Θράκη, όπως Γαλλία
Όπως και στην Ευρώπη, έτσι και στην Θράκη υπάρχει ένταση μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων. Αλλά δεν εκδηλώνεται.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν στη Θράκη σκεφτόμουν τους όρους με τους οποίους συμβιώνουν οι εκεί πληθυσμοί και το πόσες διαφορές έχει συμβίωση αυτή με την συμβίωση χριστιανών-μουσουλμάνων στην δυτική Ευρώπη.
Θυμάμαι ότι σε μια σειρά ταξιδιών μου στην Κομοτηνή, ανάμεσα στο 1995 και στο 2000, είχα εντυπωσιαστεί από το πόσο ξεχωριστά ζουν οι δύο κοινότητες. Προφανώς και βλέπεις πολλούς μουσουλμάνους στο δρόμο, αλλά όχι περισσότερους από ό,τι βλέπει πλέον αυτός που περνά από την Αχαρνών, τον Άγιο Παντελεήμονα ή τα Κάτω Πατήσια. Κατηγορίες Ελλήνων όπως οι φοιτητές και οι «άνετοι» οικονομικά ντόπιοι δεν έρχονται σχεδόν ποτέ σε επαφή με το μουσουλμανικό στοιχείο.
Το κυρίως σώμα των μουσουλμάνων ζει κυρίως σε χωριά έξω από την Κομοτηνή, όπου οι Έλληνες πηγαίνουν μόνο για καμιά «καλή και φτηνή ταβέρνα» και μετά επιστρέφουν στον οικείο αστικό ιστό. Περιοχές της ίδιας της πόλης που προσδιορίζονται ως «τούρκικα» κατοικούνται αποκλειστικά από μουσουλμάνους και εμφανίζουν εικόνα που θυμίζει ελληνική επαρχία στη δεκαετία του ’70. Εκεί, σε κάποιο καφενείο ξεχασμένο από τον χρόνο, μπορεί να βρεθούν οι νεότεροι κυρίως, αναζητώντας με νεανική επιτήδευση την εκ του ασφαλούς τριβή με το εξωτικό και το «άλλο».
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι το πόσο ξεχωριστοί είναι οι τρόποι και κυρίως οι τόποι διασκέδασης των δύο κοινοτήτων. Σε μαγαζιά «Ελλήνων», ειδικά σε mainstream μαγαζιά Ελλήνων ήταν δύσκολο να εμφανιστούν μουσουλμάνοι, φυσικά και το αντίθετο.
Θυμάμαι ότι αρκετοί Έλληνες φοιτητές πήγαιναν για το φαγητό του ξενύχτι στον «Τούρκο», ένα μαγαζάκι που άνοιγε νωρίς το ξημέρωμα για να ταϊσει με δυναμωτικές σούπες τους μουσουλμάνους εργάτες που θα πήγαιναν για δουλειά και που στο τέλος, μέχρι να εμφανιστούν αυτοί γύρω στις 5.30-6 συγκέντρωνε μεθυσμένους φοιτητές που ζητούσαν «τας κεμπάπ με πατάτες τηγανιτές»- μια ανώδυνη γαστριμαργική βλασφημία για την ανατολίτικη κουζίνα.
Εκεί, στον «Τούρκο» είχα παρακολουθήσει και ένα επεισόδια ρατσιστικής συμπεριφοράς από ντόπιο. Απευθυνόταν στον ιδιοκτήτη, ο οποίος εκτελούσε και χρέη σερβιτόρου υποτιμητικά, ζητώντας να του φέρει διάφορα πράγματα και χλευάζοντας την λόγω ηλικίες μικρή ταχύτητα. Ο «Τούρκος» μειλίχια και υπομονετικά διεκπεραίωνε τις παραγγελίες του ιθαγενούς Έλληνα, χωρίς να αντιδρά. Όταν στο τέλος εμείς από το διπλανό τραπέζι του είπαμε ότι είναι απαράδεκτο να μιλάει με αυτό το ύφος σε οποιονδήποτε- πολύ περισσότερο σε έναν μεγάλης ηλικίας άνθρωπο, ξέσπασε καυγάς. «Εσείς δεν έχετε ιδέα ρε κωλόπαιδα τι γίνεται εδώ», μας φώναξε. «Εσείς έρχεστε για 4-5 χρόνια και μετά στ΄ αρχίδια σας. Εγώ ζω με τον τούρκο. Εμένα θα σφάξει αν μπούνε οι άλλοι μέσα, όχι εσάς ρε τσογλάνια!».
Αυτή η ανησυχία των ντόπιων πληθυσμών δεν είναι κάτι που φαίνεται από μακριά, ούτε κάτι που εμείς οι Αθηναίοι είμαστε έτοιμοι να δικαιολογήσουμε. Ιστορικές αναφορές ή οικογενειακές ιστορίες μπορεί να ευθύνονται για τη νοοτροπία αυτή. Το θέμα είναι ότι υπάρχει και ότι διαμορφώνει τις δυναμικές στην ευρύτερη περιοχή, προφανώς δημιουργώντας αντίστοιχα αισθήματα και στην άλλη πλευρά.
Μπορεί οι εν Ελλάδι θρησκευτικές αντιπαραθέσεις να είναι σε ύπνωση, καθώς δεν αποτελούν θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων του μουσουλμανικού κράτους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ανύπαρκτες, ούτε ότι έχουμε βρει τον τρόπο οργανικής συνύπαρξης. Πρόκειται πιο πολύ για μια «ισορροπία», παρά για μια στέρεη κατάσταση.
Θυμάμαι ότι σε μια σειρά ταξιδιών μου στην Κομοτηνή, ανάμεσα στο 1995 και στο 2000, είχα εντυπωσιαστεί από το πόσο ξεχωριστά ζουν οι δύο κοινότητες. Προφανώς και βλέπεις πολλούς μουσουλμάνους στο δρόμο, αλλά όχι περισσότερους από ό,τι βλέπει πλέον αυτός που περνά από την Αχαρνών, τον Άγιο Παντελεήμονα ή τα Κάτω Πατήσια. Κατηγορίες Ελλήνων όπως οι φοιτητές και οι «άνετοι» οικονομικά ντόπιοι δεν έρχονται σχεδόν ποτέ σε επαφή με το μουσουλμανικό στοιχείο.
Το κυρίως σώμα των μουσουλμάνων ζει κυρίως σε χωριά έξω από την Κομοτηνή, όπου οι Έλληνες πηγαίνουν μόνο για καμιά «καλή και φτηνή ταβέρνα» και μετά επιστρέφουν στον οικείο αστικό ιστό. Περιοχές της ίδιας της πόλης που προσδιορίζονται ως «τούρκικα» κατοικούνται αποκλειστικά από μουσουλμάνους και εμφανίζουν εικόνα που θυμίζει ελληνική επαρχία στη δεκαετία του ’70. Εκεί, σε κάποιο καφενείο ξεχασμένο από τον χρόνο, μπορεί να βρεθούν οι νεότεροι κυρίως, αναζητώντας με νεανική επιτήδευση την εκ του ασφαλούς τριβή με το εξωτικό και το «άλλο».
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι το πόσο ξεχωριστοί είναι οι τρόποι και κυρίως οι τόποι διασκέδασης των δύο κοινοτήτων. Σε μαγαζιά «Ελλήνων», ειδικά σε mainstream μαγαζιά Ελλήνων ήταν δύσκολο να εμφανιστούν μουσουλμάνοι, φυσικά και το αντίθετο.
Θυμάμαι ότι αρκετοί Έλληνες φοιτητές πήγαιναν για το φαγητό του ξενύχτι στον «Τούρκο», ένα μαγαζάκι που άνοιγε νωρίς το ξημέρωμα για να ταϊσει με δυναμωτικές σούπες τους μουσουλμάνους εργάτες που θα πήγαιναν για δουλειά και που στο τέλος, μέχρι να εμφανιστούν αυτοί γύρω στις 5.30-6 συγκέντρωνε μεθυσμένους φοιτητές που ζητούσαν «τας κεμπάπ με πατάτες τηγανιτές»- μια ανώδυνη γαστριμαργική βλασφημία για την ανατολίτικη κουζίνα.
Εκεί, στον «Τούρκο» είχα παρακολουθήσει και ένα επεισόδια ρατσιστικής συμπεριφοράς από ντόπιο. Απευθυνόταν στον ιδιοκτήτη, ο οποίος εκτελούσε και χρέη σερβιτόρου υποτιμητικά, ζητώντας να του φέρει διάφορα πράγματα και χλευάζοντας την λόγω ηλικίες μικρή ταχύτητα. Ο «Τούρκος» μειλίχια και υπομονετικά διεκπεραίωνε τις παραγγελίες του ιθαγενούς Έλληνα, χωρίς να αντιδρά. Όταν στο τέλος εμείς από το διπλανό τραπέζι του είπαμε ότι είναι απαράδεκτο να μιλάει με αυτό το ύφος σε οποιονδήποτε- πολύ περισσότερο σε έναν μεγάλης ηλικίας άνθρωπο, ξέσπασε καυγάς. «Εσείς δεν έχετε ιδέα ρε κωλόπαιδα τι γίνεται εδώ», μας φώναξε. «Εσείς έρχεστε για 4-5 χρόνια και μετά στ΄ αρχίδια σας. Εγώ ζω με τον τούρκο. Εμένα θα σφάξει αν μπούνε οι άλλοι μέσα, όχι εσάς ρε τσογλάνια!».
Αυτή η ανησυχία των ντόπιων πληθυσμών δεν είναι κάτι που φαίνεται από μακριά, ούτε κάτι που εμείς οι Αθηναίοι είμαστε έτοιμοι να δικαιολογήσουμε. Ιστορικές αναφορές ή οικογενειακές ιστορίες μπορεί να ευθύνονται για τη νοοτροπία αυτή. Το θέμα είναι ότι υπάρχει και ότι διαμορφώνει τις δυναμικές στην ευρύτερη περιοχή, προφανώς δημιουργώντας αντίστοιχα αισθήματα και στην άλλη πλευρά.
Μπορεί οι εν Ελλάδι θρησκευτικές αντιπαραθέσεις να είναι σε ύπνωση, καθώς δεν αποτελούν θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων του μουσουλμανικού κράτους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ανύπαρκτες, ούτε ότι έχουμε βρει τον τρόπο οργανικής συνύπαρξης. Πρόκειται πιο πολύ για μια «ισορροπία», παρά για μια στέρεη κατάσταση.
