Ψυχολογικό πείραμα με τρομακτικά αποτελέσματα
Πολωνοί ερευνητές επανέλαβαν το περίφημο «πείραμα του Μίλγκραμ» και έβγαλαν τρομακτικά συμπεράσματα για την υπακοή του ανθρώπου στην εξουσία.
Την προθυμία των ανθρώπων να υπακούσουν σε εντολές εκείνων που τους εξουσιάζουν απέδειξαν περίτρανα πολωνοί κοινωνικοί ψυχολόγοι με νέο πείραμά τους.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για επανάληψη του περίφημου πειράματος του Μίλγκραμ του 1960, με το οποίο ένας αμερικανός ψυχολόγος, ο Στάνλεϊ Μίλγκραμ, κατάφερε να σοκάρει την κοινή γνώμη, «φωτίζοντας» τις συνθήκες επικράτησης του ναζισμού στη Γερμανία. Εν ολίγοις, σε εκείνο το πείραμα, είχε αποδειχθεί ότι σε συνθήκες πίεσης από την εξουσία, οι άνθρωποι τείνουν να εκτελούν πρόθυμα εντολές, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι θα βλάψουν κάποιους άλλους.
Οι συμμετέχοντες στο πείραμα λάμβαναν εντολές να κάνουν ηλεκτροσόκ σε άλλους ανθρώπους και στην πλειονότητά τους το έκαναν – χωρίς να γνωρίζουν βέβαια ότι δεν επρόκειτο για πραγματικό ηλεκτροσόκ. Με την ίδια μέθοδο, στη σημερινή Πολωνία, ερευνητές της Ψυχολογικής Σχολής του Βρότσλαβ, ζήτησαν από 80 ενήλικους, γυναίκες και άνδρες διαφόρων ηλικιών, να πατούν κουμπιά, το καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε σε όλο και μεγαλύτερης έντασης ηλεκτροσόκ (που δεν γνώριζαν και πάλι ότι δεν ήταν πραγματικό).
Τα αποτελέσματα; Εννέα στους δέκα ανθρώπους ήταν πρόθυμοι να πατήσουν το κουμπί με το δυνατότερο ηλεκτροσόκ, όταν πιέστηκαν από την «εξουσία», από τους υπεύθυνους δηλαδή του πειράματος, με φράσεις όπως «το πείραμα απαιτεί να το κάνετε», «είναι απόλυτα σημαντικό να συνεχίσετε» ή «δεν έχετε άλλη επιλογή». Οι συμμετέχοντες γνώριζαν πως το πάτημα του κουμπιού αντιστοιχούσε σε ηλεκτροσόκ σε άτομο στο διπλανό δωμάτιο. Στην πραγματικότητα, στο διπλανό δωμάτιο υπήρχε συνεργάτης των ερευνητών που «ούρλιαζε» στα ψέματα.
Μερικά ενδιαφέροντα ευρήματα των ερευνητών ήταν και τα εξής: Όταν η φωνή του ουρλιαχτού που ακουγόταν ήταν γυναικεία, οι συμμετέχοντες ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να μην πατήσουν το επόμενο κουμπί, σε σύγκριση με την προθυμία τους αν άκουγαν ανδρική φωνή.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως επιβεβαίωσαν και πάλι ότι το κοινωνικό περιβάλλον και οι σχέσεις εξουσίας ασκούν τρομερή δύναμη στην ψυχολογία των ανθρώπων, οι οποίοι υπακούν εύκολα στο να εκτελέσουν δυσάρεστες πράξεις. «Πενήντα χρόνια μετά το πείραμα του Μίλγκραμ, μια εντυπωσιακή πλειοψηφία είναι ακόμη πρόθυμη να κάνει ηλεκτροσόκ σε έναν αβοήθητο άνθρωπο», αναφέρουν. Για την ακρίβεια, στο πείραμα του Μίλγκραμ, 2 στους 3 έδειξαν προθυμία να πατήσουν το κουμπί του μεγαλύτερου ηλεκτροσόκ, ενώ στο σημερινό, 9 στους 10.
Πηγή
Συγκεκριμένα, πρόκειται για επανάληψη του περίφημου πειράματος του Μίλγκραμ του 1960, με το οποίο ένας αμερικανός ψυχολόγος, ο Στάνλεϊ Μίλγκραμ, κατάφερε να σοκάρει την κοινή γνώμη, «φωτίζοντας» τις συνθήκες επικράτησης του ναζισμού στη Γερμανία. Εν ολίγοις, σε εκείνο το πείραμα, είχε αποδειχθεί ότι σε συνθήκες πίεσης από την εξουσία, οι άνθρωποι τείνουν να εκτελούν πρόθυμα εντολές, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι θα βλάψουν κάποιους άλλους.
Οι συμμετέχοντες στο πείραμα λάμβαναν εντολές να κάνουν ηλεκτροσόκ σε άλλους ανθρώπους και στην πλειονότητά τους το έκαναν – χωρίς να γνωρίζουν βέβαια ότι δεν επρόκειτο για πραγματικό ηλεκτροσόκ. Με την ίδια μέθοδο, στη σημερινή Πολωνία, ερευνητές της Ψυχολογικής Σχολής του Βρότσλαβ, ζήτησαν από 80 ενήλικους, γυναίκες και άνδρες διαφόρων ηλικιών, να πατούν κουμπιά, το καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε σε όλο και μεγαλύτερης έντασης ηλεκτροσόκ (που δεν γνώριζαν και πάλι ότι δεν ήταν πραγματικό).
Τα αποτελέσματα; Εννέα στους δέκα ανθρώπους ήταν πρόθυμοι να πατήσουν το κουμπί με το δυνατότερο ηλεκτροσόκ, όταν πιέστηκαν από την «εξουσία», από τους υπεύθυνους δηλαδή του πειράματος, με φράσεις όπως «το πείραμα απαιτεί να το κάνετε», «είναι απόλυτα σημαντικό να συνεχίσετε» ή «δεν έχετε άλλη επιλογή». Οι συμμετέχοντες γνώριζαν πως το πάτημα του κουμπιού αντιστοιχούσε σε ηλεκτροσόκ σε άτομο στο διπλανό δωμάτιο. Στην πραγματικότητα, στο διπλανό δωμάτιο υπήρχε συνεργάτης των ερευνητών που «ούρλιαζε» στα ψέματα.
Μερικά ενδιαφέροντα ευρήματα των ερευνητών ήταν και τα εξής: Όταν η φωνή του ουρλιαχτού που ακουγόταν ήταν γυναικεία, οι συμμετέχοντες ήταν τρεις φορές πιο πιθανό να μην πατήσουν το επόμενο κουμπί, σε σύγκριση με την προθυμία τους αν άκουγαν ανδρική φωνή.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν πως επιβεβαίωσαν και πάλι ότι το κοινωνικό περιβάλλον και οι σχέσεις εξουσίας ασκούν τρομερή δύναμη στην ψυχολογία των ανθρώπων, οι οποίοι υπακούν εύκολα στο να εκτελέσουν δυσάρεστες πράξεις. «Πενήντα χρόνια μετά το πείραμα του Μίλγκραμ, μια εντυπωσιακή πλειοψηφία είναι ακόμη πρόθυμη να κάνει ηλεκτροσόκ σε έναν αβοήθητο άνθρωπο», αναφέρουν. Για την ακρίβεια, στο πείραμα του Μίλγκραμ, 2 στους 3 έδειξαν προθυμία να πατήσουν το κουμπί του μεγαλύτερου ηλεκτροσόκ, ενώ στο σημερινό, 9 στους 10.
Πηγή
