Ο πόλεμος της πληροφορίας: 5 διάσημοι κατάσκοποι
Μπορεί ο James Bond να έχει εξαρτήματα υψηλής τεχνολογίας, μα αυτό δεν σημαίνει ότι η ζωή των αληθινών πρακτόρων δεν είναι γεμάτη συγκινήσεις.
Σίγουρα, όταν ακούμε την λέξη «κατάσκοπος», σκεφτόμαστε σκηνικά από ταινίες με τον διάσημο 007, James Bond. Η αληθινή ζωή ενός κατασκόπου δεν είναι τόσο φαντασμαγορική – είναι όμως εξίσου επικίνδυνη και γεμάτη συγκινήσεις. Έχουμε ξαναδεί τα… προφίλ ορισμένων από τους πιο διαβόητους πράκτορες, εδώ, και τώρα θα προσθέσουμε κι άλλους στην λίστα μας.
Juan Pujol Garcia
Μια σπάνια περίπτωση ιδιοφυΐας, μπορούμε να θεωρούμε τον εαυτό μας τυχερό που αυτός ο άνθρωπος αποφάσισε να στοχεύσει όλο του το μίσος εναντίον των Ναζί. Ο Pujol ίσως είναι ο μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο που έλαβε τιμές και από τα δύο στρατόπεδα που «εκπροσωπούσε», καθώς τιμήθηκε με τον Σιδερένιο Σταυρό από τους Γερμανούς και χρίστηκε ιππότης από την Αγγλία. Οδηγούμενος από το μίσος του για τον φασισμό, αλλά και τον κομμουνισμό, ο Pujol πρόσφερε τις υπηρεσίες του στους συμμάχους, θέλοντας να κάνει κάτι καλό για την ανθρωπότητα. Οι Άγγλοι τον αρνήθηκαν. Έπειτα, άλλαξε την ταυτότητά του και υποδύθηκε έναν φανατικό Ναζί, τραβώντας την προσοχή των Γερμανών, που τον στρατολόγησαν και τον εκπαίδευσαν. Έφτιαξε ένα εικονικό δίκτυο πρακτόρων, ώστε να μην μπορεί να κατηγορηθεί σε περίπτωση που οι Ναζί ανακάλυπταν κάποια ψευδή πληροφορία. Οι Άγγλοι δέχτηκαν να συνεργαστούν μαζί του, και στο ζενίθ της δράσης του είχε φτάσει να κοροϊδεύει τους Γερμανούς ώστε να ξοδεύουν χρήματα για 27 ψεύτικους πράκτορες, οι οποίοι ‘ενημέρωναν’ για εντελώς ψεύτικες κινήσεις των εχθρών τους.
Nancy Wake
Η #1 στους καταζητούμενους της Γκεστάπο, με την αμοιβή για το κεφάλι της να φτάνει στα πέντε εκατομμύρια φράγκα. Ηγέτης των… βουνίσιων επαναστατών Maquis, που απαριθμούσαν περισσότερους από επτά χιλιάδες στρατιώτες, κατάφερνε να ξεφύγει από τους κυνηγούς της χάρη στη θηλυκότητα και τον χαρακτήρα της – μια γυναίκα με την ομορφιά της ήταν υπεράνω πάσης υποψίας για τους Γερμανούς, όταν οι αναφορές μιλούσαν για μια δυναμική επαναστάτρια. Πάλευε, όπως λένε, σαν πέντε άντρες. Παρόλο που δεν της άρεσε η βία, αναγκάστηκε να προσαρμοστεί και έγινε από τις πιο ικανές σιωπηλές δολοφόνους, και η ομάδα της ευθύνεται για τον θάνατο χιλιάδων Ναζί. Όσο για τις τιμητικές διακρίσεις που δέχτηκε μετά την λήξη του πολέμου; Θεωρείται ηρωίδα στην Αγγλία, την Γαλλία, την Αμερική και την Αυστραλία.
Richard Sorge
Είναι ίσως ο κατάσκοπος που άλλαξε την έκβαση του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Σόργκε στάλθηκε στην Ιαπωνία για να συλλέξει πληροφορίες, και έκανε ακριβώς αυτό για οκτώ ολόκληρα χρόνια, χωρίς να τον καταλάβει κανείς, στέλνοντας εξωφρενικά σημαντικά σχέδια πίσω στην μαμά-Ρωσία, όπως η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ. Το πρόβλημα; Ο Στάλιν αρνούνταν να τον πάρει στα σοβαρά, μέχρι που ο Σόργκε έσωσε την Ρωσία άλλη μια φορά, στέλνοντας ντοκουμέντα που κατέρριπταν τους φόβους για διπλή επίθεση των δυνάμεων του άξονα στην Ρωσία, η οποία χρησιμοποίησε όλες τις δυνάμεις της εναντίον των Γερμανών. Δυστυχώς, αυτή απεδείχθη και η τελευταία του αποστολή· συνελήφθη και πέρασε τα επόμενα τρία χρόνια στους ιαπωνικούς θαλάμους βασανιστηρίων, όπου και πέθανε το 1944, χωρίς να ομολογήσει απολύτως τίποτα. Μετά από είκοσι χρόνια, το 1964, η Σοβιετική Ένωση τον αναγνώρισε σαν εθνικό ήρωα.
Melita Norwood
Μια ταπεινή δημόσια υπάλληλος στην Βρετανική Εταιρία Έρευνας Μη-Σιδηρούχων Μεταλλευμάτων, που ταυτόχρονα περνούσε για σαράντα χρόνια μυστικές πληροφορίες στην Κα-Γκε-Μπε, χωρίς να την υποψιαστεί κανείς. Πόσο σημαντικές ήταν οι πληροφορίες αυτές; Η Εταιρία διεξήγε άκρως μυστική έρευνα για τις ιδιότητες του ουράνιου, στα πλαίσια κατασκευής ατομικής βόμβας. Θεωρείται η πιο σημαντική γυναίκα πράκτορας που στρατολόγησε ποτέ η Σοβιετική Ένωση, και οι σύνδεσμοί της την χαρακτήρισαν «υποδειγματική» κατάσκοπο. Εκπληκτικό είναι πως η Norwood δεν πήρε δεκάρα για τις υπηρεσίες της, και η ίδια δήλωσε πως τα έκανε όλα για να βοηθήσει να μείνει ζωντανός ο κομμουνισμός, του οποίου ήταν φανατική υποστηρίκτρια. Όταν συνελήφθη, στην ηλικία των 87, η πρώτη της απάντηση ήταν «Νόμιζα πως είχα γλυτώσει από αυτό».
Kim Philby
Ο αποτελεσματικότερος των Cambridge Five, ο Kim Philby δούλευε σαν πράκτορας για την Αγγλία, ενώ παράλληλα διοχέτευε πληροφορίες στην Σοβιετική Ένωση. Ήταν τόσο καλός, που ο ίδιος ο Στάλιν διέταξε να παρακολουθείται κάθε του κίνηση, από φόβο ότι τους έκρυβε πράγματα. Οι πράξεις του υπήρξαν καταστροφικές για τα στρατόπεδα των Άγγλων και Αμερικανών, και θεωρείται ίσως από τους πιο σημαντικούς πράκτορες των σοβιετικών. Το 1963, όταν αποκαλύφθηκε η μυστική του ταυτότητα, λιποτάκτησε στην Ρωσία, όπου και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, το 1988.
Θοδωρής Διάκος
Juan Pujol Garcia
Μια σπάνια περίπτωση ιδιοφυΐας, μπορούμε να θεωρούμε τον εαυτό μας τυχερό που αυτός ο άνθρωπος αποφάσισε να στοχεύσει όλο του το μίσος εναντίον των Ναζί. Ο Pujol ίσως είναι ο μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο που έλαβε τιμές και από τα δύο στρατόπεδα που «εκπροσωπούσε», καθώς τιμήθηκε με τον Σιδερένιο Σταυρό από τους Γερμανούς και χρίστηκε ιππότης από την Αγγλία. Οδηγούμενος από το μίσος του για τον φασισμό, αλλά και τον κομμουνισμό, ο Pujol πρόσφερε τις υπηρεσίες του στους συμμάχους, θέλοντας να κάνει κάτι καλό για την ανθρωπότητα. Οι Άγγλοι τον αρνήθηκαν. Έπειτα, άλλαξε την ταυτότητά του και υποδύθηκε έναν φανατικό Ναζί, τραβώντας την προσοχή των Γερμανών, που τον στρατολόγησαν και τον εκπαίδευσαν. Έφτιαξε ένα εικονικό δίκτυο πρακτόρων, ώστε να μην μπορεί να κατηγορηθεί σε περίπτωση που οι Ναζί ανακάλυπταν κάποια ψευδή πληροφορία. Οι Άγγλοι δέχτηκαν να συνεργαστούν μαζί του, και στο ζενίθ της δράσης του είχε φτάσει να κοροϊδεύει τους Γερμανούς ώστε να ξοδεύουν χρήματα για 27 ψεύτικους πράκτορες, οι οποίοι ‘ενημέρωναν’ για εντελώς ψεύτικες κινήσεις των εχθρών τους.
Nancy Wake
Η #1 στους καταζητούμενους της Γκεστάπο, με την αμοιβή για το κεφάλι της να φτάνει στα πέντε εκατομμύρια φράγκα. Ηγέτης των… βουνίσιων επαναστατών Maquis, που απαριθμούσαν περισσότερους από επτά χιλιάδες στρατιώτες, κατάφερνε να ξεφύγει από τους κυνηγούς της χάρη στη θηλυκότητα και τον χαρακτήρα της – μια γυναίκα με την ομορφιά της ήταν υπεράνω πάσης υποψίας για τους Γερμανούς, όταν οι αναφορές μιλούσαν για μια δυναμική επαναστάτρια. Πάλευε, όπως λένε, σαν πέντε άντρες. Παρόλο που δεν της άρεσε η βία, αναγκάστηκε να προσαρμοστεί και έγινε από τις πιο ικανές σιωπηλές δολοφόνους, και η ομάδα της ευθύνεται για τον θάνατο χιλιάδων Ναζί. Όσο για τις τιμητικές διακρίσεις που δέχτηκε μετά την λήξη του πολέμου; Θεωρείται ηρωίδα στην Αγγλία, την Γαλλία, την Αμερική και την Αυστραλία.
Richard Sorge
Είναι ίσως ο κατάσκοπος που άλλαξε την έκβαση του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Σόργκε στάλθηκε στην Ιαπωνία για να συλλέξει πληροφορίες, και έκανε ακριβώς αυτό για οκτώ ολόκληρα χρόνια, χωρίς να τον καταλάβει κανείς, στέλνοντας εξωφρενικά σημαντικά σχέδια πίσω στην μαμά-Ρωσία, όπως η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ. Το πρόβλημα; Ο Στάλιν αρνούνταν να τον πάρει στα σοβαρά, μέχρι που ο Σόργκε έσωσε την Ρωσία άλλη μια φορά, στέλνοντας ντοκουμέντα που κατέρριπταν τους φόβους για διπλή επίθεση των δυνάμεων του άξονα στην Ρωσία, η οποία χρησιμοποίησε όλες τις δυνάμεις της εναντίον των Γερμανών. Δυστυχώς, αυτή απεδείχθη και η τελευταία του αποστολή· συνελήφθη και πέρασε τα επόμενα τρία χρόνια στους ιαπωνικούς θαλάμους βασανιστηρίων, όπου και πέθανε το 1944, χωρίς να ομολογήσει απολύτως τίποτα. Μετά από είκοσι χρόνια, το 1964, η Σοβιετική Ένωση τον αναγνώρισε σαν εθνικό ήρωα.
Melita Norwood
Μια ταπεινή δημόσια υπάλληλος στην Βρετανική Εταιρία Έρευνας Μη-Σιδηρούχων Μεταλλευμάτων, που ταυτόχρονα περνούσε για σαράντα χρόνια μυστικές πληροφορίες στην Κα-Γκε-Μπε, χωρίς να την υποψιαστεί κανείς. Πόσο σημαντικές ήταν οι πληροφορίες αυτές; Η Εταιρία διεξήγε άκρως μυστική έρευνα για τις ιδιότητες του ουράνιου, στα πλαίσια κατασκευής ατομικής βόμβας. Θεωρείται η πιο σημαντική γυναίκα πράκτορας που στρατολόγησε ποτέ η Σοβιετική Ένωση, και οι σύνδεσμοί της την χαρακτήρισαν «υποδειγματική» κατάσκοπο. Εκπληκτικό είναι πως η Norwood δεν πήρε δεκάρα για τις υπηρεσίες της, και η ίδια δήλωσε πως τα έκανε όλα για να βοηθήσει να μείνει ζωντανός ο κομμουνισμός, του οποίου ήταν φανατική υποστηρίκτρια. Όταν συνελήφθη, στην ηλικία των 87, η πρώτη της απάντηση ήταν «Νόμιζα πως είχα γλυτώσει από αυτό».
Kim Philby
Ο αποτελεσματικότερος των Cambridge Five, ο Kim Philby δούλευε σαν πράκτορας για την Αγγλία, ενώ παράλληλα διοχέτευε πληροφορίες στην Σοβιετική Ένωση. Ήταν τόσο καλός, που ο ίδιος ο Στάλιν διέταξε να παρακολουθείται κάθε του κίνηση, από φόβο ότι τους έκρυβε πράγματα. Οι πράξεις του υπήρξαν καταστροφικές για τα στρατόπεδα των Άγγλων και Αμερικανών, και θεωρείται ίσως από τους πιο σημαντικούς πράκτορες των σοβιετικών. Το 1963, όταν αποκαλύφθηκε η μυστική του ταυτότητα, λιποτάκτησε στην Ρωσία, όπου και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, το 1988.
Θοδωρής Διάκος
