Πόνος στο γόνατο: Οι πιο συχνές αιτίες

Πού μπορεί να οφείλεται ο έντονος πόνος στο γόνατο και πώς θα πρέπει να τον αντιμετωπίσετε; Ο ειδικός απαντά.
Πόνος στο γόνατο: Οι πιο συχνές αιτίες
του Νικόλα Γεωργιακώδη

Είναι ίσως η πιο «πολυχρησιμοποιημένη» άρθρωση του σώματός μας και ως τέτοια είναι επόμενο κάποια στιγμή να μας την… κάνει τη ζημιά. Τα αίτια για τον πόνο στο γόνατο είναι δεκάδες, όσα και οι αντίστοιχες παθήσεις που επικεντρώνονται στη συγκεκριμένη περιοχή άρθρωση, ή και γύρω από αυτήν. Κάποια από αυτά είναι αρκετά συνηθισμένα σε καθημερινούς ανθρώπους, άλλα εντοπίζονται συχνότερα σε αθλητές.
 
Ζητήσαμε λοιπόν, από τον κ. Κώστα Σακελλαρίου, Φυσικοθεραπευτή εξειδικευμένο στο Manual Therapy να μας διαφωτίσει στα πιο συχνά αίτια πόνου στο γόνατο, αρχικά, για τους… κοινούς θνητούς.

Γιατί πονάει το γόνατό μου;

Οι πιο συχνές αιτίες πόνου στο γόνατο ειδικά σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, σύμφωνα με το κ. Σακελλαρίου σχετίζονται με παθήσεις εκφυλιστικού τύπου όπως η οστεοαρθρίτιδα. Πρόκειται για μια εκφυλιστική νόσο του χόνδρου που υπάρχει στην περιοχή, η οποία σχετίζεται με την ηλικία και δεν αναστρέφεται καθώς δεν μπορεί να αλλάξει η υγεία και δομή του χόνδρου. Δε θα πρέπει να νομίζουμε όμως ότι κάθε άνθρωπος που έχει κάποια αλλοίωση σε κάποιο χόνδρο θα έχει και πόνο. Απόδειξη οι τόσοι ηλικιωμένοι άνθρωποι που βλέπουμε γύρω μας και που ενώ σίγουρα έχουν αλλοιώσεις και εκφυλισμό στους χόνδρους τους, δεν πονούν όλοι. Όμως αυτό που μπορεί να κάνει ο πάσχων είναι ενεργητική φυσικοθεραπεία.

«Ασκήσεις με φόρτιση έχουν καλά και σύντομα αποτελέσματα, ανάλογα με τη βαρύτητα της περίπτωσης, αφού η υγεία του χόνδρου εξασφαλίζεται μέσα από την εναλλαγή φόρτισης και αποφόρτισης (π.χ. βάδιση). Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης λοιπόν, σε θέσεις φόρτισης οι οποίες δεν πονούν, έχουν καλά αποτελέσματα», αναφέρει ο ίδιος σχετικά. Αν όμως η κατάσταση προχωρήσει, τα συμπτώματα χειροτερεύουν, ο πόνος είναι νυχτερινός και η ποιότητα ζωής του ατόμου επιβαρύνεται, τότε το πιθανότερο είναι κάποια στιγμή να χρειαστεί επέμβαση.

Σχετικά με τη χρήση πόσιμου υαλουρονικού οξέος, μας ανέφερε ότι οι τελευταίες έρευνες έχουν δείξει ότι δεν επιτυγχάνουν αυτό που αρχικά αναμενόταν. Μάλιστα ο Αμερικανικός σύλλογος Ορθοπαιδικών αναφέρει ότι τα σκευάσματα που περιέχουν Χονδροϊτίνη και Γλυκοζαμίνη, ούτε βοηθούν ιδιαίτερα στον πόνο από την Οστεοαρθρίτιδα, ούτε τη βελτίωση της υγείας του χόνδρου, προτρέποντας τους ασθενείς να είναι επιφυλακτικοί στην πιθανή προτροπή του γιατρού για χορήγηση των σκευασμάτων αυτών.

Άλλη αιτία είναι ο αρκετά δημοφιλής «πρόσθιος πόνος μη ειδικής αιτιολογίας» στο γόνατο (non specific anterior knee pain), ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Σακελλαρίου μπορεί να κρύβει μια σειρά παθήσεων στην περιοχή μπροστά από το γόνατο. «Συμπεριλαμβάνει προβλήματα όπως επιγονατιδομηριαίος πόνος, που οφείλεται σε εκφυλισμό της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης ή χονδρομαλάκυνση επιγονατίδας, τενοντοπάθεια του καταφυτικού τένοντα της επιγονατίδας ή του τένοντα του τετρακεφάλου, οστεοχονδρίτιδα του κνημιαίου κυρτώματος (Osgood Schlater disease), πόνος λόγω ύπαρξης πλίκας – μια πτυχή που παγιδεύεται στην περιοχή και πονάει κατά την κίνηση – ή μπορεί να είναι πόνος από το λιπώδες σώμα, μια δομή λίπους η οποία βρίσκεται κάτω από τον επιγονατιδικό τένοντα», λέει ο ίδιος.

Πόνοι στο γόνατο μπορεί να προέρχονται από κακώσεις στους μηνίσκους λόγω ατυχήματος, κυρίως σε νεώτερα άτομα που αθλούνται, ή βλάβες στους μηνίσκους εκφυλιστικής αιτιολογίας σε άτομα μέσης ηλικίας και άνω. Επίσης, μπορεί να προκληθούν από βλάβες στους συνδέσμους του γονάτου, οι οποίοι προκαλούνται από κάποιον βίαιο μηχανισμό (ατύχημα σε κάποιο άθλημα, ατύχημα στην καθημερινή ζωή, γλίστρημα, πτώση κ.α.)

«Οι βλάβες του μηνίσκου σε νέα άτομα σίγουρα απαιτούν κάποιο βίαιο μηχανισμό, ενώ κάποιες φορές μπορεί να υποθέσει κανείς ότι, σε άτομα μέσης ηλικίας και άνω, ενδεχομένως να υπάρχει εκφυλιστικός μηχανισμός ο οποίος σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, μπορεί να συνεισφέρει στην εκδήλωση ενός συμπτώματος. Για παράδειγμα, ένα άτομο υπέρβαρο που δεν αθλείται και μπορεί να έχει εκφυλισμό στον μηνίσκο κάνοντας μια κίνηση με κακό μυϊκό έλεγχο πιθανώς να προκαλέσει κάκωση στο μηνίσκο», διευκρινίζει ο κ. Σακελλαρίου.


Πώς αντιμετωπίζονται οι πόνοι στο γόνατο

Στις περιπτώσεις που το αίτιο του πόνου είναι δομικό, δηλαδή υπάρχει βλάβη σε κάποιον σύνδεσμο ή ρήξη σε έναν μηνίσκο ή βλάβη σε κάποιον χόνδρο, η φυσικοθεραπεία μπορεί να ανακουφίσει τον πάσχοντα και να βοηθήσει στη λειτουργικότητα της περιοχής, μέχρι ένα όριο. «Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει αποκαθιστώντας το αίτιο του προβλήματος, δηλαδή να «επισκευάσει» τον κομμένο σύνδεσμο, τον κατεστραμμένο μηνίσκο ή τον χόνδρο που έχει υποστεί βλάβη», επισημαίνει ο κ. Σακελλαρίου και προσθέτει:

«Και στις δύο περιπτώσεις η φυσικοθεραπεία είτε στη συντηρητική αντιμετώπιση είτε στη μετεγχειρητική φάση παίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της κινητικότητας και στην όσο το δυνατόν πιο πλήρη επανένταξη του ατόμου στις δραστηριότητες που είχε πριν από το ατύχημα ή την έναρξη της συμπτωματολογίας».

Μπορώ να τους αντιμετωπίσω/προλάβω μόνος;

Η λύση «δυναμώνω τον τετρακέφαλο για να αποφύγω τα προβλήματα» δεν φαίνεται να ισχύει, παρά το γεγονός ότι είναι αρκετά δημοφιλής στο ευρύ κοινό. «Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά στο σώμα μας», αναφέρει ο κ. Σακελλαρίου, «Για παράδειγμα στον πρόσθιο πόνο στο γόνατο, σημαντικό ρόλο παίζει η μέση και το ισχίο. Το σώμα λειτουργεί σαν μια κινηματική αλυσίδα, επομένως θα πρέπει να ξεφύγουμε από το να «χωρίζουμε» το σώμα μας σε μεμονωμένες μυϊκές ομάδες – π.χ. κοιλιακοί και ραχιαίοι για τους πόνους στη μέση, ασκήσεις τετρακέφαλου για το γόνατο.

«Θα πρέπει να το δούμε σαν σύνολο, και κατ’ επέκταση να το γυμνάσουμε και ως τέτοιο. Ενδεικτικά, ο πόνος σε ένα από τα κάτω άκρα μπορεί να ξεκινά από τη μέση και να κατεβαίνει μέχρι το πέλμα, ο πόνος στο γόνατο μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία των στροφέων του ισχίου, τον ελλιπή ή κακό μυϊκό έλεγχο στην οσφυική μοίρα (τη μέση), τη γωνία συστροφής του ισχίου ή και κάποιες φορές στον πρηνισμό του πέλματος. Συνήθως δεν είναι ένας και μόνο παράγοντας που οδηγεί σε σύμπτωμα, αλλά συνδυασμός πολλών»

Επομένως, μια σωστή εξέταση από έναν ειδικό, ο οποίος θα μπορέσει να αναλύσει τις παραπάνω παραμέτρους είναι η ιδανική επιλογή αντιμετώπισης για τους μυοσκελετικούς πόνους.

Ενδεικτική αρθρογραφία

1. American Academy of Orthopaedic Surgeons. Clinical Practice Guideline on the Treatment of Osteoarthritis of the Knee (Non-Arthroplasty). Rosemont (IL): American Academy of Orthopaedic Surgeons, 2008 Dec. Available from: http://www.aaos.org/research/guidelines/OAKguideline.pdf.
2. Altman RD, Marcussen KC. Effects of a ginger extract on knee pain in patients with osteoarthritis. Arthritis Rheum. 2001;44(11):2531-8.
3. Bourgeois P, Chales G, Dehais J, Delcambre B, Kuntz JL, Rozenberg S. Efficacy and tolerability of chondroitin sulfate 1200mg/day versus chondroitin sulfate 3 x 400 mg/day versus placebo. Osteoarthritis Cartilage. 1998;6 Suppl A:25-30.
4. Bucsi L, Poor G. Efficacy and tolerability of oral chondroitin sulfate as a symptomatic slow-acting drug for osteoarthritis (SYSADOA) in the treatment of knee osteoarthritis. Osteoarthritis Cartilage. 1998;6 Suppl A:31-6.
5. Cibere J, Kopec JA, Thorne A, Singer J, Canvin J, Robinson DB, Pope J, Hong P, Grant E, Esdaile JM. Randomized, double-blind, placebo-controlled glucosamine discontinuation trial in knee osteoarthritis. Arthritis Rheum. 2004;51(5):738-45.
6. Clegg DO, Reda DJ, Harris CL, Klein MA, O’Dell JR, Hooper MM, Bradley JD, Bingham CO, Weisman MH, Jackson CG, Lane NE, Cush JJ, Moreland LW, Schumacher HR, Oddis CV, Wolfe F, Molitor JA, Yocum DE, Schnitzer TJ, Furst DE, Sawitzke AD, Shi H, Brandt KD, Moskowitz RW, Williams HJ. Glucosamine, chondroitin sulfate, and the two in combination for painful knee osteoarthritis. N Engl J Med. 2006;354(8):795-808.
7. Das A, Hammad TA. Efficacy of a combination of FCHG49 glucosamine hydrochloride, TRH122 low molecular weight sodium chondroitin sulfate and manganese ascorbate in the management of knee osteoarthritis. Osteoarthritis Cartilage. 2000;8(5):343-50.
8. Giordano N, Fioravanti A, Papakostas P, Montella A, Giorgi G, Nuti R. The efficacy and tolerability of glucosamine sulfate in the treatment of knee osteoarthritis: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Curr Ther Res Clin Exper. 2009;70:185-96.
9. Houpt JB, McMillan R, Wein C, Paget-Dellio SD. Effect of glucosamine hydrochloride in the treatment of pain of osteoarthritis of the knee. J Rheumatol. 1999;26(11):2423-30.
10. Hughes R, Carr A. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of glucosamine sulphate as an analgesic in osteoarthritis of the knee. Rheumatology. 2002;41(3):279-84.
11. Kahan A, Uebelhart D, De Vathaire F, Delmas PD, Reginster JY. Long-term effects of chondroitins 4 and 6 sulfate on knee osteoarthritis: the study on osteoarthritis progression prevention, a two-year, randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Arthritis Rheum. 2009;60(2):524-33.
12. Mazieres B, Combe B, Phan VA, Tondut J, Grynfeltt M. Chondroitin sulfate in osteoarthritis of the knee: a prospective, double blind, placebo controlled multicenter clinical study. J Rheumatol. 2001;28(1):173-81.
13. Mazieres B, Hucher M, Zaim M, Garnero P. Effect of chondroitin sulphate in symptomatic knee osteoarthritis: a multicentre, randomised, double-blind, placebo-controlled study. Ann Rheum Dis. 2007;66(5):639-45.
14. McAlindon T, Formica M, Lavalley M, Lehmer M, Kabbara K. Effectiveness of glucosamine for symptoms of knee osteoarthritis: results from an internet-based randomized double-blind controlled trial. Am J Med. 2004;117(9):643-9.
15. Moller I, Perez M, Monfort J, Benito P, Cuevas J, Perna C, Domenech G, Herrero M, Montell E, Verges J. Effectiveness of chondroitin sulphate in patients with concomitant knee osteoarthritis and psoriasis: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Osteoarthritis Cartilage. 2010 Jun 18;Suppl 1:S32-40.
16. Noack W, Fischer M, Forster KK, Rovati LC, Setnikar I. Glucosamine sulfate in osteoarthritis of the knee. Osteoarthritis Cartilage. 1994;2(1):51-59.
17. Pavelka K Jr., Sedlackova M, Gatterova J, Becvar R, Pavelka K Sr. Glycosaminoglycan polysulfuric acid (GAGPS) in osteoarthritis of the knee. Osteoarthritis Cartilage. 1995;3(1):15-23.
18. Pavelka K, Coste P, Geher P, Krejci G. Efficacy and safety of piascledine 300 versus chondroitin sulfate in a 6 months treatment plus 2 months observation in patients with osteoarthritis of the knee. Clin Rheumatol. 2010;29(6):659-70.
19. Rai J, Pal SK, Gul A, Senthil R, Singh H. Efficacy of chondroitin sulfate and glucosamine sulfate in the progression of symptomatic knee osteoarthritis: a randomized, placebo-controlled, double blind study. Bull Postgrad Inst Med Ed Res Chandigarh. 2004;38(1):18-22.
20. Richmond J, Hunter D, Irrgang J, Jones MH, Levy B, Marx R, Snyder-Mackler L, Watters WC, Haralson RH, Turkelson CM, Wies JL, Boyer KM, Anderson S, St Andre J, Sluka P, McGowan R; American Academy of Orthopaedic Surgeons. Treatment of osteoarthritis of the knee (nonarthroplasty), JAAOS. 2009;17(9):591–600.
21. Rindone JP, Hiller D, Collacott E, Nordhaugen N, Arriola G. Randomized, controlled trial of glucosamine for treating osteoarthritis of the knee. West J Med. 2000;172(2):91-4.
22. Samson DJ, Grant MD, Ratko TA, Bonnell CJ, Ziegler KM, Aronson N. Treatment of primary and secondary osteoarthritis of the knee. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality. 2007 Sep 1; Report No. 157.
23. Tao QW, Xu Y, Jin DE, Yan XP. Clinical efficacy and safety of Gubitong Recipe in treating osteoarthritis of knee joint. Chin J Integr Med. 2009;15(6):458-61.
24. Trc T, Bohmova J. Efficacy and tolerance of enzymatic hydrolysed collagen (EHC) versus glucosamine sulphate (GS) in the treatment of knee osteoarthritis (KOA). Int Orthop. 2011;35:341-8.
25. Uebelhart D, Malaise M, Marcolongo R, De Vathaire F, Piperno M, Mailleux E, Fioravanti A, Matoso L, Vignon E. Intermittent treatment of knee osteoarthritis with oral chondroitin sulfate: a one-year, randomized, double-blind, multicenter study versus placebo. Osteoarthritis Cartilage. 2004;12(4):269-76.
26. Zakeri Z, Izadi S, Bari Z, Soltani F, Narouie B, Ghasemi-Rad M. Evaluating the effects of ginger extract on knee pain, stiffness and difficulty in patients with knee osteoarthritis. J Med Plant Res. 2011;5(15):3375-9.

Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v