του Λουκά Τσουκνίδα
Πέντε ήττες στα Όσκαρ δε θα ήταν και τόσο βαρύς απολογισμός αν η μία δεν ήταν από τον Κέβιν Κόστνερ. Αυτή πρέπει να πόνεσε και περισσότερο. Μπορεί πάντως να του πήρε εικοσιεπτά χρόνια του ”Μάρτι” αλλά φέτος, έφυγε επιτέλους από τη γιορτή με ”αγαλματίδιο” στο χέρι.
Το ”The Departed” σίγουρα δεν είναι η καλύτερη ταινία του, είναι όμως η πιο τυχερή (κλείσιμο ματιού που υποδηλώνει θεωρία συνομωσίας) για τον παραλίγο ”παπά” που διάλεξε τελικά τον κινηματογράφο.
Γέννημα θρέμμα Νεοϋορκέζος, σχολιαρόπαιδο του Μπρονξ, βρήκε στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης σοβαρή κινηματογραφική παιδεία αλλά και την κατάλληλη παρέα, ταλαντούχους ανθρώπους που θ’ αποτελούσαν το νέο κύμα του Αμερικανικού σινεμά, όπως ο Τζον Κασαβέτης και ο Χάρβεϊ Κεϊτέλ.
Πτυχιούχος κινηματογραφιστής πλέον το 1967, τράβηξε τα βλέμματα με τη μικρού μήκους ταινία του ”The Big Shave” ή ”Viet ’67”, το σχόλιό του για την εμπλοκή της χώρας του στα εσωτερικά του Βιετνάμ. Ένας άγνωστος άνδρας ξυρίζεται, μέχρι που ματώνει και τελικά κόβει το λαιμό του. Άουτς!
Το ”Who’s That Knocking at My Door” και το ”Boxcar Bertha” με την Μπάρμπαρα Χέρσεϊ ήταν η προθέρμανση για την πρώτη του σημαντική απόπειρα στο στιλ που τον καθιέρωσε, το ”Mean Streets”. Ντε Νίρο, Κεϊτέλ και οι κακόφημοι δρόμοι της πόλης που μεγάλωσε σε μια βίαια ιστορία με βρώμικους χαρακτήρες που έγινε για πολλούς η αγαπημένη γεύση από Σκορτσέζε μέχρι σήμερα. Λίγο μετά από αυτό το μικρό ”μπαμ”, η Έλεν Μπέρστιν του ζήτησε να τη σκηνοθετήσει στο ”Alice Doesn’t Live Here Anymore” του ’75 και η συνεργασία τους της απέφερε το Όσκαρ ερμηνείας.
Το 1976 είναι η χρονιά του ”Taxi Driver”. Ένας ταξιτζής, μα περισσότερο απ’ όλα καθημερινός άνθρωπος, αρχίζει να βυθίζεται αργά αργά στην εσωστρέφεια και την παράνοια. Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο απογείωσε το ρόλο του Τράβις Μπικλ και η ταινία κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Κανών μαζί με τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ, όχι όμως της σκηνοθεσίας.
Με την αποθέωση των κριτικών στο τσεπάκι, ο ”Μάρτι” ανέλαβε το πρώτο του πιθανό μπλοκμπάστερ, το μιούζικαλ ”New York, New York”. Η αποτυχία αυτού του πρότζεκτ, παραλίγο να τον καταστρέψει, αφού είχε αποκτήσει ”συνήθειες” που συντηρούνται μόνο με την επιτυχία. Ο Ντε Νίρο τον έπεισε να αφοσιωθεί ξανά στο δικό του σινεμά και να γυρίσει το ”Raging Bull”, την ιστορία του πυγμάχου Τζέικ Λα Μότα.
Εξπρεσιονιστικές ασπρόμαυρες εικόνες, γρήγορο μοντάζ, εξαιρετικό καστ, βίαια ξεσπάσματα και η πρώτη υποψηφιότητα για Όσκαρ σκηνοθεσίας. Η πρώτη ήττα ήρθε από τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ και το ”Ordinary People”.
Το ”The King of Comedy” και το ”After Hours” που ακολούθησαν ήταν ενδιαφέρουσες έως εξαιρετικές δουλειές που όμως υποτιμήθηκαν. Έτσι, έφτασε στη δεύτερη μέινστριμ ταινία του, το ”Color of Money” με τον Πολ Νιούμαν. Η επιτυχία, του έδωσε την ευκαιρία να σκηνοθετήσει, εκτός από το βίντεο-κλιπ του Μάικλ Τζάκσον ”Bad” και το αμφιλεγόμενο ”The Last Temptation of Christ”, βασισμένο στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη.
Παρά τον ντόρο από τους απανταχού ”Χριστιανούς”, η ταινία άρεσε στους κριτικούς και η δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ ήταν γεγονός. Αυτή τη φορά όμως, το πήρε ο Μπάρι Λέβινσον για το ”Rain Man”.
Ακολούθησε άλλη μια υποψηφιότητα για το ”Goodfellas” το 1990, η χρονιά της πιο οδυνηρής ήττας απ’ τον ”πρωτάρη” Κέβιν Κόστνερ και το ”Dances With Wolves”. Παρ’ όλ’ αυτά, με το φιλμ αυτό επέστρεφε στους Νεοϋορκέζικους δρόμους, την Ιταλοαμερικάνικη κοινότητα, τη βία και τον εξωστρεφή ανδρισμό, κάτι που χαροποίησε ιδιαίτερα τη μεγάλη βάση οπαδών που είχε χτίσει στα σέβεντιζ.
Πέρασαν δώδεκα χρόνια, με το σκοτεινό ”Cape Fear” και το βίαιο, πολύ αξιόλογο ”Casino” ανάμεσα σε άλλα, μέχρι την επόμενη υποψηφιότητά του για μια ταινία που δίχασε το κοινό του. Το ”Gangs of New York” ήταν η ερμηνεία του σε ότι οι μετανάστες φαντάζονταν ως ”Γη της Επαγγελίας” και τη βίαιη φύση της Αμερικής, ήταν ιδιαίτερα σκληρό, ίσως και φλύαρο αλλά τον έστειλε στα Όσκαρ, για να χάσει τελικά από τον ”φυγά” Ρόμαν Πολάνσκι με το ”The Pianist”.
Η απάντησή του ήταν άμεση με τη βιογραφία του Χάουαρντ Χιουζ, ”The Aviator”, όμως έπεσε πάνω στο ”Million Dollar Baby” και τον ”σκληρό” Κλιντ Ίστγουντ. Η τρίτη του σερί υποψηφιότητα φέτος, τον ανέδειξε επιτέλους νικητή. Και παίρνοντας το βραβείο απ’ τα χέρια των παλιόφιλων Φράνσις Φορντ Κόπολα, Στίβεν Σπίλμπεργκ και Τζορτζ Λούκας φάνηκε να νιώθει δικαιωμένος.
Το απωθημένο του σπουδαίου ”Μάρτι” πήγε πλέον περίπατο, αλλά όπως είπε και κάποιος σοφός, τα βραβεία έχουν αξία μέχρι να τ’ αποκτήσεις.
Ελπίζω μόνο τώρα που το ”σήκωσε”, να μην κάνει ταινία με τον Τομ Χανκς.
