Animated Φιλόσοφοι: Ο δημιουργός της σειράς στο in2life

συνέντευξη στον Γιώργο Κόκουβα

Ζούμε στον τόπο που γέννησε την φιλοσοφική σκέψη, αλλά οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα γι’ αυτή. Ζούμε στη χώρα που γκρινιάζει πως δεν υπάρχει ποιοτική τηλεόραση, και εστιάζοντας στη σαβούρα, χάνουμε το «δάσος» της ουσίας.

Ένα τέτοιο μικρό δάσος φύτρωσε αυτή τη σεζόν στην ΕΤ3, από την οποία προβάλλεται το project που «φύτεψε» ο Γιώργος Χατζηβασιλείου, ο άνθρωπος πίσω από την καινοτόμα για τα ελληνικά δεδομένα σειρά «Animated…Φιλόσοφοι».

Η σκέψη και η θεωρία των σημαντικότερων φιλοσόφων που έχουν περάσει από τον πλανήτη, από την αρχαιότητα ως τα νεότερα χρόνια, μετατρέπονται αριστοτεχνικά σε animaton αφήγηση, ενώ καθηγητές Φιλοσοφίας και ειδικοί στον τομέα αναλύουν σε συνεντεύξεις τους με απλά λόγια μπροστά στην κάμερα όσα δεν κατάφεραν να μας διδάξουν τα σχολικά βιβλία.

Ο Πλάτωνας και οι περίφημες ιδέες του, ο Πλωτίνος και τα μυστικιστικά του… μυστικά, ο Επίκουρος και οι ηδονές του: Κάθε εβδομάδα, ένας σπουδαίος φιλόσοφος «αποκωδικοποιείται» μπροστά στα μάτια μας και ο δημιουργός της σειράς μας εξηγεί πώς προέκυψε η ιδέα, πόσο δύσκολο είναι να συμπυκνώσεις την πολύπλοκη φιλοσοφική σκέψη σε ένα επεισόδιο και πόσο πιο δύσκολο είναι… να κάνεις τηλεόραση στην Ελλάδα του 2013.

*Η σειρά προβάλλεται από την ΕΤ3 κάθε Δευτέρα στις 23.00 και σε επανάληψη κάθε Σάββατο στις 17.05, ενώ μπορείτε να δείτε όλα τα επεισόδια στην WebTV της ΕΡΤ. Η ιδέα, το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Γιώργου Χατζηβασιλείου, την εκτέλεση του animation επιμελήθηκαν οι Minotaur Digital Arts – περισσότερα στην σελίδα των Animated Φιλοσόφων. 



«Η ιδέα προέκυψε μέσα από το διαχρονικό ενδιαφέρον και τις σπουδές μου πάνω στη φιλοσοφία, αλλά και την προηγούμενη εργασία μου στον χώρο των ΜΜΕ ως δημοσιογράφου. Η πρόθεση πίσω από αυτή τη σειρά είναι η διάδοση της Φιλοσοφίας και η αποκάλυψη της καθοριστικής συνεισφοράς της στην καθημερινότητα όλων μας. Η θεωρία του χθες είναι σε μεγάλο βαθμό η πράξη του σήμερα.

»Η φιλοσοφία αποτελεί κατά κάποιο τρόπο τον φυσικό χώρο στον οποίο τείνω εσωτερικά - καταρχάς - να κινούμαι. Αυτό είναι που με οδήγησε τόσο στο να ακολουθήσω σχετικές σπουδές, με ειδικότερο ερευνητικό ενδιαφέρον την Οντολογία και την Πολιτική Φιλοσοφία, όσο και στη δημιουργία αυτής της εκπομπής. Η φιλοσοφία νομίζω πως δεν είναι μια κιβωτός γνώσεων στην οποία οιοσδήποτε επιβαίνει γίνεται «φιλόσοφος» - ποιος εξάλλου μπορεί να αποκαλέσει τον εαυτό του φιλόσοφο όταν τον ίδιο τίτλο έχουν μορφές όπως για παράδειγμα ο Σωκράτης; Η φιλοσοφία είναι τρόπος εσωτερικής λειτουργίας. Υπ’ αυτήν την έννοια δε νομίζω πάλι πως υπάρχουν «φιλοσοφικά θέματα». Υπάρχουν φιλοσοφικές προσεγγίσεις που μπορούν να γίνουν πάνω σε όλα τα θέματα.



»Σίγουρα η αποτύπωση απλουστευμένης της πολύπλοκης φιλοσοφικής σκέψης μέσα σε ένα επεισόδιο αποτελεί το πιο απαιτητικό κομμάτι στη δημιουργία της εκπομπής. Η πρόκληση είναι να διατηρηθεί κατ’ αρχάς μια αυστηρή επιστημονική εγκυρότητα, αλλά ταυτόχρονα να συνοψίσεις σε ένα πολύ περιορισμένο κείμενο έναν στοχαστή για τον οποίο έχουν γραφτεί ολόκληρες... βιβλιοθήκες. Και μάλιστα μέσα από έναν λόγο όχι ακαδημαϊκό αλλά απλό, επικοινωνιακό και προσιτό για όλους. Εδώ νομίζω ότι βρίσκεται και η «τέχνη» που προϋποθέτει ένα εγχείρημα όπως αυτό της εκπομπής.

»Οι εντυπώσεις που έχουμε από τον κόσμο είναι πραγματικά πολύ ζεστές και ενθαρρυντικές. Υπάρχει ένα δυναμικό κοινό που παρακολουθεί την εκπομπή και μας στέλνει πολλά μηνύματα μέσω διαδικτύου όπου εκφράζουν τον ενθουσιασμό τους για τη δουλειά, και ειλικρινά τους ευχαριστούμε όλους γι’ αυτό. Φανερώνεται μια δίψα που έχει ο κόσμος να λάβει μια σύγχρονη και απλή παρουσίαση των φιλοσόφων. Ονόματα που μας είναι τόσο γνωστά και οικεία, όπως του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα ή του Νίτσε, μας είναι συνάμα και εντυπωσιακά άγνωστα, και είναι μεγάλη η μερίδα του κοινού που επιθυμεί να έχει μια πρώτη γνωριμία μαζί τους, με το έργο και τη σκέψη τους. Αυτή η εκπομπή αποπειράται να δώσει ακριβώς αυτό: μια πρώτη γνωριμία με τη σκέψη των γιγάντων της σκέψης.

»Δυστυχώς, μολονότι το φιλοσοφείν γεννήθηκε και ωρίμασε σε αυτόν τον τόπο που σήμερα εμείς βρισκόμαστε και μολονότι μας αρέσει να καυχιόμαστε γι΄ αυτό, οι Έλληνες δε γνωρίζουν φιλοσοφία. Μας είναι εντυπωσιακά άγνωστο το για ποιο λόγο σημαντικά ονόματα είναι εντυπωσιακά γνωστά, όπως του Ηράκλειτου ή του Αριστοτέλη, την ίδια ώρα που στο εξωτερικό αναλογικά είναι περισσότεροι εκείνοι που έχουν μια εγκυκλοπαιδική γνώση περί αυτών. Την κάλυψη αυτού του κενού, αυτής της «ανάγκης» είναι που αποπειράται να υποστηρίξει και το «Animated...Φιλόσφοι». Την διαχρονική ευθύνη βέβαια για αυτό το κενό πρωτίστως δεν την έχουν τα μεμονωμένα άτομα, όσο η οργανωμένη(;) Πολιτεία η οποία έχει όλον αυτόν τον πλούτο που θα μπορούσε να μοιράσει, όλη αυτήν την πυροδότηση ελεύθερης και δημιουργικής σκέψης που θα μπορούσε να παρέχει μέσα από τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια, και αντ’ αυτού αφήνει τη φιλοσοφία να βαλτώνει μέσα στη συλλογική λήθη.



»Ελπίζω πως θα υπάρξει και δεύτερος κύκλος επεισοδίων, και αυτός θα εμπεριέχει τους σημαντικότερους φιλοσόφους της νεότερης περιόδου, δηλαδή από τον 16ο αιώνα μέχρι και σήμερα (Ντεκάρτ, Καντ, Μαρξ, Νίτσε κλπ), περίοδος η οποία βρίσκεται πιο κοντά και στα δικά μου -ακαδημαϊκά- ενδιαφέροντα. Ωστόσο ακόμη δε γνωρίζουμε αν θα υπάρξει ο Β’ κύκλος, εξαρτάται προφανώς από τα ίδια τα κανάλια, την εύρεση χρηματοδότησης κλπ. Πάντως στην περίπτωση που ακολουθήσει Β΄κύκλος η προβολή του θα καθυστερήσει κάπως, αφού η παραγωγή 12 επεισοδίων του «Animated...Φιλόσοφοοι» απαιτεί εργασίες που ξεπερνάνε σε διάρκεια τον ένα χρόνο. Η δημιουργία των σεναρίων για αυτή τη σειρά και του animation αποτελούν διαδικασίες χρονοβόρες.

»Ο χώρος της τηλεόρασης βρίσκεται και αυτός μέσα στην ίδια φουρτούνα στην οποία πλέει και το υπόλοιπο της χώρας αυτήν την ιστορική στιγμή, συνεπώς οι δυσκολίες στον ευρύτερο χώρο των ΜΜΕ είναι μεγάλες. Ωστόσο, αν και το βάθος της κρίσης - το οποίο δεν είναι τόσο οικονομικό, τούτο είναι το επιφανειακό επίστρωμα μιας ευρύτερης κρίσης νοήματος και νοηματοδότησης του κόσμου που έχουμε φτιάξει - δεν το επιτρέπει εύκολα, θέλω να είμαι αισιόδοξος. Πολλές φορές η ανάγκη μας αναγκάζει να γινόμαστε πιο ευρηματικοί και καινούργιες ιδέες να προκύπτουν, κατά το γνωστό «πενία τέχνας κατεργάζεται». Παρά το σκοτάδι στο οποίο τώρα βρισκόμαστε οφείλουμε να προσπαθούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Το σκοτεινότερο σημείο μιας μέρας βρίσκεται άλλωστε πάντοτε πριν την αυγή».