Οι επιθέσεις είναι κοινωνικό φαινόμενο όχι επικοινωνία
Πέρα απο την μπούρδα περί ηθικής αυτουργίας, υπάρχει πολιτική δράση που να ευθύνεται για την ανοχή ή τη συμπάθεια προς την τρομοκρατία;
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Υπάρχει άραγε πολιτική δράση που να ευθύνεται για την δημιουργία κουλτούρας ανοχής ή συμπάθειας προς την τρομοκρατία; Είναι άραγε ο Σύριζα αυτός που «δηλητηρίασε» την δημόσια σφαίρα, όπως διαβάζω σε διάφορα μέσα; Η συγκεκριμένη κατηγορία δεν αφορά την ανοησία περί ηθικής αυτουργίας. Είναι κάτι πιο επεξεργασμένο ως συλλογισμός.
Αυτό που λένε ανεπίσημες αντικυβερνητικές φωνές είναι ότι από το 2010 και τα μνημόνια, καλλιεργήθηκε ένα κλίμα εκδίκησης στην ελληνική κοινωνία κατά των ιθυνόντων, με δηλώσεις εκ μέρους της τότε αντιπολίτευσης- κάτι που σταδιακά σήμαινε όλο και περισσότερο Σύριζα. Οι δηλώσεις του τύπου «ο λαός στήνει κρεμάλες», λένε αυτοί που ψέγουν τον Σύριζα για την επίθεση στον Παπαδήμο και το κλίμα αποδοχής της που κυκλοφορεί σε ένα μέρος των social media, ευθύνονται για την σημερινή ανοχή της βίας στην ελληνική κοινωνία. «Το μεγάλο έγκλημα των ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ δεν είναι ότι ανέστησαν την τρομοκρατία αλλά ότι άμβλυναν εκ νέου τα ανακλαστικά της κοινωνίας εναντίον της», γράφει ο Ανδρέας Πετρουλάκης στο Protagon.
Κατά την εκτίμησή μου, όποιος λέει κάτι τέτοιο έχει στο μυαλό του ότι η αλληλεπίδραση των ενεργειών αυτών με την κοινή γνώμη μπορεί να περιγραφεί σε μια τυπική βιβλιογραφία σχολής πολιτικών επιστημών. Αμ δε.
Δεν είναι η επικοινωνιακή διαχείριση το παν. Το τι εκβάλλεται (ακόμη και αρμοδίως) στην δημόσια σφαίρα, συνδιαμορφώνει μεν τα ήθη της αλλά σε πολύ μικρό βαθμό, μετρήσιμο ίσως μόνο σε εργαστηριακό περιβάλλον. Σήμερα, στην εποχή του μεταμοντέρνου και των social media, που οι δηλώσεις του οποιοδήποτε μάλλον δεν θα εμφανιστούν ποτέ στα περισσότερα timeline, οι θεσμικές παρεμβάσεις σαν αυτές που θα μπορούσε να κατηγορήσει κανείς για δημιουργία κλίματος και τάσης είναι μάλλον ανύπαρκτες.
Και τι υπάρχει στον αντίποδα μιας αντιπολιτευτικής ρητορικής που δεν επιλέγει να κρατά πάση θυσία το κοινωνικό θερμόμετρο χαμηλά; Δεν μπορώ να μην σκεφτώ την συμφωνία των τότε κυβερνήσεων Σαμαρά- Βενιζέλου και Παπαδήμου με τους καναλάρχες για «στήριξη»- όπερ μεθερμηνευόμενον «μούγκα» για διαμαρτυρίες κόσμου και «τρομοκρατία» για το τι θα συμβεί αν δεν δεχτούμε ήρεμα και φρόνιμα τα μέτρα. Ήταν μια αντιδεοντολογική συμφωνία που ο ελληνικός παραδοσιακός τύπος (εφημερίδες, τηλεόραση, ραδιόφωνα) πλήρωσε ίσως ισόβια με την αξιοπιστία του. Οι διαμαρτυρίες ενός κόσμου που παρακολουθεί την ποιότητα ζωής του να καταρρακώνεται δεν είναι δυνατόν να αποσιωπώνται υπέρ μιας τεχνητής κοινωνικής ειρήνης.
Όταν γίνονται τέτοιου είδους μεθοδεύσεις και το «ελατήριο» πιέζεται, το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν κοινωνικά ξεσπάσματα, όπως η εμφάνιση μιας νέας τρομοκρατίας με καινοφανείς ιδεολογικές ρίζες και ελάχιστη σχέση με αυτήν που καμαρώνουμε ως έννομη τάξη ότι εξαρθρώσαμε προ ολίγων ετών.
Ο λόγος που οι κοινωνίες παράγουν τρομοκρατικές ομάδες βρίσκεται στο ότι οι κοινωνικές συνθήκες (οικονομική δυσπραγία, καταστολή κλπ) τις δημιουργούν, και όχι στην επίπτωση της δήλωσης του ενός ή του άλλου βουλευτή- που ποιος δίνει και πεντάρα τι λέει παρά μόνο οι δημοσιογράφοι;
Στη δεκαετία του ’70 και, ως ένα βαθμό, και σε εκείνη του ΄80 ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης αποδεχόταν ή και συμφωνούσε με τις ενέργειες της 17 Νοέμβρη. Αυτό δεν συνέβη γιατί η 17 Νοέμβρη είχε κάποιον μάγκα στο… γραφείο τύπου ή γιατί τη συμπαθούσαν τα ΜΜΕ. Συνέβη γιατί πολύς κόσμος σκεφτόταν όπως και τα ηγετικά στελέχη της.
Σήμερα, μπορεί να μας φαίνεται σοκαριστικό να ακούγονται τόσες φωνές υποστήριξης της επίθεσης στον Λουκά Παπαδήμο. Είναι υποκριτικό (ή απλώς πολιτικάντικο) να θεωρούμε ότι αυτή η αποδοχή κατασκευάστηκε με ευθύνη κάποιου ή κάποιων, και να κλείνουμε τα μάτια στην μεγαλύτερη εικόνα.
Αυτό που λένε ανεπίσημες αντικυβερνητικές φωνές είναι ότι από το 2010 και τα μνημόνια, καλλιεργήθηκε ένα κλίμα εκδίκησης στην ελληνική κοινωνία κατά των ιθυνόντων, με δηλώσεις εκ μέρους της τότε αντιπολίτευσης- κάτι που σταδιακά σήμαινε όλο και περισσότερο Σύριζα. Οι δηλώσεις του τύπου «ο λαός στήνει κρεμάλες», λένε αυτοί που ψέγουν τον Σύριζα για την επίθεση στον Παπαδήμο και το κλίμα αποδοχής της που κυκλοφορεί σε ένα μέρος των social media, ευθύνονται για την σημερινή ανοχή της βίας στην ελληνική κοινωνία. «Το μεγάλο έγκλημα των ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ δεν είναι ότι ανέστησαν την τρομοκρατία αλλά ότι άμβλυναν εκ νέου τα ανακλαστικά της κοινωνίας εναντίον της», γράφει ο Ανδρέας Πετρουλάκης στο Protagon.
Κατά την εκτίμησή μου, όποιος λέει κάτι τέτοιο έχει στο μυαλό του ότι η αλληλεπίδραση των ενεργειών αυτών με την κοινή γνώμη μπορεί να περιγραφεί σε μια τυπική βιβλιογραφία σχολής πολιτικών επιστημών. Αμ δε.
Δεν είναι η επικοινωνιακή διαχείριση το παν. Το τι εκβάλλεται (ακόμη και αρμοδίως) στην δημόσια σφαίρα, συνδιαμορφώνει μεν τα ήθη της αλλά σε πολύ μικρό βαθμό, μετρήσιμο ίσως μόνο σε εργαστηριακό περιβάλλον. Σήμερα, στην εποχή του μεταμοντέρνου και των social media, που οι δηλώσεις του οποιοδήποτε μάλλον δεν θα εμφανιστούν ποτέ στα περισσότερα timeline, οι θεσμικές παρεμβάσεις σαν αυτές που θα μπορούσε να κατηγορήσει κανείς για δημιουργία κλίματος και τάσης είναι μάλλον ανύπαρκτες.
Και τι υπάρχει στον αντίποδα μιας αντιπολιτευτικής ρητορικής που δεν επιλέγει να κρατά πάση θυσία το κοινωνικό θερμόμετρο χαμηλά; Δεν μπορώ να μην σκεφτώ την συμφωνία των τότε κυβερνήσεων Σαμαρά- Βενιζέλου και Παπαδήμου με τους καναλάρχες για «στήριξη»- όπερ μεθερμηνευόμενον «μούγκα» για διαμαρτυρίες κόσμου και «τρομοκρατία» για το τι θα συμβεί αν δεν δεχτούμε ήρεμα και φρόνιμα τα μέτρα. Ήταν μια αντιδεοντολογική συμφωνία που ο ελληνικός παραδοσιακός τύπος (εφημερίδες, τηλεόραση, ραδιόφωνα) πλήρωσε ίσως ισόβια με την αξιοπιστία του. Οι διαμαρτυρίες ενός κόσμου που παρακολουθεί την ποιότητα ζωής του να καταρρακώνεται δεν είναι δυνατόν να αποσιωπώνται υπέρ μιας τεχνητής κοινωνικής ειρήνης.
Όταν γίνονται τέτοιου είδους μεθοδεύσεις και το «ελατήριο» πιέζεται, το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν κοινωνικά ξεσπάσματα, όπως η εμφάνιση μιας νέας τρομοκρατίας με καινοφανείς ιδεολογικές ρίζες και ελάχιστη σχέση με αυτήν που καμαρώνουμε ως έννομη τάξη ότι εξαρθρώσαμε προ ολίγων ετών.
Ο λόγος που οι κοινωνίες παράγουν τρομοκρατικές ομάδες βρίσκεται στο ότι οι κοινωνικές συνθήκες (οικονομική δυσπραγία, καταστολή κλπ) τις δημιουργούν, και όχι στην επίπτωση της δήλωσης του ενός ή του άλλου βουλευτή- που ποιος δίνει και πεντάρα τι λέει παρά μόνο οι δημοσιογράφοι;
Στη δεκαετία του ’70 και, ως ένα βαθμό, και σε εκείνη του ΄80 ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης αποδεχόταν ή και συμφωνούσε με τις ενέργειες της 17 Νοέμβρη. Αυτό δεν συνέβη γιατί η 17 Νοέμβρη είχε κάποιον μάγκα στο… γραφείο τύπου ή γιατί τη συμπαθούσαν τα ΜΜΕ. Συνέβη γιατί πολύς κόσμος σκεφτόταν όπως και τα ηγετικά στελέχη της.
Σήμερα, μπορεί να μας φαίνεται σοκαριστικό να ακούγονται τόσες φωνές υποστήριξης της επίθεσης στον Λουκά Παπαδήμο. Είναι υποκριτικό (ή απλώς πολιτικάντικο) να θεωρούμε ότι αυτή η αποδοχή κατασκευάστηκε με ευθύνη κάποιου ή κάποιων, και να κλείνουμε τα μάτια στην μεγαλύτερη εικόνα.
