, πάντα θα επιστρέφω…
Ετοίμασε βαλίτσες (με καλοκαιρινά, όχι χειμωνιάτικα) μία εβδομάδα ακριβώς μετά το Πρώτο Βραβείο Μουσικής Σύνθεσης που απέσπασε στα Θεατρικά Βραβεία Κοινού.
Το γελαστό κορίτσι με τις δύο πατρίδες, την κιθάρα, τον gypsy-swing ρυθμό, την αγάπη για τη σάμπα, τη μπόσα-νόβα, την αμερικανική τζαζ, αλλά και τη γαλλική μουσική, ήρθε κοντά μας με τη μουσική που έγραψε για την κινηματογραφική «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη (ήταν υποψήφια για το βραβείο καλύτερης μουσικής από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου).
Το πρώτο της άλμπουμ, που διακίνησε μέσω Αmazon, είχε τίτλο «Spread the Music, not the Name».
Με το προνόμιο της πολυπολιτισμικότητας -πατέρας Έλληνας (ο εφοπλιστής Σπύρος Πολέμης), μαμά Βραζιλιάνα, γενέτειρα το Λονδίνο, τόπο σπουδών τη Βοστόνη, με έδρα, εδώ και τέσσερα χρόνια, την Ελλάδα- η 27χρονη Κατερίνα Πολέμη, η γεμάτη ζωντάνια συνθέτις και τραγουδοποιός, μιλά στο in2life.
Για πού ετοιμάζεσαι;
Πηγαίνω στη Βραζιλία. Θα μείνω δύο μήνες. Με κάλεσαν να παίξω σε δύο συναυλίες και με αυτή την αφορμή, αποφάσισα να μείνω παραπάνω για να έρθω σε επαφή με τον κόσμο της μουσικής στη Βραζιλία, να συναντήσω μουσικούς που θαυμάζω, να κάνω επαφές και σε προσωπικό επίπεδο να δω την οικογένεια μου.
Αισθάνεσαι πολίτης του κόσμου ή, έρχονται στιγμές που νιώθεις άπατρις, ότι το σπίτι σου είναι παντού και πουθενά;
Πολίτης του κόσμου νιώθω. Πιθανώς κάποιες συνθήκες να με κάνουν να νιώσω άβολα, αλλά, γενικά όχι, όπου κι αν πάω νιώθω πολύ άνετα. Είναι εύκολη για μένα η αλλαγή.
Τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι, ειδικά όσον αφορά στο Μπατακλάν, πιστεύεις ότι, θα λειτουργήσουν αρνητικά από δώ και στο εξής, ότι ο κόσμος στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις θα είναι διστακτικός να πάει σε μια συναυλία;
Ναι, νομίζω ότι θα υπάρξει πρόβλημα, οι άνθρωποι θα είναι συγκρατημένοι. Δημιουργήθηκε ένας συνειρμός. Όμως, δεν πρέπει να ζούμε φοβισμένοι. Αν ζεις στον φόβο είναι σα να τρομοκρατείς τον εαυτό σου εσύ, όχι να σε τρομοκρατούν οι τρομοκράτες. Είναι δύσκολο να βρεθεί ισορροπία, αλλά είναι απαραίτητη. Βέβαια, οι άνθρωποι που το έζησαν, έχουν ένα τραύμα βαθύ.
Το 1ο Βραβείο Μουσικής για τη μουσική σου στη Μεγάλη Χίμαιρα, την παράσταση του Δημήτρη Τάρλοου (που σάρωσε στα βραβεία), το περίμενες;
Ένιωθα ότι θα πάρω ένα βραβείο, αλλά το να πάρω το πρώτο βραβείο, σημαίνει πολλά για μένα. Μία φίλη μου είπε –και έχει δίκιο- ότι δεν δουλεύουμε για το βραβείο, αλλά εάν το πάρουμε είναι καλοδεχούμενο. Έτσι νιώθω. Δουλεύω σκληρά, προσπαθώ να κάνω το καλύτερο δυνατό, να κατακτήσω τον στόχο -την παράσταση, τη μουσική, ό,τι κάνω- να βάλω τα δυνατά μου στο «τώρα». Σε μία διοργάνωση μπορεί να αδικηθούμε, υπάρχει αυτή η πιθανότητα, όπως είναι ανοιχτή και η πιθανότητα να υπάρχει κάτι καλύτερο από τη δική μας δουλειά.
Τελικά, ο Τάρλοου αποδείχτηκε μοιραίο πρόσωπο. Σου είχε αναθέσει την πρώτη σου δουλειά στο θέατρο, την «Ευριδίκη». Πώς είναι η συνεργασία μαζί του;
Δουλεύουμε σκληρά. Μου εξηγεί με λέξεις και εικόνες την ατμόσφαιρα της σκηνής ή της μουσικής και με αυτές τις λέξεις, εγώ ακούω νότες. Έτσι γράφω. Πλάθω μουσική μεταφράζοντας τις λέξεις του σκηνοθέτη.
Ποια η διαφορά όταν γράφεις μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο;
Στην παραγωγή μίας ταινίας η ομάδα είναι πολύ πιο μεγάλη από ό,τι στο θέατρο. Ύστερα, το χρονικό πλαίσιο, τα deadlines είναι πιο αυστηρά. Πρέπει καθένας να είναι ακριβής στην παράδοση της δουλειάς του. Αυτό ως προς το τεχνικό, το πρακτικό κομμάτι.
Το οποίο είναι σημαντικό. Θέλω να πω, εάν έχεις μία καλή έμπνευση εκτός προθεσμίας, είναι πρόβλημα.
Ναι, είναι πολύ σημαντικό το πρακτικό μέρος. Όπως κάτι άλλο πρακτικό που είναι σημαντικό και αποτελεί ακόμη μία διαφορά μεταξύ των δύο, είναι ότι στο σινεμά γράφεις μουσική για μία πολύ συγκεκριμένη σκηνή, η οποία επιπλέον δεν θα αλλάξει ποτέ. Στο θέατρο δεν είναι τόσο συγκεκριμένη και μπορεί να αλλάζει κάθε μέρα. Γιατί η παράσταση είναι «ζωντανή» υπόθεση και οι ηθοποιοί δεν παίζουν κάθε φορά με τον ίδιον τρόπο. Επίσης, εάν αλλάξει μία σκηνή στο μοντάζ, πρέπει να γράψεις τη μουσική ξανά (βεβαίως, έχω γράψει μουσική μόνο για μία ταινία, οπότε μόνο με βάση την εμπειρία αυτή μπορώ να μιλήσω). Δεν μπορείς να κόψεις από το τέλος ή από την αρχή. Πρέπει να γράψεις ξανά τη μουσική, δεν μπορείς να κάνεις «κόψε – ράψε», γιατί βλέπεις διαφορετική σκηνή από την αρχική. Άρα, το σινεμά από τεχνικής άποψης είναι πιο δύσκολο και οφείλεις να είσαι πολύ πιο ακριβής.
Με τον Παντελή Βούλγαρη και την Ιωάννα Καρυστιάνη έχεις κρατήσει επικοινωνία;
Ναι, τους αγαπώ πολύ. Είναι στη ζωή μου και στην καρδιά μου. Μιλάμε, βρισκόμαστε.
Όταν επιστρέψεις από τη Βραζιλία, ποια τα σχέδια σου;
Υπάρχουν δύο ταινίες για τις οποίες μου έχει γίνει πρόταση, αλλά λόγω κρίσης, δεν μπορώ να ξέρω από τώρα, εάν θα γίνουν. Εάν γίνουν οι παραγωγές, θα έχω πολλή δουλειά τη χρονιά που έρχεται. Εάν δεν γίνουν, έχω live στην Ελλάδα, αλλά κυρίως, έχω να προετοιμάσω το έδαφος για το εξωτερικό. Η σκέψη είναι να προετοιμαστεί η ομάδα, οι μουσικοί, για «έξω». Ξέρεις, από χώρα σε χώρα υπάρχουν διαφορές -τι παρουσιάζεις, πώς το παρουσιάζεις- απαιτείται σοβαρότητα, η ευθύνη μεγαλώνει.
Η επιθυμία σου είναι να φύγεις ξανά; Λίγο έμεινες στα πάτρια.
Αυτό μου φέρνει μια λύπη... Όμως, ο στόχος δεν είναι να εγκαταλείψω την Ελλάδα. Οι λόγοι είναι δύο. Ο ένας είναι οικονομικός, που θα τον έβαζα δεύτερο και ο άλλος είναι η πνευματική καλλιέργεια μου. Έχω ανάγκη να γνωρίσω μουσικούς καλύτερους από εμένα. Όχι ότι δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, δεν εννοώ αυτό. Εννοώ, ότι θέλω να έρθω σε επαφή με έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης. Και από την Αθήνα να φύγεις και να πας στη Θεσσαλονίκη, διαφορετικό τρόπο σκέψης θα βρεις. Σαν το Αθήνα – Φρανκφούρτη ή το Αθήνα – Βαρκελώνη. Ανοίγεται ένας νέος τρόπος να δει κανείς τα πράγματα. Θέλω να μάθω, να αποκτήσω νέες εμπειρίες, να εξελιχθώ.
Θα φύγεις δηλαδή, από τη φθινοπωρινή Ελλάδα και θα ξαναζήσεις, δεύτερη φορά μέσα στη χρονιά, το καλοκαίρι;
Ναι! Στη βαλίτσα έβαλα καλοκαιρινά (γέλια).
Το σκέφτεσαι και σαν ένα ταξίδι προς τη χαρά και την ελευθερία; Από τη «πολιορκημένη» Ευρώπη και τη ζορισμένη Ελλάδα στη χαλαρή Βραζιλία;
Δεν είναι ακριβώς έτσι. Η Βραζιλία περνάει μία πολύ σοβαρή κρίση πολιτικά. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Όμως, οι Βραζιλιάνοι έχουν στο αίμα τους μια πιο ελαφριά προσέγγιση της ζωής. Έχουν προβλήματα, αλλά εκφράζονται διαφορετικά. Με κάλεσαν να τραγουδήσω σε ένα φεστιβάλ στο Ρίο ντε Τζανέιρο, αυτή είναι η αφορμή, δεν το είχα σχεδιάσει. Ύστερα, η Βραζιλία είναι επίσης πατρίδα μου και δεν την έχω ζήσει, δεν την έχω ευχαριστηθεί όπως την Ελλάδα, μουσικά και προσωπικά. Νιώθω την ανάγκη να ζήσω και εκεί… Αλλά, πάντα θα επιστρέφω…
