Την Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012 η εταιρεία εισαγωγής οίνων και ποτών Οινόκοσμος διοργάνωσε στην Αθήνα μία εκδήλωση με επίκεντρο την κάθετη δοκιμή της Τοσκανέζικης ετικέτας Ornellaia, την οποία εισάγει στην Ελληνική αγορά. Όπως είναι λογικό, μια τόσο ξεχωριστή δοκιμή ενός τόσο μεγάλου κρασιού αξίζει να αναλυθεί σε βάθος, για να αναδειχτούν σωστά όλες οι πτυχές του.
Και επειδή δύο μυαλά (και δύο ουρανίσκοι) μπορούν σίγουρα να αποδώσουν καλύτερα μαζί απ’ ότι ξεχωριστά, ο φίλος και συνάδελφος wine blogger Γιάννης Καρακάσης κι εγώ αποφασίσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα συνεταιρικά, ο καθένας όμως από την δική του οπτική γωνία. Και έχουμε να σας πούμε τα εξής:
|ig:1-4|
Ανάμεσα στα κρασιά που έχω κατα καιρούς απολαύσει, δύο κατέχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Το πρώτο, στο οποίο και θα αναφερθώ σήμερα είναι η διάσημη και πολύ επιτυχημένη Ornellaia από το Bolgheri της Τοσκάνης ενώ το δεύτερο είναι το Pichon-Baron. Αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία...
Και επειδή δύο μυαλά (και δύο ουρανίσκοι) μπορούν σίγουρα να αποδώσουν καλύτερα μαζί απ’ ότι ξεχωριστά, ο φίλος και συνάδελφος wine blogger Γιάννης Καρακάσης κι εγώ αποφασίσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα συνεταιρικά, ο καθένας όμως από την δική του οπτική γωνία. Και έχουμε να σας πούμε τα εξής:
|ig:1-4|
Ανάμεσα στα κρασιά που έχω κατα καιρούς απολαύσει, δύο κατέχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Το πρώτο, στο οποίο και θα αναφερθώ σήμερα είναι η διάσημη και πολύ επιτυχημένη Ornellaia από το Bolgheri της Τοσκάνης ενώ το δεύτερο είναι το Pichon-Baron. Αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία...
Στο χρηματιστήριο αξιών του κρασιού που λέγεται Live-ex, η τιμή της Ornellaia συγκριτικά με τα υπόλοιπα Super-Tuscan, παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης (+90%) στην τελευταία δεκαετία. Εξαίρεση αποτελεί, το αδελφάκι του Masetto που είναι λίγο πιο ψηλά (+110%). Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κρασί απολαμβάνει μεγάλη δημοτικότητα διαθέτοντας ταυτόχρονα και μία ισχυρή δυναμική για περαιτέρω άνοδο. Προς το παρόν όμως και σε σχέση με τα πρωτοκλασσάτα Bordeaux η τιμή του παραμένει σε ταπεινά επίπεδα.
Συγκεκριμένα ενώ το Lafite 2009 πωλείται άνω των £7.000 το κιβώτιο (Live-ex Ιούλιος 2012), η Ornellaia βρίσκεται κάτω από το ψυχολογικό όριο των £1.000, μόλις στα £970. Μία τιμή που ακούγεται πολύ ελκυστική αν είσαι σίγουρα Κινέζος ή ακόμα και Ευρωπαίος εκτός Ιβηρικής χερσονήσου και Ελλάδας βεβαίως.
Ποια είναι όμως τα άλλα "ατού" του κρασιού; Θα ξεκινήσω από το όνομα που είναι εύηχο και λυρικό συνεχίζοντας με την ετικέττα που έχει αρκετά κοινά στοιχεία με του Lafite που θεωρείται case study επιτυχίας. Είναι στο ίδιο στυλ, εύκολα αναγνωρίσιμη, ρομαντική και κλασσική. Η ίδια ετικέττα διατηρείται, αν και σε μικρότερο μέγεθος, και στο δεύτερο κρασί του κτήματος Le Serre Nuove. Από τα υπόλοιπα Super Tuscan, κάποιο ενδιαφέρον ίσως παρουσιάζει η ετικέττα του Tignanello με το θυρεό των Antinori, ενώ οι αντίστοιχες των Solaia και Sassicaia μάλλον περνούν απαρατήρητες με την ουδετερότητά τους.
Και στην ουσία του το κρασί δεν υπολείπεται καθόλου και αυτό αποδείχθηκε μία ακόμα φορά στην τελευταία κάθετη γευσιγνωσία των χρονιών 2001, 2002, 2004, 2008 και 2009 που διοργανώθηκε την περασμένη εβδομάδα από την εταιρεία Οινόκοσμος. Η Ornellaia παράγεται σε 10.000 κιβώτια ενώ η οινοποίηση είναι κλασσική με ζύμωση σε ανοξείδωτες δεξαμενές στους 26-30ºC με 20-30 ημέρες εκχύλιση. Στην νεότητά του αρωματικά, κυριαρχούν τα μαύρα φρούτα συνοδεία μπαχαρικών και νέας δρυός που ποτέ δεν υπερβάλλει, εξελισσόμενα με το χρόνο σε πιο γήινα πολύπλοκα αρώματα με τον πυρήνα του φρούτου να διατηρείται στο προσκήνιο.
Στυλιστικά το στυλ του κρασιoύ έχει εξελιχθεί με τα χρόνια σε πιο γεμάτο και πλούσιο συνδυάζοντας τη δύναμη με τη φινέτσα. Σε κάθε περίπτωση η ποιότητα παραμένει στα ύψη αν και ίσως το παλαιότερο πιο κομψό και φρέσκο στυλ να έδινε περισσότερο την αίσθηση του terroir. Η μετάβαση αυτή οφείλεται στο ότι το Cabernet Sauvignon μειώθηκε από 80% αρχικά σε 52%, ενώ το ποσοστό των Merlot και Cabernet Franc διπλασιάσθηκε στο 40%. Παράλληλα το Petit Verdot μπήκε στο χαρμάνι από το 2003 ενώ το ποσοστό νέου βαρελιού από το 2000 αυξήθηκε από 40% στο 70%.
Τα κρασιά που ξεχώρισα στην γευσιγνωσία ήταν το 2001 για την πολυπλοκότητά του, την πολύ όμορφη εξέλιξή του στο χρόνο και το βάθος του φρούτου ακολουθούμενο σε απόσταση αναπνοής από το 2008. Η δύναμη, η συμπύκνωση και η εξαιρετική του δομή υπόσχονται συγκλονιστικές στιγμές μετά από μία πενταετία. Ενδιάμεσα το 2004 δείχνει μία πιο θηλυκή αλλά ιδιαίτερα απολαυστική πλευρά με λιγότερο μεν όγκο αλλά εξαιρετική καθαρότητα.
Πλησιάζοντας κοντά τις 3 δεκαετίες ζωής η Ornellaia έχει ήδη πετύχει να βρίσκεται στην κορυφή των Ιταλικών κρασιών βάζοντας ταυτόχρονα ισχυρή υποψηφιότητα για να πετύχει ανάλογα και παγκόσμια. Η τιμή του είναι ακόμα συγκρατημένη πάντα σε σχετική σύγκριση, έχω όμως την υποψία ότι θα πάρει σύντομα την ανηφόρα. Παραφράζοντας το Lynch-Bages with lentils της Jancis Robinson, Ornellaia με φακές κανείς;
|ig:5-8| 
Δοκιμές μεγάλων εισαγόμενων κρασιών – και μάλιστα κάθετες – δεν γίνονται συχνά επί Ελληνικού εδάφους. Δεν γίνονταν πολλές τον παλιό καλό καιρό, πόσο μάλλον τώρα... Γι αυτό και όταν έλαβα την πρόσκληση της εισαγωγικής εταιρείας Οινόκοσμος για την κάθετη δοκιμή του μυθικού Τοσκανέζικου κρασιού Ornellaia την Δευτέρα 29 Οκτωβρίου, η καρδιά μου σκίρτησε. Όχι μόνο λόγω των εξαιρετικών κρασιών που – αναμφίβολα – θα δοκιμάζαμε, αλλά και λόγω των όμορφων αναμνήσεων από την επίσκεψη στην Tenuta Dell'Ornellaia, στο μαγικό Bolgheri, πέρυσι το καλοκαίρι...
To ραντεβού είχε κλειστεί από την Αθήνα. Μετά από μία μαγευτική διαδρομή με θέα στη θάλασσα, και γεμάτη με ταμπέλες λατρεμένων οινοποιείων (Campo alla Sughera, Ca’Marcanda, Poggio al Tesoro και - βέβαια – Sassicaia), φτάσαμε στην Tenuta Dell'Ornellaia, όπου μας περίμενε ο διευθυντής του Κτήματος, Leonardo Raspini. Πριν μπούμε στο οινοποιείο, κάναμε μια βόλτα στον εντυπωσιακό αμπελώνα, όπου θαυμάσαμε τη φροντίδα με την οποία το προνομιούχο αυτό κομμάτι γης «εκπαιδεύτηκε», προκειμένου να μας χαρίζει εκπληκτικά κρασιά.
Το οινοποιείο ήταν ακόμα εντυπωσιακότερο, αλλά γεμάτο αντιθέσεις: Οι κήποι φροντισμένοι στην εντέλεια, οι εσωτερικοί χώροι διακοσμημένοι με έργα τέχνης, ακόμα και η κάβα παλαίωσης σε προκαλούσε να την φωτογραφήσεις. Παραδίπλα, όμως, ο Γερμανός επικεφαλής οινολόγος του Κτήματος, ο Axel Heinz, και η ομάδα του, με φόρμες εργασίας και γαλότσες, εργάζονταν πυρετωδώς για να ετοιμάσουν το οινοποιείο για τον επερχόμενο τρύγο που, όπως όλα έδειχναν, θα ερχόταν πρώιμα.
Η Tenuta Dell'Ornellaia έχει ιστορία πλούσια, αν και μικρή – άλλωστε η όλη ζώνη του Bolgheri μετράει μόλις μερικές δεκαετίες (επίσημης) ζωής. Το οινοποιείο ιδρύθηκε το 1980 από τον Lodovico Antinori, για ένα διάστημα πέρασε στην ιδιοκτησία του Αμερικάνου «πατριάρχη» Robert Mondavi, για να πωληθεί τελικά στην οικογένεια Frescobaldi, στην οποία και ανήκει μέχρι και σήμερα. Ο πρώτος του τρύγος έγινε το 1985 και πολύ γρήγορα το κρασί του καθιερώθηκε ανάμεσα στα θρυλικά Super-Tuscans που αψήφησαν την αναχρονιστική οινική νομοθεσία της περιοχής και κέρδισαν την προτίμηση των ανά των κόσμο οινόφιλων.
Από το 1994 η υπεροχή των κρασιών της περιοχής του Bolgheri αναγνωρίστηκε και νομικά και η ζώνη «αναβαθμίστηκε» στην κατηγορία DOC (Denominazione di Origine Controllata). H πρώτη, λοιπόν, ετικέτα της Tenuta Dell'Ornellaia, το φερώνυμο Ornellaia, είναι ένα εξαιρετικό κρασί της κατηγορίας Bolgheri DOC Superiore, Μπορντωλέζικης ποικιλιακής σύνθεσης (Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Petit Verdot). Η δεύτερη ετικέτα του Κτήματος λέγεται Le Serre Nuove dell’Ornellaia, ανήκει στην αμέσως επόμενη κατηγορία Bolgheri DOC Rosso και προκύπτει από το ίδιο χαρμάνι, αλλά από νεότερα κλήματα. Η δε τρίτη ετικέτα, το δημοφιλές Le Volte, είναι ένας... ταπεινότερος τοπικός οίνος (Toscana IGT), από Cabernet Sauvignon και Sangiovese, που καλλιεργείται εκτός Κτήματος, σε έναν ιδιόκτητο αμπελώνα που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα Νοτιότερα. Στην όμορφη αυτή επίσκεψη στην Tenuta Dell'Ornellaia είχα επιπλέον τη χαρά να τα δοκιμάσω όλα, καθώς και την Grappa, αλλά και το ελαιόλαδο που παράγεται από τις ελιές του Κτήματος.
Πίσω στην εκδήλωση της Αθήνας. 5 χρονιές Ornellaia (2009, 2008, 2004, 2002 και 2001), καθώς και οι τρέχουσες χρονιές των Le Serre Nuove και Le Volte, δοκιμάστηκαν παρουσία (και υπό την καθοδήγηση) του νέου Export Manager του Κτήματος, Tim Banks. Μια και ο Γιάννης ασχολείται με τη δοκιμή σε βάθος, εγώ θα αρκεστώ να πω ότι βρήκα τη χρονιά του 2001 εξαιρετική, αλλά και άκρως «Μπορντωλέζικη», με το Cabernet Sauvignon να κυριαρχεί καθολικά. Θέλω όμως να πω επίσης ότι η Ornellaia του 2002 ήταν για μένα μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς έδωσε ένα πολύ καλό κρασί σε μια χρονιά που θεωρείται μία από τις χειρότερες των τελευταίων ετών για την Τοσκάνη, αλλά και για ένα μεγάλο μέρος του παλαιού κόσμου! Και βέβαια να πω ότι το Le Volte, η «baby Ornellaia», είναι κατά τη γνώμη μου ο ορισμός της τέλειας σχέσης ποιότητας-τιμής για τους λάτρεις των κρασιών της Τοσκάνης (ενδεικτική λιανική τιμή: €24). Τέλος, δεν πρέπει να ξεχάσω να σας πω ότι η όλη εκδήλωση έλαβε χώρα στο εστιατόριο Vezene (www.vezene.gr) και το γεύμα που ακολούθησε, συνοδεία των κρασιών του Κτήματος, ήταν από τα πλουσιότερα και νοστιμότερα που θυμάμαι σε παρόμοια εκδήλωση, τα τελευταία χρόνια.
Όπως προανέφερα, τα κρασιά της Tenuta Dell'Ornellaia εισάγονται στην Ελλάδα από την εταιρεία Οινόκοσμος και διατίθενται από επιλεγμένες κάβες, αρχής γενομένης από την Κάβα ΚΥΛΙΞ στο Κολωνάκι, ενώ τα βρίσκουμε και στις λίστες κρασιών εκλεκτών εστιατορίων ανά την Ελλάδα.
