Θ. Κοτονιάς και Μ. Λούκα: "Αν έχεις ταλέντο δεν παίρνεις μεγάλο μερίδιο της πίτας"

της Φιλουμένας Ζλατάνου

Θοδωρής Κοτονιάς από τα Μακρινά Ξαδέρφια και Μαρία Λούκα μαζί σε συναυλίες ανά την Ελλάδα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει καλό τραγούδι, πολύ κέφι, ωραία ντουέτα και μουσικές που γεμίζουν τις ψυχές και τις ευφραίνουν. Με αφετηρία την Τεχνόπολη στο Γκάζι στις 30 Ιουλίου (στις 21.30) ξεκινούν τις κοινές τους εμφανίσεις που θα συνεχιστούν το χειμώνα. Τι δένει μια συνεργασία εκτός από τη χημεία των καλλιτεχνών στη σκηνή; Η πολύ καλή επικοινωνία, το χιούμορ και η έλλειψη εμφανούς ανταγωνιστικότητας. Αυτό που χρειάζεται, για να το εισπράξει το κοινό και να περάσει όμορφα σε μια εποχή που κατακλύζεται από δήθεν συνεργασίες και διασκέδαση. Μίλησαν με πολύ ειλικρίνεια και διάθεση στο in2life ένα απόγευμα στο Γκάζι -εν μέσω προβών- για όλα, χωρίς σνομπισμό αλλά με αυθεντικότητα και τόλμη.

Στις 30 Ιουλίου στην Τεχνόπολη τα Μακρινά Ξαδέρφια συναντάνε τη Μαρία Λούκα. Μιλήστε μας γι' αυτή τη συνεργασία σας.
Μ.Λ.: Ήξερα τον Θοδωρή πολλά χρόνια, τον άκουγα, τον παρακολουθούσα και μετά από μια επιτυχημένη συνεργασία για ένα βράδυ στο Κύτταρο, είπαμε φέτος το καλοκαίρι να το προσπαθήσουμε και να δούμε τι θα βγει.

Οι παρέες γράφουν ιστορία;
ΜΛ. Ελπίζουμε...
ΘΚ. Δύσκολη λέξη η παρέα...
ΜΛ. Κι ακόμα πιο δύσκολη η ιστορία.
ΘΚ. Λόγω μετακινήσεων και τρόπου ζωής στην πόλη, όπως έχει διαμορφωθεί, σε αυτό το χώρο, η παρέα είναι δύσκολο πράγμα.
ΜΛ. Δεν έχει να κάνει μόνο με τον τρόπο ζωής, αλλά και με την ίδια τη φύση του επαγγέλματος. Κάνουμε ένα επάγγελμα ανταγωνιστικό, που ενέχει τη ματαιοδοξία και το ναρκισισμό. Ο καθένας έχει να αναμετρηθεί με τον καθρέπτη του, οπότε είναι πάρα πολύ δύσκολο να συνυπάρξεις, έχοντας αθωότητα και καθαρότητα με έναν άνθρωπο, όταν υπάρχουν τα φώτα και το χειροκρότημα.

Έχουν τη δύναμη τα τραγούδια να αφυπνίσουν συνειδήσεις και να ενώσουν τους ανθρώπους;
ΜΛ. Η μουσική πάντα έπαιζε πολύ σημαντικό και καθοριστικό ρόλο σε σχέση με τα τεκταινόμενα της κάθε εποχής. Δεν ξέρω κατά πόσο έχει τη δύναμη στη συγκεκριμένη περίοδο να ενώσει μαζικά τον κόσμο γιατί είναι τόσο μεγάλος ο όγκος των πληροφοριών και τόσο διασπασμένη η προσοχή των ανθρώπων, που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να συγκεντρωθεί και να επικεντρωθεί σε ένα μόνο πράγμα, είτε είναι η μουσική είτε η κάθε μορφή τέχνης είτε είναι ιδεολογία. Αυτό ίσως το πετύχουμε αν αρχίσουμε να αποβάλουμε σιγά σιγά τα περιττά από τη ζωή μας και καθαρίσει λίγο ο σκληρός δίσκος μέσα στο κεφάλι μας και να αρχίσουμε να εστιάζουμε περισσότερο. Τότε ίσως αφήσουμε και λίγο χώρο για να έρθει η μουσική ή η οποιαδήποτε τέχνη και να μας ανοίξει ένα παραθυράκι, να εστιάσουμε σε αυτό και να γίνουμε μία ομάδα που βλέπει λίγο φως.
ΘΚ. Από όσο εσωτερικά προέρχεται ένα τραγούδι που γράφεις, τόσο εσωτερικά απευθύνεται σε κάποιον. Δηλαδή εάν είναι από συνείδηση θα βρει συνείδηση. Τον τελευταίο καιρό όλοι μας ασχολούμαστε με το εξωτερικό των πραγμάτων, με το να καλύψουμε τα πράγματα. Έχει χαθεί η επαφή με τον βαθύτερο εαυτό μας.

Πού μπορεί να βρει κανεις τη φωτεινή πλευρά της ζωής;
ΘΚ. Ακριβώς απέναντι από τη σκοτεινή. Επειδη το χωρίζουμε σε φωτεινή και σκοτεινή, το μυαλό συνήθως το ταυτίζει με το να περνάμε καλά, ό,τι απολαμβάνουμε είναι το καλό και το άλλο είναι το κακό. Η ευτυχία είναι να μπορείς να βλέπεις και τα δυο με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια αντιμετώπιση, με γαλήνη.
ΜΛ. Το Γιν και το Γιαν, μία πολύ ωραία ισορροπία.

Κυκλοφορεί ο δεύτερος προσωπικός σου δίσκος, Μαρία, οι δικές σου «ιστορίες». Μίλησέ μου γι’ αυτόν.
ΜΛ. Κυκλοφορεί μετά από χίλια ζόρια, διότι υπήρξαν κάποια προβλήματα με την εταιρία, τα οποία καλώς συνέβησαν εντέλει, διότι μέσα από επώδυνες καταστάσεις, αρχίζουν να γίνονται κάποια ξεκαθαρίσματα, τα οποία πάντα γίνονται για καλό, κατα τη δική μου άποψη. Έτσι γίνανε τα ξεκαθαρίσματα του παρελθόντος, με αποτέλεσμα να βγάλω μόνη μου το δίσκο. Τα περισσότερα τραγούδια είναι δικά μου, έχω ένα του Κώστα Παρίση-με τον οποία κάναμε και την ενορχήστρωση του δίσκου-, του Νίκου Ζουρνή και του Χάρη Μανουσάκη. Σε ένα τραγούδι έχουν παίξει και οι Incognia. Θέλω να πιστεύω ότι θα προχωράει αργά αλλά σταθερά και κάθε εμπόδιο για καλό.

Πόσο ανοιχτές είναι οι πόρτες για μια γυναίκα τραγουδοποιό;
ΜΛ. Υπάρχει η αίσθηση ότι μπαίνεις σε έναν πιο ανδροκρατούμενο χώρο. Όπως είχε πει παλιά ο Σαββόπουλος, η γυναίκα επειδή γεννάει δεν έχει ανάγκη να γράψει. Αυτό δε μου ήταν κοντινό σαν άποψη στη ζωή μου, γι’ αυτό ξεκίνησα να γράφω. Προφανώς είχα την ανάγκη να γεννήσω με μια άλλου είδους μορφή. Αυτό δε γίνεται ευκολα αποδεκτό, χωρίς να σημαίνει όμως ότι σε πετάει ο χώρος. Σε κάθε επάγγελμα και τέχνη έχεις τη δυνατότητα να αποδείξεις την αξία σου. Και σαν τραγουδίστρια και σαν τραγουδοποιός το παλεύεις καθημερινά και το αποδεικνύεις. Απλά όπως στις ανδροπαρέες είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουν φιλικά και να αποδεκτούν μία γυναίκα χωρίς δόλο και αίσθηση πονηρίας, έτσι λειτουργούν τα πράγματα και στην τραγουδοποιία στην Ελλάδα.

Οι εταιρίες κατα πόσο βοηθούν ειλικρινά τους καλλιτέχνες να πειραματιστούν, να πρωτοπορήσουν χωρίς στεγανά και κανόνες;
ΜΛ. Πιστεύω ότι υπάρχουν εξαιρέσεις που βρίσκουν διέξοδο μέσα από τις εταιρίες, άσχετα αν μας αρέσουν ή δε μας αρέσουν. Υπάρχουν ακόμα παιδιά που επωφελούνται οικονομικά από τις εταιρίες, γεγονός που ίσως δεν θα μπορούσαν να κάνουν αν δεν υπήρχαν εταιρίες, διότι δε θα είχαν την οικονομική δυνατότητα να βγάλουν έναν δίσκο. Οι εταιρίες βγάζουν ακόμα παραγωγές. Το αν είναι πρωτοποριακές ή όχι θα φανεί στο χρόνο.
ΘΚ. Οι εταιρίες βοηθάνε μέχρι εκεί που θα βοηθηθούν. Δύσκολα θα βρεις ανθρώπους όπως ήταν παλιά ο Χατζιδάκις για παράδειγμα, δηλαδή ανθρώπους που θέλουν να βοηθήσουν να αναδείξουν κάτι.
ΜΛ. Γιατί πιστεύεις ότι από κάτι πρωτοποριακό δε θα βοηθιόταν από μία εταιρία;
ΘΚ. Δεν πιστεύω ότι δε θα βοηθιόταν. Απλά είναι χρονοβόρο γι’ αυτούς, έχει την έννοια της αρπαχτής. Υπάρχει πολύς κόσμος που γράφει αριστουργήματα κι ας μην είναι ευρέως γνωστός.

Τι έχει αλλάξει από την αρχή της πορείας σας μέχρι σήμερα στην επαφή σας με τον κόσμο και πως βλέπετε το κοινό, εξελίσσεται, παρακμάζει ή μένει στάσιμο;
ΘΚ. Όσο αλλάζει ο τρόπος που βγαίνει προς τα έξω η δουλειά που κάνουν όσοι ασχολούνται με τη μουσική, αλλάζει και το κριτήριο των ανθρώπων και η πληροφόρησή τους. Εμείς κάναμε ένα δίσκο και το τραγούδι που ακούστηκε περισσότερο ήταν η «Φωτεινή πλευρά της ζωής», γιατί αυτό έσπρωξε η εταιρία. Σ’ αυτό δε φταίει το κοινό. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι μένει σε μια πρώτη εντύπωση. Δεν έχει κι ευκαιρίες να ακούσει πολλά πράγματα. Αν ανοίξει κάποιος το ραδιόφωνο θα ακούσει συγκεκριμένα πράγματα. Πρέπει να ψάξει πολύ για να ακούσει κι ένα άλλο είδος. Πιστεύω ότι οποιοσδήποτε έρθει κάπου όπου παίζεται μουσική σε ό,τι ηλικία κι αν είναι, ό,τι μουσική κι αν ακούει, το μεγαλύτερο ρόλο τον έχει αυτός που είναι πάνω στη σκηνή στο κατά πόσο μπορεί να επικοινωνήσει το υλικό του. Προσωπικά δεν έχω παράπονο, πάντα βρίσκω ανθρώπους από κάτω που μπορει να ακούν άλλα είδη μουσικής αλλά έρχονται και ακούν κι εμάς, και αυτό είναι θετικό. Όσο περνάει ο καιρός γίνεται πιο εγκεφαλικό το να ακους μουσική, χάνεται η αίσθηση της ουσίας.
ΜΛ. Ο κόσμος εκπαιδεύεται πιστεύω, και πολύ άσχημα μάλιστα. Πριν από 30 χρόνια, το αυτί ήταν πιο αθώο, πιο ήσυχο και καθαρό και η εκπαίδευση του κοινού τότε ήταν πολύ πιο στοχευμένη σε ωραία τραγούδια, ενώ άλλα β’ διαλογής, ας πούμε, δεν είχαν μεγάλο μερίδιο προβολής. Σήμερα το 90% των ραδιοφώνων, των εντύπων και γενικότερα όλων των μέσων που μπορούν να προβάλλουν μουσική, κυριαρχείται από β’ διαλογής πράγματα, με αποτέλεσμα ο κόσμος χωρίς να το θέλει, αφού του ποτίζουν τον εγκέφαλο με αυτό, εκπαιδεύεται σε αυτό. Το έχω παρατηρήσει και στον εαυτό μου. Και δεν έχει να κάνει μόνο με την μουσική αλλά με όλες τις συνθήκες τις ζωής μας. Έχουμε κακή παιδεία όσον αφορά τη μόρφωση των ανθρώπων, έχουμε κακή αίσθηση όσον αφορά την αισθητική, έχουμε κακή ματιά σε σχέση με την κοινωνικοπολιτική μας ζωή. Μεγαλώνουμε και εκπαιδευόμαστε άσχημα, με αποτέλεσμα να δημιουργούμε περισσότερα άσχημα πράγματα. Υπάρχουν βέβαια και πολλοί άνθρωποι που έχουν και διάθεση και ταλέντο και αισθητική και δημιουργούν ωραία πράγματα, αλλά δυστυχώς δεν έχουν μεγάλο κομμάτι από την πίτα. Η πίτα είναι πολύ μικρή πια κι όλοι σφάζονται ποιος θα πάρει το κομμάτι του.

Στο τραγούδι «Όνειρο» κύριε Κοτονιά λέτε «Και αν χάθηκα σαν ξωτικό μέσα στα παραμύθια ξύπνησα από όνειρο γλυκό μες στην πικρή αλήθεια». Θέλω να μου πείτε ποια είναι η πικρή αλήθεια του καλλιτέχνη.
ΘΚ. Είμαστε ένα σύνολο αξιών που αποτελείται από το φωτεινό και σκοτεινό μέρος, όπως όλοι οι άνθρωποι. Το ένα παλεύει μαζί με το άλλο να γίνει ένα. Το σκοτεινό είναι αυτό που πονάει και το φωτεινό αυτό που σε κάνει να χαίρεσαι και να επικοινωνείς. Για προσωπική του ανάγκη το κάνει πιο πολύ ο καλλιτέχνης να βρίσκει διέξοδο μέσα από στιχάκια. Όταν θέλει να το κοινοποιήσει και παραπάνω, εκεί κάτι παίζει. Το να θέλεις να ακούσουν όλοι αυτό που έγραψες είναι παράνοια. Για ποιο λόγο;
ΜΛ. Γιατί έχουμε τρομερή ματαιοδοξία, αλλιώς δε θα κάναμε αυτή τη δουλειά.
ΘΚ. Δεν είναι μόνο αυτό, γιατί όλοι έχουν ματαιοδοξία, και ο επιπλοποιός έχει, για παράδειγμα. Έχεις την ανάγκη της εξομολόγησης, να βγάλεις από μέσα σου αυτό που έχεις και να γίνει αποδεκτό.
ΜΛ. Στην εξομολόγηση θα σου έφτανε ένας άνθρωπος. Υπάρχει η ανάγκη της αποδοχής και δη της ευρείας αποδοχής που σημαίνει ότι θέλεις να εκπληρώσεις τον καθρέπτη σου. Ο κάθε άνθρωπος, νομίζω, είναι διπολικό πλάσμα, όπως τα περισσότερα στοιχεία στη φύση. Έχει να κάνει με το πού θα εστιάσεις, σε ποια πλευρά, ώστε να αντλήσεις υλικό. Έχουμε συνδυάσει τη δημιουργικότητα με το προσωπικό δράμα. Μας είναι πολύ δύσκολο να φανταστούμε ότι κάποιος είναι χαρούμενος και γράφει. Είναι ένα παιχνίδι αποδοχής. Μας αρέσει να εστιάζουμε στο προσωπικό δράμα χωρίς να καταλαβαίνουμε ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε εμπνευσμένα πράγματα ακόμα κι όταν είμαστε καλά.

"Είστε κουλτουριάρηδες" εντέλει;
ΘΚ. Σε καμία περίπτωση.
ΜΛ. Εγώ θα ήθελα πάρα πολύ να ήμουν κουλτουριάρα, αν υποθέσουμε ότι κουλτουριάρης είναι ο άνθρωπος της κουλτούρας. Θα ήθελα πολύ να έχω παιδεία, μόρφωση, μία αισθητική για τα πράγματα, να εκτιμώ την καλαισθησία και την τέχνη. Να είμαι άνθρωπος της τέχνης.
ΘΚ. Εγώ βγάζω σπυράκια με όλες αυτές τις ετικέτες, κουλτουριάρης, έντεχνο... Είμαι λίγο αντιδραστικός. Το δήθεν με ξενίζει. Η έννοια κουλτούρα δε θα μπορούσε να μας αφήνει αυτή τη γεύση αλλά έχει καταντήσει να αντιστοιχεί σε αυτή την εντύπωση γιατί δεν υπάρχει πια. Η λέξη κουλτούρα συνοδεύεται από μία τέχνη, μία φιλοσοφία. Αυτό δεν υπάρχει πια και επειδή το καπηλεύονται πάρα πολλοί, εγώ δε θέλω να είμαι. Δεν ξεκινάς από την κουλτούρα για να φτάσεις στην ουσία. Ξεκινάς από το να σπας ταμπέλες και να είσαι αυτό που είσαι.

Τα σχέδιά σας για το χειμώνα;
ΜΛ. Θα κάνουμε μαζί με το Θοδωρή και τα Μακρινά Ξαδέρφια συναυλίες από Νοέμβρη αλλά ακόμα δε γνωρίζουμε χώρο.

To Σάββατο 28 Αυγούστου η Μαρία Λούκα και τα Μακρινά Ξαδέρφια θα εμφανιστούν στα Κύθηρα στο ''Αστικόν'' και την Κυριακή ‎29 Aυγούστου στο Δημοτικό Σχολείο Σκούρας στη Σπάρτη.