Ο τίτλος στο ειδησεογραφικό σάιτ εύγλωττος: “Τζαφάρ: Πώς καταρρίπτεται ο ρατσισμός σε 2 λεπτά”.
Παραδέχομαι ότι είμαι πάντα πρόθυμος να δω οτιδήποτε έχει τίτλο όπως “Πώς φτιάχνεται μια καρμπονάρα σε 2 λεπτά”, “Πώς σιδερώνεται ένα πουκάμισο μέσα σε 2 λεπτά” ή “Πώς αλλάζει μια τσιμούχα μέσα σε δύο λεπτά”. Η καθημερινή ζωή και οι πρακτικές της απαιτήσεις είναι μια δύσκολη υπόθεση και κάθε βοήθεια ή συμπυκνωμένη εμπειρική γνώση είναι πάντα ευπρόσδεκτη. Κι επειδή ο ρατσισμός δεν είναι καρμπονάρα, η περιέργειά μου στην προκειμένη περίπτωση φούντωσε ακόμη περισσότερο. Έκανα λοιπόν κλικ για να δω το ολοκαίνουργιο life-hack.
Στη σελίδα του άρθρου, το κείμενο που συνοδεύει το βίντεο είναι κι αυτό ξεκάθαρο: “Μέσα σε δύο μόλις λεπτά αυτή η ταινία μικρού μήκους «λέει» με τον πιο απλό και συγκινητικό τρόπο όσα χρειάζονται να ειπωθούν για τον ρατσισμό.”
Οκ! Δεν πρόκειται για κάποια ριζοσπαστική μέθοδο ούτε για κάποιο σκεύασμα σαν το Φούζιλειντ, τον ανίκητο εχθρό του βέλιουρα, της αγριάδας και της μουχρίτσας. Πρόκειται για μια ταινία μικρού μήκους η οποία τιτλοφορείται “Τζαφάρ” (προσοχή, δεν είναι spin-off του Αλαντίν) και μ’ αυτά που “λέει”, φαίνεται ότι ο ρατσισμός καταρρίπτεται διά παντός μέσα στο διάστημα ρεκόρ των 2 λεπτών. Τώρα η περιέργειά μου έχει χτυπήσει κόκκινα και δεν κρατιέμαι άλλο. Κάνω κλικ λοιπόν και να τι βλέπω...
Έξω απ’ το γραφείο κάποιου γιατρού σε κάποιο νοσοκομείο, ένας καθαρός, μελαψός νεαρός με κάζουαλ ντύσιμο περιμένει σιωπηλός στην ακριανή από τέσσερις καρέκλες. Κάποια στιγμή ένα κοριτσάκι, αθώο και αμόλυντο απ’ το ζιζάνιο του ρατσιμού, κάθεται δίπλα του. Ακολουθεί ο μπαμπάς που καβατζώνεται στην άλλη ακριανή καρέκλα και η μαμά που κάθεται στη μέση. Σ’ εκείνο το σημείο, σα να τη χτυπά ηλεκτρικό ρεύμα και χωρίς καν να κοιτάξει τον μελαψό νεαρό, η μαμά αλλάζει θέση με το κοριτσάκι, αλλά η ίδια διστάζει να καθίσει στη θέση δίπλα στον νεαρό. Τότε ο μπαμπάς, με βλέμμα που υποδηλώνει κάποια σκέψη του τύπου “δηλαδή τώρα πρέπει εγώ να σηκωθώ και να κάνω τον προστάτη της οικογένειας;”, σηκώνεται και βάζει τη μαμά στην ακριανή καβάντζα. Εκείνος στέκεται απλώς όρθιος, ακόμη πιο μακριά απ’ τον μελαψό νεαρό. Η μαμά αγκαλιάζει το κοριτσάκι τραβώντας το προς το μέρος της, λίγα εκατοστά ακόμη πιο μακριά απ’ τον νεαρό, ενώ και οι δύο γονείς αποστρέφουν το βλέμμα τους όταν εκείνος τους κοιτάζει στα πεταχτά.
Παύση. Μάλιστα! Έχουμε προφανώς να κάνουμε με δύο ανθρώπους που έχουν προσβληθεί απ’ το μικρόβιο του ρατσισμού και την κόρη τους, η οποία δε φαίνεται ν’ αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει ούτε να τη νοιάζει ιδιαίτερα. Απαθής δηλαδή και απολιτίκ, ο καλύτερος υποψήφιος ξενιστής για το προαναφερθέν μικρόβιο.
Πλέυ. Στη συνέχεια, η πόρτα του γιατρού ανοίγει και μια νοσοκόμα καλεί τους “Οικονόμου” όπως είναι το επώνυμο αυτής της τυπικής ελληνικής μεσοαστικής οικογένειας, αλλά, προς έκπληξή τους, καλεί και τον νεαρό, προσφωνόντας τον “εσείς”. “Ο γιατρός είπε όλοι σας”, λέει, βάζοντας ανοιχτόχρωμους και μελαψούς στο ίδιο τσουβάλι.
Παύση. Το κείμενο της ταινίας πυκνώνει ραγδαία. Ο πληθυντικός ευγενείας με τον οποίο απευθύνεται στον μελαψό νεαρό καθώς και το τσουβάλιασμα δείχνει, αν μη τι άλλο, ότι η νοσοκόμα είτε τηρεί τα προσχήματα είτε δεν έχει προσβληθεί ακόμη απ’ το μικρόβιο του ρατσισμού. Απ’ την άλλη, ο τόνος της φωνής της στο “Ο γιατρός είπε...” κρύβει μια δυσαρέσκεια για το τσουβάλιασμα καθώς το αποδίδει ξεκάθαρα στον γιατρό. Μπορεί βέβαια, να έχει απλώς διακρίνει ότι πρόκειται για ρατσιστές και χρησιμοποιεί την εξουσία που εμπεριέχει ο λόγος του γιατρού για να τους αναγκάσει σε σιωπηλή αποδοχή του τσουβαλιάσματος. Άραγε να σημαίνουν όλ’ αυτά ότι σ’ αυτό εδώ το νοσοκομείο κυκλοφορεί το μοναδικό αντίδοτο για τον ρατσισμό; Η αγωνία μου μεγαλώνει και το φιλμ εξελίσσεται πλέον σε ένα κανονικό θρίλερ.
Πλέυ. Μπαίνουν όλοι στο γραφείο του γιατρού. Η οικογένεια συγκεντρώνεται στη μία άκρη του γραφείου ενώ ο μελαψός νεαρός στέκεται λίγο μέσα απ’ την πόρτα. Ο γιατρός λέει στο κοριτσάκι ότι “έχει ομορφύνει μετά την εγχείρηση”. Ο πατέρας ρωτά ανήσυχος “αν συμβαίνει κάτι”. Η αγωνία είναι έκδηλη στα πρόσωπα των δύο γονιών. “Κάθε άλλο”, απαντά ο γιατρός με τόνο αινιγματικό.
Παύση. Τι διάολο! Ποια εγχείρηση; Αν όντως το κοριτσάκι ομόρφυνε τότε μάλλον πρόκειται για πλαστική. Γιατί όμως να κάνει πλαστική ένα μικρό κορίτσι; Κι έτσι να είναι, αν π.χ. ήταν θύμα κάποιου φριχτού ατυχήματος με ποδήλατο ή ακόμη και με καυτή σούπα, τότε θα είχε κάποιο σημάδι που δείχνει ότι έχει κάνει εγχείρηση αποκατάστασης. Το πιο πιθανό είναι ο γιατρός να διέκρινε την ένταση και θέλησε να ελαφρύνει την ατμόσφαιρα. Το αποτέλεσμα όμως μοιάζει να είναι το ακριβώς αντίθετο: οι δυο γονείς μοιάζουν ανήσυχοι και απορούν για το τι θ’ ακολουθήσει. Το ίδιο κι εμείς.
Πλέυ. Ο γιατρός σηκώνεται και κατευθύνεται προς τον μελαψό νεαρό που στέκεται με τα χέρια σταυρωμένα χαμηλά και το βλέμμα προς το έδαφος. Περνά το χέρι του γύρω απ’ τους ώμους του και λέει στους εμβρόντητους Οικονόμου: “Να σας γνωρίσω τον Τζαφάρ. Είναι ο δότης μυελού των οστών για την Άννα.”
Παύση. Η αγωνία έλαβε τέλος. Δεν υπάρχει αντίδοτο παρά μόνο ένα ξερό μάθημα ζωής απ’ αυτά που καταναλώναμε με τα καντάρια από μικρά παιδιά για να καταλήξουμε να γίνουμε οι σημερινοί μαλάκες. Ο μελαψός νεαρός είναι ο Τζαφάρ του τίτλου, εκείνος που δώρισε μέρος απ’ μυελό των οστών του για να σώσει τη ζωή ενός μικρού κοριτσιού, αλλόχρωμου, αλλοεθνούς και πιθανότατα αλλόθρησκου. Κι επίσης, κόρης ρατσιστών κι εν δυνάμει ρατσίστριας, παθητικής έστω, που δε θέλει καμία ανάμιξη σε ότι έχει να κάνει με αλλόχρωμους (εκτός κι αν είναι κουλ μαύροι ή λατίνοι), αλλοεθνείς (εκτός κι αν είναι λευκοί ευρωπαίοι ή αμερικάνοι) και αλλόθρησκους (εκτός κι αν είναι βουδιστές ή δάσκαλοι γιόγκα).
Πλέυ. Ο Τζαφάρ σηκώνει το βλέμμα, χαμογελά ελαφρά και ξανακοιτά κάτω. Οι Οικονόμου κατεβάζουν κι εκείνοι το βλέμμα τους από ντροπή για την πρότερη συμπεριφορά τους ενώ η μικρή Άννα χαμογελά στον Τζαφάρ που σηκώνει και πάλι το βλέμμα του, εμφανώς ικανοποιημένος απ’ την εξέλιξη της συνάντησης. Τέλος.
Ο ρατσισμός βρίσκεται στο καναβάτσο και δεν πρόκειται να σηκωθεί ποτέ ξανά.
Το μόνο που μένει τώρα, είναι να χρειαστούν όλοι οι έλληνες κάποιον δότη οργάνου και όλοι οι μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα να δώσουν από ένα όργανό τους για να σώσουν κάποιον έλληνα, αποδεικνύοντας έτσι το πόσο καλοί άνθρωποι είναι. Δε φτάνει όμως μόνο αυτό. Πρέπει κι ο αρμόδιος γιατρός να στήσει μια συνάντηση ώστε να φέρει κάθε καχύποπτο ρατσιστή έλληνα αντιμέτωπο με το γεγονός ότι τώρα έχει ένα κομμάτι από μετανάστη μέσα του και θα το έχει για πάντα. Χαχα! Τέικ δατ μπίτς! Αντέστρεψέ το αν μπορείς...
Υποπτεύομαι σοβαρά ότι εκεί που οι γονείς κατεβάζουν το βλέμμα και χαμογελούν σα χάνοι, στην πραγματικότητα σκέφτονται κάτι σαν κι αυτό: “Κοίτα να δεις. Τον αδικήσαμε εκεί έξω. Ο Τζαφέρ ή Τζιφάντ ή Τζεμπούρ ή κάτι τέτοιο δεν είναι σαν τους άλλους άπλυτους, μαυριδερούς κάφρους που έρχονται ν’ απομυζήσουν τη χώρα μας και να κλέβουν τα σπίτια μας. Είναι καλή ψυχή και, αν και μουσουλμάνος, ενήργησε σαν καλός χριστιανός κι έδωσε ζωή στην κορούλα μας. Ελπίζουμε βέβαια να μην θέλει να την παντρευτεί τώρα γιατί αυτοί έτσι κάνουν εκεί στις χώρες τους, είναι στην κουλτούρα τους βρε αδερφέ. Το καταλαβαίνουμε, αλλά εμείς εδώ δεν κάνουμε έτσι. Θα πρέπει να το ξεχάσει. Του χρωστάμε ευγνωμοσύνη αλλά δε θα πετάξουμε τη ζωή της Αννούλας στα σκουπίδια. Λες ο γιατρός να του δώσει τα στοιχεία μας και να μας ζητάει λεφτά ή φαγητό κάθε τόσο; Ααααπαπαπα! Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε τώρα που είναι νωρίς. Ο καθένας θα πάρει το δρόμο του. Δεν υπογράφουν κάτι σε τέτοιες περιπτώσεις; Δε μπορεί να είμαστε έτσι έκθετοι στον οποιονδήποτε. Στην τελική αυτός ήθελε να δώσει, δεν του το ζητήσαμε εμείς... Αχχεμμμ!”
Το μόνο που καταφέρνει αυτή η “ταινία μικρού μήκους” είναι να αποδείξει ότι όσοι εργάζονται νυχθημερών (ναι πώς!) για την “κατάρριψη” του ρατσισμού δεν έχουν καταλάβει καν τι είναι ο ρατσισμός και οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι “καταρρίπτεται” ως διά μαγείας με παραβολές και Θεία φώτιση ή ακόμα χειρότερα, μ’ αυτό το μαγικό ξόρκι που λέγεται “Παιδεία”.
Η μικρή Αννούλα έχει τις ίδιες πιθανότητες να ενστερνιστεί ρατσιστικές απόψεις, να εκλογικεύσει ρατσιστική βία, να ψηφίσει ρατσιστικές πολιτικές και να γράψει στα παπάρια της όλες τις ενδείξεις που της λεν ότι είναι ζώον, μ΄αυτές που έχουν και οι γονείς της, ο γιατρός, η νοσοκόμα, ακόμη και ο ίδιος ο Τζαφίρ... Τζιφούτ... Τζαμπάρ ή κάτι τέτοιο. Άσε που ο δότης θα μπορούσε να είναι κάλλιστα ένας άλλος ρατσιστής, ένας Χρυσαυγίτης π.χ. και τότε ποιο είναι το μήνυμα; Ότι οι ρατσιστές είναι κι αυτοί καλοί άνθρωποι, απλώς όχι με όλους;
Δε βαριέσαι. Νομίζω ότι η Όπρα, αυτή η σπουδαία διαννοούμενη γυναίκα των καιρών μας, δίνει ρητά και ξεκάθαρα, σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα, μια πιο πρακτική λύση για την “κατάρριψη” του ρατσισμού. Δείτε πώς το κάνουν... γατάκια!
