Όλυμπος: Διαδρομές στο σπίτι των θεών

του Γιώργου Κόκουβα

Η πρώτη φορά που πάτησε ανθρώπινο πόδι την ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου, τον Μύτικα, ήταν το 1913. Ακριβώς πριν εκατό χρόνια. Έναν αιώνα μετά, το βουνό των θεών αποτελεί ακόμη «πρόκληση» για όσους προσπαθούν να τον γνωρίσουν. Κι αυτό γιατί, όσες φορές και να το επισκεφθεί κανείς, όσες φορές και να ανηφορίσει τις πλαγιές του, όλο και κάποιο γραφικό χωριό θα του ξεφύγει, όλο και κάποιο μαγευτικό δάσος θα παραμένει ανεξερεύνητο, όλο και κάποια ταβέρνα με μυρωδιές ντόπιων συνταγών θα υπάρχει να ανακαλύψει την επόμενη φορά.

Γι’ αυτό κι εμείς επιστρέφουμε στα θεϊκά μονοπάτια του Ολύμπου και ακολουθούμε μερικές από τις καλύτερες πεζοπορικές διαδρομές του, ανακαλύπτοντας στον δρόμο μας τα πιο γραφικά, όμορφα ορεινά χωριουδάκια της περιοχής.

Οι «κορυφαίες» διαδρομές


φωτογραφία: Olympus-climbing.gr

Πέρα από απεριόριστη ομορφιά, ο Όλυμπος διαθέτει και απεριόριστο… όγκο. Γι’ αυτό και τον χωρίζουμε σε τέσσερις περιοχές, με βάση τις οποίες καθορίζονται και οι πεζοπορικές/ορειβατικές διαδρομές του. Μία ιδιαίτερα χρηστική λίστα όλων των διαδρομών θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Φυσιολατρικού Συλλόγου Λιτοχώρου, από την οποία επιλέξαμε τις πιο κλασικές και σας τις παρουσιάζουμε παρακάτω. Έχετε υπόψη σας ότι τον Όλυμπο διασχίζουν δύο σημαντικά μονοπάτια, το ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 (από τα ανατολικά προς τα δυτικά) και το Εθνικό Μονοπάτι Ο2 (από Βορρά προς Νότο).

-Από το Λιτόχωρο ως το Καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός»
Πρόκειται για μία από τις πιο κλασικές διαδρομές ανάβασης στον Όλυμπο, που ξεκινά χαμηλά, από το Λιτόχωρο Πιερίας (300 μέτρα υψόμετρο) και καταλήγει στο καταφύγιο Αγαπητός, το οποίο βρίσκεται στα 2.100 μέτρα. Διαρκεί περίπου 2,5 ώρες και το μονοπάτι διαθέτει πολύ καλή σήμανση. Η διαδρομή κινείται δίπλα από τον Μαυρόλογγο και από το λεγόμενο «Μονοπάτι της σιωπής», μέχρι το καταφύγιο που βρίσκεται κάτω από τις ψηλότερες κορφές του βουνού, σε ένα σκηνικό που κόβει την ανάσα και. Από εκεί, αν έχετε αντοχές, σας προτείνουμε να συνεχίσετε μέχρι το οροπέδιο των Μουσών, ατενίζοντας την ομορφιά του Εθνικού Δρυμού, και στη συνέχεια ως τα καταφύγια «Κάκκαλος» και «Αποστολίδης». Απαιτεί… σκληρά πόδια και υπομονή, αλλά σε περίπου μία ώρα θα φτάσετε στο εντυπωσιακό υψόμετρο των 2.650 μέτρων.

-Περπατώντας τον βόρειο Όλυμπο
Αν θέλετε να γνωρίσετε την βόρεια πλευρά του Ολύμπου, σας προτείνουμε δύο πολύ ιδιαίτερες διαδρομές. Η πρώτη είναι αρκετά... δελεαστική, καθώς είναι κατηφορική: Ξεκινά από το Καταφύγιο «Κρεβάτια», στα 1.020 μέτρα υψόμετρο και καταλήγει στο Παπά ρέμα, στα 830 μέτρα, μέσω στενού μονοπατιού που διασχίζει ένα πανέμορφο τοπίο, το οποίο καταλήγει βαθιά στην ρεματιά του Παπά. Το μονοπάτι είναι εύκολο, η κατάβαση διαρκεί περίπου 1,5 ώρα και η σήμανσή του είναι πολύ καλή.

Η δεύτερη διαδρομή είναι ανηφορική, διαρκεί περίπου 2 ώρες και ξεκινά από τον Άγιο Κωνσταντίνο (280 μέτρα υψόμετρο), καταλήγοντας στο καταφύγιο «Κορομηλάς» (1.000 μέτρα υψόμετρο). Στην διαδρομή –ή ξεστρατίζοντας ελαφρώς από αυτή– θα περάσετε από την όμορφη ρεματιά του Ορλιά και θα βρεθείτε μπροστά σε μερικούς από τους εντυπωσιακότερους καταρράκτες και επιβλητικές βάθρες του Ολύμπου.



-Στα μονοπάτια του Κάτω Ολύμπου: Από τον Παντελεήμονα στη Σκοτίνα
Η πιο εύκολη διαδρομή του Κάτω Ολύμπου είναι και η πιο εντυπωσιακή: Κινείται σε χαμηλό υψόμετρο, στα 400-500 μέτρα, και συνδέει τα γραφικά χωριά Παλαιός Παντελεήμονας και Παλαιά Σκοτίνα. Θα την διανύσετε σε λιγότερο από δύο ώρες και θα περάσετε κατά την διάρκειά της από σπάνιας φυσικής ομορφιάς τοπία.

-Η θεσσαλική πλευρά του Ολύμπου
Από την Πιερία περνάμε στη λαρισαϊκή πλευρά του βουνού, εκεί που μπορείτε να βρεθείτε στα «ανεμοδαρμένα ύψη» του Ολύμπου. Συγκεκριμένα, μπορείτε να ξεκινήσετε από τα 2.400 μέτρα υψόμετρο, από την θέση που ονομάζεται Μεγάλη Γούρνα και να ανεβείτε μέσω του μονοπατιού Ε4 ως το διάσελο Σκολιού-Κλειδί και από εκεί ως την Κακόσκαλα. Η ιδιαιτερότητα της διαδρομής δεν είναι απλώς το ότι καταλήγει στα… απάτητα του βουνού (κοντά στα 2.918 μέτρα), αλλά και το ότι στόχος είναι ο Μύτικας, η ψηλότερη κορυφή των Βαλκανίων. Το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής είναι ιδιαίτερα απαιτητικό, αλλά υπάρχουν κόκκινα σημάδια και πλακέτες για χρήση σκοινιών για να σας βοηθήσουν. Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Φυσιολατρικό Σύλλογο Λιτοχώρου για οργανωμένες ομαδικές εξορμήσεις ή να αντλήσετε χρηστικές πληροφορίες από το Olympus-Climbing.gr. 

*Έξι χωριά για να… ξαποστάσετε

Μετά την ανάβαση – ή και στα… μισά της, αξίζει να κάνετε στάση στα παρακάτω χωριά, που ξέρουν από φιλοξενία (δεν είναι τυχαίο ότι εδώ ζούσε ο Ξένιος Ζευς), ενώ διαθέτουν απίστευτη κουζίνα, γραφικά σοκάκια και φυσικά υπέροχη θέα.



*Λιτόχωρο
Ιδανικό για βάση εξορμήσεων, το Λιτόχωρο στους πρόποδες του Ολύμπου έχει θέα στο βουνό και στη θάλασσα, γειτονεύει με το επιβλητικό φαράγγι του Ενιπέα αλλά και με το Αρχαίο Δίον, την ιερή πόλη της Μακεδονίας με το αρχαιολογικό πάρκο που «κρύβει» πολλά και σημαντικότατα ευρήματα.

*Ραψάνη
Στην γειτονιά του Κάτω Ολύμπου, η Ραψάνη ξεχωρίζει για τον γραφικό της οικισμό, αλλά και τους δραστήριους κατοίκους της: Μαζί τους θα ανακαλύψετε τις μοναδικές ποικιλίες κρασιού στους αμπελώνες από όπου προέρχεται το περίφημο κρασί «Ραψάνη», θα δοκιμάσετε τις παραδοσιακές νοστιμιές που ετοιμάζει ο Γυναικείος Συνεταιρισμός του χωριού και θα απολαύσετε κρεατικά στην πλατεία του χωριού ή θα πιείτε το ποτό σας στο «After».


φωτό: Rooms4u

*Κρανιά Ολύμπου
Πολύ κοντά στην Ραψάνη, με την οποία συνδέεται μέσω προσφάτως διανοιγμένου δρόμου, βρίσκεται το «μπαλκόνι του Ολύμπου», όπως αποκαλείται η όμορφη Κρανιά. Θα προχωρήσετε στα στενά γύρω από την πλατεία με τα τρία αιωνόβια πλατάνια, θα δοκιμάσετε ελληνικό καφέ στο νέο μπιστρό, στο πάνω μέρος της πλατείας, θα ανακαλύψετε τις κρήνες με το γάργαρο νερό που έρχεται κατευθείαν από τις πηγές του Ολύμπου και θα απολαύσετε απεριόριστη θέα από το εκκλησάκι του Κοσμά του Αιτωλού πάνω από το «Χοροστάσι» στην άκρη του χωριού.

*Παλαιός Παντελεήμονας
Σε υψόμετρο επτακοσίων μέτρων και θέα μέχρι τον Θερμαϊκό, ο γραφικός Παντελεήμονας μετρά επτά αιώνες Ιστορίας και χαρακτηρίζεται από την μακεδονική αρχιτεκτονική και το δημιουργικό της πάντρεμα με τις τεχνικές των ηπειρωτών τεχνιτών. Στην καρδιά του χωριού θα βρείτε ένα πανέμορφο καφενεδάκι, ενώ τριγύρω του θα θαυμάσετε τα παλιά αρχοντικά και την εκκλησία που έδωσε το όνομά της στο χωριό. Πολύ κοντά βρίσκεται επίσης το επιβλητικό κάστρο του Πλαταμώνα, που αξίζει μια επίσκεψη.


φωτό: FSLO.gr

*Παλαιά Σκοτίνα
Περίπου επτά χιλιόμετρα από τον Παλαιό Παντελεήμονα, και συνδεόμενη μαζί του με ένα μονοπάτι άγριας ομορφιάς, η Άνω Σκοτίνα προσφέρεται για βόλτες ανάμεσα σε βυζαντινής αίγλης κτίρια και ναούς – ο ναός του Σωτήρος στην τοποθεσία Κότρις, για παράδειγμα, χρονολογείται από το 1618- και ξεκούραση κάτω από το γιγάντιο πλατάνι της πλατείας.

*Καρυά
Χτισμένη στα 900 μέτρα υψόμετρο, η Καρυά δεν διαθέτει μόνο φυσικές ομορφιές (το επιβλητικό τοπίο των βουνοκορφών συνοδεύεται με βόλτες στο κοντινό σπήλαιο Μοριά και το πευκόδασος του Ανήλιου) αλλά και έντονη… μυθολογική γοητεία που την περιβάλλει: Ο μύθος θέλει την περιοχή να αποτελεί «λημέρι» της Νύμφης Κάρνας, που μάγευε τους περαστικούς άνδρες και τους παρέσερνε στο σπήλαιό της. Από εδώ μπορείτε να ακολουθήσετε και το μονοπάτι Ο2 που συνδέει τον Όλυμπο με το Πήλιο, προς τις θέσεις Μεταμόρφωση ή Φράγκου Αλώνι, κοντά στα 2.700 μέτρα υψόμετρο. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το ντόπιο τσίπουρο.

*Πού να φάτε
Σε οποιοδήποτε από τα ταβερνάκια στην πλατεία της Ραψάνης, όπου θα δοκιμάσετε πεντανόστιμα κρεατικά, ντόπιο τσίπουρο και φυσικά το περίφημο κρασί από τους αμπελώνες της περιοχής (10-15 ευρώ κατ’ άτομο).
Στο Γαστροδρόμιο εν Ολύμπω στο Λιτόχωρο, για δημιουργικές παραδοσιακές γεύσεις, όπως τζιεροσαρμάδες με σάλτσα αρνιού, μαντί κουνελιού με κατσικίσιο τυτρί, βοδινό καβουρμά, σπαλομπριζόλα-γίγας, κουνέλι τσουκαλιαστό με δενδρολίβανο και άλλες δημιουργίες με υλικά από όλη την Ελλάδα (περί τα 15€ κατ’ άτομο).
Στο Περιβόλι των Μουσών (τηλ: 6978481731) στον λόφο του Άη Γιάννη στο Λιτόχωρο, για ελληνικές γεύσεις με υπέροχη θέα στον Θερμαϊκό (περί τα 20€ κατ’ άτομο).
Στο εστιατόριο Αγνάντι στον Παλαιό Παντελεήμονα, για νόστιμα μαγειρευτά, ζυμωτό ψωμί, σπιτικές πίτες και… κυνήγι στα κάρβουνα – υπολογίστε περί τα 15€ κατ’ άτομο. 


φωτό: Gastrodromio.gr

*Πού να μείνετε
Στον ξενώνα Αγνάντι στον Παλαιό Παντελεήμονα, που διαθέτει παραδοσιακά δωμάτια από τοπική πέτρα και ξύλο και πλούσιο πρωινό με σπιτικά εδέσματα στην αυλή ή πλάι στο τζάκι με θέα στον Όλυμπο και τον Θερμαϊκό (από 50€ για το δίκλινο ανά διανυκτέρευση).
Στα δωμάτια του Chalet Castello στον Παλαιό Παντελεήμονα, με θέα στο μεσαιωνικό κάστρο και δωρεάν Wi-fi (από 50€). 
Στα budget δωμάτια του κομψού Hotel Μυρτώ στο ορεινό Λιτόχωρο, με τα σιδερένια κρεβάτια και τις ρομαντικές ταπετσαρίες (από 40€). 
Στο πολυτελές Mediterranean Olympus Hotel με την διακριτική διακόσμηση και την όμορφη θέα από τα μπαλκόνια του (από 72€). 
Στον λιτό και φιλόξενο ξενώνα Ίσβορος, στην είσοδο του χωριού της Ραψάνης στον Κάτω Όλυμπο (από 30€ ανά διανυκτέρευση).