«Μα γιατί το τραγούδι να ’ναι λυπητερό;»

της Φιλουμένας Ζλατάνου

«Είναι κάτι στιγμές,
σα μικρές πινελιές
ζωγραφιάς που δεν έχει τελειώσει,
λείπουν λίγα ακριβά
των χρωμάτων νερά,
για να δώσουν του τόπου τη γνώση.»

Κυριακή 17 Απριλίου ξημέρωνε και η βροχή λυσσομανούσε όταν έσκασε σαν βόμβα, σαν πρωταπριλιάτικο αστείο, η είδηση ότι ο μεγάλος Νίκος Παπάζογλου ακολούθησε τον φίλο του και συνεργάτη Μανώλη Ρασούλη στη γειτονιά των αγγέλων.

Μία γειτονιά όπου πλέον έχει στηθεί μεγάλο πανηγύρι, όπως συνηθίζεται να λέγεται κάθε φορά που αποχαιρετάμε άλλον έναν μεγάλο καλλιτέχνη. Χρόνια πάλευε με τον καρκίνο για να κοιμηθεί ένα βροχερό πρωινό Κυριακής ο Νίκος Παπάζογλου, αφήνοντας κληρονομιά ανεκτίμητη για τις επόμενες γενιές αλλά και μια θλίψη και ένα παράπονο αβάσταχτο που γεννιέται από το ερώτημα: τελικά ποιος θα μείνει και ποιον από όλους αυτούς θα γνωρίσουν τα παιδιά μας και οι μετέπειτα γενιές;

Η τελευταία τυχερή "φουρνιά" της δεκαετίας του ’80 πρόλαβε να δει, να ακούσει και να γνωρίσει από κοντά τους τελευταίες ίσως, μεγάλους τραγουδοποιούς και ερμηνευτές. Όταν πέθανε ο Μανώλης Ρασούλης δεν το πίστευε κανείς. Η σημερινή είδηση απλά δε χωρούσε καν δεύτερη σκέψη. Κενό. «Μπαίνουμε στον Υδροχόο/και θ' ανάψουνε φωτιές/οι καιροί νερό θα φέρουν/έτσι λεν αυτοί που ξέρουν…» όμως ο Νίκος Παπάζογλου δεν είναι πια εδώ.

Ο Νίκος Παπάζογλου γεννήθηκε το 1948 στη Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε να παίζει μουσική σε γκρουπ σε ηλικία 17 ετών, ενώ το 1972 μετακόμισε για λίγο καιρό στο Aachen της τότε Δυτικής Γερμανίας, με το συγκρότημα Ζηλωτής. Το 1977 ήρθε για πρώτη φορά να εγκατασταθεί στην Αθήνα, με αφορμή τον ρόλο του στην παράσταση «Αχαρνής» του Διονύση Σαββόπουλου.

Έπειτα ήρθε η μεγάλη συνεργασία με τον Μανώλη Ρασούλη και ο δίσκος «Η Εκδίκηση Της Γυφτιάς» που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Από τις δουλειές που σημάδεψαν για πάντα το ελληνικό τραγούδι, η συνεργασία των Ξυδάκη, Ρασούλη και Παπάζογλου σε μια ηχογράφηση που έγινε στο νεοσύστατο τότε, και θρυλικό αργότερα, στούντιο «Αγροτικόν» του Νίκου.

Ο Παπάζογλου συμμετείχε εν συνεχεία στη «Ρεζέρβα» του Σαββόπουλου, στον δίσκο «Χειμερινοί Κολυμβητές» του γνωστού σχήματος και το 1984 έκανε τον πρώτο προσωπικό του δίσκο. Δημιούργησε μια ορχήστρα από ερασιτέχνες μουσικούς και από κάποιους φίλους παλιούς επαγγελματίες μουσικούς, τη θρυλική πλέον «Λοξή Φάλαγγα» που κάθε χρόνο άλλαζε λίγο τη σύνθεσή της, γιατί ο Παπάζογλου προτιμούσε την ερασιτεχνική ειλικρίνεια από την επαγγελματική δεξιοτεχνία και τις ασφαλείς εκ των προτέρων ενορχηστρώσεις.

Η επονομαζόμενη «Σχολή Θεσσαλονίκης» οφείλει την πορεία της στον ίδιο, καθώς βοήθησε και ανέδειξε πολλούς εκ των εξαιρετικών τραγουδοποιών που μέχρι σήμερα είναι εν ενεργεία και έχουν αφήσει το στίγμα τους στη μουσική ιστορία της χώρας, αλλά έδειξε και το δρόμο. Πρωτοπόρος και χωρίς στεγανά, ακολουθούσε το ένστικτό του και μας παρέδιδε διαμάντια. Τελευταίος δίσκος η «Μάισσα Σελήνη» το 2005 έκανε αίσθηση και αγαπήθηκε πολύ.

Χαρακτηριστική ήταν η εμμονή του με τα τζιν πουκάμισα και τα φουλάρια που δεν αποχωριζόταν αλλά έκανε μάλιστα και ειδική παραγγελία. Μετρούσε πολλές συναυλίες και συνεργασίες στο ενεργητικό του και πάντα είχε το γλυκό χαμόγελο όταν ανέβαινε επί σκηνής. Μία εικόνα μου έχει αποτυπωθεί σαν από όνειρο στο μυαλό: Mία καλοκαιρινή συναυλία τη δεκαετία του ’80 και εγώ πιτσιρίκα στο πέτρινο θέατρο Δάσους, στη Θεσσαλονίκη, και σαν από ταινία ανέβηκε ένας χαμογελαστός κύριος με φουλάρι για να μας ταξιδέψει «στη ρωγμή του χρόνου».

Ερωτευτήκαμε με τον «Αύγουστο», σιγοτραγουδήσαμε το «Κανείς εδώ δεν τραγουδά», φωνάξαμε το «Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ» και χαμογελάσαμε στο «Εγώ δεν είμαι ποιητής». Σήμερα δε μπορούμε να χαμογελάσουμε, σήμερα θρηνούμε για έναν άνθρωπο που μας σημάδεψε και μας ταξίδεψε.

«Αχ τη ζωή αγάπησα
που πήγα να πεθάνω
όλο τη κλέβω τη νυχτιά αμάν αμάν
μα την αυγή τη χάνω
όλο την κλέβω τη νυχτιά βρε αμάν αμάν
μα την αυγή τη χάνω