7 θέματα που θεωρούνται ακόμη και σήμερα ταμπού
Οι σεξουαλικές σας προτιμήσεις, η σχέση σας με το θεό, η ψήφος σας και άλλα τέσσερα θέματα που δύσκολα τολμάτε να συζητήσετε ανοιχτά.
Τι είναι αυτό για το οποίο δεν θα μιλούσατε ποτέ σε ένα επίσημο δείπνο; Ποιο θέμα συζήτησης που θα θέτατε θα συγκέντρωνε επικριτικά βλέμματα στο οικογενειακό τραπέζι και ποια ερώτηση θα έβαζε πρόωρο τέλος σε ένα πρώτο ραντεβού;
Σκεφτείτε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, και διαπιστώστε μαζί μας ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα θέματα-ταμπού. Ζητήματα που ακόμη και στον 21ο αιώνα θεωρούμε πως πρέπει να κρύβουμε «κάτω από το χαλί» είτε από διακριτικότητα – σε κάποιες περιστάσεις κρίνεται απαραίτητη – είτε από μια υποκριτική μορφή σεμνοτυφίας. Εσείς για παράδειγμα πόσο εύκολα μιλάτε για:
…Το σεξ
Θα σκεφτείτε ότι είναι λογικό, με οποιονδήποτε άλλον πέραν του συντρόφου σας, να μην θέλετε να εκθέσετε με πάσα λεπτομέρεια τα όσα γίνονται κάτω από τα σεντόνια σας. Πόσο μάλλον να μιλήσετε για το πόσους ερωτικούς παρτενέρ είχατε, τι έχετε δοκιμάσει, τι πρόβλημα είχε ο Γιάννης χτες βράδυ και δεν ολοκληρώσατε. Φυσικά αυτό δεν ισχύει για όλους – υπάρχουν παρέες τόσο απενοχοποιημένες μεταξύ τους που κάποιος ακούσιος ακροατής τους θα νόμιζε πως παρακολουθεί ντοκιμαντέρ για την αναπαραγωγή. Ωστόσο, η σεμνοτυφία εντοπίζεται και αλλού: Δεν είναι μόνο θέμα συζήτησης με τους φίλους ή αγνώστους, αλλά κυρίως με τον ίδιο τον σύντροφο. Πόσο εύκολα μιλά ένας άντρας στην φίλη του για την πιθανότητα τρίο; Τολμά μια γυναίκα να πει στον παρτενέρ της ότι δεν ήταν καλός στο κρεβάτι; Συζητούν τα ζευγάρια τις φαντασιώσεις τους; Ή η καταπιεσμένη σεξουαλικότητά τους βρίσκει διέξοδο μόνο στο YouPorn ή το 50 Shades of Grey;
…Τη θρησκεία
«Πιστεύεις στον Θεό;» Και ενώ ένας συνειδητοποιημένος πιστός κάποιας θρησκείας θα νιώσει κάθε άνεση να αναλύσει τον ρόλο που παίζει ο θεός, η εκκλησία και η πίστη στη ζωή του, ή ένας αποφασισμένος άθεος τους λόγους που θεωρεί την θρησκεία την μεγαλύτερη απάτη από καταβολής κόσμου, στη μέση βρίσκονται όλοι οι υπόλοιποι. Και είναι πολλοί. Πρόσφατη έρευνα της Κάπα Research στην Ελλάδα για παράδειγμα έδειξε ότι ενώ το 74,2% πιστεύουν στον Θεό, αυτοί που δηλώνουν θρησκευόμενοι μειώθηκαν κατά 34% και αυτοί που δεν θεωρούν το Πάσχα κάτι ιδιαίτερο αυξήθηκαν κατά 13%. Με άλλα λόγια, η πλειοψηφία των Ελλήνων δηλώνουν Χριστιανοί… λόγω παράδοσης, αλλά θεωρούν ταμπού να μιλήσουν – ακόμη και στον εαυτό τους – για το κατά πόσο πιστεύουν στ’ αλήθεια στον θεό.
…Τα πολιτικά «πιστεύω»
Η αλήθεια είναι πως τελευταία έχουν πολλαπλασιαστεί τα «ρίσκα» μιας πιθανής αποκάλυψης των πολιτικών πεποιθήσεων. Κι αν είσαι ένας συνειδητοποιημένος δεξιός και πέσεις πάνω σε παρέα αντιμνημονιακών που ονειρεύεται κρεμάλες; Κι αν είσαι αριστερός και πέσεις πάνω σε μαυροντυμένα «παλικάρια» με σιδερογροθιές στην τσέπη; Κι αν είσαι Ποτάμι και φοβάσαι μήπως σε πάρουν στο ψιλό οι τουιτεράδες ή είσαι απολιτίκ και πέσεις σε παρέα απολίτιστων πολιτικοποιημένων; Προ μνημονίων κανείς δεν θα έδινε ιδιαίτερη σημασία στην ψήφο σου. Σήμερα όμως, αυτό που κρύβεις στο φακελάκι και στην πολιτική σου «ταυτότητα» γίνεται όλο και μεγαλύτερο ταμπού.
…Τον σεξουαλικό προσανατολισμό
Σε μια ιδανική – ή απλώς… δανική – κοινωνία, δεν θα υπήρχε πρόβλημα για έναν άνθρωπο να σταθεί μπροστά στους γονείς του ή τους συναδέλφους του και να τους παρουσιάσει τον ίδιου φύλου σύντροφό του. Ή να δηλώσει bisexual χωρίς να δει σηκωμένα φρύδια τα οποία μεταφράζονται σε «ποιον κοροϊδεύεις; απλώς δεν ξέρεις ακόμα ότι είσαι gay». Ή ακόμη και να δηλώσει ασέξουαλ – υπάρχουν ανάμεσά μας, σε ποσοστό 1%. Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα, που επιτρέπει ακόμη και εν έτει 2015 να ακούγονται ρασοφόρες φωνές περί κουσουριών και προτροπές σε γονείς… να σφάζουν στο γόνατο όσους δεν συμμορφώνονται με αυτό που θεωρούν οι ίδιοι «νορμάλ».
…Την ηλικία
Μην μου πείτε ότι δεν έχετε πετύχει κι εσείς ανθρώπους – έστω, κατά κανόνα γυναίκες – που βγάζουν σπυράκια όταν η κουβέντα πλησιάζει το «τζιζ» θέμα της ηλικίας. Είναι αυτοί που θα κάνουν τα πάντα για να μην δει κανείς την ταυτότητά τους, θα προβάρουν πληρωμένες απαντήσεις σε τυχόν «περίεργες» ερωτήσεις την ημέρα των γενεθλίων τους και θα κρύψουν τα καλοκαίρια και τους χειμώνες που έχουν περάσει από πάνω τους με ρούχα, προϊόντα και αξεσουάρ που λανθασμένα θεωρούν ότι τους κάνουν να δείχνουν μικρότεροι. Και η αλήθεια είναι πως όλος αυτός ο κόπος είναι για το τίποτα: Η ηλικία είναι απλώς αριθμοί.
…Ένα σοβαρό ζήτημα υγείας
Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς αυτό το ζήτημα: Από την μία, υπάρχουν αυτοί που θα πουν ότι είναι αγενές να ρωτάς κάποιον για ένα πρόβλημα που μπορεί να τον πληγώνει ή να περιγράφεις εσύ το πρόβλημά σου σε κάποιον που δεν έχει την διάθεση να ακούσει… splatter ιατρικές διαδικασίες. Από την άλλη, όμως, αυτό το «ταμπού» φτάνει στο απέναντι άκρο: Να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε το πρόβλημα του άλλου, από φόβο μην προσβληθεί, με αποτέλεσμα μια υποκριτική κατάσταση που δίνει την εντύπωση του οίκτου. Σκεφτήκατε ότι ο συνάδελφός σας θέλει πραγματικά να μοιραστεί το πρόβλημα υγείας του; Ή ότι όσο δεν μιλάτε για την αναπηρία ενός φίλου σας μαζί του, τόσο περισσότερο την «ενοχοποιείτε» και την δαιμονοποιείτε μπροστά στα μάτια του;
…Τα συναισθήματά σας
Τελευταίο αλλά όχι έσχατο, το μεγαλύτερο ταμπού είναι και το πιο προφανές: Οι περισσότεροι από εμάς δεν τολμάμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας. Δεν αποκαλύπτουμε τον πραγματικό εαυτό μας. Δεν λέμε όσα σκεφτόμαστε. Ακόμη και στην περίπτωση της ψυχοθεραπείας, την κατ’ εξοχήν περίσταση όπου επιβάλλεται να «πέσουν όλοι οι τοίχοι» των αναστολών μας, κάτι μας εμποδίζει να εκφραστούμε και να βγάλουμε στη φόρα φόβους, απορίες, συναισθήματα. Το ίδιο φυσικά ισχύει και στις περισσότερες σχέσεις – φιλικές ή ερωτικές – που από ένα σημείο και μετά «ασθενούν» ακριβώς επειδή συσσωρεύονται καλά κρυμμένα μυστικά και συναισθηματικά ντοκουμέντα.
Σκεφτείτε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, και διαπιστώστε μαζί μας ότι υπάρχουν ακόμη και σήμερα θέματα-ταμπού. Ζητήματα που ακόμη και στον 21ο αιώνα θεωρούμε πως πρέπει να κρύβουμε «κάτω από το χαλί» είτε από διακριτικότητα – σε κάποιες περιστάσεις κρίνεται απαραίτητη – είτε από μια υποκριτική μορφή σεμνοτυφίας. Εσείς για παράδειγμα πόσο εύκολα μιλάτε για:
…Το σεξ
Θα σκεφτείτε ότι είναι λογικό, με οποιονδήποτε άλλον πέραν του συντρόφου σας, να μην θέλετε να εκθέσετε με πάσα λεπτομέρεια τα όσα γίνονται κάτω από τα σεντόνια σας. Πόσο μάλλον να μιλήσετε για το πόσους ερωτικούς παρτενέρ είχατε, τι έχετε δοκιμάσει, τι πρόβλημα είχε ο Γιάννης χτες βράδυ και δεν ολοκληρώσατε. Φυσικά αυτό δεν ισχύει για όλους – υπάρχουν παρέες τόσο απενοχοποιημένες μεταξύ τους που κάποιος ακούσιος ακροατής τους θα νόμιζε πως παρακολουθεί ντοκιμαντέρ για την αναπαραγωγή. Ωστόσο, η σεμνοτυφία εντοπίζεται και αλλού: Δεν είναι μόνο θέμα συζήτησης με τους φίλους ή αγνώστους, αλλά κυρίως με τον ίδιο τον σύντροφο. Πόσο εύκολα μιλά ένας άντρας στην φίλη του για την πιθανότητα τρίο; Τολμά μια γυναίκα να πει στον παρτενέρ της ότι δεν ήταν καλός στο κρεβάτι; Συζητούν τα ζευγάρια τις φαντασιώσεις τους; Ή η καταπιεσμένη σεξουαλικότητά τους βρίσκει διέξοδο μόνο στο YouPorn ή το 50 Shades of Grey;
…Τη θρησκεία
«Πιστεύεις στον Θεό;» Και ενώ ένας συνειδητοποιημένος πιστός κάποιας θρησκείας θα νιώσει κάθε άνεση να αναλύσει τον ρόλο που παίζει ο θεός, η εκκλησία και η πίστη στη ζωή του, ή ένας αποφασισμένος άθεος τους λόγους που θεωρεί την θρησκεία την μεγαλύτερη απάτη από καταβολής κόσμου, στη μέση βρίσκονται όλοι οι υπόλοιποι. Και είναι πολλοί. Πρόσφατη έρευνα της Κάπα Research στην Ελλάδα για παράδειγμα έδειξε ότι ενώ το 74,2% πιστεύουν στον Θεό, αυτοί που δηλώνουν θρησκευόμενοι μειώθηκαν κατά 34% και αυτοί που δεν θεωρούν το Πάσχα κάτι ιδιαίτερο αυξήθηκαν κατά 13%. Με άλλα λόγια, η πλειοψηφία των Ελλήνων δηλώνουν Χριστιανοί… λόγω παράδοσης, αλλά θεωρούν ταμπού να μιλήσουν – ακόμη και στον εαυτό τους – για το κατά πόσο πιστεύουν στ’ αλήθεια στον θεό.
…Τα πολιτικά «πιστεύω»
Η αλήθεια είναι πως τελευταία έχουν πολλαπλασιαστεί τα «ρίσκα» μιας πιθανής αποκάλυψης των πολιτικών πεποιθήσεων. Κι αν είσαι ένας συνειδητοποιημένος δεξιός και πέσεις πάνω σε παρέα αντιμνημονιακών που ονειρεύεται κρεμάλες; Κι αν είσαι αριστερός και πέσεις πάνω σε μαυροντυμένα «παλικάρια» με σιδερογροθιές στην τσέπη; Κι αν είσαι Ποτάμι και φοβάσαι μήπως σε πάρουν στο ψιλό οι τουιτεράδες ή είσαι απολιτίκ και πέσεις σε παρέα απολίτιστων πολιτικοποιημένων; Προ μνημονίων κανείς δεν θα έδινε ιδιαίτερη σημασία στην ψήφο σου. Σήμερα όμως, αυτό που κρύβεις στο φακελάκι και στην πολιτική σου «ταυτότητα» γίνεται όλο και μεγαλύτερο ταμπού.
…Τον σεξουαλικό προσανατολισμό
Σε μια ιδανική – ή απλώς… δανική – κοινωνία, δεν θα υπήρχε πρόβλημα για έναν άνθρωπο να σταθεί μπροστά στους γονείς του ή τους συναδέλφους του και να τους παρουσιάσει τον ίδιου φύλου σύντροφό του. Ή να δηλώσει bisexual χωρίς να δει σηκωμένα φρύδια τα οποία μεταφράζονται σε «ποιον κοροϊδεύεις; απλώς δεν ξέρεις ακόμα ότι είσαι gay». Ή ακόμη και να δηλώσει ασέξουαλ – υπάρχουν ανάμεσά μας, σε ποσοστό 1%. Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα, που επιτρέπει ακόμη και εν έτει 2015 να ακούγονται ρασοφόρες φωνές περί κουσουριών και προτροπές σε γονείς… να σφάζουν στο γόνατο όσους δεν συμμορφώνονται με αυτό που θεωρούν οι ίδιοι «νορμάλ».
…Την ηλικία
Μην μου πείτε ότι δεν έχετε πετύχει κι εσείς ανθρώπους – έστω, κατά κανόνα γυναίκες – που βγάζουν σπυράκια όταν η κουβέντα πλησιάζει το «τζιζ» θέμα της ηλικίας. Είναι αυτοί που θα κάνουν τα πάντα για να μην δει κανείς την ταυτότητά τους, θα προβάρουν πληρωμένες απαντήσεις σε τυχόν «περίεργες» ερωτήσεις την ημέρα των γενεθλίων τους και θα κρύψουν τα καλοκαίρια και τους χειμώνες που έχουν περάσει από πάνω τους με ρούχα, προϊόντα και αξεσουάρ που λανθασμένα θεωρούν ότι τους κάνουν να δείχνουν μικρότεροι. Και η αλήθεια είναι πως όλος αυτός ο κόπος είναι για το τίποτα: Η ηλικία είναι απλώς αριθμοί.
…Ένα σοβαρό ζήτημα υγείας
Υπάρχουν δύο τρόποι να δει κανείς αυτό το ζήτημα: Από την μία, υπάρχουν αυτοί που θα πουν ότι είναι αγενές να ρωτάς κάποιον για ένα πρόβλημα που μπορεί να τον πληγώνει ή να περιγράφεις εσύ το πρόβλημά σου σε κάποιον που δεν έχει την διάθεση να ακούσει… splatter ιατρικές διαδικασίες. Από την άλλη, όμως, αυτό το «ταμπού» φτάνει στο απέναντι άκρο: Να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε το πρόβλημα του άλλου, από φόβο μην προσβληθεί, με αποτέλεσμα μια υποκριτική κατάσταση που δίνει την εντύπωση του οίκτου. Σκεφτήκατε ότι ο συνάδελφός σας θέλει πραγματικά να μοιραστεί το πρόβλημα υγείας του; Ή ότι όσο δεν μιλάτε για την αναπηρία ενός φίλου σας μαζί του, τόσο περισσότερο την «ενοχοποιείτε» και την δαιμονοποιείτε μπροστά στα μάτια του;
…Τα συναισθήματά σας
Τελευταίο αλλά όχι έσχατο, το μεγαλύτερο ταμπού είναι και το πιο προφανές: Οι περισσότεροι από εμάς δεν τολμάμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας. Δεν αποκαλύπτουμε τον πραγματικό εαυτό μας. Δεν λέμε όσα σκεφτόμαστε. Ακόμη και στην περίπτωση της ψυχοθεραπείας, την κατ’ εξοχήν περίσταση όπου επιβάλλεται να «πέσουν όλοι οι τοίχοι» των αναστολών μας, κάτι μας εμποδίζει να εκφραστούμε και να βγάλουμε στη φόρα φόβους, απορίες, συναισθήματα. Το ίδιο φυσικά ισχύει και στις περισσότερες σχέσεις – φιλικές ή ερωτικές – που από ένα σημείο και μετά «ασθενούν» ακριβώς επειδή συσσωρεύονται καλά κρυμμένα μυστικά και συναισθηματικά ντοκουμέντα.
