Athensville: Όλη η Αθήνα σε ένα blog

της Ηρώς Κουνάδη

Ο Τάσος Χαλκιόπουλος είναι από εκείνους τους σπάνιους Αθηναίους που αγαπούν πραγματικά την Αθήνα: που ξέρουν τις ιστορίες της, που πιάνουν τον παλμό της, που περπατούν κάθε κακοφωτισμένη γωνιά της, που θα σου μιλήσουν με τον ίδιο ενθουσιασμό για την αναβάθμιση μιας «δύσκολης» περιοχής της, όπως το Γεράνι, και για το χειροποίητο φύλλο μιας τυρόπιτας που δοκίμασαν κάποιο ξημέρωμα στην Βικτώρια. Είναι, επίσης, ένας εκ των δύο ιδρυτών των Atenistas, και ο δημιουργός του Athensville, του blog που εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια μας διηγείται τις ιστορίες της πόλης –αισιόδοξες και μελαγχολικές, νοσταλγικές και ολόφρεσκες, σπάνιες και καθημερινές, χωρίς ωραιοποιήσεις αλλά και χωρίς υπερβολές, πάντα με την τρυφερή ματιά που λείπει συνήθως από τα κείμενα γι’ αυτήν την πόλη.

«Είχα πάντα μια σχέση ιδιαίτερη με την Αθήνα» αρχίζει να διηγείται όταν τον ρωτάω πώς ξεκίνησε το επιτυχημένο του blog, που μετρά σταθερά χίλιους επισκέπτες την ημέρα. «Μέναμε μέχρι τα 5 μου χρόνια στην Πειραιώς, κοντά στην Ομόνοια. Ο πατέρας μου είχε ένα τυπογραφείο στην Γερανίου από το ’60, το οποίο στα 18 ανέλαβα εγώ. Μέχρι τα 20 μου, είχα διαβάσει πάρα πολλή σύγχρονη ιστορία της Αθήνας των τελευταίων εκατό χρόνων. Ο πατέρας μου ήταν Μεταξουργιώτης, και είχε ζήσει όλη την παλιά Αθήνα, με τις καντάδες. Θυμάμαι στο σπίτι να ακούει τέτοια τραγούδια. Προσπάθησα πολλές φορές να σκεφτώ πώς μου δημιουργήθηκε εμένα τέτοια αγάπη για την Αθήνα. Νομίζω πως έχει να κάνει με αυτό.



»Μ’ αρέσει πολύ να περπατάω. Καθημερινά αφιέρωνα τρεις-τέσσερις ώρες να περπατάω στην πόλη. Ξεκίνησα το blog την περίοδο της μεγάλης παρακμής της, το 2009. Η καθημερινότητά μου ήταν και είναι πάντα εκεί γύρω από την Ομόνοια, που είναι το γραφείο μου, οπότε έχω ζήσει την παρακμή σε όλο της το μεγαλείο. Εδώ και τρία χρόνια ζω στη Βικτώρια, και κινούμαι αποκλειστικά με τα πόδια και με το ποδήλατο. Η αφορμή για να ξεκινήσω ήταν ακριβώς αυτή η παρακμή. Ήθελα να καταγράψω την καθημερινότητα της πόλης, αλλά και τη λεπτομέρεια που όλοι προσπερνάμε χωρίς να δώσουμε σημασία –ένα κουλούρι που μπορείς να φας κάπου.

»Δεν έβλεπα εκείνη την εποχή πουθενά υλικό από την πραγματικότητα του κέντρου της Αθήνας. Υπήρχε μόνο μια υπερβολή στα media, που έκανε κακό στο κέντρο. Αυτή την υπερβολή ήθελα να αντικρούσω και να δείξω πόσο πολύ πιο πλούσιος τόπος είναι το κέντρο της Αθήνας από οποιοδήποτε προάστιο. Νομίζω ότι έχει κακολογηθεί τόσο πολύ το κέντρο που έχει ανάγκη τον θετικό λόγο. Εγώ περπατάω καθημερινά ανάμεσα σε κτίρια του 1800, κι αυτό δεν μπορεί να συμβεί πουθενά σε όλο το λεκανοπέδιο. Πόσο πολύ πιο ενδιαφέρον είναι να κυκλοφορείς σε ένα τέτοιο σκηνικό!».



Η αντικειμενική γοητεία του αθηναϊκού κέντρου

Ποια είναι τα πιο όμορφα... αναπάντεχα μέρη στην Αθήνα; Αν αποκλείσουμε τις προφανείς απαντήσεις της Πλάκας και του άξονα Μοναστηράκι-Θησείο, ποιο είναι το αγαπημένο μέρος κάποιου που αγαπά τόσο πολύ την πόλη; «Θα έλεγα όλος αυτός ο αστικός πλούτος που βλέπεις πηγαίνοντας από την Ομόνοια προς την Βικτώρια» απαντά αμέσως ο Τάσος. «Μου αρέσει πολύ η πλατεία Βάθης, με τα κτίρια του Μεσοπολέμου. Έχω, βέβαια, και μια συναισθηματική σύνδεση με αυτές τις περιοχές. Όλοι έχουμε γειτονιές που αγαπάμε χωρίς προφανή λόγο, ή άλλες που δε μας ταιριάζουν πολύ.

»Για μένα το τόξο Αμπελόκηποι-Παγκράτι-Ιλίσσια, ας πούμε, είναι αδιάφορες περιοχές. Ουσιαστικά είναι προάστια της Αθήνας του ’70. Αν συγκρίνεις την Κυψέλη με το Παγκράτι, για παράδειγμα, η Κυψέλη είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονικά. Βλέπω την τρομερή αδικία να φεύγουν γνωστοί μου από τη Βικτώρια ή από την Κυψέλη και να πηγαίνουν όλοι προς τα εκεί, πράγμα που το θεωρώ δειλό. Σίγουρα, στις περιοχές αυτές βλέπεις μια πραγματικότητα που μπορεί να είναι θλιβερή πολλές φορές. Τώρα πια όχι τόσο, γιατί έχουν πλέον λιγότερο πληθυσμό. Μέχρι πριν λίγα χρόνια είχαν υπερπλυθησμό, περνούσες από ένα υπόγειο και έβλεπες δεκαπέντε ανθρώπους μέσα. Μπορώ να καταλάβω τους ανθρώπους που το θεωρούσαν θλιβερή καθημερινότητα. Δεν είναι εχθρός ο μετανάστης, είναι η φτώχεια, η εξαθλίωση. Κι αυτή η εξαθλίωση πραγματικά μπορεί να σε κουράσει.
 


»Υπάρχουν όμως πολλά καλά σε αυτές τις περιοχές. Περνάω από την Αχαρνών στις 12.00 το βράδυ ή στη 1.00 που γυρνάω σπίτι και είναι όλα τα μπακαλικάκια των μεταναστών ανοιχτά. Βλέπεις τόσο διαφορετικές κουλτούρες. Στη γειτονιά μου ψωνίζω στα σούπερ μάρκετ των Πολωνών, των Ρώσων, των Πακιστανών, των Αράβων, και γεύομαι τόσα διαφορετικά πράγματα. Αν πας σε ένα μίνι μάρκετ στα Ιλίσια τι θα βρεις; Τα γνωστά προϊόντα. Μια βαρεμάρα. Ας πούμε εγώ θα πάω στον Άγιο Παντελεήμονα και θα δοκιμάσω πιροσκί φτιαγμένο από Ρώσους, ή θα πάω να δοκιμάσω σε βουλγάρικα εστιατόρια στην πλατεία Βάθης τη δική τους κουζίνα πολύ φτηνά. Κι αυτό το έχω καλύψει στο blog.

»Δεν είναι, όμως, τολμηροί οι Αθηναίοι. Πηγαίνω στα μπακαλικάκια των μεταναστών και είμαι ο μόνος Έλληνας. Όλοι αυτοί που υπερασπίζονται εκ του μακρόθεν τους μετανάστες στα μπαρ, δεν πάνε να τους στηρίξουν ζώντας στις ίδιες περιοχές. Αυτό είναι αναντίστοιχο και υποκριτικό. Αν μπορείς να φωνάξεις για τον Άγιο Παντελεήμονα, μπορείς και να ζήσεις εκεί πέρα. Δεν αντιμετωπίζεις κάποια δυσκολία. Εγώ λέω σε κόσμο ότι μένω στη Βικτώρια, και με κοιτάζουν περίεργα. Κι όμως, είναι πάρα πολύ ωραίες γειτονιές, πραγματικά, κι όλο αυτό το mix είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον. Νομίζω ότι θα βγουν πολύ ωραία πράγματα από αυτήν την γειτονιά. Το έχω ζήσει και μέσα από τους Atenistas αυτό. Έχουμε πάει σε πάρα πολλά σχολεία εκεί και βλέπεις ας πούμε τα μεταναστάκια που μεγαλώνουν εδώ πέρα, που δεν έχουν κανένα ρατσισμό μεταξύ τους. Αυτή η γενιά των παιδιών έχει ωραία ενέργεια, και μπορεί να δημιουργήσει πολύ ωραία πράγματα για την Ελλάδα.

»Συμβαίνει εδώ κάτι πάρα πολύ ωραίο, που δεν μπορεί να το αντιληφθεί η υπόλοιπη Αθήνα. Κολλάει σε κλισέ, ότι είναι κακόφημες περιοχές και θα σε σφάξουν ή δεν ξέρω κι εγώ τι. Εγώ μένω τρία χρόνια εκεί και δε μου’χει συμβεί ποτέ τίποτα. Έχει και καταπληκτικό κόσμο, έχει πάρα πολλούς Έλληνες αυτή η περιοχή που έχουν μια καλλιέργεια πνευματική. Ξέρεις, τα media μεταφέρουν μια εικόνα που καμία σχέση δεν έχει με την πραγματικότητα του κέντρου. Μια φίλη μου δουλεύει σε ένα εκπαιδευτήριο που έχει πολλά παιδιά από τα βόρεια προάστια, τα οποία δεν κατεβαίνουν καν στο κέντρο γιατί φοβούνται μην τους σφάξουν».



Η Αθήνα που αλλάζει

Γιατί πολλοί Αθηναίοι δεν αγαπούν την Αθήνα; Βρήκα, σκέφτομαι, τον κατάλληλο άνθρωπο για να κάνω την ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων. «Γιατί πάντα υπήρχε η νοοτροπία ότι είσαι φιλοξενούμενος κι ότι ο τόπος σου είναι ένα χωριό» μου απαντά πριν προλάβω να ολοκληρώσω τη σκέψη μου. «Αυτό οι νέες γενιές δεν το νιώθουν τόσο, αλλά υπάρχει σαν ψυχολογία στην οικογένεια. Νομίζω όμως ότι υπάρχει μια γενιά ανθρώπων που μεγαλώνουν εδώ κι αγαπούν τον τόπο έτσι. Βλέπω και ένα ρεύμα τελευταία, μια δυναμική του κέντρου της Αθήνας: νέους ανθρώπους που έρχονται να μείνουν στο κέντρο, από προάστια όπου είναι εντελώς διαφορετική η ζωή –πολύ βαρετή. Εδώ υπάρχει η έκπληξη, υπάρχει αυτό το fusion και είμαι αισιόδοξος ότι θα πάει καλύτερα το κέντρο. Είμαι σίγουρος. Το βλέπω να έρχεται.

»Ας πούμε τώρα βλέπω ότι στο εμπορικό τρίγωνο επειδή έχουν πέσει τα ενοίκια τολμούν πολύ περισσότεροι νέοι άνθρωποι να φτιάξουν ιδιαίτερα μαγαζιά. Και το κάνουν με σεβασμό στην περιοχή. Διατηρούν, για παράδειγμα, το εσωτερικό του χώρου και την ατμόσφαιρά του. Νομίζω ότι αυτό δεν είναι μόδα, είναι περισσότερο μια τάση να επιστρέψει ο κόσμος στο κέντρο. Ακόμα και η αρνητική διαφήμιση που του έκαναν, έδωσε την αίσθηση στον κόσμο ότι εδώ συμβαίνουν τα πράγματα, ότι εδώ υπάρχει περισσότερη ζωή. Νομίζω ότι η Αθήνα θα αλλάξει τελικά προς αυτήν την κατεύθυνση: οι οικογένειες θα μένουν στα προάστια, οι νέοι θα έρχονται στο κέντρο. Η περιοχή Βικτώρια-Ομόνοια-Κυψέλη έχει άπειρες πολυκατοικίες με πολύ ωραία διαμερίσματα και φτηνά ενοίκια. Κάποια στιγμή πιστεύω ότι θα πάει κόσμος να ζήσει εκεί».

Μοιραία, η κουβέντα μας έρχεται στο Rethink Athens και στην ενδιαφέρουσα πρόταση που κέρδισε τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Οι ενδοιασμοί μου για το κυκλοφοριακό χάος που θα προκαλέσει η (ομορφότατη, κατά τα άλλα) πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου βρίσκουν τοίχο. «Δεν μπορείς να παίρνεις σαν μέτρο το αυτοκίνητο για την πόλη» μου λέει. «Αν το σκεφτείς, πέρα από τους μεγάλους άξονες στο κέντρο, η πόλη αυτή δεν είναι φτιαγμένη για αυτοκίνητο. Είναι απλώς μια κακομαθημενιά το να πηγαίνεις με το αμάξι σου παντού. Εγώ θα ήθελα ένα κέντρο με ανθρώπους που κατοικούν εδώ, που αυτή είναι η γειτονιά τους, και κυκλοφορούν με μέσα εναλλακτικά, με ποδήλατο, με τραμ. Όλος αυτός ο κόσμος που κατεβαίνει στο κέντρο για να διασκεδάζει, να έρθει να ζήσει εδώ. Κάποια πράγματα είναι πάρα πολύ απλά».