Δυσκοιλιότητα: Ο καφές και τα τσιγάρα μου

του Νικόλα Γεωργιακώδη

«Πολύ δυσκοίλιος έγινες ρε παιδάκι μου!» Μπορεί να χρησιμοποιούμε την δυσκοιλιότητα για να περιγράψουμε τον ξινό ή γκρινιάρη τύπο, όμως η επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής του ατόμου το οποίο όντως «πάσχει» από αυτήν είναι σημαντική και διόλου αμελητέα. Περισσότερο σύμπτωμα, παρά αρρώστια, η δυσκοιλιότητα τείνει να μετατραπεί σε μάστιγα της εποχής με το 16% των Ελλήνων να βλέπουν την τουαλέτα ως το πιο… απόμακρο μέρος του σπιτιού.

Δυσκοιλιότητα, η

Αν και δεν υπάρχει κάποιος κοινά αποδεκτός «ορισμός», ως δυσκοιλιότητα χαρακτηρίζεται η δυσκολία στην κένωση του εντέρου. Τα κόπρανα μπορεί να είναι τόσο σκληρά ώστε να απαιτείται έντονη προσπάθεια για να επιτευχθεί η κένωση, ενώ μπορεί επίσης να υπάρχει το αίσθημα της ατελούς κένωσης, δηλαδή η αίσθηση πως το έντερο δεν άδειασε μετά τη κένωση. Σε γενικές γραμμές, ένα άτομο το οποίο έχει λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα, είναι πολύ πιθανό να έχει πρόβλημα δυσκοιλιότητας.

Τις πταίει;

Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννη Καραϊτιανό, Αναπληρωτή Καθηγητή Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η δυσκοιλιότητα είναι σύμπτωμα που μπορεί να αποτελεί εκδήλωση πολλών παθήσεων: Οξεία δυσκοιλιότητα μπορεί να συμβεί όταν υπάρξει κάποια αλλαγή στον τρόπο ζωής, όπως ταξίδια, διακοπές ή αλλαγή δουλειάς ή όταν το άτομο αντιμετωπίζει έντονο άγχος. Η έλλειψη -ή μείωση- άσκησης επιβαρύνει, επίσης, την δυσκοιλιότητα, καθώς επίσης και η κακή διατροφή.

Μπορεί επίσης να συμβεί με τη χορήγηση ενός νέου φαρμάκου, π.χ. αντιόξινα, αντιυπερτασικά ή αντικαταθλιπτικά. Ακόμα, μπορεί να εκδηλωθεί λόγω προοδευτικής απόφραξης σε κάποιο σημείο του εντέρου από πολύποδες, καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους. Στην τελευταία περίπτωση απαιτείται διαγνωστική διερεύνηση με κολονοσκόπηση και πιθανά χειρουργική αντιμετώπιση. Οι γυναίκες έχουν συχνά προβλήματα δυσκοιλιότητας στην περίοδο της κύησης, πριν ή μετά την εμμηνόπαυση.

Τέλος, παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ο σακχαρώδης διαβήτης, η νόσος Parkinson , ο καρκίνος εντέρου, η σκλήρυνση κατά πλάκας και διάφορες κακώσεις της σπονδυλικής στήλης, μπορούν και αυτές με τη σειρά τους να αποτελέσουν αιτίες δυσκοιλιότητας.

Τι να κάνετε

«Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, πρέπει να γίνουν μικρές ή μεγάλες αλλαγές στην καθημερινή διατροφή και τη δραστηριότητα, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη διάρκεια του προβλήματος. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, ενώ αν αυτό δεν είναι εφικτό ίσως απαιτηθεί η συμπληρωματική πρόσληψη ειδικών σκευασμάτων, φυτικών ή χημικών, μετά από συμβουλή ειδικού», λέει ο κ. Χαρίλαος Δημοσθενόπουλος, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος.

Συγκεκριμένα, η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση αποτελούν θεμέλιους λίθους στην αντιμετώπιση του προβλήματος. «Πρώτο και πολύ σημαντικό βήμα που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να αρχίσει να καταναλώνει καθημερινά περισσότερες φυτικές ίνες με τη διατροφή του», λέει σχετικά ο κ. Δημοσθενόπουλος και προσθέτει: «Οι φυτικές ίνες έχουν την ιδιότητα να κάνουν τα κόπρανα μαλακά και πιο υδαρή, και συμβάλουν στη μεγαλύτερη κινητικότητα του εντέρου. Η σύσταση για την καθημερινή ποσότητα που πρέπει να καταναλώνουμε είναι 25-35 γραμμάρια». Σε ποιες τροφές θα τις βρούμε όμως;

Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι φρούτα όπως το πορτοκάλι, το μήλο, το αχλάδι, το ροδάκινο με τη φλούδα, η μπανάνα, οι φράουλες, τα δαμάσκηνα και οι σταφίδες. Από τα λαχανικά, οι μπάμιες, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το κουνουπίδι, τα καρότα, το λάχανο και χόρτα όπως τα ραδίκια και το σπανάκι. Παράλληλα, το μαύρο ψωμί και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, το μη αποφλοιωμένο(καφέ) ρύζι, τα δημητριακά πρωινού με πίτουρο σιταριού ή βρώμης (π.χ. κουάκερ), το καλαμπόκι και ο αρακάς, οι πατάτες με τη φλούδα και τα όσπρια (φασόλια, φακές, ρεβίθια) είναι μερικές ακόμα τροφές που αυξάνουν την ημερήσια πρόσληψη φυτικών ινών.

«Ταυτόχρονα με την κατανάλωση περισσοτέρων φυτικών ινών, είναι σημαντικό να αυξήσει την κατανάλωση υγρών, αφού κάνουν τα κόπρανα πιο μαλακά και είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και του μεταβολισμού», προσθέτει ο κ. Δημοσθενόπουλος.

Όσον αφορά την άσκηση, έρευνες έχουν δείξει πως η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να συμβάλλει στη καλύτερη λειτουργία στου γαστρεντερικού συστήματος. Αερόβια προπόνηση όπως το τρέξιμο, το ποδήλατο ή το περπάτημα, αλλά και αναερόβια προπόνηση όπως οι ασκήσεις με αντιστάσεις (όργανα, ελεύθερα βάρη) στο γυμναστήριο, μπορούν να έχουν τα μέγιστα οφέλη στην… σχέση σας με την τουαλέτα.

Ο επιμένων νικά(;)

Σε περιπτώσεις, που η δυσκοιλιότητα επιμένει, απαιτείται συχνά και χρήση φαρμακευτικής αγωγής, δηλαδή υπακτικών φαρμάκων και ιδιαίτερα όσων περιέχουν τη δραστική ουσία δισακοδύλη. Σε καμία περίπτωση όμως κάτι τέτοιο δεν πρέπει να γίνεται χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού ή άλλου ειδικού. Επίσης, ασφαλή και με άμεσο αποτέλεσμα είναι και τα υπόθετα γλυκερίνης, τα οποία ωστόσο δεν ενδείκνυνται και συνεχή αλλά για περιστασιακή χρήση.