Να προστατέψουμε και την προκλητική (;) τέχνη

Η Λένα Κιτσοπούλου έφτιαξε ένα αρτιστίκ videάκι για την Στέγη και έφαγε κράξιμο. Για τον λάθος λόγο, όμως.
Να προστατέψουμε και την προκλητική (;) τέχνη
Η πρωτοβουλία για παραγωγή τέχνης σε μέρες και περιβάλλον πανδημίας, όπως αυτή που πήρε η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, είναι οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα. Τι μηνύματα και ποιες αντιλήψεις παράγει αυτή η ιδιόμορφη κατάσταση; Πώς αυτό που ζούμε διαθλάται στα μάτια καλλιτεχνών, και άλλα τέτοια κουλτουριάρικα και ζουμερά ερωτήματα είχε και έχει νόημα να τεθούν.

Η ηθοποιός και εικαστικός Λένα Κιτσοπούλου πήρε μέρος στο πρότζεκτ της Στέγης, Enter, και συμμετείχε με μια «ταινία μικρού μήκους», με το όνομα Λάλκα- από το όνομα της περιοχής όπου έκανε η καλλιτέχνης τις καταγραφές της. Η συμμετοχή της αυτή έχει προκαλέσει ουκ ολίγο θόρυβο στα social media, και κυρίως σφοδρές επικρίσεις για τις οριακές, κατά πολλούς, εικόνες.  

Η Κιτσοπούλου ψέγεται για τις εικόνες του γδαρσίματος, του «ξαντεριάσματος» και του τεμαχισμού ενός ελαφιού, όπως και για τις τουφεκιές που ρίχνει η ίδια, εμφανιζόμενη να μετέχει με ψυχή σε μια διαδικασία, της οποίας το νόημα δεν μας αποκαλύπτεται ποτέ.  

Για να έχετε ίδια γνώμη, το 13λεπτο Videάκι είναι ανεβασμένο εδώ.    

Δεν θα συμφωνήσω με την βάση της κριτικής που ασκείται, καθώς γιατί αυτή έχει κυρίως «ηθικό» χαρακτήρα. Φέρεται δηλαδή ως απαράδεκτο να χρησιμοποιούνται τέτοιες εικόνες έστω και ως τρόπος αφύπνισης, έστω και ως τρόπος να αναγνωριστεί μια πρωτοκαθεδρία στην πραγματική μας φύση και ως μέρη του μεγάλου φυσικού κύκλου. Μα, θα είναι μεγάλο σφάλμα αν αρχίσουμε να στερούμε από την τέχνη τα εκφραστικά της μέσα, εν ονόματι σαρκοφάγων και ασαφών σοσιαλμιντιακών κωδίκων. Το σοκ είναι από τα όπλα της τέχνης, απλώς τα κοινωνικά δίκτυα προσφέρουν την δυσβάσταχτη δυνατότητα να εξωτερικευτεί η αντίδρασή μας σε αυτό.

Αυτό πιστεύω ότι συνέβη στην περίπτωση της Λάλκας και έτσι τής δόθηκε περισσότερη σημασία από ό,τι άξιζε το νόημά της. Εκεί είναι που σηκώνει κριτική καθώς πρόκειται για μια επιφανειακή και εντυπωσιοθηρική προσπάθεια.     

Ο εξωραϊσμός της φύσης που επιχειρεί η Κιτσοπούλου είναι απλοϊκός. Και είναι προβλέψιμα απλοϊκός, συνοψιζόμενος στο new age δόγμα του «η φύση είναι σοφή», αλλά και στις κρυπτο-οικολογικές ανησυχίες για το πώς φερόμαστε εμείς στη φύση, τα παιδιά, τα ζώα, ό,τι γενικώς μπορεί να θεωρηθεί «αγνό»- πάντα ζητούμενο για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Οι σεκάνς που η δημιουργός πυροβολεί με ζέση είναι νοηματικά μετέωροι, όπως και οι καφενειακές σοφίες που απευθύνει μιλώντας στην κάμερα. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια αποτυχημένη προσπάθεια, που καλά έκανε και την έκανε, αλλά και την δημοσίευσε. Γιατί έτσι γίνονται συζητήσεις: Με βάση δημιουργήματα για την παραγωγή των οποίων κάποιος έχει εκτεθεί.     
Υ.Γ. Ο χαρακτηρισμός «μικρού μήκους ταινία» με τον οποίο το δημιούργημα της Κιτσοπούλου επικράτησε να κυκλοφορεί είναι ελαφρώς παραπλανητικός- προφανώς χωρίς πρόθεση. Μολονότι τεχνικά πρόκειται όντως για ταινία, και- επίσης προφανώς- η ταινία  είναι μικρού μήκους, η έλλειψη μιας σειριακής εξιστόρησης την κάνουν να μοιάζει περισσότερο με video art performance.

Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v