Η Βόρεια Ελλάδα δεν σταματάει να μας επιφυλάσσει όμορφες εκπλήξεις. Κι αυτό ισχύει γενικά, ακόμα περισσότερο όμως όσον αφορά στον αμπελώνα της. Αυτόν τον οποίο αποφάσισα να επισκεφτώ για άλλη μια φορά, προσπαθώντας σιγά-σιγά να προσθέσω μερικά ακόμα κομμάτια στο πανέμορφο αυτό παζλ...
Αφετηρία ήταν η Νάουσα, όπου είχα προσκληθεί να μιλήσω για τον Οινοτουρισμό στην Διημερίδα "Κεντρική Μακεδονία: Οδικός Χάρτης για την Ανάπτυξη", που διοργανώθηκε στο πλαίσιο του 8ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας. Ομολογώ ότι αρχικά εξεπλάγην όταν έλαβα την πρόσκληση (δεν μου έχει ξανατύχει να μιλήσω σε φεστιβάλ κινηματογράφου...), τελικά όμως επικρότησα την πρωτοβουλία των διοργανωτών του φεστιβάλ να το χρησιμοποιήσουν ως πλατφόρμα γενικότερου προβληματισμού γύρω από τον τόπο τους. Λόγω του τραγικού συμβάντος στη Νάουσα με τους αδελφούς Μελιτζανή, η ενότητα για τον τουρισμό πραγματοποιήθηκε μια μέρα αργότερα, όταν όμως τελικά έγινε ξεκίνησε έναν αρκετά εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους, άρα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ωστόσο, το δικό μας πρόγραμμα επηρεάστηκε αρκετά, κι έτσι δεν μπόρεσα να μείνω στη Νάουσα λίγο παραπάνω, για να επισκεφτώ ένα ακόμα οινοποιείο ή να μιλήσω με τους οινοποιούς. Ωστόσο, η όλη αυτή ιστορία μου δίνει αφορμή να σας παρουσιάσω ένα από τα οινοποιεία της περιοχής που αξίζει όλοι να γνωρίσουμε από κοντά: είναι το Κτήμα Δαλαμάρα, για το οποίο θα σας μιλήσω μέσα στις επόμενες ημέρες. Μπορεί να έπρεπε να το είχα ήδη κάνει εδώ και καιρό, νομίζω όμως ότι τώρα που ολοκληρώνεται ο τρύγος και αρχίζουν σιγά-σιγά τα καζάνια, το θέμα θα είναι ακόμα πιο επίκαιρο. Υπομονή λίγες μέρες λοιπόν...
Το οινο-τουριστικό μας ταξίδι ξεκίνησε στην Γουμένισσα. Στην δημοφιλή αυτή οινοπαραγωγική ζώνη οικοδεσπότης μας ήταν ο Βαγγέλης Χατζηβαρύτης, που έχει το νεότερο Κτήμα της περιοχής. Πρόκειται για ένα όμορφο και πολύ σύγχρονο οινοποιείο, που παράγει κρασιά που, παρότι αρκετά νέα στην αγορά (η πρώτη εμπορική εσοδεία ήταν αυτή του 2007), έχουν ήδη αποκτήσει φανατικό κοινό. Ο ιδιόκτητος αμπελώνας του Κτήματος, που έχει έκταση 90 στρέμματα, βρίσκεται στην καρδιά της ζώνης της Γουμένισσας, ωστόσο το Κτήμα παράγει και άλλες ετικέτες, όπως το γλυκά αρωματικό Sauvignon Blanc - Ασύρτικο καθώς και η πραγματικά δροσιστική ετικέτα από Ροδίτη και Ξινόμαυρο (blanc de noir). Το Κτήμα παράγει επίσης και μία δεύτερη ερυθρή ετικέτα από Ξινόμαυρο και Cabernet Sauvignon, ένα πολύ κομψό και ευχάριστο ερυθρό κρασί. Στην βεράντα του οινοποιείου δοκιμάσαμε και συγκρίναμε τις δύο διαθέσιμες εσοδείες Γουμένισσα, την 07 και την 08, οι οποίες είναι αμφότερες πολύ αξιόλογες. Η μεγαλύτερη σε ηλικία έχει ωριμάσει πανέμορφα και πίνεται με μεγάλη ευχαρίστηση ακόμα και τώρα, ενώ η νεότερη έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της, αλλά επιδεικνύει όμορφα και έντονα στοιχεία στην εικόνα και την αίθηση του κρασιού της Γουμένισσας που ως τώρα είχαμε στο μυαλό μας ως τυπική. Το Κτήμα Χατζηβαρύτη έχει ετήσια παραγωγή 60-70.000 φιάλες, με στόχο να τις κάνει κάποια στιγμή 130.000. Ήδη η μισή του παραγωγή εξάγεται στην Κίνα και τη Γερμανία. Είναι επισκέψιμο, και μία επίσκεψη προτείνεται ανεπιφύλακτα, ειδικά αν μπορείτε να το συνδυάσετε με τη γιορτή του τσίπουρου (με καζάνια, χάλκινα και όλα τα απαραίτητα) που διοργανώνει το πρώτο Σάββατο του Νοεμβρίου. Πληροφορίες και στοιχεία επικοινωνίας στην ιστοσελίδα www.chatzivaritis.gr.
|ig:1-6|
Το ταξίδι συνεχίστηκε με μία επίσκεψη στην Ξάνθη, και συγκεκριμένα στα Άβδηρα. Πρόκειται για μία περιοχή μεγάλου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, αλλά και εξαιρετικού φυσικού κάλλους, καθώς αποτελεί έναν εκπληκτικό βιότοπο, που προστατεύεται από την σχετική Διεθνή Συνθήκη του Ramsar. Βασικός μας σύνδεσμος και οικοδεσπότης στην περιοχή ήταν ο οινοποιός Παναγιώτης Σγουρίδης, τέως Βουλευτής Ξάνθης και Αντι-Πρόεδρος της Βουλής. Καθώς το οινοποιείο του βρίσκεται ακόμα "στα σκαριά" (τα κρασιά του οινοποιούνται στη Νάουσα), περπατήσαμε μαζί τον όμορφο αμπελώνα του και δοκιμάσαμε τις γνωστές, ως τώρα, ετικέτες του, καθώς και το καινούριο ροζέ Σγουρίδη, που είναι πολύ φίνο και ευχάριστο. Αξίζει να γνωρίζουμε ότι το Κτήμα Σγουρίδη καλλιεργεί και οινοποιεί μεγάλη γκάμα Ελληνικών και διεθνών ποικιλιών, αυτές όμως που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον είναι οι τοπικές (ερυθρές): το Μαυρούδι και το Παμίδι. Είχα τη χαρά να γνωρίσω τα κρασιά του Κτήματος Σγουρίδη πριν από αρκετό καιρό, και πιστεύω πραγματικά ότι έχουν πολύ (και λαμπρό) μέλλον μπροστά τους. Οι δε άνθρωποι του Κτήματος είναι πραγματικά σπάνιοι, και αυτό αποδείχτηκε (και) από την αγάπη και το σεβασμό του κόσμου της Ξάνθης προς τον κ. Σγουρίδη και τη σύζυγό του στη μεγάλη βόλτα που κάναμε μαζί τους στην πανέμορφη παλαιά πόλη. Αξίζει να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.sgouridiwines.gr για να μάθετε περισσότερα για το Κτήμα Σγουρίδη και τα κρασιά του.
Την επομένη, στην ίδια περιοχή, επισκεφτήκαμε και το Κτήμα Βουρβουκέλη. Εκεί, είχαμε την ευκαιρία να ξεναγηθούμε στο χώρο της οινοποίησης, όπου δοκιμάσαμε φρέσκα κρασιά από τις δεξαμενές, καθώς και τις κάβες παλαίωσης. Το Κτήμα Βουρβουκέλη είναι οικογενειακή επιχείρηση και κάνει πολύ καλή δουλειά στην περιοχή. Η παραγωγή της είναι περίπου 65.000 φιάλες ετησίως, ένα σημαντικό ποσοστό της οποίας εξάγεται σε μεγάλες αγορές όπως αυτές της Γερμανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και των ΗΠΑ, ενώ στο "ραντάρ" της οικογένειας βρίσκονται ήδη η Ιαπωνία και η Κίνα. Όποιος δεν γνωρίζει τα αξιόλογα κρασιά του Κτήματος Βουρβουκέλη μπορεί να ξεκινήσει με μία "ηλεκτρονική γνωριμία", μέσα από την ιστοσελίδα www.domaine-vourvoukeli.gr.
Πιο χαμηλά, έξω από τη Θεσσαλονίκη, σειρά είχε το Κτήμα Αρβανιτίδη, στον Ασκό. Εκεί μας περίμεναν τα αδέρφια Αρβανιτίδη, ο Θανάσης και ο Γιώργος, καθώς και η Μαρία Νέτσικα που δεν είναι μόνο η "ψυχή" της Wine Plus στη Θεσσαλονίκη, προάγοντας το κρασί και τη γαστρονομία στη συμπρωτεύουσα, αλλά είναι και η οινολόγος του Κτήματος. Μαζί περιηγηθήκαμε στους βοηθητικούς χώρους του πατρικού σπιτιού της οικογένειας Αρβανιτίδη, που χρησιμοποιούνται μέχρις ώτου το Κτήμα να ολοκληρώσει την κατασκευή του νέου οινοποιείου του. Δοκιμάσαμε φρέσκα λευκά από τις δεξαμενές, ενώ στη συνέχεια μαζευτήκαμε στην αυλή του σπιτιού για μία μεγάλη, γενικότερη δοκιμή. Το Κτήμα Αρβανιτίδη έχει ειδίκευση, θα λέγαμε, στο Chardonnay, και αυτή ήταν και η πρώτη ποικιλία με την οποία ασχολήθηκε. Μάλιστα η πρώτη ετικέτα που εμφιάλωσε, το Chardonnay Αρβανιτίδη 02, βραβεύτηκε με αργυρό μετάλλιο στον Διεθνή Διαγωνισμό Οίνου της Θεσσαλονίκης το 2003! Χάρη στην προσεκτική ωρίμανση του κρασιού σε "χαρμάνι" βαρελιών, το Chardonnay Αρβανιτίδη είναι ένα πολύ κομψό ποικιλιακό κρασί που μας δίνει ένα πληθωρικό Chardonnay, χωρίς όμως να είναι η τυπική - και ενίοτε υπερβολική - βαρελάτη έκφραση της ποικιλίας. Πολύ αξιόλογα είναι επίσης τα ερυθρά του Κτήματος, το Cabernet-Merlot, το μονοποικιλιακό Merlot, που εγώ θεωρώ μία από τις καλύτερες Ελληνικές ετικέτες της ποικιλίας, καθώς και το πικάντικο αλλά πολύ ισορροπημένο Syrah, που ήταν το καλύτερο της δοκιμής για μένα. Η οποία δοκιμή, οφείλω να πω, έγινε ακόμα πιο απολαυστική όταν ολοκληρώθηκε με τα κρασιά να συνοδεύουν τα φημισμένα κρέατα του γειτονικού χωριού Σοχός, σε μία από τις καλύτερες ταβέρνες του! Το Κτήμα Αρβανιτίδη έχει ετήσια παραγωγή γύρω στις 45.000 φιάλες, μέρος της οποίας εξάγει στη Γερμανία και την Κύπρο. Για περισσότερες πληροφορίες και στοιχεία επικοινωνίας, η ιστοσελίδα του Κτήματος Αρβανιτίδη βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://arvanitidis-winery.gr.
|ig:7-12|
Τελευταίος αυστηρά οινικός σταθμός του ταξιδιού ήταν ο Κολινδρός της Πιερίας, για μια επίσκεψη στον αμπελώνα της οινοποιίας Πιερία-Ερατεινή - ξέρετε, αυτής που μας χαρίζει τον αγαπημένο σε όλους μας Γυμνό Βασιλιά. Η εταιρεία είναι δημιούργημα του Παύλου Αργυρόπουλου και του Ανδρέα Πάντου, καταξιωμένων οινολόγων με μεγάλη εμπειρία εντός και εκτός Ελλάδος. Και μπορεί ακόμα το οινοποιείο τους να είναι στα σχέδια (τα κρασιά οινοποιούνται στο Αμύνταιο), ο αμπελώνας τους, ωστόσο, που περικυκλώνει τη Μονή του Αγίου Αθανασίου, είναι υποδειγματικός και "κάθεται" σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον terroir. Ο Γυμνός Βασιλιάς, που είναι και η ναυαρχίδα της οινοποιίας, είναι ένα μεγάλο ερυθρό κρασί από Syrah και Κολινδρινό. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στην αγορά έκανε αίσθηση και έκτοτε οι φανατικοί του φίλοι πληθαίνουν καθημερινά. Αυτό, βέβαια, δεν είναι τυχαίο, καθώς η πείρα αλλά και το πάθος των δύο οινοποιών ήταν αναμενόμενο να δώσουν ένα τόσο εξαιρετικό αποτέλεσμα. Έχοντας πρωτο-δοκιμάσει το κρασί "στις πολύ αρχές του" (θυμάμαι το μπουκάλι δεν είχε καν ετικέτα ακόμα...), ήθελα από καιρό να βρεθώ στο μέρος όπου παράγεται. Και τα άλλα δύο κρασιά τους, ωστόσο, που "φορούν" την ετικέτα "Ευχές Ερατεινές" σε λευκό (Ασύρτικο, Chardonnay, Μαλαγουζιά) και ερυθρό (Cabernet Sauvignon, Syrah, Ξινόμαυρο) είναι ιδιαίτερα καλοφτιαγμένα και παρουσιάζουν πολύ καλή σχέση ποιότητας-τιμής. Α, και μια αποκλειστική είδηση: Η Πιερία Ερατεινή "βγάζει" σύντομα στην αγορά ένα νέο γλυκό κρασί από Μαλαγουζιά και Μοσχάτο. Πρόκειται για τις Γλυκές Ευχές 09, μία ετικέτα που αξιοποιεί τέλεια την αρωματική δυναμική των ποικιλιών που συνθέτουν το χαρμάνι της. Πρέπει δε να σας πω ότι δοκιμάσαμε τα κρασιά στο σπίτι του Ανδρέα Πάντου στον Κολινδρό, συνοδεύοντας τις εξαιρετικές μοσχαρίσιες μπριζόλες και τα χωριάτικα λουκάνικα που μας έψησε ο ίδιος στον κήπο! Εκεί ειδικά, ο Γυμνός Βασιλιάς που δοκιμάσαμε σε μίνι-κάθετη (2007 & 2008) έλαμψε, ενώ, έχοντας δοκιμάσει και τον Γυμνό Βασιλιά του 2011 από τη δεξαμενή, τολμώ να πω ότι αναμένεται εξαιρετικός! Η Πιερία Ερατεινή παράγει περίπου 30.000 φιάλες αυτή τη στιγμή, ενώ τώρα, ουσιαστικά, αρχίζει τις προσπάθειές της για εξαγωγές. Εκεί, αιχμή του δόρατος ίσως αποτελέσει το Ξινόμαυρο που οι δύο οινοποιοί καλλιεργούν, προς το παρόν πειραματικά.
Όπως είχα προ-αναγγείλει, τελευταία (και ουσιαστικά απαραίτητη) στάση στο δρόμο για την Αθήνα ήταν στο Λιτόχωρο, για μία μοναδική βραδιά στο Γαστροδρόμιο εν Ολύμπω, του φίλου Σεφ Ανδρέα Γάβρη. Μόνο που το δείπνο, αυτή τη φορά, κατάφερε να ξεπεράσει κάθε προσδοκία μας, καθώς ο ανταγωνισμός των σπάνιων κρασιών από την προσωπική μου συλλογή και τη λίστα του εστιατορίου με τα εξαιρετικά εδέσματα που ο Σεφ δημιούργησε αποκλειστικά για εμάς (ξεκίνησε με θαλασσινά και ψάρι και ολοκληρώθηκε με κυνήγι) ήταν αμείλικτος και άκρως απολαυστικός! Για το Γαστροδρόμιο εν Ολύμπω έχω μιλήσει πολλάκις στο παρελθόν, γιατί είναι ένα από τα αγαπημένα μου εστιατόρια στην Ελλάδα και μία από τις καλύτερες αφορμές που μπορώ να σκεφτώ για μία αξέχαστη οινο-γαστρονομική απόδραση από την Αθήνα. Για περισσότερα, www.gastrodromio.gr.
Μέσα σε 2 χιλιάδες (περίπου) χιλιόμετρα και 5 μέρες (4 νύχτες σε 4 διαφορετικά ξενοδοχεία), άλλη μία εκπληκτική βόλτα στον αμπελώνα της Βόρειας Ελλάδας ολοκληρώθηκε. Όποιος το έχει ήδη κάνει ή σκοπεύει να κάνει κάτι αντίστοιχο (κάτι που συνιστώ ανεπιφύλακτα) θα συμφωνήσει μαζί μου ότι πρόκειται για εμπειρία που, εκτός των άλλων, είναι άκρως θεραπευτική από τη μιζέρια και τη μαυρίλα των ημερών που ζούμε. Τολμήστε το, λοιπόν! Ο αμπελώνας της Βόρειας (και όχι μόνο) Ελλάδας μας προσκαλεί και μας υπόσχεται εξαιρετικές εμπειρίες και συγκινήσεις. Αξίζει να τον γνωρίσουμε όλοι, και αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται - ούτε για τους επαγγελματίες του χώρου, ούτε για τους ερασιτέχνες οινόφιλους - από τον καναπέ ή από την οθόνη του υπολογιστή!...
