Χαλέπι: Μάθημα Ανατολής

Ολοζώντανη και γοητευτική, παραδοσιακή και μοντέρνα ταυτόχρονα, βαθιά μουσουλμανική αλλά γεμάτη εκκλησίες, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας είναι η πιο συντηρητική, και αυτή με την εντονότερη νυχτερινή ζωή. Οξύμωρο; Όσο ολόκληρη η Μέση Ανατολή, που αποτυπώνεται σε κάθε γωνιά της.

Χαλέπι: Μάθημα Ανατολής

της Ηρώς Κουνάδη

Το ταξί φρενάρει απότομα, αποφεύγοντας για έβδομη συνεχή φορά στο χιλιοστό τον προφυλακτήρα ενός άλλου, προπορευόμενου ταξί, που κορνάρει στο μπροστινό του, που αν υπήρχε διαγράμμιση στην άσφαλτο θα έλεγε κανείς ότι άλλαξε λωρίδα. Απότομα. Κολλάω στο μπροστινό κάθισμα. Για έβδομη φορά. Η προσπάθεια να τραβήξω τη βαλίτσα πίσω στο κάθισμα μαζί μου διακόπτεται, από κάτι που γυαλίζει στην παρακείμενη βιτρίνα. Ένα φόρεμα. Κίτρινο, στενό, κοντό, πολύ κοντό, και με αβυσσαλέο ντεκολτέ. «Εχμ…». Να ρωτήσω, να μη ρωτήσω… Θα ρωτήσω. «Εχμ, τα φοράει κανείς» –εννοώντας «καμία» – «αυτά;». Διστακτικά. Τα κοιτάζουν, σίγουρα. Δύο γυναίκες που φορούν την abeyya, τον μαύρο μανδύα που καλύπτει τα πάντα, από την κορυφή μέχρι τα νύχια, αφήνοντας μόνο τα μάτια τους σε κοινή θέα. «Τα φορούν. Στο σπίτι. Για τους άντρες τους». Σωστά.

Μισή ώρα στο ταξί στους δρόμους της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Συρίας, έχω μάθει ότι η κίνηση είναι χαοτική, τα ταξί περισσότερα απ’ οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, η διαγράμμιση των δρόμων περιττή, ο προσανατολισμός αδύνατος και η ευρωπαϊκή μόδα εκτιμητέα –απλά όχι όταν είναι να βγεις από το σπίτι. Πώς τα φανταζόσουν; Καμία σχέση. Έτσι όπως είναι ολόκληρη η Μέση Ανατολή. Κι ακόμα περισσότερο.

Γιατί το Χαλέπι, που συναγωνίζεται τη Δαμασκό για τον τίτλο της παλαιότερης συνεχόμενα κατοικημένης πόλης στον κόσμο, είναι στιγματισμένο από τη φήμη της συντηρητικότερης πόλης της Συρίας. Και όχι άδικα. Απ’ όλες τις πόλεις του αραβικού κόσμου στις οποίες η abeyya δεν είναι υποχρεωτική, εδώ είναι που θα δεις τις περισσότερες γυναίκες να τη φοράνε. Λίγα τετράγωνα παραπέρα, όμως, στην ultra chic χριστιανική συνοικία, θα δεις και κοπέλες με στενά τζην και πολύχρωμα μπλουζάκια να πίνουν μοχίτο με τους φίλους τους σε μπαρ που παίζουν δυνατά ευρωπαϊκή μουσική και μένουν ανοιχτά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Η πλέον συντηρητική πόλη της Συρίας είναι αυτή που έχει και την εντονότερη νυχτερινή ζωή, και τους περισσότερους χριστιανούς. Οξύμωρο; Όσο κι η υπόλοιπη Μέση Ανατολή. 


Αυθεντική Μέση Ανατολή είναι το Χαλέπι. Το καταλαβαίνεις στα σουκ του, που αποπνέουν ένα δικό τους folklore, πολύ διαφορετικό από εκείνα της Αιγύπτου ή του Μαρόκο, ακριβώς επειδή είναι φτιαγμένα να λειτουργούν για τους κατοίκους του. Από την εποχή που η πόλη αποτελούσε έναν εκ των σημαντικότερων σταθμών των καραβανιών που έπαιρναν το Δρόμο του Μεταξιού μέχρι σήμερα, τα σουκ της παραμένουν το εμπορικό, οικονομικό και κοινωνικό κέντρο της. Δεν είναι αξιοθέατο, δεν είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, δεν είναι μια ανατολίτικη Disneyland. Είναι η αγορά.

Το ότι έτυχε να βρεθείς κι εσύ ο τουρίστας εδώ μάλλον έκπληξη προκαλεί, παρά αλλαγή στο status quo τους. Σίγουρα, θα αποπειραθούν να σου πουλήσουν σαπούνια, υφαντά και κιλίμια –και τα πρώτα θα τα αγοράσεις, γιατί το Χαλέπι φημίζεται για την παραγωγή τους. Θα το κάνουν όμως ακριβώς όπως θα το έκαναν και στην κυρία με την abeyya που περνά δίπλα σου. Και θα περιμένουν από εσένα να παζαρέψεις, να ξαναπαζαρέψεις, και να καθίσεις για τσάι πριν φύγεις, όπως θα έκανε εκείνη.

Είναι ένας μαγικός κόσμος τα σουκ του Χαλεπιού. Λαβυρινθώδη, σκοτεινά, χαμηλοτάβανα, με τη μυρωδιά των μπαχαριών να ανακατεύεται με εκείνη από το σαπούνι τριαντάφυλλο και γιασεμί (είπαμε ότι δεν πρέπει να φύγετε πριν αγοράσετε σαπούνια;) και να γεμίζει την ατμόσφαιρα. Μπαίνεις και χάνεσαι, σχεδόν εύχεσαι να μη φτάσεις σε καμία έξοδο καθώς τα διασχίζεις. Στο ενδιάμεσο, δοκιμάζεις παραδοσιακές λιχουδιές, σγουάρμα και γιαούρτι με μπαχαρικά, τσάι κι άλλο τσάι. Κι έχεις ήδη απορρίψει δυο – τρεις προσκλήσεις να μπεις σε ένα ακόμη μαγαζί για ένα ακόμη τσάι.

Αν τελικά οι ευχές σου δεν πιάσουν και βρεις, μετά από μερικές ώρες, τη σωστή έξοδο, θα αντικρίσεις λουσμένο από τις ακτίνες του ήλιου σε όλη του τη μεγαλειότητα το Φρούριο του Χαλεπιού. Ίσως το δημοφιλέστερο αξιοθέατο της πόλης, το επιβλητικό φρούριο όπως το βλέπουμε σήμερα χρονολογείται από τον 12ο αιώνα, οπότε και χρησιμοποιούταν σαν βάση των στρατιωτικών επιχειρήσεων των Αράβων την εποχή των Σταυροφοριών. Στην ίδια θέση, ένα πρώιμο οχυρό υπήρχε από την εποχή των Σελευκιδών (364 – 333 π.Χ.).

Διασχίζοντας τη γέφυρα πάνω από τη βάθους 20 μέτρων τάφρο, μπαίνεις στο φρούριο από την κεντρική πύλη, στην οποία θα σταθείς λίγη ώρα παραπάνω, για να θαυμάσεις τις σκαλιστές επιγραφές και τους δράκους που τη φυλάνε. Στο εσωτερικό, ξεχωρίζουν τα ερείπια του παλατιού των Ayyubid, του 13ου αιώνα, οι ξύλινες πόρτες με τα σκαλιστά λιοντάρια που θεωρείτο ότι κρατούσαν μακριά το κακό, ένα πρόσφατα ανακαινισμένο χαμάμ της εποχής των Μαμελούκων, η αίθουσα του θρόνου, με την εκπληκτική χαρακτική στο ξύλινο ταβάνι, το μικρό τζαμί και το café με την εκπληκτική, πανοραμική θέα στην παλιά πόλη – μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, που εκτείνεται ακριβώς απέναντι από το φρούριο.
 
Στα λιθόκτιστα δρομάκια της θα περιπλανηθείτε φεύγοντας από εδώ, θαυμάζοντας τα πέτρινα κτίρια, τις σκαλιστές επιγραφές και τη χαρακτηριστική διακόσμηση σε πόρτες και παράθυρα, σταματώντας συνεχώς για να φωτογραφίσετε άλλη μία γοητευτική γωνιά, να επισκεφθείτε άλλο ένα αξιοθέατο. Κι εκεί, καθώς περιπλανιέστε, θα αντικρίσετε το Μεγάλο Τζαμί, ή Umayyad Τζαμί, το μόλις 10 χρόνια νεότερο από το ομώνυμο, διάσημο αδερφάκι του στη Δαμασκό.

Κτισμένο αρχικά το 715 μ.Χ., έχει καταστραφεί και ξανακτιστεί στην ίδια θέση αμέτρητες φορές, με τον ιλιγγιώδους ύψους 45 μέτρων κεντρικό μιναρέ του να επιβιώνει ως εκ θαύματος από το 1090 μέχρι σήμερα, έχοντας πάρει μόνο μια ελαφριά κλίση από ένα σεισμό. Από τα λίγα τζαμιά του αραβικού κόσμου που δέχονται επισκέπτες, το Umayyad Τζαμί, γνωστό και ως Al-Jamaa Zacharia, από τον Προφήτη Ζαχαρία, το κρανίο του οποίου φυλάσσεται εδώ, αξίζει οπωσδήποτε μια επίσκεψη, για να θαυμάσετε τη μοναδική αρχιτεκτονική και την περίτεχνη διακόσμηση του. Σημειώστε πως οι γυναίκες πρέπει να νοικιάσουν και να φορέσουν μιαν abeyya για να τους επιτραπεί η είσοδος.

Αν η παλιά πόλη γεμίσει τη μνήμη της φωτογραφικής σας μηχανής και το μυαλό σας με εικόνες, θα χρειαστεί να κάνετε ένα διάλειμμα και να αδειάσετε τουλάχιστον το ένα από τα δύο πριν πάρετε το δρόμο προς τη χριστιανική συνοικία, Al-Jdeida, την οποία οι περισσότεροι επισκέπτες της πόλης πρωτοβλέπουν λουσμένη στο νυχτερινό της φωτισμό, καθότι εδώ συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της νυχτερινής ζωής του Χαλεπιού. Δυνατή μουσική, ακριβά εστιατόρια, μοντέρνα café bar που θα μπορούσαν εύκολα να βρίσκονται σε κάποιο σταυροδρόμι της Ευρώπης, ακριβώς όπως και οι θαμώνες τους, χαρακτηρίζουν τη γειτονιά. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά.

Φαρδιοί δρόμοι, μοντέρνα αρχιτεκτονική με κάποια παραδοσιακά στοιχεία, λαμπερές βιτρίνες, και εκκλησίες εκεί όπου θα περιμένατε να συναντήσετε τζαμιά δίνουν την εντύπωση ότι η Al-Jdeida είναι μια άλλη πόλη μέσα στην πόλη. Όσο για αξιοθέατα; Το μαντέψατε: πέντε διαφορετικές εκκλησίες, εκ των οποίων μία ελληνορθόδοξη του 19ου αιώνα, μία ορθόδοξη συριακή κτισμένη το 1625 και ένας αρμενικός καθεδρικός του 17ου αιώνα.

Μη θεωρήσετε το sightseeing σας ολοκληρωμένο αν δεν επισκεφθείτε τα τρία μουσεία της πόλης, Εθνικό, Λαϊκής Παράδοσης και Shibani. Ειδικά το τελευταίο, ουσιαστικά μια μόνιμη έκθεση με θέμα την αναστήλωση της Παλιάς Πόλης του Χαλεπιού, που στεγάζεται στην ομώνυμη Σχολή του 16ου αιώνα, η οποία αξίζει ούτως ή άλλως μια επίσκεψη για την εκπληκτική αρχιτεκτονική της και την εξίσου εκπληκτική θέα της πόλης από την ταράτσα.

Και φυσικά, κανένας επισκέπτης μεσανατολικής πόλης που σέβεται τον εαυτό του δε θα έφευγε πριν επισκεφθεί τουλάχιστον μία φορά ένα χαμάμ –ειδικά αν η πόλη αυτή ήταν το Χαλέπι, με τα ξακουστά σε όλη τη χώρα χαμάμ του. Προσέξτε μόνο το γεγονός ότι ισχύουν άλλες μέρες επίσκεψης για τις γυναίκες και άλλες για τους άνδρες, και κανονίστε αναλόγως.

Γύρω και πέρα από το ιστορικό κέντρο απλώνεται η νέα πόλη. Χαώδης, άναρχα δομημένη, γεμάτη ζωή και κίνηση κάθε ώρα της μέρας και της νύχτας, με φαρδιές λεωφόρους, μοντέρνα καταστήματα και ανθρώπους που θα σου μιλήσουν σε άπταιστη… νοηματική και σπασμένα αγγλικά στην πρώτη ευκαιρία. Γεμάτη κίτρινα ταξί που θα επιμένουν να φρενάρουν αποφεύγοντας τον προφυλακτήρα του προπορευόμενου στο χιλιοστό, λαμπερές βιτρίνες με την τελευταία… ευφάνταστη μετάφραση της ευρωπαϊκής μόδας «για το σπίτι», και μπαμπάδες που θα περιμένουν στην αυλή τις κόρες τους με το που θα πέσει ο ήλιος. Μια πόλη μινιατούρα ολόκληρης της Μέσης Ανατολής. Που ποτέ δε θα την καταλάβεις, αλλά πάντα θα σε γοητεύει.

Πώς θα πάτε
Απευθείας από Αθήνα, με πτήση της Syrian Air. Υπολογίστε περί τα 300 ευρώ μετ’ επιστροφής και φόρων. Εναλλακτικά, με Turkish Airlines μέσω Κωνσταντινούπολης (από 400 ευρώ μετ’ επιστροφής και φόρων).

Σημειώστε ότι για να επισκεφθείτε τη Συρία χρειάζεστε βίζα, για την απόκτηση της οποίας ισχύει η προϋπόθεση να μην έχετε επισκεφθεί το Ισραήλ –ή τουλάχιστον να μην έχετε τη σχετική σφραγίδα στο διαβατήριό σας.

Πού θα μείνετε
Αν και, όπως θα καταλάβατε, δεν πρόκειται για πόλη ιδιαίτερα προσανατολισμένη στον τουρισμό, το Χαλέπι προσφέρει αρκετές επιλογές διαμονής. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, boutique hotels έχουν αρχίσει να ξεφυτρώνουν στην παλιά πόλη και την Al-Jdeida, ανεβάζοντας τις μετοχές της ξενοδοχειακής σκηνής της πόλης στο διεθνές χρηματιστήριο.
 
Δύο από τις καλύτερες επιλογές είναι τα Beit Wakil στην Al-Jdeida που στεγάζεται σε ένα πλήρως ανακαινισμένο κτίριο του 18ου αιώνα και αποπνέει ατμόσφαιρα… χίλιες και μία νύχτες, και Dar Halabia στην Παλιά Πόλη, που προσφέρει μοναδικά διακοσμημένα δωμάτια σε τιμές που ξεκινούν από 50 ευρώ το δίκλινο.

Πού θα φάτε
Παραδοσιακές νοστιμιές στο κομψό Yasmeen House στη Sharia al-Kayyali, μεζεδάκια και εξαιρετική σχάρα στο Kan Zaman, στον ίδιο δρόμο. Για εξαιρετικές περιπτώσεις, μία από τις καλύτερες επιλογές είναι το Beit Sissi, στη Sharia as-Sissi, που σερβίρει υψηλή συριακή, αραβική και γαλλική κουζίνα. Εξίσου gourmet, ακριβώς απέναντι, και το Beit Wakil, που σερβίρει μεταξύ άλλων κεμπάπ... κεράσι. Εξαιρετική αραβική αλλά και διεθνή κουζίνα σερβίρει το Al-Challal, στη Sharia Georges & Mathilde Salem, ενώ στο Haj Abdo al-Fawwal στην Al-Jdeida θα δοκιμάσετε την καλύτερη ίσως φάβα της ζωής σας.
 
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v