Συγχώρεσέ τους πατέρα, δε σκέφτονται πριν μιλήσουν
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για το τι σημαίνει “διανοούμενος” και τι “πνευματικός άνθρωπος” και ποιοι ακριβώς είναι αυτοί. Είναι ορθώς σκεπτόμενοι;
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για το τι σημαίνει “διανοούμενος” και τι “πνευματικός άνθρωπος” και ποιοι ακριβώς είναι αυτοί. Είναι ορθώς σκεπτόμενοι; Είναι προσκυνημένοι; Είναι υπάλληλοι του συστήματος και εχθροί του λαού ή ταγοί του λαού και δεκανίκια του συστήματος; Είναι σούπερ ήρωες της σκέψης ή μια ελίτ που θέλει να διατηρήσει πάση θυσία το στάτους που της αποδόθηκε στα χρόνια της ευημερίας, μεταξύ άλλων, κι από 'κείνους που σήμερα τους επιτίθενται;
Εντάξει, υπερβολές... Δε γίνεται και τόσος λόγος εδώ που τα λέμε κι όλ' αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν καμία ισχύ γιατί, απλούστατα, το πεδίο μάχης ή δημόσιας διαβούλευσης αν θέλετε, δεν είναι άλλο απ' το υπέροχο αυτό μέσο που λέγεται διαδίκτυο κι ήρθε να απελευθερώσει ό,τι πιο “όμορφο” και “ιδιοσυγκρατικό” κρυβόταν στην τεράστια σούπα που λέγεται καθημερινότητα, όπου τα υλικά βράζουν όλα μαζί μέχρι να μη διακρίνονται πια, που σημαίνει ότι είναι έτοιμα προς βρώσιν.
Παρ' όλ' αυτά, για να έχει λόγο ύπαρξης κι αυτό το κείμενο, ας πούμε ότι υπάρχει ζήτημα κι ότι όσοι νιώθουν καθημερινά προδομένοι απ' τους “πνευματικούς” τους ανθρώπους δικαιούνται σε κάποιο βαθμό (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) να τους ξεσκίζουν λεκτικά κάτω απ' το τελευταίο status-update τους και να σκίζουν τα ρούχα τους (λεκτικά πάντα, ας μην το ξεχνάμε) για την κατάντια εκείνων που θα έπρεπε (σύμφωνα με τους προδομένους πάντα) να έχουν ιερή υποχρέωσή τους να βρίσκονται δίπλα στο λαό σε κάθε πραγματική ή νοητή μάχη με το πραγματικό ή νοητό κατεστημένο. Εγώ πάντως, γέλασα πολύ όταν ανάμεσα στα 500+ σχόλια κάτω από τη φωτογραφία ενός καραβιού που κινεί για τα νησιά διάβασα και την άποψη ενός ανθρώπου που γνωρίζω, για την κάτοχο του προφίλ και για τις ιερόδουλες γενικότερα.
Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως μεταξύ μας κι ας μην ηθικολογούμε εκ του ασφαλούς, καταδικάζοντας την ακατάσχετη υβρεολογία και επίθεση επί προσωπικού απ' όπου κι αν προέρχεται.
Το ίντερνετ είναι ένα μέσο και η φύση αυτού του μέσου εμπεριέχει κι αυτό ακριβώς το ρίσκο του αρρωστημένου αλισβερισίου σχολιαστή και κόντρα-σχολιαστών, από το ξεκίνημά του ακόμη σε chat-rooms και forums. Και όσοι κανόνες κι αν θεσπιστούν, η διαδραστική του φύση δελεάζει τον καθένα να μην πειράζει και πολύ τις ρυθμίσεις ιδιωτικότητας, ώστε να εκτίθεται σε έναν ικανό αριθμό θεατών-αναγνωστών-σχολιαστών και να τους δίνει μια άλφα δυνατότητα να αντιδράσουν σε όσα λέει και δηλώνει —κακά τα ψέματα— δημοσίως και σε κοινή θέα σα να κυκλοφορεί με τυπωμένο μπλουζάκι στην Πλατεία Συντάγματος. Όπου σημειωτέον, ελάχιστοι θα τον τραμπούκιζαν γιατί είμαστε και λίγο κοτούλες.
Γοητευμένοι λοιπόν, από αυτό το νέο μέσο και ιδιαιτέρως απ' τα social media, οι κατά συνθήκη διανοούμενοί μας και οι κατά φαντασίαν (τίνος φαντασίαν όμως;) πνευματικοί μας άνθρωποι είτε προσπαθούν να τιθασεύσουν τη δυναμική μιας δημόσιας κουβέντας εντός αυτών, όπως ο πρωτοπόρος Πέτρος Τατσόπουλος, είτε επιδιώκουν μια συνεχή παρουσία σ' αυτά μέσω προσεκτικής αποκάλυψης προσωπικών στοιχείων (φωτογραφίες κατοικίδιου, τόποι διακοπών, αγαπημένες γωνιές της Αθήνας) και τακτικών “διορατικών” ή “καυστικών” σχολίων για τα θέματα της επικαιρότητας ή οποία και κυριαρχεί στο εικονικό περιβάλλον του ίντερνετ.
Το ότι η Λένα Διβάνη διέκοψε τον περίπατό της στο τάδε ακρογιάλι για να διαβάσει την ειδησεογραφία της ημέρας στο κινητό της και να τη σχολιάσει με ένα “αναίσθητο” tweet ή το ότι ο Γιάννης Ξανθούλης θεώρησε ενδιαφέρον να μας κοινοποιήσει το πώς μια “μια ηλικιωμένη νοικοκυρεμένη γυναίκα προσπαθούσε να μαζευτεί όσο γίνεται για να καθίσει μια χοντροκώλα Τσιγγανορουμάνα εγκυμονούσα με ένα δεκάχρονο φριχτό κοριτσάκι που κάθε δυο λεπτά έφτυνε προσπαθώντας να πετύχει με το σάλιο τα περιστέρια”, ξεχνώντας ότι αυτό θα δημοσιευτεί και στο διαδίκτυο όπου θα το διαβάσουν περισσότεροι απ' τους 2.500 που αγοράζουν την Εφημερίδα των Συντακτών και θα διαδοθεί εν ριπή οφθαλμού αν κάποιος “δημοφιλής” σχολιαστής το θελήσει, μας δείχνει πρώτον, ότι οι “διανοούμενοί” μας έχουν παρεξηγήσει το μέσον. Και δεύτερον, ότι είναι επιρρεπείς στην ανοησία.
Στην πρώτη περίπτωση με προσωπική ευθύνη του σχολιαστή και στη δεύτερη με ευθύνη του αρχισυντάκτη ή όποιου δίνει το τελικό ΟΚ για δημοσιεύσεις και θα έπρεπε να προβλέπει τέτοιου είδους καταστροφές, έγινε ένα αρρωστημένο σούσουρο γύρω απ' την έννοια “διανοούμενος” που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί αν οι άνθρωποι που αποκαλούμε “διανοούμενους” έκαναν μια μίνιμουμ έστω προσπάθεια να διαχωρίσουν τη θέση τους απ' τον μέσο καθημερινό άνθρωπο και να μη νιώθουν την ανάγκη να σχολιάσουν τα πράγματα που βλέπουν με την ίδια αμετροέπεια και αίσθηση μηδενικού κόστους που έχουν οι υπόλοιποι, ανώνυμοι σχολιαστές του διαδικτύου.
Με λίγα λόγια, να σκεφτούν λίγο καλύτερα αυτό που πάνε να πουν πριν πατήσουν το κουμπί αποστολής, να αυτολογοκριθούν ακόμα, αν με την ανώτερη κριτική τους ικανότητα δουν ότι οι συνθήκες το απαιτούν. Αυτό δεν είναι στην τελική ο διανοούμενος; Κάποιος που σκέφτεται περισσότερο και μιλάει λιγότερο απ' τους υπόλοιπους;
Αλλά τι λέω τώρα; Εδώ ο Τσόμσκι ξεκατινιάζεται δημοσίως με τον Ζίζεκ κι εγώ ασχολούμαι με το ελληνικό ίντερνετ... Τι γνώμη να έχει άραγε για όλα αυτά ο Γιάννης Βαρουφάκης;
Εντάξει, υπερβολές... Δε γίνεται και τόσος λόγος εδώ που τα λέμε κι όλ' αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν καμία ισχύ γιατί, απλούστατα, το πεδίο μάχης ή δημόσιας διαβούλευσης αν θέλετε, δεν είναι άλλο απ' το υπέροχο αυτό μέσο που λέγεται διαδίκτυο κι ήρθε να απελευθερώσει ό,τι πιο “όμορφο” και “ιδιοσυγκρατικό” κρυβόταν στην τεράστια σούπα που λέγεται καθημερινότητα, όπου τα υλικά βράζουν όλα μαζί μέχρι να μη διακρίνονται πια, που σημαίνει ότι είναι έτοιμα προς βρώσιν.
Παρ' όλ' αυτά, για να έχει λόγο ύπαρξης κι αυτό το κείμενο, ας πούμε ότι υπάρχει ζήτημα κι ότι όσοι νιώθουν καθημερινά προδομένοι απ' τους “πνευματικούς” τους ανθρώπους δικαιούνται σε κάποιο βαθμό (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) να τους ξεσκίζουν λεκτικά κάτω απ' το τελευταίο status-update τους και να σκίζουν τα ρούχα τους (λεκτικά πάντα, ας μην το ξεχνάμε) για την κατάντια εκείνων που θα έπρεπε (σύμφωνα με τους προδομένους πάντα) να έχουν ιερή υποχρέωσή τους να βρίσκονται δίπλα στο λαό σε κάθε πραγματική ή νοητή μάχη με το πραγματικό ή νοητό κατεστημένο. Εγώ πάντως, γέλασα πολύ όταν ανάμεσα στα 500+ σχόλια κάτω από τη φωτογραφία ενός καραβιού που κινεί για τα νησιά διάβασα και την άποψη ενός ανθρώπου που γνωρίζω, για την κάτοχο του προφίλ και για τις ιερόδουλες γενικότερα.
Ας μην κοροϊδευόμαστε όμως μεταξύ μας κι ας μην ηθικολογούμε εκ του ασφαλούς, καταδικάζοντας την ακατάσχετη υβρεολογία και επίθεση επί προσωπικού απ' όπου κι αν προέρχεται.
Το ίντερνετ είναι ένα μέσο και η φύση αυτού του μέσου εμπεριέχει κι αυτό ακριβώς το ρίσκο του αρρωστημένου αλισβερισίου σχολιαστή και κόντρα-σχολιαστών, από το ξεκίνημά του ακόμη σε chat-rooms και forums. Και όσοι κανόνες κι αν θεσπιστούν, η διαδραστική του φύση δελεάζει τον καθένα να μην πειράζει και πολύ τις ρυθμίσεις ιδιωτικότητας, ώστε να εκτίθεται σε έναν ικανό αριθμό θεατών-αναγνωστών-σχολιαστών και να τους δίνει μια άλφα δυνατότητα να αντιδράσουν σε όσα λέει και δηλώνει —κακά τα ψέματα— δημοσίως και σε κοινή θέα σα να κυκλοφορεί με τυπωμένο μπλουζάκι στην Πλατεία Συντάγματος. Όπου σημειωτέον, ελάχιστοι θα τον τραμπούκιζαν γιατί είμαστε και λίγο κοτούλες.
Γοητευμένοι λοιπόν, από αυτό το νέο μέσο και ιδιαιτέρως απ' τα social media, οι κατά συνθήκη διανοούμενοί μας και οι κατά φαντασίαν (τίνος φαντασίαν όμως;) πνευματικοί μας άνθρωποι είτε προσπαθούν να τιθασεύσουν τη δυναμική μιας δημόσιας κουβέντας εντός αυτών, όπως ο πρωτοπόρος Πέτρος Τατσόπουλος, είτε επιδιώκουν μια συνεχή παρουσία σ' αυτά μέσω προσεκτικής αποκάλυψης προσωπικών στοιχείων (φωτογραφίες κατοικίδιου, τόποι διακοπών, αγαπημένες γωνιές της Αθήνας) και τακτικών “διορατικών” ή “καυστικών” σχολίων για τα θέματα της επικαιρότητας ή οποία και κυριαρχεί στο εικονικό περιβάλλον του ίντερνετ.
Το ότι η Λένα Διβάνη διέκοψε τον περίπατό της στο τάδε ακρογιάλι για να διαβάσει την ειδησεογραφία της ημέρας στο κινητό της και να τη σχολιάσει με ένα “αναίσθητο” tweet ή το ότι ο Γιάννης Ξανθούλης θεώρησε ενδιαφέρον να μας κοινοποιήσει το πώς μια “μια ηλικιωμένη νοικοκυρεμένη γυναίκα προσπαθούσε να μαζευτεί όσο γίνεται για να καθίσει μια χοντροκώλα Τσιγγανορουμάνα εγκυμονούσα με ένα δεκάχρονο φριχτό κοριτσάκι που κάθε δυο λεπτά έφτυνε προσπαθώντας να πετύχει με το σάλιο τα περιστέρια”, ξεχνώντας ότι αυτό θα δημοσιευτεί και στο διαδίκτυο όπου θα το διαβάσουν περισσότεροι απ' τους 2.500 που αγοράζουν την Εφημερίδα των Συντακτών και θα διαδοθεί εν ριπή οφθαλμού αν κάποιος “δημοφιλής” σχολιαστής το θελήσει, μας δείχνει πρώτον, ότι οι “διανοούμενοί” μας έχουν παρεξηγήσει το μέσον. Και δεύτερον, ότι είναι επιρρεπείς στην ανοησία.
Στην πρώτη περίπτωση με προσωπική ευθύνη του σχολιαστή και στη δεύτερη με ευθύνη του αρχισυντάκτη ή όποιου δίνει το τελικό ΟΚ για δημοσιεύσεις και θα έπρεπε να προβλέπει τέτοιου είδους καταστροφές, έγινε ένα αρρωστημένο σούσουρο γύρω απ' την έννοια “διανοούμενος” που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί αν οι άνθρωποι που αποκαλούμε “διανοούμενους” έκαναν μια μίνιμουμ έστω προσπάθεια να διαχωρίσουν τη θέση τους απ' τον μέσο καθημερινό άνθρωπο και να μη νιώθουν την ανάγκη να σχολιάσουν τα πράγματα που βλέπουν με την ίδια αμετροέπεια και αίσθηση μηδενικού κόστους που έχουν οι υπόλοιποι, ανώνυμοι σχολιαστές του διαδικτύου.
Με λίγα λόγια, να σκεφτούν λίγο καλύτερα αυτό που πάνε να πουν πριν πατήσουν το κουμπί αποστολής, να αυτολογοκριθούν ακόμα, αν με την ανώτερη κριτική τους ικανότητα δουν ότι οι συνθήκες το απαιτούν. Αυτό δεν είναι στην τελική ο διανοούμενος; Κάποιος που σκέφτεται περισσότερο και μιλάει λιγότερο απ' τους υπόλοιπους;
Αλλά τι λέω τώρα; Εδώ ο Τσόμσκι ξεκατινιάζεται δημοσίως με τον Ζίζεκ κι εγώ ασχολούμαι με το ελληνικό ίντερνετ... Τι γνώμη να έχει άραγε για όλα αυτά ο Γιάννης Βαρουφάκης;
