20 πράγματα που δεν ξέρατε για τον Daniel Day Lewis

του Γιώργου Κόκουβα

«Αν δεν είχα αυτή την διέξοδο στην ζωή μου, δεν θα υπήρχε και πολύς χώρος για μένα στην κοινωνία». Με αυτή τη δήλωσή του, ο Daniel Day Lewis έχει κάνει σαφείς τις προτεραιότητες στη ζωή του. Είναι οι ρόλοι του. Ο Day Lewis είναι ο πρόεδρος Λίνκολν. Είναι ο Daniel Plainview στο «Θα χυθεί Αίμα». Είναι ο Christy Brown στο «Αριστερό μου πόδι». Δεν τους υποδύεται απλώς. Είναι όλοι αυτοί.

Ο πιθανότατα καλύτερος ηθοποιός της γενιάς του, όταν πρόκειται για την τέχνη του, δεν κάνει εκπτώσεις. Ο άνθρωπος που έζησε καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι επί μήνες για να μπει στο πετσί ενός χαρακτήρα με κινητικά προβλήματα, που παράτησε τα εγκόσμια και επί μήνες τριγυρνούσε με ένα τουφέκι και ένα καλάμι ψαρέματος για να γίνει ο τελευταίος των Μοϊκανών, που διάβασε εκατό βιβλία για να ξεκοκαλίσει κάθε πτυχή της προσωπικότητας του Λίνκολν, και που κυκλοφορούσε για μια χρονιά με ημίψηλο 19ου αιώνα στο Μανχάταν για να μην χάσει την αίσθηση της εποχής του ρόλου του, αξίζει όχι απλώς το Όσκαρ, αλλά και την εκτίμηση σύσσωμης της έβδομης τέχνης.

Και την περιέργειά μας, οφείλουμε να προσθέσουμε δικαιολογημένα. Ως πού είναι ικανός να φτάσει ο Daniel Day Lewis για να ευχαριστήσει τους θεατές της μεγάλης οθόνης; Αναζητάμε τα μυστικά της ζωής και της καριέρας του μεγάλου Βρετανού ηθοποιού, από την πρώτη του ερμηνεία στην παιδική του ηλικία, μέχρι το τρίτο του Όσκαρ (σίγουρα πράγματα) και την έλευσή του στην Αθήνα για να παρουσιάσει το «Lincoln» για φιλανθρωπικούς σκοπούς, και μοιραζόμαστε τα κάθε άλλο παρά συνηθισμένα ευρήματά μας μαζί σας.

*Η τέχνη είναι στα γονίδιά του
Η μητέρα του, Jill, ήταν επίσης ηθοποιός, ενώ ο πατέρας του, Cecil, ήταν ποιητής, και μάλιστα διετέλεσε «εθνικός ποιητής» της Βρετανίας – από αυτούς στους οποίους η κυβέρνηση συνήθιζε να αναθέτει σε κάποιον την δημιουργία ποιημάτων για ειδικές περιστάσεις. Η αδερφή του, Tamasin, εξελίχθηκε σε σκηνοθέτιδα ντοκιμαντέρ, ενώ ακόμη και ο… παππούς του, Sir Michael Balcon, σχετιζόταν με την έβδομη τέχνη, αφού υπήρξε ένας από τους ανθρώπους πίσω από τα Ealing Studios, τα περίφημα κινηματογραφικά στούντιο της Βρετανίας μέσα από τα οποία «ξεπήδησαν» οι καλύτερες κωμωδίες της Γηραιάς Αλβιόνας.

*Η πρώτη του ερμηνεία ήταν… στην πραγματική ζωή
Η «αυτοκρατορική» του εμφάνιση και οι καλοί του τρόποι δεν τον βοήθησαν όταν η οικογένειά του μετακόμισε στα νότια του Λονδίνου, όπου τα πιο «λαϊκά» παιδιά τον πείραζαν και του έκαναν την ζωή δύσκολη επειδή έδειχνε «σνομπ». Εκείνος έμαθε να μιλά με την προφορά τους, να χειρονομεί όπως αυτοί και να υιοθετεί τις συνήθειές τους για να γίνει «ένας από αυτούς», κάτι που ο ίδιος θεωρεί την πρώτη πειστική ερμηνεία της ζωής του.



*Ο πρώτος του μισθός ήταν δύο δολάρια
Η πρώτη (και επισήμως πια) ερμηνεία του σε ταινία έγινε σε ηλικία 14 ετών, και συγκεκριμένα στο “Sunday, Bloody Sunday” στην οποία ανέλαβε τον ρόλο ενός μικρού βάνδαλου της γειτονιάς. Μπορεί το όνομά του να μην αναφέρεται ούτε στα credits της ταινίας, αλλά ο ίδιος περιγράφει την εμπειρία αυτή σαν παραδεισένια, αφού, όπως είπε, πληρώθηκε δύο δολάρια για να καταστρέψει ακριβά αυτοκίνητα, παρκαρισμένα έξω από την τοπική εκκλησία.

*Μετά το σχολείο, επέλεξε να ακολουθήσει καριέρα… ξυλουργού
Ευτυχώς για όλους, η αίτησή του να εκπαιδευθεί και να δουλέψει ως επιπλοποιός δεν έγινε δεκτή, κι έτσι στράφηκε στις θεατρικές σπουδές. Οι πρώτες παραστάσεις και τηλεοπτικές δουλειές για το BBC δεν άργησαν να έρθουν, ενώ στην συνέχεια προέκυψαν οι πρώτοι ρόλοι σε μεγάλες ταινίες, όπως το “Gandhi”, το “Another Country”, το “The Bounty”, το “A Room with a view” και το αμφιλεγόμενο “My beautiful Laundrette”, στο οποίο ενσάρκωσε έναν ομοφυλόφιλο άνδρα σε διαφυλετική σχέση.



*Έχει ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα
Κατά την διάρκεια των θεατρικών σπουδών του στην Βρετανία, ο Day Lewis γνώρισε την οικογένεια των Οικονόμου, μέλη της οποίας σπούδαζαν στην ίδια σχολή μαζί του. Από τότε, έχει κρατήσει πολύ φιλικές σχέσεις με τον Κώστα και την Δάφνη Οικονόμου και τα παιδιά τους, τον σκηνοθέτη Γιώργο και την καλλιτεχνική φωτογράφο Μαριάννα Οικονόμου. Χάρη σε πρόσκληση της Δάφνης Οικονόμου, προέδρου της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, ο Daniel Day Lewis βρέθηκε την περασμένη Πέμπτη στην Αθήνα, και συγκεκριμένα στο Παλλάς, όπου έγινε η επίσημη ελληνική πρεμιέρα του «Lincoln». Τα έσοδα από την πρεμιέρα θα διατεθούν για τους σκοπούς της Εταιρείας, ενώ ο Day Lewis, απλός και φιλικός, γοήτευσε το κοινό και απάντησε σε όλες του τις ερωτήσεις.

*Ο άνθρωπος που έμαθε τσέχικα σε λίγους μήνες
Ας επιστρέψουμε και πάλι στο παρελθόν του ηθοποιού: Με την συμμετοχή του στην «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι» αρχίζει να χτίζεται και ο μύθος της μεθόδου του στην προσέγγιση των ρόλων. Όπως αποκάλυψαν οι συνάδελφοί του μετά τα γυρίσματα, ο Day Lewis έμαθε τσέχικα μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και αρνήθηκε να «βγει» από τον ρόλο καθ’ όλη την διάρκεια της παραγωγής.



*Το πρώτο Όσκαρ ήρθε επειδή… κόλλησε σε ένα αναπηρικό αμαξίδιο
Το 1989 ήταν η χρονιά που γυρίστηκε το «Αριστερό μου πόδι», και ο Day Lewis έβαλε μπρος για τα καλά την περίφημη «μέθοδό» του, την βουτιά μέσα στην ψυχή των ρόλων του. Για να υποδυθεί τον καλλιτέχνη με τα κινητικά προβλήματα, ρόλος που του χάρισε το πρώτο του Όσκαρ, επισκεπτόταν πολύ συχνά και για μεγάλο χρονικό διάστημα την κλινική του Sandymount στο Δουβλίνο, όπου συναναστρεφόταν με ΑΜΕΑ, και έκανε παρέα ακόμη και με ανθρώπους που είχαν προβλήματα με την ομιλία τους. Κατά την διάρκεια των γυρισμάτων, μάλιστα, η μέθοδος μεταμορφώθηκε σε… εκκεντρικότητα (τουλάχιστον έτσι το είδαν οι τεχνικοί της παραγωγής): Ακόμη κι όταν η κάμερα δεν έγραφε, αρνιόταν να σηκωθεί από την αναπηρική καρέκλα, και ανάγκαζε τους τεχνικούς να τον μεταφέρουν πάνω από τα καλώδια και τα σκηνικά για να μην βγει από τον ρόλο – όπως δήλωσε, ήθελε να βιώσει όλες τις πτυχές της ζωής ενός τέτοιου ανθρώπου, ακόμη και τις ντροπιαστικές του στιγμές. Τελικά, έσπασε δύο πλευρά εξαιτίας της στάσης του σώματός του στο αμαξίδιο, την οποία διατήρησε επί πολλές εβδομάδες.



*Την τελευταία φορά που ανέβηκε στην σκηνή του θεάτρου, είδε φάντασμα
Έναν χρόνο μετά το «Αριστερό μου πόδι», του προσφέρθηκε ο ρόλος του Άμλετ στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου. Εκείνος, στην πρεμιέρα της παράστασης, στην σκηνή όπου εμφανίζεται το φάντασμα του πατέρα του Άμλετ, κατέρρευσε στο σανίδι παθαίνοντας κρίση και όταν συνήλθε έκλαιγε ασταμάτητα σοκαρισμένος. Το περιστατικό αποδόθηκε σε εξάντληση, αλλά οι φήμες έλεγαν πως ο Day Lewis είδε εκείνη την στιγμή το φάντασμα του δικού του πατέρα, κάτι που ο ίδιος ο ηθοποιός επιβεβαίωσε μερικά χρόνια μετά. Έκτοτε, δεν ξανανέβηκε σε θεατρική σκηνή.

*Έγινε πραγματικά ο «Τελευταίος των Μοϊκανών»
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, ξεκινούν τα γυρίσματα του «Τελευταίου των Μοϊκανών», και φυσικά, ο Daniel Day Lewis βρίσκει την ιδανική αφορμή να ξαναβουτήξει σε άλλον έναν κόσμο, άγνωστο ως τότε στον ίδιο. Κάπως έτσι βρέθηκε να ζει μέσα στο δάσος όπου υποτίθεται πως κινείται ο ήρωάς του, ακολούθησε αυστηρό πρόγραμμα για να προετοιμάσει κατάλληλα το σώμα του, έμαθε να γδέρνει ζώα και περνούσε τις μέρες του κατασκηνώνοντας, ψαρεύοντας και κυνηγώντας. Στα γυρίσματα, δεν αποχωρίστηκε ποτέ την καραμπίνα του, για να μην βγει από το «πετσί» του ρόλου.



*Στα γυρίσματα, ζητούσε να τον βρίζουν
Στον επόμενο ρόλο του για το «In the name of the father», έχασε κι άλλο βάρος, πέρασε αρκετό χρονικό διάστημα σε ένα κελί και ανάγκαζε τους εργαζόμενους στα γυρίσματα να του πετούν κρύο νερό και να τον βρίζουν για να «μπει σε συναίσθημα θυμού». Χαλάλι, αφού το αποτέλεσμα ήταν μια αψεγάδιαστη ερμηνεία και μία ακόμη υποψηφιότητα της Ακαδημίας.

*Για χάρη του Σκορσέζε, γύρισε έναν αιώνα πίσω
Επόμενη δουλειά του, το “Age of Innocence” του Μάρτιν Σκορσέζε, στο πλευρό της Winona Ryder και της Michelle Pfeiffer. Η ταινία διαδραματιζόταν στα 1870, κι έτσι ο Daniel Day Lewis επέλεξε να προετοιμαστεί κυκλοφορώντας επί μήνες στην Νέα Υόρκη με ψηλά καπέλα, αριστοκρατικές φορεσιές εποχής, μπαστούνι και κάπα. Σίγουρα πιο κομψό και άκακο από το boxing training που έπρεπε να υποστεί από τον παγκόσμιο πρωταθλητή του αθλήματος Barry McGuigan για την επόμενη ταινία του, «The Boxer».



*Για αρκετά χρόνια εξαφανίστηκε για να φτιάξει… παπούτσια
Κι ενώ βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του, ξαφνικά, αποφασίζει να μετακομίσει στην Φλωρεντία, να απομονωθεί και να θυμηθεί τις χειρονακτικές του αγάπες: Την ξυλουργική και την υποδηματοποιΐα. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο ηθοποιός εξαφανίστηκε, και το μόνο που γνωρίζουμε είναι πως σχεδίαζε, έφτιαχνε παπούτσια και τα εμπορευόταν. Ο ίδιος πάντως αρνείται να μιλήσει για εκείνη την περίοδο της ζωής του.

*Την νέα χιλιετία, επέστρεψε ως χασάπης
Κι αυτό γιατί μετά την περίοδο απομόνωσης, ο Σκορσέζε τον κάλεσε για ψεύτικο λόγο στις ΗΠΑ, με απώτερο σκοπό να του προτείνει μια νέα συνεργασία τους, στην ταινία «Οι Συμμορίες της Νέας Υόρκης», όπου πρωταγωνίστησε ως ο «αρχιμαφιόζος» της υπόθεσης, ο Bill the Butcher. Φυσικά, δεν θα μπορούσε παρά να ακολουθήσει για άλλη μια φορά την μέθοδό του: Μαθήτευσε ως χασάπης, άκουγε τις θυμωμένες ρίμες του… Έμινεμ, αρνήθηκε να φορέσει τίποτε άλλο πέρα από τα ρούχα του ήρωα, παρ’ ότι είχε πάθει πνευμονία, και αρνήθηκε μέχρι και να λάβει ιατρική θεραπεία, γιατί όπως υποστήριξε «δεν θα ταίριαζε με τα δεδομένα της εποχής». Οι γιατροί τελικά τον έπεισαν, κι εκείνος με την σειρά τους έπεισε την Ακαδημία να του δώσει άλλη μία υποψηφιότητα για Όσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου. Την ίδια περίπου εποχή, αρνήθηκε πολλές φορές την πρόταση του Peter Jackson να υποδυθεί τον Aragorn του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».

*Θαύμαζε τις υποκριτικές δυνατότητες του Heath Ledger
Φτάνουμε αισίως στο 2007, την χρονιά που ο Paul Thomas Anderson αποφάσισε πως «Θα Χυθεί Αίμα» στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ο Anderson του αναθέτει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, αυτόν ενός μεγαλοκαρχαρία του πετρελαϊκού λόμπι. Η ερμηνεία του ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί καθ΄όλη την διάρκεια της ταινίας και τελικά επιβραβεύεται με δεκάδες βραβεία - ανάμεσα στα οποία και το δεύτερο Όσκαρ του- τα οποία αφιέρωσε στον εκλιπόντα Heath Ledger. Ο Day Lewis δήλωσε σχετικά πως η υποκριτική του Ledger τον ενέπνευσε, και πως «η ερμηνεία του στο Brokeback Mountain ήταν μοναδική, τέλεια».



*Είναι ένας από τους λίγους ηθοποιούς που έλαβαν δύο Όσκαρ σε δύο διαφορετικές δεκαετίες
Μαζί του σε αυτή τη λίστα των εκλεκτών φιγουράρουν τα ονόματα του Μάρλον Μπράντο και του Τζακ Νίκολσον.

*Κάνει λίγες και επιλεγμένες εμφανίσεις στον κινηματογράφο
Αν δεν το παρατηρήσατε ακόμη, από τα χρονικά κενά που παρεμβάλλονται μεταξύ των ερμηνειών που σας αναφέραμε πιο πάνω, το κάνουμε πιο σαφές: Ο Daniel Day Lewis κάνει περίπου πέντε ταινίες ανά δεκαετία. Σε αντίθεση με συναδέλφους του που εκμεταλλεύονται το «ρεύμα» τους και συμμετέχουν σε τρεις-τέσσερις ταινίες κάθε χρονιά, ο ίδιος αναλαμβάνει μόνο τους πιο απαιτητικούς ρόλους και, όπως θα διαπιστώσατε, βυθίζεται κυριολεκτικά σε αυτούς, αφιερώνοντας μήνες και χρόνια ολόκληρα στην μελέτη, τον πειραματισμό και την απαραίτητη μέθεξη. Ο μόνος ρόλος που ουσιαστικά κυνήγησε ο ίδιος, ήταν αυτός του Vincent Vega στο “Pulp Fiction” του Tarantino, ο οποίος όμως είχε ήδη υποσχεθεί τον ρόλο στον Τραβόλτα.

*Κι ύστερα ήρθε ο Σπίλμπεργκ
Και μαζί του, ένα σενάριο που είχε για τίτλο το όνομα ενός Αμερικανού Προέδρου. Το “Lincoln” ήταν στα σκαριά, και ο Σπίλμπεργκ φανταζόταν για τον ρόλο τον Daniel Day Lewis και μόνο. Ο σκηνοθέτης, την εποχή που του έκανε την πρόταση, ετοιμαζόταν πυρετωδώς για να ξεκινήσει γυρίσματα σε τρεις μήνες. Ο Day Lewis του ζήτησε έναν χρόνο για να προετοιμαστεί. «Και μου τον έδωσε, ήταν χρόνος που χρειαζόμουν για την δική μου δουλειά. Φυσικά ήμασταν συνέχεια σε επικοινωνία. Ήξερε τι διάβαζα και τι εντυπώσεις αποκόμιζα, με ενημέρωνε για την πορεία του σεναρίου, ανταλλάσσαμε ιδέες. Αλλά το προσωπικό αυτό ταξίδι ήταν ο μόνος τρόπος για μένα και ο Στίβεν είχε την ταπεινοφροσύνη να με αφήσει να το κάνω», δήλωσε ο Day Lewis στην πρόσφατη συνέντευξη τύπου που έδωσε στην Αθήνα. «Με βοήθησε αφήνοντάς με ήσυχο!», συμπλήρωσε για τον Σπίλμπεργκ.



*Σπάνια απασχολεί τα φώτα της δημοσιότητας με την προσωπική του ζωή
Ωστόσο, μερικά πράγματα γίνονται, όπως και να ‘χει, γνωστά. Όπως η σχέση του με την ηθοποιό Ιζαμπέλ Ατζανί, με την οποία απέκτησε έναν γιο το 1995. Ή όπως ο γάμος του με την κόρη του Άρθουρ Μίλερ, Ρεβέκα, την οποία γνώρισε στο σπίτι του συγγραφέα όπου βρέθηκε για τις ανάγκες ενός ρόλου του – μαζί της απέκτησε άλλους δύο γιους. Έχει επίσης δηλώσει πως δεν είχε καμία θρησκευτική εκπαίδευση και πως μάλλον είναι «ένας πολύ-σκληρός-για-να-πεθάνει αγνωστικιστής».

*Το “Lincoln” κυκλοφόρησε στις ελληνικές αίθουσες αυτή την εβδομάδα, ενώ όλα τα στοιχήματα για τα φετινά Όσκαρ βλέπουν τα πονταρίσματα να δημιουργούν σωρούς ολόκληρους πάνω από το όνομά του, καθώς η βράβευσή του θεωρείται σχεδόν βέβαια. Θα πάρει το τρίτο του Όσκαρ; Προς το παρόν, μπορείτε να διαβάσετε την άποψη του In2life για την τελευταία του ταινία εδώ.