Εξετάσεις αίματος: Τι δείχνουν οι τιμές;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Το ετήσιο τσεκ απ αίματος προσφέρει μια πρώτη εικόνα για την κατάσταση της υγείας μας και παρά το γεγονός ότι ενδεχομένως να χρειαστούν επιπρόσθετες εξετάσεις για να διευκρινιστεί πού ακριβώς υπάρχει το πρόβλημα, συγκεκριμένες αποκλίσεις σε τιμές «χτυπούν καμπανάκι»

«Κάθε τιμή εκτός ορίων χρειάζεται ιατρική εξήγηση, καθώς υπάρχει πιθανότητα η τιμή αυτή να είναι διαταραγμένη είτε από λάθος του εργαστηρίου, είτε από στρες του ατόμου είτε από κάποια λοίμωξη ή οξύ νόσημα. Γι’ αυτό πάντοτε οι παθολογικές τιμές θέλουν επιβεβαίωση με δεύτερη μέτρηση, η οποία να απέχει μία εβδομάδα από την πρώτη», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Αναστασία Μοσχοβάκη, Ειδική Παθολόγος.

Αν λοιπόν σιγουρέψουμε την ορθότητα των αποτελεσμάτων, τότε ιδού τι μπορεί να «δείχνουν» οι τιμές εκτός ορίων και για ποιες ασθένειες πιθανώς θα πρέπει να ανησυχήσουμε.

Λευκά αιμοσφαίρια (όρια: (4.000 - 11.000 /mm3)

Αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια μπορεί να υποκρύπτουν μια απλή λοίμωξη, αλλά και κάτι πιο σοβαρό όπως μια λευχαιμία ή κάποιο νόσημα του αίματος όπως, παραδείγματος χάρη, χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις ή αλλεργικές αντιδράσεις. Μπορούν επίσης να συνδέονται με κάποιες νευρωτικές καταστάσεις (π.χ. νέκρωση μυοκαρδίου ή σε νέκρωση σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος). Παράλληλα, μπορεί να «δείχνουν» κάποιο έμφραγμα. Μειωμένα λευκά αιμοσφαίρια (λευκοπενία) μπορεί να προκύψουν από διαταραχές στα επίπεδα βιταμινών του σώματος, όπως εκείνες του συμπλέγματος Β.

Αιμοπετάλια (150.000 - 400.000 /μL)

Μειωμένες τιμές των αιμοπεταλίων μπορεί να οφείλονται σε αιματολογική διαταραχή από νοσήματα του αίματος ή αυξημένης καταστροφής σε κάποιο όργανο όπως το συκώτι ή ο σπλήνας. Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε αυτοαντισώματα τα οποία τα κασταστρέφουν. Αυξημένες τιμές αιμοπεταλίων τώρα, μπορεί να δηλώνουν νοσήματα του αίματος όπως διάφορες λοιμώξεις ή ανοσολογικές διαταραχές, χρόνιες πνευμονίες, αναιμία ή ακόμα και κακοήθειες.

Αιμοσφαιρίνη [φυσιολογικές τιμές για τους άνδρες 13,5 - 17,5 g/dL (g%) και για τις γυναίκες 11,5 - 15,5 g/dL (g%)]

Αιματοκρίτης (φυσιολογικές τιμές για τους άνδρες 40-54% και για τις γυναίκες 36-48%)
Σε περιπτώσεις χαμηλής αιμοσφαιρίνης μιλάμε για αναιμία, η οποία επίσης μπορεί να προκληθεί είτε από αιμορραγίες είτε από απώλεια αίματος στο εσωτερικό είτε από έλλειψη βιταμινών, λόγω κακής απορρόφησής τους. Η υψηλή αιμοσφαιρίνη τώρα, συνδέεται με αυξημένο αιματοκρίτη και μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιον νοσημάτων του αίματος ή καρκίνου στο αίμα ή μυελοϋπερπλαστικών συνδρόμων. Πιθανώς να «δείχνει» πνευμονοπάθειες και να οφείλονται στην προσπάθεια του οργανισμού να αντισταθμίσει την χαμηλή παροχή οξυγόνου. Τέλος, μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας σοβαρής καρδιοπάθειας.

Γλυκόζη (60 - 110 mg/dL)

Η τιμή της γλυκόζης εκφράζει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Σημειώστε ότι σε αρκετές περιπτώσεις η τιμή είναι ανεβασμένη λόγω λάθος λήψης, δηλαδή αν το άτομο πάει «φαγωμένο» για εξετάσεις. Αν πράγματι η τιμή της γλυκόζης είναι ανεβασμένη πέρα από τα όρια, τότε μιλάμε για πιθανότητα διαβήτη ή διαταραγμένης ανοχής γλυκόζης ή μεταβολικό σύνδρομο, μια διαταραχή του μεταβολισμού που χαρακτηρίζεται από κοιλιακό λίπος, κακό μεταβολισμό της χοληστερόλης και κακό μεταβολισμό του σακχάρου στο αίμα.

Χοληστερόλη (150 - 220 mg%) και Τριγλυκερίδια (45 - 200 mg)

Αυξημένη χοληστερόλη έχουμε όταν υπάρχει κακή διατροφή, πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά. Επίσης, η χοληστερόλη αυξάνεται σε ορισμένα νοσήματα όπως οι ορμονικές διαταραχές και τα νεφροσικά σύνδρομα, ενώ μπορεί να οφείλεται σε «κακή» κληρονομικότητα. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να εστιάσουμε στην ολική χοληστερόλη, όσο στον λόγο της «καλής» προς την «κακή».

Τα τριγλυκερίδια αυξάνονται από διάφορες παθήσεις. Οι πιο συνήθεις είναι το μεταβολικό σύνδρομο, η κακή διατροφή και ο αλκοολισμός. Σημαντικό ρόλο και εδώ παίζει η κληρονομικότητα, ενώ υψηλά τριγλυκερίδια μπορεί να υποδεικνύουν λιπώδη διύθηση ήπατος δυνητικά σοβαρή ή παγκρεατίτιδα. Τα τριγλυκερίδια προκαλούν επίσης αποφράξεις και επιταχύνουν την αρτηριοσκλήρυνση, προκαλώντας κατ’ επέκταση στυτική δυσλειτουργία και – σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες – έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τρανσαμινάσες ή Αμινοτανσφεράσες -SGOT και SGPT (φυσιολογικές τιμές: 5 - 40 U/mL
και 5 - 35 U/mL)

Αυξημένες τιμές «δείχνουν» ηπατική δυσλειτουργία είτε σε απλή μορφή είτε λόγω φλεγμονής από ηπατίτιδες, χολολιθιάσεις ή κύρωση του ήπατος.

Ουρία (14 - 50 mg/dL), Ουρικό Οξύ (2,5 - 8 mg/dL στους άνδρες και 1,5 - 6 mg/dL στις γυναίκες) και Κρεατινίνη (0,7 - 1,4 mg/dL για τους άνδρες και 0,6 - 1,1 mg/dL για τις γυναίκες)

Το ουρικό οξύ, η ουρία, η κρεατινίνη και η γενική ούρων, είναι η τετράδα που εξετάζεται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποια πάθηση στα νεφρά. Αυξημένες τιμές τους συνδέονται με κακή διατροφή, μεταβολικό νόσημα ή κάποια νεφρική βλάβη.