Ολυμπιακοί Αγώνες Λονδίνου: Η αρχιτεκτονική που δίχασε

Μετά τους υπερ-χλιδάτους, άκρως θεαματικούς και πανάκριβους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, η πόλη που θα έπαιρνε την σκυτάλη κλήθηκε να διαχειριστεί το γεγονός σεμνότερα. Η αρχική συμφωνία των διοργανωτών για το Λονδίνο, λοιπόν, ήταν: Λιτή αρχιτεκτονική και έμφαση στην οικολογία. Μετά όμως οι Άγγλοι κυριαρχήθηκαν από άγχος και εκνευρισμό, μήπως το τελικό αποτέλεσμα φαινόταν φτηνιάρικο. Και κάπως έτσι ο αρχικός προϋπολογισμός των αγώνων ύψους 3 δις. στερλίνες εκτινάχθηκε στις 9 δις. στερλίνες. Μαζί με αυτόν εκτινάχθηκαν και τα νεύρα πολλών Λονδρέζων.

Όπως σχετικά αναφέρει ο Edwin Heathcote, δημοσιογράφος των Financial Times και κριτικός αρχιτεκτονικής, η πόλη αναμφίβολα χρειαζόταν ένα εκσυγχρονισμένο κολυμβητήριο, καθώς μέχρι σήμερα ουσιαστικά δεν υπήρχαν σοβαρές σχετικές εγκαταστάσεις. Κανείς, λοιπόν, δεν διαφώνησε με το εντυπωσιακό, εξπρεσιονιστικού στυλ, κολυμβητήριο της διάσημης Ιρακινής αρχιτέκτονος Zaha Hadid, κι ας κόστισε 300 εκατομμύρια στερλίνες.

Αντιδράσεις, όμως, δημιούργησαν το «οικονομικό» στάδιο του μισού δις. στερλίνων, το ιπποδρόμιο των 42 εκατομμυρίων στερλίνων στο Greenwich Park, το οποίο δεν θα αφήσει παρά μόνο ένα σακατεμένο πάρκο μετά την λήξη των Αγώνων, καθώς και το -σύμφωνα πάντα με τον συντάκτη- «μεγαλύτερο, ασχημότερο δημόσιο έργο τέχνης που είδε ποτέ η πόλη, αποτελούμενο από ένα «πασάλειμμα αποσυναρμολογούμενων κουτιών», κόστους 23 εκατομμυρίων στερλινών.
Δείτε το έργο τέχνης όπως τοποθετήθηκε δίπλα στο Ολυμπιακό Πάρκο:


Λίγους μήνες πλέον πριν την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων οι εγκαταστάσεις και τα στάδια που θα πρωταγωνιστήσουν έχουν πλέον ολοκληρωθεί και τεθεί στην κρίση των Βρετανών, οι οποίοι αναρωτιούνται κατά πόσο θα αποσβέσουν κάποτε τις 9,3 δις στερλίνες που τους κόστισαν.

Το κολυμβητήριο, όπως υποστηρίζει ο Heathcote, είναι αναμφίβολα το εντυπωσιακότερο από όλα τα κτίρια. Το εσωτερικό του, λένε όσοι έχουν μπει, δημιουργεί "ψυχική ανάταση". Διχογνωμία, ωστόσο, έχει δημιουργήσει το κομψό γενικά εξωτερικό, στο οποίο όμως έχουν προστεθεί δύο αντιαισθητικά «αυτιά», τα οποία χρησιμεύουν ως χώρος για επιπλέον καθίσματα, προκειμένου να φιλοξενηθούν 14.000 θεατές. Τα "αυτιά" αυτά θα αφαιρεθούν με το πέρας των Αγώνων και οι θέσεις θα περιοριστούν στις 2.400. Η πολύπλοκη, κοίλη οροφή θυμίζει γιγαντιαίο καλαμάρι, ενώ τα βλέμματα κερδίζουν οι πέντε περίτεχνες τσιμεντένιες εξέδρες καταδύσεων. Οι υπόλοιποι δημόσιοι χώροι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν βαρετοί, με το βιομηχανικό design να κυριαρχεί σε διαδρόμους και εισόδους. Δείτε το νέο κολυμβητήριο του Λονδίνου ολοκληρωμένο:


Πολύ ακριβό και εντελώς άχρηστο μετά τους Αγώνες χαρακτηρίζουν οι Βρετανοί το Ολυμπιακό Στάδιο που τους κόστισε περίπου μισό δισ. στερλίνες, καθώς, αφενός δεν αποτελεί ακριβώς αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα, και αφετέρου η πόλη διαθέτει αρκετά παρεμφερή και πολύ πιο high-tech στάδια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον ίδιο σκοπό –βλέπε: Wembley. Δείτε παρακάτω ένα ταχύτατο χρονικό της δημιουργίας του σταδίου:


Θετικά σχόλια, πάντως, έχει αποσπάσει το νέο ποδηλατοδρόμιο, αξίας 93 εκατομμυρίων στερλινών, κυρίως επειδή και αυτό, όπως και η πισίνα, αποτελεί ένα ακόμα στάδιο που έλειπε από την πόλη. Τις εντυπώσεις στο κτίριο κερδίζει η οροφή που, τοποθετημένη πάνω από μια γυάλινη περίμετρο, φαντάζει να επιπλέει. Το σχήμα της, μάλιστα, το οποίο θυμίζει τα γνωστά πατατάκια, έδωσε σε πολλούς αφορμή να την ονομάσουν The Pringle (δείτε φωτό παρακάτω). Το στάδιο, χωρίς κατασκευαστικές υπερβολές, είναι ακριβώς «τόσο όσο» και πραγματικά έχει να προσφέρει σε ένα άθλημα στο οποίο η Βρετανία κατά κανόνα διακρίνεται.


Κατά τα άλλα, η αρένα που περιλαμβάνει το γήπεδο μπάσκετ Wilkinson Eyre’s και το γήπεδο handball (αξίας 43 εκατομμύριων στερλινών) αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους προσωρινούς ολυμπιακούς χώρους που χτίστηκαν ποτέ. Έξυπνη χαρακτηρίζει ο βρετανός δημοσιογράφος την χρήση του PVC ως μεμβράνη που καλύπτει γύρω-γύρω το στάδιο, καθώς προσδίδει δυναμισμό και πρωτοτυπία στην εγκατάσταση.


Ο απολογισμός ενός χρήσιμου και εντυπωσιακού κολυμβητηρίου, ενός κομψού ποδηλατοδρομίου και πολλών ακόμα σταδίων που πιθανώς, με το πέρας των Αγώνων, μείνουν εντελώς ανεκμετάλλευτα (όπως λίγο-πολύ έγινε και στην περίπτωση της μετα-Ολυμπιακής Αθήνας) και μάλιστα σε καιρούς κρίσης γεννά σε πολλούς Βρετανούς το ερώτημα: Δικαιολογείται ένα τόσο μεγάλο έξοδο για λίγες στιγμές εθνικής υπερηφάνειας;

Επιμέλεια: Έλενα Μπούλια
Πηγή: FT.com