Η Βικτώρια δεν υπάρχει: Διήγηση για μια δύσκολη Αθήνα

Αν πέρυσι στο “Εκ Πειραιώς” του Διονύση Χαριτόπουλου γνωρίσαμε τη μαγκιά των Πειραιωτών, βγαλμένη από συνοικίες φτωχών ανθρώπων που ζουν με τη δική τους αίσθηση τιμής, φέτος μυούμαστε στον κόσμο της πλατείας Βικτωρίας και των παρακείμενων γειτονιών. Από την Αχαρνών έως το Πεδίον του Άρεως κι από τον Άγιο Παντελεήμονα ως την πλατεία Αττικής κινείται ένας νεαρόκοσμος που μιλάει αργκό, που απεχθάνεται τους “φλώρους” και που εν τέλει είναι ενοχλημένος με πολλά, ανάμεσα στα οποία και η παρουσία των μεταναστών.

Η νουβέλα του Γιάννη Τσίρμπα είναι ένα χαλαρό στη δομή του κείμενο, όπου μονόλογοι και διάλογοι, αφηγήσεις και εξομολογήσεις αποτελούν μια αλυσίδα ιστοριών οι οποίες δεν συνδέονται μεταξύ τους με κανέναν άλλο τρόπο παρά μόνο με την τοπογραφική ένταξή τους στο παρακμιακό πλέον (βόρειο) κέντρο της Αθήνας. Είναι δυο ξένοι που βρέθηκαν τυχαία στο τρένο, από τους οποίους ο ένας ανακαλύπτει μέσα από τις αποκαλύψεις του άλλου τι ήταν και τι είναι η πλατεία Βικτωρίας.

Πρόκειται για λαϊκή σε γενικές γραμμές συνοικία που ανατρέφει ατίθασα παιδιά, που ακόμα και στη χούντα δεν υπέκυπταν σε πιέσεις, κι ας έτρωγαν πολύ ξύλο από την αστυνομία. Τώρα ζουν ανάμεσα σε συμμορίες, βλέπουν με μισό μάτι τους μετανάστες που έχουν αλλάξει το χρώμα της περιοχής, δεν διστάζουν να δείρουν και προφυλάσσονται από το να δαρθούν, αφηνιάζουν με την αλλαγή και παίρνουν μέτρα για να την “καθαρίσουν”.

Το χειμαρρώδες κείμενο του Τσίρμπα είναι μια συναισθηματική τοιχογραφία ενός κόσμου που ζούσε και ζει φτωχά, που έχει γνωρίσει τη βία και έχει προβεί σε βίαιες ενέργειες, πριν ενσκήψει καν η νέα τάξη πραγμάτων στην περιοχή, που ωρύεται και ανάγεται σταδιακά σε διαμαρτυρόμενο κάτοικο ο οποίος αποφασίζει να πάρει τον νόμο στα χέρια του.

Ο αναγνώστης παρακολουθεί με αγκομαχητό ένα σλάλομ ανάμεσα σε πολλές αντιθέσεις, που στίζουν τη νουβέλα και συγχέουν τις γραμμές μεταξύ μαύρου και άσπρου: ντόπιοι και αλλοδαποί, πειναλέοι Βικτωριανοί και κυριλέδες Αγιοπαρασκευιώτες, μπαγιάτικο ψωμί στους κάδους και παγωτό παρφέ στο στόμα των άλλων, ένα παρελθόν που έχει σβήσει κι ένα παρόν που υποβαθμίζεται συνεχώς κ.λπ.

Από ένα σημείο και μετά, ωστόσο, ο λόγος του κατοίκου της Βικτώριας γίνεται ρατσιστικός, όχι μόνο όσον αφορά το πώς αντιμετωπίζει τους ξένους και πόσο παρείσακτους τους θεωρεί, αλλά και ως προς τις πρακτικές εξόντωσής τους που παρουσιάζει στον έκπληκτο συνεπιβάτη του, τεχνικές δηλητηρίασης ώστε οι μετανάστες να εξολοθρευτούν σαν σκυλιά ή σαν ποντίκια. Η απλή δυσφορία γίνεται ενόχληση, ανεβαίνει σε επίπεδα οργής, μετατρέπεται συν τω χρόνω σε απέχθεια, ριζώνει και αποκτά ρατσιστική μορφή, η οποία δεν θα αργήσει να δείξει τα αιματοβαμμένα δόντια της και να τα μπήξει στο κορμί του αλλοδαπού που “μόλυνε” την περιοχή με την παρουσία του.

Άξιος ο κόπος.

Ο blogger Πατριάρχης Φώτιος