Το "κράτος" είμαστε και εμείς

Έτυχε να ξέρω δύο-τρεις ανθρώπους που είναι κοντά σε υπουργούς της νέας και της προηγούμενης Κυβέρνησης: είτε ως γραφεία τύπου, είτε ως επιστημονικοί συνεργάτες- εν πάση περιπτώσει, κοντά.

Το κοινό πράγμα που περιγράφουν είναι το πόσο δύσκολο έως αδύνατο είναι να αλλάξει το σύστημα του κρατικού μηχανισμού, ακόμη και από ανθρώπους που έχουν πραγματικά την επιθυμία να δουλέψουν και να βελτιώσουν τα πράγματα. Το ίδιο το κράτος είναι τέτοιο τέρας που δεν γίνεται να νικηθεί, όπως είναι σήμερα, μου περιγράφουν.

Γιατί δεν ξεκινάμε με απλά πράγματα, αναρωτήθηκα. Γιατί δεν απλοποιούμε τις διαδικασίες; Γιατί δεν κόβουμε γραφειοκρατικές διαδικασίες για να γίνει το πράγμα πιο άμεσο, επέμεινα με αφέλεια.
Ακόμη και για να απλουστευθούν διαδικασίες, χρειάζεται ένας απίστευτος κυκεώνας διαδικασιών που τελικά συμφέρει… να μην απλοποιηθούν. Τι είναι όμως οι διαδικασίες; Είναι νοοτροπίες;

Νομίζω είναι και νοοτροπίες αλλά όχι μόνο αυτό. Είναι αδράνεια. Είναι κεκτημένη ταχύτητα. Είναι η φόρα που έχουμε για το πώς λειτουργού ντα πράγματα και το ξεβόλεμα που απαιτείται από όλους μας για να υπάρξει αλλαγή. Όπως όταν βάζουν κολωνάκια πάνω σε ένα πεζοδρόμιο που συνήθιζες να παρκάρεις. Είναι ο γνωστός που θα αναζητήσουμε στην εφορία για να πληρώσουμε λιγότερο πρόστιμο και το φακελάκι που θα δώσουμε για να χειρουργήσει τον δικό μας άνθρωπο ο «Καθηγητής» και όχι ο γιατρός της βάρδιας.

Το στοίχημα της «δεύτερης φοράς» είναι, στον τομέα του κράτους, μεγάλο- για να μην πω ότι είναι το μεγαλύτερο που έχει να αντιμετωπίσει. Ολόκληρη η θεωρητική αντιπαράθεση της αριστεράς με τον καπιταλισμό στηρίζεται στο ότι το κράτος μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της κοινωνίας χωρίς να είναι βάρος στην οικονομία. Ότι μπορεί να είναι αποδοτικό, ευέλικτο και χρήσιμο.

Το να περιμένεις από μια κυβέρνηση να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί το κράτος είναι το ίδιο μάταιο με το να πιστεύεις ότι όντων μπορεί μια κυβέρνηση να περάσει από την εξουσία σε μια χώρα ελεύθερης οικονομίας και να παραμείνει αριστερή. Αυτά δεν γίνονται.

Η μόνη ελπίδα είναι η διαχείριση που θα γίνει να κάνει ένα μικρό- μικρό βηματάκι προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά δεν θα το κάνει. Γιατί η εξουσία διαφθείρει και τις καλύτερες προθέσεις.