Ο φωτογράφος Antonio Manta μιλά στο in2life

του Γιάννη Ασδραχά

Οι θεατές της έκθεσης «Με μάτια Σφαλιστά στο Φώς» που φιλοξενεί το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης θα δυσκολευτούν να αναγνωρίσουν τα πρόσωπα που αποτύπωσε ο φακός του σημαντικού Ιταλού Φωτογράφου Antonio Manta. Και δεν πρόκειται για άγνωστες φυσιογνωμίες, αλλά πασίγνωστες από το ελληνικό πάνθεον των γραμμάτων και των τεχνών.

Στα έργα του, που φιλοξενούνται και στους δύο ορόφους του ιδρύματος, ο βραβευμένος παγκοσμίως για τη δουλειά του φωτογράφος Antonio Manta θέλησε να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο περιβάλλον, που καλύπτεται από μία τεχνική άχλη η οποία απαλείφει τα χαρακτηριστικά των ατόμων που είναι γνωστά από τον ρόλο τους στο μετερίζι των τεχνών. Πρόθεσή του είναι ο φακός να αποτυπώσει την ουσία που τροφοδοτεί το ταλέντο μέσω της στάσης του σώματος, της έκφρασης και του βλέμματος.

Συγγραφείς και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, συνθέτες και τραγουδιστές, ηθοποιοί και ζωγράφοι βρέθηκαν απέναντι από τον φακό του δημιουργού και μπροστά από μία μαύρη επιφάνεια. «Ντύθηκαν» όλοι ανεξαιρέτως με ένα κομμάτι εύπλαστου διαφανούς πλαστικού με αποτέλεσμα στην αποτύπωση να «διαθλώνται» τα χαρακτηριστικά τους.

Συνολικά 70 άτομα που καθένα τους εκπροσωπούσε επάξια τον χώρο τους στάθηκε απέναντι από τη κάμερα (ενδεικτικά: Θόδωρος Τερζόπουλος, Εύα Κοταμανίδου, Γιώργος Μανιώτης, Σοφία Φιλιππίδου, Χρήστος Στέργιογλου, Μαριάννα Κάλμπαρη, Θεοδόσης Πελεγρίνης, Λάκης Λαζόπουλος, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Κότσιρας, Γιάννης Ζουγανέλης, Άρης Δαβαράκης, Σταμάτης Κραουνάκης, Χρήστος Λούλης, Νότης Μαυρουδής, Στάθης Λιβαθινός, Νίκος Ψαράς, Μίνως Μάτσας, Ναταλία Γεράκη, Τσακίρης Σταύρος, Γιώργος Κακουλίδης, Κατερίνα Ακριβοπούλου, Γιάννης Γούνας κ. α. )

Αφορμή για αυτή τη φωτογραφική συνάντηση ήταν η συμμετοχή των προσωπικοτήτων του πολιτισμού στη διοργάνωση "Ενός Λεπτού Φωνή" για την Κύπρο, τον Απρίλιο του 2013. Με την πρωτοβουλία του ιδρύματος οι συμμετέχοντες έστειλαν μαγνητοσκοπημένα μηνύματα στήριξης στους Κύπριους πολίτες που εκείνη την εποχή βίωναν τις επιπτώσεις ενός οικονομικού πολέμου. Στην ουσία τους τα μηνύματα δεν αφορούσαν μόνο τους κάτοικους της Μεγαλονήσου. Αλλά όσους βάλλονται σε όλο τον κόσμο από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Κάθε ένας από τους συμμετέχοντες καθόρισε τη συμπαράστασή του με όποιο τρόπο θεώρησε καλύτερο. Απόψεις, ποίηση και μουσική συνέθεσαν αυτό το συλλογικό μήνυμα αλληλεγγύης και συμπόρευσής που καταδεικνύει πόσο αναγκαίο είναι στην εποχή μας το "μαζί".

Όσοι έδωσαν το "παρών" με το μήνυμα τους στη συνέχεια πέρασαν το κατώφλι του φωτογραφικού εργαστήριου του Αντόνιο Μάντα. Τα ιδιαίτερα πορτραίτα τους αποτέλεσαν το υλικό του Φωτογραφικού Λευκώματος του οποίο η έκδοση του έρχεται να συμβάλει σε ένα έργο καρδίας που ξεκίνησε ο Μιχάλης Κακογιάννης τη δεκαετία του 1970.

Συγκεκριμένα τα έσοδα της έκδοσης θα διατεθούν στο Δημοτικό Σχολείο Αγίων Αναργύρων «Μιχάλης Κακογιάννης» στη Λάρνακα της Κύπρου. Το σχολείο που φέρει το όνομα του Μιχάλη Κακογιάννη ιδρύθηκε και συντηρείται από το έργο του σπουδαίου έλληνα κινηματογραφιστή. Συγκεκριμένα ο Μιχάλης Κακογιάννης παραχώρησε στο σχολείο τα έσοδα από το ντοκιμαντέρ του «Αττίλα ‘74» που γύρισε στην μεγαλόνησο τη περίοδο της τουρκικής εισβολής. Το σχολείο εγκαινιάστηκε το 1978 και φοίτησαν σε αυτό παιδιά που πήραν την οδό της προσφυγιάς. Τα έσοδα του λευκώματος θα προστεθούν σε αυτά της ταινίας βοηθώντας την απρόσκοπτη λειτουργία του σχολείο σε αυτή τη δύσκολη περίοδο.

«Προτιμώ να μιλήσουν οι φωτογραφίες μου. Να δώσουν φώς και αντίληψη στον κόσμο» είπε ο καλλιτέχνης στα εγκαίνια της έκθεσης. Ακλουθώντας τη προτροπή του ρουφήξαμε τις εικόνες που παρουσιάζονται στους δύο ορόφους του ιδρύματος και μιλήσαμε με την επιμελήτρια της έκθεσης επίσης ιταλίδα και φωτογράφο Giulia Marchi.

Γνωρίζατε κάποιον από τους έλληνες καλλιτέχνες;
Όχι, κανέναν.

Η επιλογή των φωτογραφιών με τη κριτήριο έγινε;
Ήταν πάρα πολύ δύσκολο να το κάνω. Αυτό που επιδίωξα ήταν να έχω όσο το δυνατόν λιγότερη πληροφόρηση σε ότι έχει σχέση με τους εικονιζόμενους. To κάθε μοναδικό άτομο να έχει το δικό του χώρο στις σελίδες του βιβλίου και στην έκθεση. Αυτό που προσπάθησα ήταν να διεκδικήσω ένα «ταξίδι» στην εμπειρία του Antonio Manta.

Πώς πραγματοποιήσατε την επιλογή;
Απέρρεε από τη μουσική και τον ρυθμό που απέπνεε η κάθε φωτογραφία ξεχωριστά. Κοιτώντας τα έργα βλέπεις ότι μπορείς να πάρεις πολύ δυνατά στοιχεία από τον φωτογραφιζόμενο, ακόμα και αν ο τύπος του είναι χαμηλών τόνων. Δηλαδή τη στιγμή που οι άνθρωποι κάθονταν να φωτογραφηθούν γνώριζαν πολύ καλά τι ήθελαν να αποδώσουν στον φακό.

Συνέπιπτε ό,τι απέρρεε από την εικόνα με την πραγματική ιδιότητα των ανθρώπων;
Εδώ θέλω να πω κάτι που θεωρώ σημαντικό για την έκθεση: Ότι κάποιοι έψαξαν να βρούνε τον εαυτό τους ανάμεσα στα έργα και τελικά δεν τον καταφέρανε. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μας στην στιγμή της δυσκολίας φανερώνει έναν άλλο αυτό τον οποίο κρύβει μέσα μας, τον οποίο δεν τον έχει αποκρυπτογραφήσει και δεν τον γνωρίζει καθόλου.

Έχετε ταξιδέψει στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Κύπρο. Τρεις χώρες που η κάθε μία τους με διαφορετικό τρόπο βρίσκεται στον αστερισμό της κρίσης. Μπορείτε πέρα από τα οικονομικά μεγέθη να μας πείτε αν έχετε διακρίνει κάτι κοινό στις χώρες που βιώνουν αυτές τις καταστάσεις;
Δεν μπορώ να δω το θέμα πολιτικά, αλλά μόνο σε ό,τι απορρέει από την ψυχή μου. Πιστεύω ότι πολλά από τα προβλήματα οφείλονται στο ότι δεν εξηγείται σε όλη του τη διάσταση το τι συμβαίνει πραγματικά και αληθινά. Είναι πενιχρές οι πληροφορίες. Δεν υπάρχει επαφή μεταξύ των ανθρώπων που αποφασίζουν και του λαού για την καθημερινότητα της ζωής μας. Έτσι ζούμε όλοι στιγμές και βλέπουμε καταστάσεις αλλά με τα μάτια άλλων όχι με τα δικά μας.

Σύντομο βιογραφικό του καλλιτέχνη
O Antonio Manta έχει εργαστεί και ως φωτορεπόρτερ. Ταξίδεψε και φανερωσε κρυφές πτυχές της ζωής στο Μαρόκο, την Τυνησία, το Τόγκο, την Ουγκάντα, το Λάος, το Ισραήλ, την Καμπότζη, το Βιετνάμ και την Αρμενία.

Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις σε χώρους όπως στο κτίριο της Γερουσίας της Ιταλικής Δημοκρατίας, το Εκθεσιακό Κέντρο Φωτογραφίας του Μιλάνου, στο Μουσείο Mart του Rovereto. Φωτογραφίες του βρίσκονται ακόμα στο Μουσείο της Νέας Υόρκης Len-Levine και σε ιδιωτικές συλλογές στη Λυών και το Παρίσι.

Είναι επίσης ειδικός στις εκτυπώσεις έργων τέχνης. Έχει εκτυπώσει έργα πολλών σημαντικών φωτογράφων όπως οι: Nino Migliori, Fulvio Roiter, Giovanni Marozzini, Tim Hetherington, Joe Oppedisano, Giuliana Traverso κ. α.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης του διοργανώνει σεμινάριο φωτογραφίας Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014( Ωρες: 11:00 - 14:00) με τίτλο "Η εκφραστική δύναμη των εικόνων από το εργαστήρι του Antonio Manta". Όπως σημειώνεται οι ενδιαφερόμενοι θα εμβαθύνουν στη γνώση και τη χρήση των φακών της μηχανής και των οργάνων διαχείρισης, στις τεχνικές, επιλογές και στη διαχείριση, την επεξεργασία, καθώς και τη χρήση του φωτισμού και τη σημασία της εκφραστικής εικόνας και τη σωστή επιλογή της λήψης.
Πληροφορίες –έγγραφες στους τηλεφωνικούς αριθμούς: 210 3418552, 6976971066. e-mail: info@gruppogemello. gr. Κόστος συμμετοχής 25 ευρώ.
Το λεύκωμα διανέμεται στο πωλητήριο του «Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης».