Δέλτα Έβρου: Το Α και το Ω του ταξιδιού στη φύση

της Έλενας Μπούλια

Φανταστείτε ένα τεράστιο ποτάμι. Φανταστείτε έναν απέραντο υγροβιότοπο, με αμμοθίνες και λιμνοθάλασσες. Με λίμνες γλυκού νερού, βάλτους και έλη αλμυρού. Φανταστείτε χιονισμένες βουνοκορφές. Ερωδιούς, κορμοράνους και γλάρους να πετούν ανέμελα. Ο παγωμένος αέρας να μαστιγώνει το πρόσωπό σας και το οξυγόνο να τρυπώνει αχόρταγα στα πνευμόνια σας. Σταματήστε να φαντάζεστε. Βρίσκεστε στο Δέλτα του Έβρου.

Ο Έβρος, συνολικού μήκους 528 χλμ. είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Ανατολικής Ευρώπης. Πηγάζει από την οροσειρά Ρίλα στη Βουλγαρία, διασχίζει τις οροσειρές Ροδόπης και Αίμου, ενώ -πριν καταλήξει στη θάλασσα του Αιγαίου- 218 χλμ του ποταμού καθορίζουν τα σύνορα της Ελλάδας με τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Η δε απόληξή του σχηματίζει ένα εκτεταμένο δέλτα, 188 τ.χλμ. που φιλοξενεί έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ευρώπης και που προστατεύεται από έναν αριθμό διεθνών συμβάσεων (μεταξύ άλλων τη διεθνή σύμβαση RAMSAR, 1971).

Για τους φυσιολάτρες, το Δέλτα του Ποταμού Έβρου αποτελεί τη Μέκκα του αγροτουρισμού. Ένας επίγειος παράδεισος που στους δυσπρόσιτους υγροτόπους του φιλοξενεί αμέτρητα είδη ιχθυοπανίδας, ερπετών και ορνιθοπανίδας (έχουν καταμετρηθεί 46 είδη ψαριών και 316 είδη πουλιών). Εκεί φωλιάζουν και τρέφονται, μεταξύ άλλων, υδρόβια μεταναστευτικά πουλιά από βόρειες περιοχές της νοτιοανατολικής Ευρώπης κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όπως χήνες, πάπιες, κύκνοι και πελαργοί.

Εξίσου εντυπωσιακή, ωστόσο, είναι και η χλωρίδα της περιοχής. Πέρα από τους τυπικούς σχηματισμούς και τύπους βλάστησης που συναντά κανείς στους μεσογειακούς υγροβιότοπους, στα βορειοανατολικά του Δέλτα συναντά κανείς την «πλημμυρίζουσα ζώνη», με τους πυκνούς θάμνους και τα δάση από λεύκες και φτελιές, ενώ νοτιότερα επικρατούν οι καλαμώνες πλάι στις αμέτρητες λίμνες. Τους θερινούς μήνες η πυκνή βλάστηση του βορειοανατολικού τμήματος αποτελεί ιδανικό βοσκότοπο για τα αιγοπρόβατα και τα βοειδή, ενώ τις ψυχρές μέρες του χειμώνα κοπάδια από λύκους και αγριογούρουνα αναζητούν τη λεία τους γύρω από το ποτάμι.

Τίποτα, όμως, στο Δέλτα του Έβρου δεν θα είχε την σημερινή εικόνα αν δεν μεσολαβούσε και ο ανθρώπινος παράγοντας. Και αυτό γιατί αν ο φυσιολογικός κύκλος ζωής της περιοχής έμενε αναλλοίωτος, η έντονη δράση των θαλασσινών ρευμάτων και των νερών της βροχής θα οδηγούσε σε διάβρωση των παραποτάμιων τοιχωμάτων και σταδιακά θα κατέστρεφε το Δέλτα. Με τα φράγματα, τα κανάλια, τις τάφρους και τα αντιπλημμυρικά και αρδευτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν, όμως, στην περιοχή από το 1950 έως το 1980, η ελεύθερη είσοδος του νερού περιορίστηκε και αποδόθηκαν εκτάσεις για καλλιέργεια.

Έγιναν, ωστόσο, και λάθη. Μέρος του προγράμματος αποξήρανσης του ποταμού για γεωργική εκμετάλλευση οδήγησε σε αποστράγγιση εδαφών και μείωσε τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα ενώ με τα χρόνια συρρικνώθηκαν ή και εξαφανίστηκαν σημαντικοί οικότοποι και είδη. Η αποξήρανση της λιμνοθάλασσας Δράνας, συγκεκριμένα, από κατοίκους της κοινότητας Λουτρού το 1987, οδήγησε στην υποβάθμιση του βιότοπου, πολλά ψάρια και πουλιά εξαφανίστηκαν, ενώ το όφελος τελικά ήταν μηδενικό. Μέσω το ευρωπαϊκού προγράμματος Life, που ξεκίνησε το 2001, επιχειρείται η αποκατάσταση της λιμνοθάλασσας.

Εκδρομή στο Δέλτα Έβρου

Όσο και να εκθειάσει, όμως, κανείς, την ομορφιά του τοπίου, τις εκπληκτικές ζωγραφιές της φύσης και το μοναδικό συναίσθημα που δημιουργεί στον επισκέπτη η αγνότητα που περιβάλλει την πλάση, είναι λίγο αν δεν επισκεφθεί κανείς το Δέλτα. Ακόμα περισσότερα θα μάθετε και θα δείτε αν για την επίσκεψή σας εκεί συμβουλευτείτε την ΔΕΤΑΦ (Δημοτική Επιχείρηση Τουριστικής Ανάπτυξης Φερών), που διαθέτει τουριστικό περίπτερο στην είσοδο της πόλης των Φερών. Από εκεί, άλλωστε, ξεκινούν οργανωμένες ξεναγήσεις στο ανατολικό Δέλτα, περιηγήσεις σε εκθεσιακούς χώρους και αίθουσες προβολών, ενώ από εκεί θα ενημερωθείτε και όσοι ενδιαφέρεστε να επισκεφθείτε το Δέλτα για κυνήγι.

Πιο συγκεκριμένα, το Τουριστικό Κέντρο Φερών, εφόσον υπάρχει συμμετοχή και καιρού επιτρέποντος, οργανώνει εξορμήσεις στο Δέλτα Έβρου ναυλώνοντας πούλμαν που μεταφέρει τους επισκέπτες μέχρι τις εκβολές του ποταμού και από εκεί συνεχίζουν με βαρκάδα. Αν πάλι θέλετε να βρεθείτε εκεί με την παρέα σας και δεν υπάρχει άλλη συμμετοχή, του Τουριστικό Κέντρο μπορεί να ζητήσει από κάποιον βαρκάρη να σας «κατεβάσει» με το αυτοκίνητό του στο Δέλτα και στη συνέχεια να σας ξεναγήσει με τη βάρκα του στη λιμνοθάλασσα Δράνα.

Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να πραγματοποιήσετε τη διαδρομή με δικό σας όχημα ή πεζοπορία καθώς οι εκβολές της λιμνοθάλασσας απέχουν από την είσοδο του Δέλτα -εκεί που βρίσκεται και το Κέντρο Πληροφόρησης- 24 χλμ., ο δρόμος είναι χωμάτινος και η διαδρομή σχετικά δύσκολη. Μπορείτε, ωστόσο, να φτάσετε πεζή στο λόφο του Αγ. Γεωργίου, από όπου μπορείτε να έχετε μία πανοραμική άποψη στην εκπληκτική θέα της περιοχής. Η διαδρομή αυτή, με στάση στον αρχαιολογικό χώρο της Τραϊνούπολης είναι περίπου 10 χλμ.

Το καλύτερο λοιπόν που έχετε να κάνετε φθάνοντας στις Φέρες και προετοιμαζόμενοι για την εκδρομή σας είναι να εμπιστευθείτε το Τουριστικό Κέντρο (τηλ. 2555024310) ή τη Δ.Ε.Τ.Α.Φ. (τηλ. 2555088188) αλλά και να ενημερώσετε για την επίσκεψή σας το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Έβρου (τηλ. 25510 61000). Η όλη ξενάγηση θα διαρκέσει περί τις 3 με 4 ώρες, γι’αυτό καλό είναι να μην ξεκινήσετε αργότερα από τις 10 με 11 το πρωί, αφού αυτήν την εποχή νυχτώνει νωρίς. Το κόστος της ξενάγησης, εφόσον την πραγματοποιήσετε με την παρέα σας και το αυτοκίνητο του βαρκάρη, θα σας κοστίσει συνολικά 69 ευρώ (15 ευρώ για τη μεταφορά με το αυτοκίνητο και 54 ευρώ για την βαρκάδα).

Όσο για τη διαμονή σας στις Φέρες σας προτείνουμε τα εξής ξενοδοχεία:
* Αργυρορρύτης: Μοναδική θέα στο Δέλτα και πολύχρωμα ηλιοβασιλέματα σε ένα νεόκτιστο ξενοδοχείο με 10 δίκλινα δωμάτια που εύκολα μετατρέπονται σε τρίκλινα. Διαθέτουν κουζίνα, internet, τηλεόραση και τζάκι (τα πέντε από αυτά). Στο ξενοδοχείο υπάρχει, άλλωστε, και εστιατόριο όπου μπορείτε να απολαύσετε σπιτικά φαγητά, πίτες και γλυκά. Το κόστος των δωματίων για αυτήν την εποχή ανέρχεται στα 60 ευρώ για ένα δίκλινο με διπλό κρεβάτι και τζάκι και στα 50 ευρώ για ένα δίκλινο με δύο διπλά κρεβάτια, χωρίς τζάκι. Το πρωινό χρεώνεται επιπλέον 5 ευρώ. (Τηλ. 25550 88120).

* Δέλτα: Με θέα το Δέλτα και αυτό, το μαρτυρά άλλωστε το όνομά του, θα βρείτε μία ποικιλία δωματίων. Πιο συγκεκριμένα υπάρχουν σουίτες των 70 τ.μ. που μπορούν να φιλοξενήσουν μέχρι τέσσερα άτομα, δέκα δωμάτια των 42 τ.μ. και ένα δίκλινο. Όλα τα δωμάτια διαθέτουν πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, αυτόνομη θέρμανση και βεράντες. Οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου μπορούν να σας ενημερώσουν για την περιήγησή σας στο Δέλτα. Το κόστος των δωματίων αυτήν την εποχή ανέρχεται στα 50 ευρώ για ένα δίκλινο και στα 70 ευρώ για ένα δίκλινο με δύο δωμάτια. Το πρωινό χρεώνεται 5 ευρώ επιπλέον. (Τηλ. 25550 22015).

Στο Δέλτα Έβρου, και ουσιαστικά στις Φέρες, μπορείτε να βρεθείτε οδικώς, αεροπορικώς ή και με τρένο. Η πόλη βρίσκεται 28 χλμ. βόρεια της Αλεξανδρούπολης, με την οποία συνδέεται με πυκνή οδική συγκοινωνία. Έτσι, το ταξίδι σας εκεί οδικώς από την Αθήνα θα διαρκέσει γύρω στις 8 με 9 ώρες, ενώ από τη Θεσσαλονίκη δεν θα ξεπεράσει τις 2μιση με 3 ώρες. Αεροπορικώς, όμως, το ταξίδι μέχρι την Αλεξανδρούπολη δεν διαρκεί πάνω από 1μιση ώρα, ενώ τα αεροπορικά εισιτήρια αν πετάξετε με Ολυμπιακή ή Aegean Airlines θα σας κοστίσουν γύρω στα 130 με 170 ευρώ. Είναι μάλλον προτιμότερο, λοιπόν, να επιλέξετε την εναλλακτική της αεροπορικής.

Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στο Δέλτα Έβρου… Καλή διασκέδαση!