Υπόγεια Ρεύματα: «Οι 9 στους 10 Έλληνες ακούνε σκυλάδικα»

Συνέντευξη: Φιλουμένα Ζλατάνου
Φωτογραφίες: Θάνος Σπηλιόπουλος

Στις 26 Δεκεμβρίου τα Υπόγεια Ρεύματα επιστρέφουν στο Σταυρό του Νότου για μία εκρηκτική συναυλία. Αυτό από μόνο του είναι γεγονός, που αξίζει να σημειωθεί. Μία μπάντα με πολλά χρόνια παρουσίας στα ελληνικά μουσικά δρώμενα και με σταθερή πορεία στις μουσικές επιλογές της, μιλάει μόνο όταν έχει κάτι να πει.

Συναντήσαμε δύο εκ των τεσσάρων μελών της, τον Κώστα Παρίσση (Ηλεκτρική κιθάρα, φωνή) και τον Απόστολο Καλτσά (Ηλεκτρικό μπάσο, ακορντεόν) για να μας μιλήσουν για τις συναυλίες, την αθωότητα, τα κόμπλεξ των συγκροτημάτων, το κεφάλαιο Θάνος Μικρούτσικος, την ελληνικότητα και το ροκ. Με ειλικρίνεια και τόλμη δεν απέκρυψαν τίποτα και στήριξαν σε επιχειρήματα την κάθε τους γνώμη, γεγονός που σπανίζει στις μέρες μας. Αξίζει να τους προσέξετε!

-Μιλήστε μου για τη συναυλία στις 26/12 στο Σταυρό του Νότου.
Κώστας Παρίσσης: Έχουμε να παίξουμε πολλά χρόνια στο Σταυρό του Νότου και μας αρέσει πολύ ο χώρος, είναι πολύ ζεστός.
Απόστολος Καλτσάς: Ελπίζουμε να μας βγάλει τη διάθεση που έχουμε στα live στην περιφέρεια.
ΚΠ. Υπάρχει ένα ξεσάλωμα!

-Ποια είναι αυτή η περιβόητη διαφορά στα live στην επαρχία;
ΑΚ. Είναι πιο διψασμένο (το κοινό), δεν έχει πρόσβαση στην ίδια πληροφόρηση ούτε τις ίδιες επιλογές, οπότε όταν έρχεται κάτι στην πόλη συσπειρώνονται όλοι. Είναι μυημένοι, δεν έρχονται τυχαία.
ΚΠ. Το προσεγγίζουν με αγάπη και σεβασμό. Στην Αθήνα επειδή γίνονται πολλά πράγματα, διασπάται λίγο η προσοχή.

-Το κοινό εκπαιδεύεται εντέλει ή μένει στάσιμο;
ΚΠ. Το κοινό εκπαιδεύεται αλλά όχι από τις παραστάσεις. Παίζει ρόλο η προσωπική του παιδεία, η διάθεσή του να διαβάζει, να παρακολουθεί κινηματογράφο. Ένα κοινό που θα πάει σε μια παράσταση να δει Τσέχωφ, δε θα εκπαιδευτεί εκείνη τη στιγμή.
ΑΚ. Θα πρέπει να υπάρχει μία κουλτούρα η οποία ξεκινάει από το σπίτι, τις παρέες, το σχολείο, αν και στα ελληνικά σχολεία δε νομίζω ότι διδάσκεται ο πολιτισμός. Πάντα από τις μειοψηφίες γίνονται πράγματα και εκεί απευθύνονται. Αν παρακολουθήσεις την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, υπήρχε πάντα η μάζα που άγεται και φέρεται και δημαγωγείται. Ένα μικρό ποσοστό καλλιτεχνών ανησυχεί πραγματικά και απευθύνεται και αντίστοιχα σε ένα μικρό ποσοστό. Στην Ελλάδα, κακά τα ψέματα, οι 9 στους 10 ακούνε σκυλάδικα. Είναι μικρό το κοινό που αφομοιώνει, διαφημίζει, αναπαράγει.
ΚΠ. Η καλλιτεχνία πώς ορίζεται; Γιατί αγαπάμε τους καλλιτέχνες; Θεωρούμε ότι είναι άνθρωποι που ρισκάρουν στο να βρουν φόρμες, να πάνε παρακάτω. Αισθάνεσαι ότι έχουν μία αγωνία και αυτοί είναι που σε κερδίζουν. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν εξετάζει τι θέλεις εσύ. Θέλει να κάνει αυτό που τον πάει παρακάτω. Υπάρχουν περιπτώσεις καλλιτεχνών που είναι μάχιμοι και ρισκάρουν, αλλά δεν κερδίζουν. Τέχνη δεν είναι να παρουσιάζει ο καλλιτέχνης αυτό που θέλει ο κόσμος.

-Υπάρχει μια μερίδα καλλιτεχνών που αντιμετωπίζει συμπεριφορές ακραίες ως προς το φανατικό κοινό τους, το οποίοι κρίνει τα πάντα και είναι αντίθετο σε ό, τι μπορεί να είναι εμπορικό. Εσείς πόσο αφήνετε το κοινό να σας επηρεάζει;
ΑΚ. Τα Υπόγεια Ρεύματα έχουν βγάλει 8 δίσκους σε μεγάλα διαστήματα, γεγονός που γίνεται γιατί μόνο όταν υπάρχει η αναγκαιότητα να πουν κάτι, το λένε. Δεν έχουμε νιώσει πιεσμένοι να αρθρώσουμε καλλιτεχνικό λόγο. Σε επίπεδο φόρμας έχουμε μείνει πιστοί στις αρχές μας, με ελάχιστες διακυμάνσεις και πειραματισμούς. Δεν αναλωνόμαστε σε κοσμικότητες και τηλεοπτικές τακτικές.

-Να πιάσουμε τον «Φάκελο Ροκ»; Βλέπουμε τον τελευταίο καιρό μία στροφή προς τα συγκροτήματα που χρησιμοποιούν ξένο στίχο. Τελικά υπάρχει στις μέρες μας ελληνόφωνο ροκ και ποιο είναι;
ΚΠ. Δεν είναι καινούρια αυτή η στροφή. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου υπήρχαν μπάντες που είχαν ξενόγλωσσο στίχο, απλά τότε δεν ήταν της μόδας. Ο μόνος τρόπος για να τις παρακολουθήσεις τις τότε μπάντες ήταν για παράδειγμα να πας στα Εξάρχεια στον «Πήγασο».
ΑΚ. Τώρα έχουν πέσει πάνω σε τέτοιου είδους μπάντες τα φώτα της δημοσιότητας και προβάλλονται πιο πολύ. Εγώ δε συμφωνώ με αυτό. Με απασχολεί πολύ το θέμα της ελληνικότητας, με την έννοια της πολιτιστικής ταυτότητας. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον όρο, τι σημαίνει ελληνικό ροκ.
ΚΠ. Από μόνος του είναι παράδοξος όρος γιατί εμπεριέχει μία ξένη λέξη.
ΑΚ. Αυτό που το κάνει ελληνικό είναι η γλώσσα. Από τη στιγμή που μιλάμε για αγγλόφωνο ροκ, δε μπορούμε να μιλάμε για ελληνικό ροκ, σύμφωνα με τη δική μου αισθητική. Με αυτή την τάση για αγγλόφωνα σχήματα, κάπου χάνεται το νήμα, το οποίο ξεκινάει από πολύ παλιά από τον Τσιτσάνη, τον Θεοδωράκη, τον Μικρούτσικο, τον Ζούδιαρη. Χάνεται ο λόγος. Τα δικά μας ακούσματα έχουν να κάνουν με ελληνικό λόγο που είναι λεπτοδουλεμένος στη γραφή και τη θεματουργία του. Νομίζω ότι ευτελίζεται με τον ξένο στίχο. Αν ακούσετε στίχους αγγλόφωνων συγκροτημάτων, ανεξαιρέτως αν η μουσική είναι καλή, θα δείτε ότι είναι πολύ χαμηλού επιπέδου.
ΚΠ. Αυτό είναι το ένα θέμα που προκύπτει. Το άλλο είναι σχετικά με το ποιοι επιλέγουν να εκφραστούν με ξένο στίχο. Για μένα είναι οι επαρχιώτες με την κακή έννοια. Όπως ο επαρχιώτης που ήταν απομονωμένος παλιά και είχε την ανάγκη να δείχνει Αθηναίος, με το να ντύνεται με τον ίδιο τρόπο, δείχνοντας ότι το επίπεδό του υπήρχε μόνο αν εσύ νόμιζες ότι πέρναγε για Αθηναίος. Αυτό συμβαίνει με πάρα πολλά από αυτά τα παιδιά που θέλουν να περνιούνται για Άγγλοι, για Αμερικάνοι, για Γάλλοι, για οτιδήποτε μη ελληνικό, σαν να λένε ότι κακώς γεννήθηκαν εδώ, θα έπρεπε να ήταν εκεί.
ΑΚ. Αυτό είναι κόμπλεξ βασικά.
ΚΠ. Το οποίο δε σε βοηθάει να ζήσεις στη χώρα σου καλά.

-Μετά από τόσα χρόνια παρουσίας της μπάντας στα μουσικά δρώμενα της χώρας, θεωρείτε ότι έχετε χάσει την αθωότητα με την οποία ξεκινήσατε;
ΚΠ. Τα Υπόγεια Ρεύματα πέρασαν και από γκρεμούς και από κοιλάδες. Η τωρινή τετράδα πιστεύω ότι έχουμε ξαναβρεί την αθωότητά μας. Από τη στιγμή που αισθάνομαι καλά να παίζω με αυτά τα παιδιά, έχω ξαναβρεί την αθωότητά μου, γιατί παίζω όπως ήμουν παιδί. Αυτό είναι ένα τεράστιο κέρδος. Το ζητούμενο είναι να κάνουμε τη συναυλία κι όχι πώς θα προωθηθεί ή ποιος θα έρθει ή θα φύγει.
ΑΚ. Έχουμε επιστρέψει στην πρωτογενή έννοια του ‘παίζω μουσική’ άρα και της απόλαυσης.

-Το κεφάλαιο Θάνος Μικρούτσικος;
ΚΠ. Πραγματικά μεγάλο. Η όλη ιστορία ξεκίνησε με πολύ φόβο. Εμείς προτείναμε στο Θάνο να συνεργαστούμε και το κάναμε με πολύ φόβο γιατί έχουμε πικραθεί από συναδέρφους του βεληνεκούς του Μικρούτσικου, που στην ουσία δεν ήταν αυτό που νομίζαμε. Αποδείχτηκε λαμπρή εξαίρεση ο Θάνος και μας έκανε να αγαπήσουμε εκ νέου τη λογική της συνεργασίας. Πήραμε τα κομμάτια του και μας είπε «κάντε εν λευκώ ότι θέλετε και παίζω κι εγώ μαζί σας». Δεν προσπάθησε να καπελώσει αυτή την ιστορία, την άφησε να τρέξει. Αυτό είναι πολύ τιμητικό, γιατί μην ξεχνάς ότι αποτελεί ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο της ελληνικής τραγουδοποιίας. Μας άφησε να «ασελγήσουμε» πάνω σε πολιτικά κομμάτια που τα έχουν πει τεράστιες φωνές.
ΑΚ. Και ήταν μια συνεργασία με λόγο ύπαρξης. Είχε ένα θεατρικό άξονα η συνεργασία μας με αρχή, μέση, τέλος, με κομμάτια που είχαν ειδικό βάρος και τα φέραμε στο σήμερα. Ήταν σίγουρα αντιεμπορική κίνηση αν την κρίνουμε με όρους εμπορικότητας σημερινούς.

-Το τραγούδι στις μέρες μας μπορεί να αφυπνίσει;
ΚΠ. Το τραγούδι ανέκαθεν ήταν επικίνδυνο για διάφορους λόγους. Δες πώς το πολιτικό τραγούδι καπελώθηκε από κόμματα στην ιστορία της Ελλάδος και λειτούργησε ως μοχλός χειραγώγησης ή ακόμα και ως πολιτική στάση απολιτίκ. Πολλοί λένε ότι και να γράφεις τραγούδια για διακοπές είναι πολιτική στάση. Ναι, είναι, και λειτουργεί απομακρύνοντας σε από κάποιους αγώνες που πρέπει να δώσεις εσύ για τους επόμενους. Ακόμα και το ανώδυνο τραγούδι είναι επικίνδυνο γιατί σε κοιμίζει. Θεωρώ ότι πρέπει στις μέρες μας να υπάρξει πολιτικό τραγούδι αλλά σε διάφορες μορφές και πρέπει να βρεθεί από τους νεότερους.
ΑΚ. Η πολιτική θέση δεν είναι μόνο ο στίχος αλλά και η φόρμα στα ενορχηστρωτικά επίπεδα και πώς ανατρέπεις τα μουσικά στερεότυπα.

-Τα σχέδια σας για μετά τη συναυλία στο Σταυρό του Νότου;
ΚΠ. Θα κάνουμε συναυλίες τον Ιανουάριο εκτός Αθηνών και είμαστε στη διαδικασία με τα παιδιά να βρούμε υλικό για ένα νέο δίσκο, το οποίο δεν ξέρω πότε θα προκύψει.

Τα Υπόγεια Ρεύματα αποτελούνται από τους Γρηγόρη Κλιούμη (κιθάρα – τραγούδι), Κώστα Παρίση (κιθάρα –τραγούδι), Απόστολο Καλτσά (ηλεκτρικό μπάσο), Τάσο Πέππα (τύμπανα). 

Κυριακή 26 Δεκεμβρίου για μία μόνο παράσταση
στο Σταυρό του Νότου Club
Φραντζή και Θαρύπου 37, Νέος Κόσμος - Τηλ. Κρατήσεων: 210-9226975
Ώρα έναρξης: 22.30
Είσοδος: 10 ευρώ με ένα ποτήρι κρασί ή μπύρα (2€ επιπλέον για ποτό)