J.R.R. Tolkien: Από τον Άρχοντα στο Hobbit

του Γιώργου Κόκουβα

Μία δεκαετία πριν ακριβώς, πληρώσαμε το εισιτήριο –τα λεφτά του οποίου ποτέ δεν μετανιώσαμε- καθίσαμε αναπαυτικά στην σκοτεινή αίθουσα και βυθιστήκαμε στο σύμπαν του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Και τα επόμενα Χριστούγεννα επίσης. Και τα μεθεπόμενα. Αλλά η μανία της Μέσης Γης και του κόσμου που έχτισε από το τίποτα ο Τόλκιν και σκηνοθέτησε ο Peter Jackson ούτε άρχισε ούτε τέλειωσε εκείνες τις τρεις απολαυστικές κινηματογραφικές χρονιές.

Όσοι είχαν ήδη μυηθεί και διαβάσει το έργο του JRR Tolkien, γνώριζαν τα «παραμύθια» του και τα λάτρεψαν όπως εκατομμύρια αναγνώστες ανά τον κόσμο. Σήμερα, όχι μόνο κλείνουν 120 χρόνια από την γέννηση του Βρετανού συγγραφέα και ποιητή, αλλά η προσμονή για την προβολή του περίφημου Hobbit στις αίθουσες μεγαλώνει περισσότερο, καθώς το τρέιλερ μας θυμίζει εποχές 2001. Γι’ αυτό, βρήκαμε την ιδανική αφορμή να κρυφοκοιτάξουμε στον βίο και τα έργα του «Άρχοντα» Τόλκιν.

Στο μυαλό του Τόλκιν

Ήξερε Λατινικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Φινλανδικά, Γοτθικά, Ελληνικά, Ιταλικά, Νορβηγικά, Ισπανικά, Δανέζικα, Λομβαρδικά, Ολλανδικά, Ρωσικά, Σερβικά και Μεσαιωνικά Ουαλικά (ουφ!). Αλλά κυρίως ήξερε τους ανθρώπους και το «ζουμί» της ύπαρξής τους. Το γνώρισε στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, στους οποίους η Βρετανία τον κάλεσε να υπηρετήσει, και να γνωρίσει την ανθρώπινη κτηνωδία, την δίψα για εξουσία που αποτυπώνεται άριστα στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών.



Παρ’ όλα αυτά, ο Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν δεν έχασε την παιδικότητά του. Εκείνη την παιδικότητα που τον έκανε να ερωτευτεί στα 16 του την μελλοντική του σύζυγο, με την οποία συνήθιζαν να πηγαίνουν για τσάι και να πετούν κυβάκια ζάχαρης στα καπέλα των περαστικών. Την ίδια επίσης παιδικότητα, που τον έκανε να γράφει γράμματα «από τον Άγιο Βασίλη» στα τέσσερα παιδιά του κάθε Χριστούγεννα, γεμάτα ιστορίες διανθισμένες με καλλικάντζαρους και πλάσματα της φαντασίας του – ένας μίνι «Άρχοντας» αποκλειστικά για τα παιδιά του.

Άλλωστε, όταν έγραψε το σπουδαίο έργο του «Χόμπιτ», το προόριζε επίσης για «οικιακή κατανάλωση» στο σπίτι των Τόλκιν, μέχρι που μια εκδότρια τoν έπεισε να το εκδώσει. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ αναμενόμενη: Παρά την σπουδαία καριέρα του ως γλωσσολόγος στα Πανεπιστήμια της Αγγλίας, το μέλλον του Τόλκιν ήταν τα βιβλία και τα ποιήματά του – μάλιστα οι fans πολλαπλασιάστηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε αναγκάστηκε να αποσύρει τον τηλεφωνικό του αριθμό από τους δημόσιους καταλόγους.

Φρόντισε βέβαια στα έργα του να εφαρμόσει όσα όλα είχε μάθει στο παρελθόν: Τον βαθύ καθολικισμό του (ο ίδιος αποκάλυψε πως τα λόγια πάνω στο Βουνό του Χαμού στο τέλος του LOTR καθρεφτίζουν την βιβλική Προσευχή του Θεού, ενώ όλο το έργο θεωρείται ένας παραλληλισμός του καλού και του κακού, όπου ο Σάουρον είναι στην θέση του Διαβόλου), την αγάπη του για τις γλώσσες (δημιούργησε από το μηδέν δικές του γλώσσες για τα διαφορετικά είδη ηρώων του, που μάλιστα έχουν πλήρη δομή η οποία εξηγείται σε συνοδευτικά βιβλία), και την εμπειρία του από τον πόλεμο και τις εξερευνήσεις του (σε γράμμα του από το μέτωπο έλεγε στην σύντροφό του πως «τα ανθρώπινα όντα είναι σπάνιο είδος εδώ» ενώ η πορεία με την παρέα του στα βουνά της Ελβετίας κάποιο καλοκαίρι ενέπνευσε την πορεία του Bilbo Baggins στα Βουνά της Ομίχλης).

Το 1983, ο Τόλκιν έφυγε με το δικό του τελευταίο πλοίο από την Μέση Γη, αφού είχε προλάβει να γίνει και ο ίδιος ένας μύθος, να χριστεί «Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας» από την Βασίλισσα της Αγγλίας και να μείνει στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς του 20ου αιώνα, σύμφωνα με τους Times.

Από τον Άρχοντα στο Hobbit

Μετά την υπερεπιτυχημένη τριλογία, που από τους fans του είδους θεωρείται μία εκ των καλύτερων μεταφορών βιβλίων στην μεγάλη οθόνη, ο Peter Jackson και η παρέα του μας γυρνάει πίσω στον χρόνο, με το «prequel» του LOTR, «The Hobbit». Ο Γκάνταλφ επιστρέφει για να κινήσει τα νήματα της περιπέτειας και στέλνει τον Bilbo Baggins σε μία αναζήτηση επικών διαστάσεων, βγαλμένο από το παιδικό βιβλίο του Τόλκιν, που τελικά συγκίνησε κάθε ηλικία.




Η ιστορία έχει ως εξής: Ο μάγος Γκάνταλφ συστήνει στον Μπίλμπο έναν Νάνο και την δωδεκαμελή παρέα του και τον ιντριγκάρει προς την αναζήτηση μιας κρυφής πόρτας στα Βουνά της Ομίχλης. Η περιπέτεια ξεκινά και όλα τα απολαυστικά απαίσια πλάσματα της φαντασίας του Τόλκιν τρέχουν πίσω τους, συμπεριλαμβανομένου του Γκόλουμ, που ξανακάνει την εμφάνισή του για να επαναλάβει το σύνθημα που έμεινε στην κινηματογραφική ιστορία: «My precious».